Беларуска-фінскі размоўнік-даведнік

Беларуска-фінскі размоўнік-даведнік

Выдавец: Выдавец Уладзімір Сіўчыкаў
Памер: 204с.
Мінск 2018
33.68 МБ
Я. Я. Лапатка
Беларуска ФІНСКІ
РАЗМОЎНІК
ДАВЕДНІК
ЗМЕСТ
Адаўтара 10 Tekijältä
Фінляндыя 11 Suomi
РАЗМОЎНІК 15 KESKUSTELUOPAS
Алфавіт
Склады і націск Інтанацыя
15 Aakkoset
17 Tavut ja paino
18 Intonaatio
Некаторыя асаблівасці фінскай мовы
18 Jotkut suomen kielen ominaisuudet
Адпаведнікі беларускіх i фінскіхлітар для напісання беларускіх прозвішчаў і назваў пры запаўненні анкет або пры яшчэ якіх патрэбах
19
Valkovenäjän ja suomen kirjainten yhtäläisyydet kirjoitettaessa valkovenäläisiä sukunimiä ja nimityksiä mm. täytettäessä lomakkeita
Анкетныя звесткі 20 Henkilötiedot
ШТОДЗЁННЫЯ ЗНОСІНЫ 22 JOKAPÄIVÄISET IHMISSUHTEET
Фіны вачыма беларусаў
22
Suomalaiset valkovenäläsien silmin
Прывітанне
23
Tervehtymisiä
Развітанне
23
Hyvästeleminen
Падзяка і прабачэнне
24
Kiitäminen ja anteeksi pyytäminen
Знаёмства
25
Tutustuminen
Сям'я
26
Perhe
Тэматычны слоўнік
27
Aihesanasto
АЭРАПОРТ 29 LENTOASEMA
Інфармацыйныя надпісы 31 Tiedotuskirjoituksia Словы і фразы 31 Sanoja ja lauseita УСАМАЛЁЦЕ 34 LENTOKONEESSA
Інфармацыйныя надпісы ў самалёце 34 Tiedotuskirjoituksia lentokoneessa Словыіфразы 34 Sanoja ja lauseita
TAKCI 36 TAKSI
Словы i фразы 37 Sanoja ja lauseita
АЎТОБУС 38 LINJA-AUTO BUSSI
Словыіфразы 40 Sanoja ja lauseita
METPO 42 METRO
Інфармацыйныя надпісы 44 Tiedotuskirjoituksia metron на платформах i ў вагонах метро laitureilla ja vaunuissa
Словы i фразы Цягнік
Інфармацыйныя надпісы ў вакзале, на платформах і ў вагонах Словы і фразы
44 Sanoja ja lauseita
45 Juna
47 Tiedotuskirjoituksia rautatiasemalla, laitureilla ja vaunuissa
48 Sanoja ja lauseita
ТРАМВАЙ
Інфармацыйныя надпісы Словы і фразы НА АЎТАМАБІЛІ
Інфармацыйныя надпісы на дарогах і вуліцах Фразы па тэме Пракат аўтамабіля На аўтазаправачнай станцыі На дарозе Паркоўка Дарожная аварыя
У аўтамайстэрні Тэматычны слоўнік
НА КАРАБЛІ
Інфармацыйныя надпісы Словы і фразы Тэматычны слоўнік Інфармацыйныя надпісы
У ГОРАДЗЕ
Інфармацыйныя надпісы Словы і фразы
УАТЭЛІ
Словы і фразы
Тэматычны слоўнік ХАРЧАВАННЕ
Інфармацыйныя надпісы Словы і фразы Тэматычны слоўнік Агульнае Закускі Гародніна Садавіна, ягады, арэхі Супы Мясныя стравы Рыба і морапрадукты Дэсерт Безалкагольныя напіткі Спіртныя напоі
53
54
55
56
59
60
60
61
62
63
64
64
65
67
70
70
72
73
73
73
75
77
77
80
82
83
83
86
86
87
88
88
90
90
91
92
92
93
RAITIOVAUNU
Tiedotuskirjoituksia
Sanoja ja lauseita
AUTOLLA
Tiedotuskirjoituksia teillä ja kaduilla
Sanoja ja lauseita
Autovuokra
Huoltoasemalla
Maantiellä
Pysäköinti
Kolari
Autokorjaamossa
Aihesanasto
LAIVALLA
Tiedotuskirjoituksia
Sanoja ja lauseita
Aihesanasto
Tiedotuskirjoituksia
KAUPUNGISSA
Tiedotuskirjoituksia
Sanoja ja lauseita
HOTELLISSA
Sanoja ja lauseita
Aihesanasto
RUOKAILU
Tiedotuskirjoituksia
Sanoja ja lauseita
Aihesanasto
Yleistä
Alkupalat
Vihanneksia
Hedelmiä, marjoja, pähkinöitä
Keitot
Liharuokia
Kalaruokia
Jälkiruoka
Alkoholittomat juomat
Alkoholijuomia
ПАКУПКІ
Словы і фразы Тэматычны слоўнік Адзенне Абутак Гадзіннікі Канцылярскія тавары Касметыка і догляд Упрыгожанні Бытавая тэхніка
Спартыўныя тавары
ПОШТА
Словы і фразы Тэматычны слоўнік
ЗДАРОЎЕ
На прыёмеўлекара Зубны лекар Лекар можа паставіць наступны дыягназ Тэматычны слоўнік Агульнае Лекары Сімптомы
УАПТЭЦЫ
Інфармацыйныя надпісы ў апэцы Словы і фразы
ЧАС
Словы і фразы Тэматычны слоўнік Час сутак Дні тыдня
Месяцы і поры года Другія выразы аб часе
94
97
98
98
99
99
100 100
101
102 103
104 104 105
107
107
109
110
110
110
112
112
114
114
115
117
117
117
117
118
118
119
121
124
130
131
133
OSTOKSET
Sanoja ja lauseita
Aihesanasto
Vaatteet
Jalkineet
Kellot
Kansliatarvikkeet
Kosmetiikka ja kauneudenhoito
Korut
Kodinkoneet
Urheilutarvikkeet
POSTI
Sanoja ja lauseita
Aihesanasto
TERVEYS
Lääkärin vastaanotolla
Hammaslääkäri
Lääkäri voi tehdä seuraavan diagnoosin
Aihesanasto
Yleistä
Lääkärit
Oireet
APTEEKISSA
Tiedotuskirjoituksia apteekissa
Sanoja ja lauseita
AIKA
Sanoja ja lauseita
Aihesanasto
Vuorokaudenajat
Viikon päivät
Kuukaudet ja vuodenajat
Muut ajanilmoituksia
ТУРЫСТЫЧНЫ ДАВЕДНІК
ДАЧКА БАЛТЫЙСКАГА МОРА
Адметнасці ды музеі Рэстараны Пражыванне Вольны час
MATKAOPAS
ITÄMEREN TYTÄR
Muutama nähtävyys ja museo Ravintoloita
Majotus
Vapaa aika
ЭСПА
136
ESPOO
Адметнасці ды музеі
136
Muutama nähtävyys ja museo
ВАНТАА
140
VANTAA
Адметнасці ды музеі
141
Muutama nähtävyys ja museo
Пражыванне
143
Majotus
СТАРЫ ГОРАД ПОРВАА
144
VANHA KAUPUNKI PORVOO
Адметнасці ды музеі
145
Muutama nähtävyys ja museo
Пражыванне
147
Majotus
Рэстараны
148
Ravintoloita
Вольны час
149
Vapaa aika
САВАНЛІННА
151
SAVONLINNA
Пражыванне
153
Majotus
Рэстараны
153
Ravintoloita
ЛАХЦІ

LAHTI
Адметнасці ды музеі
156
Muutama nähtävyys ja museo
Пражыванне
157
Majotus
Рэстараны
158
Ravintoloita
Вольны час
158
Vapaa aika
ТАМПЭРЭ
159
TAMPERE
Пражыванне
162
Majotus
ЛЕГЕНДЫ СТАРОЙ СТАЛІЦЫ
163
VANHAN PÄÄKAUPUNGIN TARINOITA
Адметнасці ды музеі
167
Muutama nähtävyys ja museo
Вольны час
171
Vapaa aika
Пражыванне
172
Majotus
СТАРЫ ГОРАД РАЎМА
173
VANHA KAUPUNKI RAUMA
Адметнасці ды музеі
174
Muutama nähtävyys ja museo
Пражыванне
177
Majotus
Рэстараны
178
Ravintoloita
Адметнасці ды музеі
179
Muutama nähtävyys ja museo
ХЯМЭЭНЛІННА
179
HÄMEENLINNA
Пражыванне
182
Majotus
Рэстараны
183
Ravintoloita
Вольны час
183
Vapaa aika
НАЦЫЯНАЛЬНЫ ПАРКОЎЛАНКА
185
OULANGAN KANSALLISPUISTO
ЛАПЛАНДЫЯ
188
LAPPI
РОВАНІЕМІ
192
ROVANIEMI
Адметнасці ды музеі
193
Muutama nähtävyys ja museo
Пражыванне
194
Majotus
Вольны час
195
Vapaa aika
ДЗЕДМАРОЗ
197
JOULUPUKKI
Пражыванне
200
Majotus
LUKIJALLE
Hyvä lukija!
Haluan toivottaa sinut lämpimästi tervetulleeksi Suomeen ja/tai kiittää kiinnostuksestasi Suomea kohtaan! Sinulla on kädessäsi suomenkielinen fraasikirja. Sen tarkoitus on olla avuksesi, kun lähdet matkalle pohjoiseen maahan.
Vailko-Venäjä ja Suomi ovat lähes naapurimaita. Meidät erottaa toisistamme vain runsaan tunnin pituinen lentomatka eikä matka maitsekaan ole kovin pitkä. Meillä on siten kaikki mahdollisuudet tehdä yhteistyötä monella eri alalla: kaupan, kulttuurin, sivistyksen, opetuksen alalla.
Suomen kieltä pidetään vaikeana ja osittain se on tottakin. Substantiivien sijamuotoja on jopa seitsemäntoista, vaikka kuulemma käytämmekin aktiivisesti vain neljäätoista. Sen sijaan emme käytä prepositioita lainkaan.
Toisaalta ääntäminen on helppoa:
•	sanat lausutaan, niin kuin ne kirjoitetaan;
•	paino on aina ensimmäisellä tavulla;
•	pitkät vokaalit lausutaan pitkinä, lyhyet lyhyinä.
Suoma laiset eivät myöskään nyrpistä nenäänsä, mikälijoku tekee kielioppivirheitä, vaan kannustavat puhumaan lisää.
Pidä hauskaa kielen kanssa!
Parhain terveisin,
Christer Michelsson,
Suomen suurlähettiläs Liettuassa ja Valko-Venäjällä
СЛОВАНА ДАРОГУ
Шаноўны чытач!
Будзем радыя вітаць васуФінляндыі. Шчыры вам дзякуй за цікавасць да нашай краіны! Вы трымаецеў руках беларуска-фінскі размоўнік, які будзе для вас, безумоўна, карысным не толькі падчас вандроўкі па нашай паўночнай краіне.
Беларусь і Фінляндыя — амаль што суседзі. Мы знаходзімся ўсяго толькі ў адной гадзіне палётуз Мінска да Хельсінкі, дый падарожжа наземным транспартам не такое ўжо доўгае. Такім чынам, у нас ёсць усе магчымасці для супрацоўніцтва ў самых розных галінах: у гандлі, культуры, навуцы і адукацыі.
Фінская мова лічыцца складанай, і збольшага гэта насамрэч так. У фінскай мове ажно сямнаццаць склонаў, праўда, актыўна выкарыстоўваецца толькі чатырнаццаць. Па гэтай прычыне мы амаль неўжываем прыназоўнікі.
Апрача таго, вымаўленне фінскіх слоў вельмілёгкае:
•	словы вымаўляюцца так, якяны пішуцца;
•	націскзаўсёды на першым складзе;
•	даўгія галосныя вымаўляюцца падоўжана, кароткія — коратка.
Фіны не насупліваюцца, калі хтосьці робіць граматычныя памылкі, а, наадварот, заахвочваюць размаўляць па-фінску.
Жадаю поспехаўу карыстанні фінскай мовай!
3 найлепшымі пажаданнямі, Крыстэр Мікельсан, Пасол ФінляндыіўЛітве і Беларусі
АДАЎТАРА • TEKIJÄLTÄ
Гэтая кніга ўдала спалучае размоўнік з даведнікам і складаецца з дзвюх аднайменных частак. Размоўнік дае сітуатыўныя фразы наступным чынам: беларуская фраза — фінская фраза — вымаўленне па-фінску. Вядома, беларускае вымаўленне далёка ад чыстага фінскага, але зразумець адзін аднаго фінскія і беларускія суразмоўцы могуць. Апрача таго, у першай частцы даюцца неабходныя звесткі аб тым, як карыстацца грамадскім транспартам: як аплочваць праезд, як уваходзіць і выходзіць з аўтобусаў, трамваяў, метро і г. д. Усё гэта робіцца зусім не так, як на Беларусі, таму прыведзеныя звесткі дапамогуць беларускаму турысту не трапіць у няёмкае становішча. Немалаважна і тое, што аўтар падрабязна апісвае, як павінен паводзіць сябе аўтамабіліст на дарогах Фінлндыі і чым можа пагражаць парушэнне правілаў руху.
Другая частка дае звесткі аб гарадах, іх гісторыі, музеях, атэлях, месцах для правядзення вольнага часу. Кошт на ўсе віды транспарта, атэляў, устаноў вольнага часу падаюцца ад мінімальнага. Яны могуць, дый будуць, мяняцца, але дадуць турысту ўяўленне аб тым, на якія расходы трэба арыентавацца. У даведніку даецца шмат спасылак на карысныя для турыстаў сайты.
ФІНЛЯНДЫЯ • SUOMI
Фінляндыя — дзяржава ў Паўночнай Еўропе. Яе плошча складае 338 424 км2, што нашмат больш за Беларусь. Але насельніцтва ў Фінляндыі ледзь не ў два разы меней, чым на Беларусі: 5 502 593 чалавекі па дадзеных на 2016 год. Праўда, траціна тэрыторыі краіны — Лапландыя — заселена вельмі мала: пры плошчы каля сотні тысяч квадратных кіламетраў там жыве ўсяго 200 000 чалавек. Асноўная маса насельніцтва канцэнтруецца на ўзбярэжжы Балтыйскага мора і ў цэнтры краіны. А ў сярэднім — Фінляндыя рэдканаселеная краіна, шчыльнасць насельніцтва якой складае ўсяго 18,1 чалавека на квадратны кіламетр.
Прыкладна 9500 гадоў таму ляднік, адыходзячы на поўнач, вызваліў прасторы краіны і басейн азёрнай сістэмы Сайма-Піелінен. А першыя паселішчы на тэрыторыі Фінляндыі з'явіліся каля 7000 гадоўтаму. Як і ўсе краіны, Фінляндыя ў сваім развіцці прайшла праз каменны, бронзавы і жалезны вякі. Гэта быў так званы дагістарычны перыяд. Гістарычны, г. зн. летапісны, перыяд пачынаецца недзе ў XIII—XIV стагоддзях. А да таго пра таямнічую краіну на ўскрайку Гіпербарэі хадзілі розныя чуткі ды байкі. Напрыклад, старажытнарымскі гісторык Тацыт у сваёй кнізе «Германія» пра фінаў пісаў так: «...у фенаў — незвычайная здзічэласць, вартае жалю ўбоства, яны не маюць ні абарончай зброі, ні коней, ні сапраўдных хат, іхні харч — трава, іхняя вопратка — скуры, іхняе ложа — зямля». Такі вобраз Фінляндыі на доўгі час замацаваўся ў галовах «цывілізаваных» еўрапейцаў.