Беларускія фэстывалі й выстаўкі ў Нью Джэрзі
Янка Запруднік
Выдавец: Беларускі Інстытут Навукі й Мастацтва
Памер: 219с.
Нью Йорк 2013
Сёньня мы жывём у тэхналягічна новай эпосе. Інфармацыя пра блізкае й далёкае, пра сучаснае й мінулае распаўсюджваецца імгненна і ў непараўнальна большым аб’ёме, чым гэта было
трыццаць-сорак гадоў таму. Але сутнасьць засталася тая самая: інфармацыя — гэта сіла, што ўзьдзейвае на рэчаіснасьць, мяняе яе, і таму служыць прыладаю палітыкі.
Што да мовы мастацтва, дык яна выявілася ўнікальным камунікатарам эстэтычных якасьцяў і сьветаглядных пазыцыяў ды, як такая, застаецца ўнівэрсальным сродкам інфармацыі й эфэктыўным саюзьнікам свабоды.
FOOTNOTES
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
Vitaut Kipel. Belarusans in the United States. Lanham New York Oxford: University Press of America, 1999. 569 p. See Chapter I: "Research, Publications, and Pertinent Statistics on Belarusan Emigration/Immigration," pp. 27-72.
Note: Since the early 1990s, some authors and publications have been using the adjective Belarusan(s) in an effort to diminish misidentifying Belarusians as Russians.
Some Belarusian names arc rendered phonetically because many an individual's names had been spelled differently by different authorities (Belarusian, Polish, Russian or German).
By 2010, such a list of names would be, of course, much longer.
Vitaut Kipel. Belarusans in the United States (Lanham, Md: University Press of America, 1998), p.384-385.
Bielarus № 175, November 1971.
Vitaut Kipel. Bielarus № 218, June 1975.
Byelorussian Youth, vol. 5, № 1-2 (43-44), Fall 1977. p. 32-33
The names of all the members of the committee are cited in the Belarusian part of the book where the First Festival is described.
Pseudonym of Jazep Leshchanka.
Pseudonym of Jan Zaprudnik.
The full list of participants' names is provided in the Belarusian-language part of the book, where the First Festival is described.
Janka (Yanka) Kupala (1882-1942) was a poet and spiritual leader of the Belarusian national revival during the first half of the Twentieth century. His life ended tragically and mysteriously in Moscow where he was evacuated in advance of the German invasion of the Soviet Union. Some claim that he was murdered by the Soviet secret police.
Bielarus № 250, February 1978,
Bielarus № 250, February 1978.
The Third Belarusian Festival, scheduled originally for May 20, 1978, was delayed by one year because the Garden State Arts Center began computerizing its administrative operations in March 1978 and time was too short for ticket sales.
Bayan is a button accordion.
Translated by Ihar Kazak.
This is one of the numerous instances when Americans, even sympathizing with the Belarusian national cause, confused Belarusians and Russians, and the difference between the two we had to constantly explain.
See "Note on spelling the key word — Belarus" at the beginning of the English-language section. 19 Sec "Note on spelling the key word — Belarus" at the beginning of the English-language section.
The expression "Island of Tears," or, more fully, "Island of Hope and Tears," reflects the state of mind and feelings of immigrants who were going through the Ellis Island examination of their health and documents, which resulted either in their passing or. for about two percent of them, being sent back. Hence hope and tears.
Bielarus № 293, October 1981.
Bielarus № 294 295, November December 1981
Bielarus № 312, August September 1983.
A more detailed description of these events by Zora Kipel can be found in the Belarusian part of this book, section "Ethnic Balls."
Zora Kipel. Bielarus № 310, March May 1983.
Zora Kipel. Bielarus № 243 -244, July August. 1977.
27 Zora Kipel. Bielarus № 329, April August 1986.
28 Palessie is the southern region of Belarus along the Prypiac (Prypyats) River. It is distinct by its rich folklore and colorful costumes.
29 Bielastok, in Polish, Bialystok, is a city in Poland's north eastern region with areas inhabited by Belarusians.
30 The Pursuit (Pahonia) became the coat of arms of the Belarusian National Republic (BNR) whose independence was proclaimed in 1918. and of the Republic of Belarus in 1991-1995. Presently it is used by the Council of the BNR in Exile. The Pursuit is also the coat of arms of Lithuania. The emblem originated in the 13th century when the ancient Belarusian city of Navahradak was the first capital of the nascent Grand Duchy of Lithuania (GDL). The Pursuit remained the coat of arms of the territorially enlarged grand duchy, of which Belarus was an integral part until the entire territory of the GDL was absorbed by the Russian Empire during the latter part of the 18th century. The emblem represents a knigh with a drawn sword on horseback, symbolizing pursuit of an enemy in defense of his homeland.
31 Vasil and Halina Rusak.
32 See a special publication about them — J. Zaprudnik Belarusan Artists Abroad. Commemorative Album on the Twenty Five Annual Exhibitions of Belarusan Arts and Crafts at the Belarusan Community Center, South River, N.J. (1973-1997). Bridgewater, N.J. — Somerset, N.J., 2001.
33 Bielarus № 259, November December 1978. See the full text of the interview in the Belarusian part of the book.
34 Bielarus № 297, February 1982.
01
02
03
04
05
06
07
08
09
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
СПАСЫЛК1
Тэрміналягічная заўвага: У амэрыканскай практыцы дыяспарныя групы й арганізацыі завуцца “этнічнымі”; слова "нацыянальны” ўжывасцца ў сэнсе “ўсеамэрыканскі”, тым часам як у беларускім эміграцыйным друку часта ўжываўся, дый яшчэ ўсё ўжываецца тэрмін “нацыянальны" там, дзе маецца на ўвазе “этнічны”.
Пра інфармацыйную дзейнасьць беларускай эміграцыі ў ЗША ў маштабе цэлай краіны гл. манаграфію Вітаўта Кіпеля "Беларусы ў ЗШ А” (Менск, 1993), с.251-258, a таксама ў кнігах: Vitatut Kipel.Belarusans in the United States. University Press of America. 1999 Illustrations, 569p. Леанід Пранчак. Беларуская Амерыка. Мінск, Полымя, 1994. 415 с.
Гл. разьдзел “Прыезд беларускіх уцекачоў у ЗША” ў кнізе Алега Гардзіенкі “Беларускі Кангрэсавы Камітэт Амэрыкі” (Смаленск, Бібліятэка Бацькаўшчыны, кн. 16, 2009), с. 40-59. Пра Нью Джэрзі аўтар піша, што штат “ужо на самым пачатку 1950-х стаў самым грамадзка актыўным беларускім штатам у ЗША" (с. 59).
Пішу Романо, а не Рамана (паводле правіла пра аканьне), на ейную просьбу. А ў перадрукоўваных тэкстах форма гэтага прозьвішча (Рамана) пакінута бязь зьмены 3 напісаньнем амэрыканскіх прозьвішчаў па-беларуску (як і беларускіх па-ангельску) цэлая праблема. У беларускамоўным друку можна сустрэць розныя варыянты прозьвішча тае самае асобы (прыкладам, Рамана Рамано Романо). Таму. калі ня было пэўнасьці адносна афіцыйнага напісаньня беларускага прозьвішча па-ангельску, яно напісана фанэтычна.
Зора Кіпель. Дні аднаго жыцця... Успаміны, артыкулы, дзённікі. Мінск, выд. 3. Колас, 2010, с. 143.
Гісторыкі беларускай іміграцыі ў Амэрыку адзначаюць тры фазы асяленьня нашых людзей у ЗША: 1. канец ХІХ-га пачатак XX ст.; 2. пэрыяд пасьля 2-й сусьветнай вайны; 3. гады пэрыяду савсцкай “перабудовы” й незалсжнай Рэспублікі Беларусь. Гл. таксама кнігі: Вітаўт Кіпель. Беларусы ў ЗША (Менск: “Беларусь", 1993) і Vitaut Kipel. Belarusans in the United States (New York: University Press of America, 1999).
Рэдакцыйны артыкул пад заг. “За прапаганду навонкі”"Бацькаўшчына” № 10( 13), красавік 1948.
Беларуская гімназія імя Янкі Купалы ў Міхэльсдорфе ў Заходняй Нямеччыне.
Зора Кіпель з дапамогаю штатнага камітэту апрацавала псршы даведнік этнічных арганізацыяў Нью Джэрзі Zora Kipel. Ethnic Directory of New Jersey. Union City. N.J. 1978. У кнізе зьмешчаны дадзеныя пра больш як 1700 арганізацыяў 65 нацыянальнасьцяў. Даведнік быў выкананы ў праграме адзначэныія 200-годзьдзя незалежнасьці ЗША. Вокладку для кнігі апранавала мастачка Ірэна Рагалевіч. Даведнік быў падораны ад імя беларуска-амэрыканскай грамады ньюджэрзійскаму губэрнатару Брэндану Бэрну
Гутарка тут пра часовыя пасялсньні эмігрантаў (уцекачоў і прымусова вывезсных) у Заходняй Эўропе, якія не хацелі вяртацца на радзіму пад камунізмам. Пасяленцаў гэтых лягероў называлі па-ангельску Displaced Persons (скарочана: DP. ды-пі), што звычайна перакладаецца як “перамешчаныя асобы".
Стары Пясьняр.“Беларускае Слова” (Саўт Рывэр), № 1/38/, сакавік 1958. “Беларускае Слова" № 2(31), кастрычнік 1956.
“Беларуская Трыбуна”№ 1-2(15-16), Гарфілд, Н. Дж., ліпень 1953. “Беларускае Слова'' № 5(37) 1957.
Янка Золак. Беларускі жаночы хор "Каліна”. "Беларус” № 195, ліпень 1973.
Вітаўт Кіпель. “Беларус” № 218, чэрвень 1975.
Ст. Ст. /Станіслаў Станкевіч/ Беларусы ў міжнацыянальным канцэрце. "Беларус”. Р. В. Беларусы ў інтэрнацыянальным фэстывалі. “Беларус” № 219, ліпень 1975. А. Шукелайць. 17-ты зьезд Арганізацыі Беларуска-Амэрыканскае Моладзі. “Беларус” № 220. жнівень 1975
3 выкарыстаньнем матэрыялаў газэты "Беларус” № 230-231, чэрвень-ліпень1976. Гл. В. Кіпель. Да Дня Беларускае Культуры. “Беларус” № 225, студзень 1976.
Янка Запруднік. Усебеларускае сьвята ў ЗША. “Беларус" № 225, студзень 1976 “Бсларус” № 226-227, люты-сакавік 1976 “Беларус” № 228, красавік 1976..
“Бсларус" № 229, травень 1976
Арыгінал зьмешчаны ў англамоўнай частцы кнігі ў апісаньні Першага фэстывалю. Арыгінал зьмешчаны ў англамоўнай частцы кнігі ў апісаньні Першага фэстывалю. “Беларус” № 230-231, чэрвень-ліпень 1976.
Сапраўднае прозьвішча Клёнава Арон Купэршток. Нарадзіўся ў 1920 г., а памёр у Нью Ёрку ў 2004 г.
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
К. Акула. Роздум вакол фзстывалю й “Каравану". “Беларус" № 230-231, чэрвень ліпень 1976.
3 выкарыстаньнем матэрыялаў газэты "Беларус” № 243-244, ліпень-жнівснь 1977.
Гл. арт. Ст. Станкевіча “Вялікае сьвята беларускае кулыуры” й іншае ў тым жа нумары.
Пра мастачку й грамадзка-культурную дзеячку Тамару Стагановіч-Кольбу (якая часам падпісвалася “Ст. Тамара”) гл. артыкулы: Зінаіды Станкевіч пад заг. “Ст. Тамара дзеліцца поступам у працы”“Беларус” № 285, студзень 1981, і Зоры Кіпель пад заг. “Мастачка Ст. Тамара Кольба (публікацыі й дзейнасьць)”“Беларус” № 333, студзень-сакавік 1987.
КНІГІ ОНЛАЙН
