КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Індык панюхаў муку. — Так, так,— сказаў ён,— добра пахне. Смачныя будуць булкі. — Ага, ага, я ж казаў, што смачныя! — уставіў слова і гусак. — Ну, а хто спячэ з гэтай мукі булкі? — запыталася курачка. Гусак 'пакруціў галавою: — Я не ўмею... Індык адказаў: — Я хоць і ўмею, ды не хачу. Няхай гусак пячэ. — Ну добра,— еказала курачка,— тады я сама спяку. Знайшла яна пад паветкаю дзежачку і рашчыніла цеста. Потым накалола дроў і запаліла ў печы. Калі цеста падышло, курачка нарабіла круглых прыгожых булак і пасадзіла іх на лапаце ў печ. Булкі пачалі пячыся. 1 такі прыемны пах пайшоў ад іх па ўсім двары, што ў гусака і індыка аж слінкі пацяклі. А трэба сказаць, што яны даўно нічога не елі і так выгаладаліся, што нават спрачацца перасталі, хто з іх важнейшы ды разумнейшы. — Хадзем у хату,— сказаў індык,— відаць, булкі ўжо гатовы. — Ага, ага,— адказаў гусак.— Хадзем, брат, у хату. Прыйшлі індык з гусаком у хату, а там курачка булкі з печы дастае. Мяккія, румяныя, пахучыя. — Так, так,—весела загаварыў індык,— якраз у парў прыйшлі. — Ага, ага,— заківаў галавою гусак і першы падаўся за стол. Індык — за ім. Але курачка спыніла іх: — Чакайце! He спяшайцеся, панове! Перш чым садзіцца за стол, адкажыце мне на мае пытанні. — Давай свае пытанні! — сярдзіта прашыпеў гусак.— Толькі хутчэй. — Але, толькі хутчэй,— шпарка забалбатаў і індык.— A то дужа есці хочацца... — Дык слухайце! Хто пшанічны каласок знайшоў? Ты, курачка, вядома, ты знайшла,— адказалі індык і гусак у адзін голас. — Хто змалаціў каласок? — Ты, курачка, змалаціла. — Хто зярняткі ў млын насіў? — Ты насіла... — А хто дровы сек, у печы паліў, пшанічныя булкі пёк? Пераглянуліся паміж сабою індык з гусаком і адказалі: — Ты, вядома... За гэта табе і слава. — Дык вось,— сказала курачка Сакатушка,— каму слава, таму і булкі. А вы, гультаі, ідзіце прэч адгэтуль! Ко-ко-ко! Дзеткі, бяжыце сюды хутчэй. Пазбягаліся з двара кураняткі і пачалі з курачкай частавацца свежымі пшанічнымі булкамі. А галодныя гультаі індык і гусак зноў заспрачаліся, хто з іх важнейшы ды разумнейшы. КОЦІК, ПЕЎНІК I ЛІСІЦА Жылі-былі коцік і пеўнік. Добра жылі, дружна. Коцік на паляванне хадзіў, а пеўнік абед варыў, хатку падмятаў, песні спяваў. Аднойчы пайшоў коцік на паляванне, а пеўнік зачыніў за ім дзверы ды пачаў абед варыць. Бяжыць лісіца, убачыла хатку, падскочыла да акенца: — Гэй, хто тут гаспадар? — Я,— кажа пеўнік. — Пусці ў хату. — Чаго? — Пасяджу трохі, адпачну з дарогі. 2зак. 1021 17 Пеўнік добры быў, пусціў лісіцу ў хатку. А лісіца — цап! — ухапіла яго і Панесла дадому. Апамятаўся пеўнік, закрычаў на ўвесь лес: — Коце, браце! Мяне ліска нясе У высокія горы, У глыбокія норы, Па барах, па карчах, Аж бярэ мяне страх!.. Пачуў гэта коцік, прыбег, адабраў у лісіцы пеўніка і завёў яго назад у хатку. — Ну,— кажа,— глядзі ж, другі раз не пускай лісіцу, бо цяпер я далей пайду і магу не пачуць цябе. — Добра,— кажа пеўнік,— не пушчу. Зноў пайшоў коцік на паляванне. А лісіца тут як тут: — Пеўнік, галубок, разумны лабок, адчыні! — Чаго табе трэба? — Пазыч агню. — Навошта? — Буду ў печы паліць. — He адчыню, бо ты схопіш мяне. — Ды не, больш не буду хапаць. Паверыў пеўнік лісіцы і адчыніў дзверы.А тая — ухапіла яго і панесла. Пеўнік зноў пачаў клікаць коціка: — Коце, браце! Мяне ліска нясе У высокія горы, У глыбокія норы, Па барах, па карчах, Аж бярэ мяне страх!.. • Добра, што коцік далёка не адышоўся ад дому: пачуў ён пеўніка, прыбег і адабраў яго ад лісіцы. — Ну,— кажа ён пеўніку,— калі ты і трэці раз адчыніш лісіцы дзверы, то бяда табе будзе: цяпер я пайду на паляванне яшчэ далей. — He,— кажа пеўнік,— больш я гэтай зладзейцы дзвярэй не адчыню. — Глядзі ж! I коцік пайшоў у самыя далёкія лясы. Прыбегла лісіца: — Пеўнік, галубок, разумны лабок, дай вугалёк! — He, цяпер я дзверы табе не адчыйю! — Дык ты праз акенца падай. — Праз акенца можна,— згадзіўся пеўнік. Адчыніў ён акенца, а лісіца ўхапіла яго і панесла. Крычаў, крычаў пеўнік, ды коцік яго так і не пачуў: вельмі ж далёка ён зайшоў. Прынесла лісіца пеўніка дахаты і загадала дочкам у печы паліць, з пеўніка крупнік варыць. А сама пайшла гасцей склікаць. Вярнуўся з палявання коцік, бачыць — няма пеўніка. «Мусіць, яго зноў лісіца ўхапіла? — падумаў коцік.— Як жа яго цяпер з бяды выратаваць?» Зрабіў ён скрыпачку галасістую ды пайшоў да лісіцы. Прыйшоў, сеў ля варот і зайграў, прыпяваючы: — Тылі-тылі, скрыпіца, Тут сядзела лісіца. А ў лісіцы Новы двор, Сем дачушак На выбор. Восьмы пеўнік,— Гэта мой! Пачулі лісіцыны дочкі музыку і кажуць: — Як хораша нехта іграе. Бяжым паслухаем, а пеўніка зварыць яшчэ паспеем. Выбеглі яны на двор ды і заслухаліся. Пеўнік жа тым часам не драмаў: выскачыў з лісіцынай хаткі ды пабег з коцікам дадому. Так і засталася лісіца ні з чым. ЯК КУРАЧКА ПЕУНІКА РАТАВАЛА Жылі-былі курачка і пеўнік. Курачка яйкі несла, а пеўнік зярняткі здабываў, курачку частаваў. Выграбе з ямкі зярнятка і кліча курачку: — Ко-ко-ко, Чубатка, знайшоў зярнятка! Вось аднойчы выграб пеўнік вялікую бобінку. «Ну,— думае,— гэтага зярняці курачцы не праглынуць,— з’ем хіба сам». Праглынуў — ды і падавіўся. Паваліўся пеўнік, ногі задраў і не дыхае. Падбегла да яго курачка: — Што з табою, Пеця? Чаму ты ляжыш і не дыхаеш? — Ой,— стогне пеўнік,— бобінкай падавіўся... — Як жа цябе ратаваць, Пеця? — пытаецца курачка. — Трэба,— шэпча пеўнік,— масла дастаць, горла змазаць. — А дзе яго дастаць? — У каровы. Пабегла курачка да каровы: — Карова, карова, дай масла! — Нашто табе масла? — Пеўнік ляжыць і не дыхае: бобінкай падавіўся. — Добра,— кажа карова,— дам табе масла. Але схадзі спярша да касцоў, папрасі сена. Прыйшла курачка да касцоў: — Касцы, касцы, дайце сена! — Нашто табе сена? — Сена — карове. Карова дасць масла. Масла — пеўніку, бо пеўнік ляжыць і не дыхае: бобінкай падавіўся. Касцы кажуць: — Схадзі да пекара, папрасі пірагоў. Пірагі мы з’ядзім, тады і сена накосім. Прыйшла курачка да пекара: — Пёкар, пекар, дай пірагоў! • — Нашто табе пірагі? — Пірагі — касцам. Касцы накосяць сена. Сена — карове. Карова дасць масла. Масла — пеўніку, бо пеўнік ляжыць і не дыхае: бобінкай падавіўся. Пекар кажа: Збегай у лес, прынясі дроў, каб было на чым пірагі пячы. Пабегла курачка ў лес і прынесла дроў. Пекар напёк пірагоў. Занесла курачка пірагі касцам. Касцы з’елі пірагі і накасілі сена. Прынесла курачка сена карове. Карова з’ела сена і дала масла. Пеўнік змазаў маслам горла і праглынуў бобінку. Праглынуў і зноў весела на ўвесь двор заспяваў: — Ку-ка-рэ-ку! Чуб-чубатка — маладзец! Тут і казцы канец. ВЕРАБЕЙ I МЫШ Жылі па суседству верабей і мыш: верабей пад страхою, а мыш у норцы пад падрубаю. Жывіліся тым, што ад гаспйдароў перападала. Улетку яшчэ сяк-так — можна на полі ці ў агародзе што-небудзь перахапіць. А зімою хоць плач: на вераб’я гаспадар сіло ставіць, а на мыш — пастку. Надакучыла ім так жыць, задумалі яны ляда1 капаць, збажыну сеяць. Ускапалі ладнўю дзялянку. — Ну, што будзем сеяць? — пытаецца верабей. — А тое, што людзі сеюць,— адказвае мыш. Назбіралі насення ды пасеялі пшаніцу. — Што тваё будзе,— пытаецца мыш у вераб’я: —карэнне ці вяршкі? — Сам не ведаю. — Бяры карэнне,— параіла мыш. — Добра, няхай будзе карэнне. Прыйшло лета. Паспела пшаніца. Мыш зжала каласы, а вераб’ю пакінула салому. Перанесла мыш каласы ў сваю нару, змалаціла, змалола, напякла пірагоў ды есць сабе зімою. Добра жыве, бяды не мае. А верабей пакаштаваў салому — нясмачная! Давялося яму на сметніку галоднаму зімаваць. Прыйшла вясна. Мыш вылезла з нары, убачыла вераб’я і пытаецца: — Ну, як, сусед, зімавалася? — Дрэнна,— кажа верабей,— ледзьве выжыў: нясмачная наша пшаніца ўдалася. — To давай будзем сёлета моркву садзіць: яна салодкая. Усе зайцы яе любяць. — Давай, калі не хлусіш!—падскочыў верабей ад радасці. Ускапалі свежае ляда і пасеялі моркву. — Што тваё будзе,— пытаецца мыш у вераб’я: — карэнне ці вяршкі? — Вяршкі! — кажа верабей.— Баюся браць карэнне: я ўжо на пшаніцы апёкся. — Добра, бяры вяршкі. Вырасла морква. Верабей узяў вяршкі, а мыш — карэнне. Занесла яна сваё карэнне ў нару і есць сабе памаленьку. А верабей пакаштаваў вяршкі, аж яны не лепшыя за пшанічнае карэнне... Надзьмуўся верабей, ледзь не плача. 'Ляда — поле на месцы высечанага лесу. Ляціць варона. Убачыла вераб’я. — Чаго ты, верабей, надзьмуўся? — пытаецца. Расказаў ёй верабей, як ён з мышшу сеяў пшаніцу і моркву. Выслухала яго варона і зарагатала на ўсё горла: — Дурны ты, верабей! Мыш цябе падманула... У пшаніцы самыя смачныя вяршкі, а ў морквы — карэнне. Узлаваўся верабей, прыскакаў да мышы. — Ах, нягодніца, ах, ашуканка! Я з табою біцца буду. — Ну што ж,— кажа мыш,— давай біцца! 1 Запрасіў верабей сабе ў хаўруснікі драздоў і шпакоў, а мыш — кратоў і пацукоў. Пачалі біцца. Доўга біліся, а ніхто нікога не пабіў. Прыйшлося вераб’ю адступіць са сваім войскам на сметнік. Убачыла гэта варона: — Га, га, верабей, слабых ты хаўруснікаў сабраў. Калі б ты паклікаў марскога сокала, той адразу б усіх мышэй, кратоў і пацукоў паглытаў. Паляцеў верабей на мора, паклікаў марскога сокала. Прыляцеў сокал і ўсё мышынае войска паглытаў. Адна толькі мыш, тая, што вераб’я падманула, засталася: у нару схавалася. Настаў вечар. Сокал паляцеў на іржышча начаваць. Сеў на камені ды моцна заснуў. А.верабей пашчабятаў ад радасці і палез пад страху. ' Тым часам хітрая мыш пабегла ў поле да начлежнікаў, ухапіла галавешку і падпаліла іржышча, дзе спаў сокал. Узняўся агонь, зашугаў і асмаліў сокалу крылы. Прачнуўся сокал, а ў яго крылаў няма... Пабедаваў ён ды падаўся пехатою да мора. Убачыў яго на дарозе паляўнічы, хацеў застрэліць, а сокал і кажа яму: — He страляй мяне, добры чалавек. Лепш вазьмі з сабою: як адрастуць у мяне крылы, я табе добра аддзякую. Узяў паляўнічы сокала. Цэлы год карміў і даглядаў яго. Адраслі ў сокала крылы, ён і кажа паляўнічаму: — А цяпер бяры мяне на паляванне. Я табе зайцоў і птушак буду лавіць. 3 таго часу сокал і служыць памочнікам у паляўнічага. ЯК КОТ ЗВЯРОУ НАПАЛОХАУ