Беларуска-фінскі размоўнік-даведнік

Выдавец: Выдавец Уладзімір Сіўчыкаў

Памер: 204с.

Мінск 2018

33.68 МБ

Я. Я. Лапатка Беларуска ФІНСКІ РАЗМОЎНІК ДАВЕДНІК ЗМЕСТ Адаўтара 10 Tekijältä Фінляндыя 11 Suomi РАЗМОЎНІК 15 KESKUSTELUOPAS Алфавіт Склады і націск Інтанацыя 15 Aakkoset 17 Tavut ja paino 18 Intonaatio Некаторыя асаблівасці фінскай мовы 18 Jotkut suomen kielen ominaisuudet Адпаведнікі беларускіх i фінскіхлітар для напісання беларускіх прозвішчаў і назваў пры запаўненні анкет або пры яшчэ якіх патрэбах 19 Valkovenäjän ja suomen kirjainten yhtäläisyydet kirjoitettaessa valkovenäläisiä sukunimiä ja nimityksiä mm. täytettäessä lomakkeita Анкетныя звесткі 20 Henkilötiedot ШТОДЗЁННЫЯ ЗНОСІНЫ 22 JOKAPÄIVÄISET IHMISSUHTEET Фіны вачыма беларусаў 22 Suomalaiset valkovenäläsien silmin Прывітанне 23 Tervehtymisiä Развітанне 23 Hyvästeleminen Падзяка і прабачэнне 24 Kiitäminen ja anteeksi pyytäminen Знаёмства 25 Tutustuminen Сям'я 26 Perhe Тэматычны слоўнік 27 Aihesanasto АЭРАПОРТ 29 LENTOASEMA Інфармацыйныя надпісы 31 Tiedotuskirjoituksia Словы і фразы 31 Sanoja ja lauseita УСАМАЛЁЦЕ 34 LENTOKONEESSA Інфармацыйныя надпісы ў самалёце 34 Tiedotuskirjoituksia lentokoneessa Словыіфразы 34 Sanoja ja lauseita TAKCI 36 TAKSI Словы i фразы 37 Sanoja ja lauseita АЎТОБУС 38 LINJA-AUTO BUSSI Словыіфразы 40 Sanoja ja lauseita METPO 42 METRO Інфармацыйныя надпісы 44 Tiedotuskirjoituksia metron на платформах i ў вагонах метро laitureilla ja vaunuissa Словы i фразы Цягнік Інфармацыйныя надпісы ў вакзале, на платформах і ў вагонах Словы і фразы 44 Sanoja ja lauseita 45 Juna 47 Tiedotuskirjoituksia rautatiasemalla, laitureilla ja vaunuissa 48 Sanoja ja lauseita ТРАМВАЙ Інфармацыйныя надпісы Словы і фразы НА АЎТАМАБІЛІ Інфармацыйныя надпісы на дарогах і вуліцах Фразы па тэме Пракат аўтамабіля На аўтазаправачнай станцыі На дарозе Паркоўка Дарожная аварыя У аўтамайстэрні Тэматычны слоўнік НА КАРАБЛІ Інфармацыйныя надпісы Словы і фразы Тэматычны слоўнік Інфармацыйныя надпісы У ГОРАДЗЕ Інфармацыйныя надпісы Словы і фразы УАТЭЛІ Словы і фразы Тэматычны слоўнік ХАРЧАВАННЕ Інфармацыйныя надпісы Словы і фразы Тэматычны слоўнік Агульнае Закускі Гародніна Садавіна, ягады, арэхі Супы Мясныя стравы Рыба і морапрадукты Дэсерт Безалкагольныя напіткі Спіртныя напоі 53 54 55 56 59 60 60 61 62 63 64 64 65 67 70 70 72 73 73 73 75 77 77 80 82 83 83 86 86 87 88 88 90 90 91 92 92 93 RAITIOVAUNU Tiedotuskirjoituksia Sanoja ja lauseita AUTOLLA Tiedotuskirjoituksia teillä ja kaduilla Sanoja ja lauseita Autovuokra Huoltoasemalla Maantiellä Pysäköinti Kolari Autokorjaamossa Aihesanasto LAIVALLA Tiedotuskirjoituksia Sanoja ja lauseita Aihesanasto Tiedotuskirjoituksia KAUPUNGISSA Tiedotuskirjoituksia Sanoja ja lauseita HOTELLISSA Sanoja ja lauseita Aihesanasto RUOKAILU Tiedotuskirjoituksia Sanoja ja lauseita Aihesanasto Yleistä Alkupalat Vihanneksia Hedelmiä, marjoja, pähkinöitä Keitot Liharuokia Kalaruokia Jälkiruoka Alkoholittomat juomat Alkoholijuomia ПАКУПКІ Словы і фразы Тэматычны слоўнік Адзенне Абутак Гадзіннікі Канцылярскія тавары Касметыка і догляд Упрыгожанні Бытавая тэхніка Спартыўныя тавары ПОШТА Словы і фразы Тэматычны слоўнік ЗДАРОЎЕ На прыёмеўлекара Зубны лекар Лекар можа паставіць наступны дыягназ Тэматычны слоўнік Агульнае Лекары Сімптомы УАПТЭЦЫ Інфармацыйныя надпісы ў апэцы Словы і фразы ЧАС Словы і фразы Тэматычны слоўнік Час сутак Дні тыдня Месяцы і поры года Другія выразы аб часе 94 97 98 98 99 99 100 100 101 102 103 104 104 105 107 107 109 110 110 110 112 112 114 114 115 117 117 117 117 118 118 119 121 124 130 131 133 OSTOKSET Sanoja ja lauseita Aihesanasto Vaatteet Jalkineet Kellot Kansliatarvikkeet Kosmetiikka ja kauneudenhoito Korut Kodinkoneet Urheilutarvikkeet POSTI Sanoja ja lauseita Aihesanasto TERVEYS Lääkärin vastaanotolla Hammaslääkäri Lääkäri voi tehdä seuraavan diagnoosin Aihesanasto Yleistä Lääkärit Oireet APTEEKISSA Tiedotuskirjoituksia apteekissa Sanoja ja lauseita AIKA Sanoja ja lauseita Aihesanasto Vuorokaudenajat Viikon päivät Kuukaudet ja vuodenajat Muut ajanilmoituksia ТУРЫСТЫЧНЫ ДАВЕДНІК ДАЧКА БАЛТЫЙСКАГА МОРА Адметнасці ды музеі Рэстараны Пражыванне Вольны час MATKAOPAS ITÄMEREN TYTÄR Muutama nähtävyys ja museo Ravintoloita Majotus Vapaa aika ЭСПА 136 ESPOO Адметнасці ды музеі 136 Muutama nähtävyys ja museo ВАНТАА 140 VANTAA Адметнасці ды музеі 141 Muutama nähtävyys ja museo Пражыванне 143 Majotus СТАРЫ ГОРАД ПОРВАА 144 VANHA KAUPUNKI PORVOO Адметнасці ды музеі 145 Muutama nähtävyys ja museo Пражыванне 147 Majotus Рэстараны 148 Ravintoloita Вольны час 149 Vapaa aika САВАНЛІННА 151 SAVONLINNA Пражыванне 153 Majotus Рэстараны 153 Ravintoloita ЛАХЦІ LAHTI Адметнасці ды музеі 156 Muutama nähtävyys ja museo Пражыванне 157 Majotus Рэстараны 158 Ravintoloita Вольны час 158 Vapaa aika ТАМПЭРЭ 159 TAMPERE Пражыванне 162 Majotus ЛЕГЕНДЫ СТАРОЙ СТАЛІЦЫ 163 VANHAN PÄÄKAUPUNGIN TARINOITA Адметнасці ды музеі 167 Muutama nähtävyys ja museo Вольны час 171 Vapaa aika Пражыванне 172 Majotus СТАРЫ ГОРАД РАЎМА 173 VANHA KAUPUNKI RAUMA Адметнасці ды музеі 174 Muutama nähtävyys ja museo Пражыванне 177 Majotus Рэстараны 178 Ravintoloita Адметнасці ды музеі 179 Muutama nähtävyys ja museo ХЯМЭЭНЛІННА 179 HÄMEENLINNA Пражыванне 182 Majotus Рэстараны 183 Ravintoloita Вольны час 183 Vapaa aika НАЦЫЯНАЛЬНЫ ПАРКОЎЛАНКА 185 OULANGAN KANSALLISPUISTO ЛАПЛАНДЫЯ 188 LAPPI РОВАНІЕМІ 192 ROVANIEMI Адметнасці ды музеі 193 Muutama nähtävyys ja museo Пражыванне 194 Majotus Вольны час 195 Vapaa aika ДЗЕДМАРОЗ 197 JOULUPUKKI Пражыванне 200 Majotus LUKIJALLE Hyvä lukija! Haluan toivottaa sinut lämpimästi tervetulleeksi Suomeen ja/tai kiittää kiinnostuksestasi Suomea kohtaan! Sinulla on kädessäsi suomenkielinen fraasikirja. Sen tarkoitus on olla avuksesi, kun lähdet matkalle pohjoiseen maahan. Vailko-Venäjä ja Suomi ovat lähes naapurimaita. Meidät erottaa toisistamme vain runsaan tunnin pituinen lentomatka eikä matka maitsekaan ole kovin pitkä. Meillä on siten kaikki mahdollisuudet tehdä yhteistyötä monella eri alalla: kaupan, kulttuurin, sivistyksen, opetuksen alalla. Suomen kieltä pidetään vaikeana ja osittain se on tottakin. Substantiivien sijamuotoja on jopa seitsemäntoista, vaikka kuulemma käytämmekin aktiivisesti vain neljäätoista. Sen sijaan emme käytä prepositioita lainkaan. Toisaalta ääntäminen on helppoa: • sanat lausutaan, niin kuin ne kirjoitetaan; • paino on aina ensimmäisellä tavulla; • pitkät vokaalit lausutaan pitkinä, lyhyet lyhyinä. Suoma laiset eivät myöskään nyrpistä nenäänsä, mikälijoku tekee kielioppivirheitä, vaan kannustavat puhumaan lisää. Pidä hauskaa kielen kanssa! Parhain terveisin, Christer Michelsson, Suomen suurlähettiläs Liettuassa ja Valko-Venäjällä СЛОВАНА ДАРОГУ Шаноўны чытач! Будзем радыя вітаць васуФінляндыі. Шчыры вам дзякуй за цікавасць да нашай краіны! Вы трымаецеў руках беларуска-фінскі размоўнік, які будзе для вас, безумоўна, карысным не толькі падчас вандроўкі па нашай паўночнай краіне. Беларусь і Фінляндыя — амаль што суседзі. Мы знаходзімся ўсяго толькі ў адной гадзіне палётуз Мінска да Хельсінкі, дый падарожжа наземным транспартам не такое ўжо доўгае. Такім чынам, у нас ёсць усе магчымасці для супрацоўніцтва ў самых розных галінах: у гандлі, культуры, навуцы і адукацыі. Фінская мова лічыцца складанай, і збольшага гэта насамрэч так. У фінскай мове ажно сямнаццаць склонаў, праўда, актыўна выкарыстоўваецца толькі чатырнаццаць. Па гэтай прычыне мы амаль неўжываем прыназоўнікі. Апрача таго, вымаўленне фінскіх слоў вельмілёгкае: • словы вымаўляюцца так, якяны пішуцца; • націскзаўсёды на першым складзе; • даўгія галосныя вымаўляюцца падоўжана, кароткія — коратка. Фіны не насупліваюцца, калі хтосьці робіць граматычныя памылкі, а, наадварот, заахвочваюць размаўляць па-фінску. Жадаю поспехаўу карыстанні фінскай мовай! 3 найлепшымі пажаданнямі, Крыстэр Мікельсан, Пасол ФінляндыіўЛітве і Беларусі АДАЎТАРА • TEKIJÄLTÄ Гэтая кніга ўдала спалучае размоўнік з даведнікам і складаецца з дзвюх аднайменных частак. Размоўнік дае сітуатыўныя фразы наступным чынам: беларуская фраза — фінская фраза — вымаўленне па-фінску. Вядома, беларускае вымаўленне далёка ад чыстага фінскага, але зразумець адзін аднаго фінскія і беларускія суразмоўцы могуць. Апрача таго, у першай частцы даюцца неабходныя звесткі аб тым, як карыстацца грамадскім транспартам: як аплочваць праезд, як уваходзіць і выходзіць з аўтобусаў, трамваяў, метро і г. д. Усё гэта робіцца зусім не так, як на Беларусі, таму прыведзеныя звесткі дапамогуць беларускаму турысту не трапіць у няёмкае становішча. Немалаважна і тое, што аўтар падрабязна апісвае, як павінен паводзіць сябе аўтамабіліст на дарогах Фінлндыі і чым можа пагражаць парушэнне правілаў руху. Другая частка дае звесткі аб гарадах, іх гісторыі, музеях, атэлях, месцах для правядзення вольнага часу. Кошт на ўсе віды транспарта, атэляў, устаноў вольнага часу падаюцца ад мінімальнага. Яны могуць, дый будуць, мяняцца, але дадуць турысту ўяўленне аб тым, на якія расходы трэба арыентавацца. У даведніку даецца шмат спасылак на карысныя для турыстаў сайты. ФІНЛЯНДЫЯ • SUOMI Фінляндыя — дзяржава ў Паўночнай Еўропе. Яе плошча складае 338 424 км2, што нашмат больш за Беларусь. Але насельніцтва ў Фінляндыі ледзь не ў два разы меней, чым на Беларусі: 5 502 593 чалавекі па дадзеных на 2016 год. Праўда, траціна тэрыторыі краіны — Лапландыя — заселена вельмі мала: пры плошчы каля сотні тысяч квадратных кіламетраў там жыве ўсяго 200 000 чалавек. Асноўная маса насельніцтва канцэнтруецца на ўзбярэжжы Балтыйскага мора і ў цэнтры краіны. А ў сярэднім — Фінляндыя рэдканаселеная краіна, шчыльнасць насельніцтва якой складае ўсяго 18,1 чалавека на квадратны кіламетр. Прыкладна 9500 гадоў таму ляднік, адыходзячы на поўнач, вызваліў прасторы краіны і басейн азёрнай сістэмы Сайма-Піелінен. А першыя паселішчы на тэрыторыі Фінляндыі з'явіліся каля 7000 гадоўтаму. Як і ўсе краіны, Фінляндыя ў сваім развіцці прайшла праз каменны, бронзавы і жалезны вякі. Гэта быў так званы дагістарычны перыяд. Гістарычны, г. зн. летапісны, перыяд пачынаецца недзе ў XIII—XIV стагоддзях. А да таго пра таямнічую краіну на ўскрайку Гіпербарэі хадзілі розныя чуткі ды байкі. Напрыклад, старажытнарымскі гісторык Тацыт у сваёй кнізе «Германія» пра фінаў пісаў так: «...у фенаў — незвычайная здзічэласць, вартае жалю ўбоства, яны не маюць ні абарончай зброі, ні коней, ні сапраўдных хат, іхні харч — трава, іхняя вопратка — скуры, іхняе ложа — зямля». Такі вобраз Фінляндыі на доўгі час замацаваўся ў галовах «цывілізаваных» еўрапейцаў.