КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
* Трасца—-ліхаманка. Трасца тваей маці — найбольш ужываны праклён. мае дзела пароблена було: хлеб разчыні і спечы, просо стаўчьі, і курца з курэняткамі гледзі', і масло збій, і сьвіню накармі да ў хлёў зажэні. Так ён гаворыць на жонку: — Ну, едзь, я тваё дзело пороблю. Так ана поехала, а он у хаце астаўсе. Взяў хлеб разчыніў, да курэнята попутаў і к старой курцэ прывязаў, штоб нігдзё не адбегалі; просо начаў таукці, да макоцер — та што масло біць — прывязаў сабе ззаду, што просо будзе таукці і масло біць разам. Прылецёў коршак, кўрыцу ўхапіў і курэнятка разам. Он выскочыў адбераць кўрыцу од коршака, аж сьвіня ўвскбчыла ў хату, да дзежу разліла. Он ухапіў за кавеню, дай погнаўсе сьвіню біць, а сьвіня побегла, ступу обаліла, дай просо разсыпала. Он за ней, да макотра оборваласе, дай масло разлілосе. Прыежае жонка до дому, путае: —• Ці поробіў жэ мае дзела, што гаворыш у мне дзела нема? — Нешчасье зрабілось! Коршак прылецёў, кўрыцу ўхапіў. — А, коршак курицу ўхапіў! А дзе ж курэнятка? — Курэнятка я попутаў, да до курицы прывязаў, дак он іх разам ухапіў. — А хлеб спёк? — Не,—кажэ,— явьіскочыў кўрыцу бараніць, а сьвіня ўвскбчыла, дай дзежу разліла. —*А масло збіў? — Не,—кажэ,—я макотку сабе ззаду прывязаў, да за сьвіню погнаўсе, макоцер адорваўсе і масло разлілосе. —А просо стаук? — Не,—кажэ,—сьвіня на ступу ўвскбчыла, да просо разсыпалосе. — А ты ж гаворыш у мене дзела нема! Бач, як поробіў. Добра табё жэноцке дзело рабіць! Мужыка за лоб, а он её, да началі біцьса. S. Chelchowskl. Opowiadanie z Prasnycza, str. 56, №65 Нешчаслівая доля Павет Мазвірскі, веска Кам аров ічы ®обралісе дзеўкі і пашлі купацьса. Покупалісе і выходяць на берэг адзевацьса. Адна начынае адзевацьса, аж у кашулі вуж сідзіць і начынае гаворыць як чоловёк: — Я табё аддам тваю кашулю, як ты скажэш, што будзеш маю жонку. Ана кажэ: — Будуч Усё вернўлісе до дому, а яна ужэ з ім пашла ў морэ. Пашла яна з ім, жывўць да жывўць пяць лет разэм. Нажыла ана з ім трое дзецёй. На шустый гуод, прбсіцса ана свагб мужа, штоб пусьціў ё к матцэ. Ён не хацёў ё пусьціць, бо ведаў, што як ана пойдзе, то будуць пілноваць аткўль ана выйшла. Но, ана его прасіла дай прасіла, так он і зг’олосіўсе, позволіў, дай сказаў: — Будзь там пяць дні, толькі не кажы нікамў аткўль ты і нехай цебё ніхтб не праводзіць. Як вернішса к бёрэгу, так гукні: Якуб! I калі покажэцса кроў, то я нежывы, а калі покажэцса пяна, то я жывы. Пашла ана до дому з дзецьмі. Булі ей все рады І начал! ей путацьса: аткўль ана? Дай ана не сказала. Так аны взялі старшаго хлбпчыка і сталі прасіць его, штоб сказаў: аткўль аны? Он не сказаў. Да начал! его мучыць, да он не сказаў. Взял! другога і сталі біць вельмі, штоб ён сказаў,да і той не сказаў. А найменьша дзёвушка сказала і павела іх на той берэгморскій і навучыла як клікаць: Якуб! Такім тонкім голоском. Клікнулі аны. Як почўў вуж той голос, то вышбў на берэг і аны его ўбілі. Ана тая жонка его нічого не знала про етб. Взяла дзеці на пятый дзень і пашла на берэг. I стала гукаць: Якуб! На ето гуканье толькі кроў показаласе. Заплакала ана дай зарыдала, дай скінўласе зяузюлёю і полецела по лесу кукаючы: Якўб! I цепёр шчэ гукае. А сыны сталі адзін бербзою, а другій хвоею, а дочка горкой асіною. I. I. Kfoczewcki. Litwa, t. I, str. 416. Ва/калак Павет Мазырскі, веска Камаровічы ЫЎ са$е гстарычбк. У его булб два сыны. •'*'1^'Пашлі аны на работу, его покінулі ў хажО? це‘ ён такій быў змышлёный, што кідаўсе ў воўколака. Пашбў до лесу, зрабіўсе воўком. Пашбў ён ужэ по лесу, пашбў дай пашбў. Трапіў на воўкі — ужэ аны в товарыстве ідўць. Ходзіць коні стадо. Ён гаворыць: — От тэты конь гладкій, вазьмімо его, покацім жэ ежмо. Заелі аны тагб коня. Ідўць да ідўць, прыходзяць до ўгона. Ходзіць стадо сьвінёй. Ён гаворыць: — От, то маго суседа кабан гладкій, вазьмімо, задавім. То всё он наш будзе. Да тые кагуць: — Ты лепшзнаеш, ты захбдзь, да всё подганяй на нас, а мы будом ловіць. 3 Зак. 2757 33 Дак ён зайдзе да всё хвостом: топ! Да кабан: рух! Рух! Да туды ідзё. Патўль он его гнаў, пакўль блізко к тым нагнаў. Хапілі кабана, розорвалі. Гледзелі людзі з села, што сьвіні воўкі ловяць. Давай бегці. Як тые воўкі ўгленулі, дак побеглі ў лес. А ён як хацёў бегці, так попаў у погрэб, дай упаў. Собралісе мушчыны, хацелі его ўбіць у погрэбе. А баба була така малашэбніца* познала, што ето не воўк. I сварыцьса на мушчын: — Не рушце, не бійце, ето не воўк да чэловёк. Послалі мушчыны, не білі его, а ана завелела аднамў: — Ідзі ты, зсечы мне арабіну**. Пашбў ён і зсек арабіну, а ана стала тагб біць і стала сварыцьса. — Куды ты ето поступіў? Нашто табё ето? ЦІ табё ето мясо смачне? Як сцягнула его арабіной, стаў он чэлавеком. Повел! его ў село к сынам. Сыны сталі на его сварыцьса: — Нашто табё, бацько! Ці табё хлеба не стаё, ці табё солі! Хацелі его селом наказываць, да он запрысягсе, што ўжэ небудзетак рабіць. Так его і пусьцілі. * Малашэбніца — чараўніца. Арабіна — рабіна. Чалавек з розумам Павет Мазырскі, вёска Камаровічы 8ул6 ў бацькі тры сыны, два разумных, а трэцій дурэнь. Як тые разумные од бацькі часьць берўць, так і дурэнь берэ. Тые браты зг’лошылісе самі з сабой: што мы з нім зрабім? Да ў ворку завезём і на дарозе аставім. Завязалі его ў ворку, завёзьлі до рэкі, дай палажылі пры дарозе ў шляку. Едзе купец, такій богатыр*. У его сто мільёноў грошы ў возе. Тым часэм, он, той дурэнь, лежыць у ворку і крычыць: — Гбсподы міленькі, я не ўмею ні чытаць, ні пісаць, а мне ў той сьвет везуць на королй. Той богатыр на хфўрмана кажэ: — Сунімі коні. Сунялі коні. Той купец ізлёз, спрашывае его: — Чэгб ты крычыш? А он ему кажэ: — Я тагб крычў, што не ўмею ні чытаць, ні пісаць, а мне везуць на той сьвет на короля. Той кажэ на хфўрмана: — Розвяж его. Розвязалі его, а той купец до ворка ўлёз: думаў, што возьмуць его на короля. Да аны з хфўрманом завязалі тагб купца, да скінулі ў рэку, а той дурэнь взяў, да на воз, дапоехаўдо бацькі. Заехаў он до бацькі на двуор, так тые браты дзівяцьса, што гэто такое. Путае бацько: — Аткўль ты, сынок, гэто взяў? А он кажэ: * Богатыр — багач. — Выдўмалі, што мне ўтопілі, а мне за короля на том сьвеце взялі, І от як я прыехаў. Агледзелі тые браты, што ў его богато гроши, дай кажуць: — Завяжы ты нас І пускай до рэкі. Так он і зрабіў. I за тым дурнем асталосе ўсё сёлішчэ, усё богацтво бацькі І тагб купца. I. Karlowicz. Bajki i podania na Litwie, № 50, str. 73. Мачыха Павет Мазырскі, вёска Камаровічы ула ў маткі дочка. Да взяла матка ей померла. Бацько побыў туг’одні пяць бэз Йжонкі, дай взяў сабе жонку ўдовў. Такса' мб іў тое была дочка, абедзьве ўроўні. Жывўць аны, жывўць, стало ім цесно разам. Мачыха гэта на мужа свагб настала: — Адвезі сваю дочку. Калі не адвезеш, я цебё покіну. Взяў он её і адвёз до лесу. Адвёз до лесу, у лесе хаточка, і он там ё покінуў. Взяў для ёй хлеба, і круп, і закрасы. — Седзі, мая дочухна, тўтока, пакўль я прыеду. Насеку я тое да другое на воз І прыеду. Жджэ, пожджэ — нема бацькі. Позмёрклосе — нема, не едзець. Ана вышла на двуор з тое хаткі і гукае: — Хто ў бору, хто ў лесе, хадзі ка мне на ноч! Адзываецса медзьвёдзь: — Я ў бору, я ў лесе, я ідў к табё на ноч. Ажось і прыходзіць медзьведзь. Ана спужаласе, да ён кажэ: — He спужайсе, дзеўка, будем ночоваць со мною. Ана і вечэру наварыла банька ждучы. Медзьвёдзь принёс мёду, мо* г’арцбў з два. Поселі аны вечэраць. Выбегла мышка дай кажэ: — Дзеўка-дзевіца, дай мне крупіцу, я табё ўночы велікой буду прыгодзе. Дзеўка набрала ложку кашы і кінула ей под лаву. Повечэралі аны, да он даў ей ключэ, штобы ана бегала по хаце, да бразг’ала тэмі ключам!. А он набраў камені, да лёг на печы: біць её ўжэ каменем! Да тая мышка взяла од ей ключэ, од дзеўкі, а её усказала корыто большое ў хатцэ, і сказала, штобы ана под корыто подлезла і навернўласе корытом. А мышка з ключам! бёгае по-под лавічы. Кіне он каменем із печы, а мышка толькі: «Ой»! Он дўмае, што забіў дзеўку. Бёгала, бёгала, перэд нем і зціхла. Так он думаў, што ёй убіў. Злез з печы, дай пашбў у лес. Пашбў он у лес; вышла дзеўка з-под корыта. А мышка кажэ: ■— Да бач, карм! менё, я цебё выведу. Назаўтра дзень, стал! перэд ёй стол у хаце, такій мулёваный, пекный, ! пара крысёл, і стала яблонь перэд хаткой, паросла яблонкамі харбшымі. (Ана сама, тая дзеўка, красіва, просто што глядзёць.) Едзе пан багатый вельмі, едзе із сыном. Прыежае пан до тое яблоні і суняў коні. — Хто тут е ў хатцэ? Выскбчыла ана туды до пана. Он кажэ: — ЦІ то твая яблонь? Сподобаласе тамў панічў ана, заберае он её з сабой. Села ана ў кочы, ідзё яблонь за ею, ідзё * Мо — скарочана «можа». стол, ідўць крыслы за ею. I спрашывае ана тагб пана: — Прошэ, пан вельможны, заехаць шчэ до магб бацькі. Заёхалі аны к атцў на двуор, так ана выскбчыла із кочы. Бацько не познаў, думаў некая пані. I стала яблонь ле кочы, i стол, І крысла. Вышбў ацец на двуор і скінуў шапку, і вышла жонка его, тая што прогнала сваю пачэрыцу*. Да кажэ ана: — Ацёц мой дорогій, вы дўмалі, што вы мне загўбіце, да от як мне Бог дау. I пан той злез з возу, І той паніч, І тупаюць по подворье. А ана кажэ: — Ацец мой дорогій, штоб мне было посагі сто рублёў, бо маёй маці веліка посага асталасе. Мусёў ей ацёц даць сто рублёў посагі. Да захацела тая мачыха, каб ей як яблока достаць —■ украсьць. Дак толькі ана подышла под яблонь, так пашлі яблокі ў гору — не достала. Разпрашчаласе ана — тая дзеўка — з бацькой, апусьціласе яблонь, нашчыпала ана яблок і подавала гасьцінца ўсім. — Аставайсе, ацёц, здарбў. Села і поехала. За ею пашла І яблонь, і стол, І крысла. Стала просіць тая жонка ў мужа сваго: — Везі' маю дочку туды. Взяў он её дочку, навёз, дай покінуў у той самой хатцэ. Прыходзіць такжэ само медзьведзь к той на ноч. Ждала, ждала бтчыма на ноч, не дождаласе. Наварыла вечэру, поселі аны з медзьведзем вечэраць. Зноў мышка ўбёгае. * Пачэрыца — падчэрыца. — Дзеўка-дзевіца, дай мне крупіцу, я табё ў ночы велікой буду прыгодзе. То ана ўхопіць яку скепку, да мышку бьё. Не дала ей есьці. Медзьвёдзь пашбў на печ ночоваць, а ана стала з ключам! бегаць по хаце. За двойкі ўбіў медзьвёдзь её. А та мышка кажэ: