Брыдкія аповяды
Дзмітрый Падбярэзскі
Выдавец: Каўчэг
Памер: 198с.
Мінск 2015
Чахончык правай рукой узяўся за пятлю і злёгку пацягнуў вяроўку на сябе. На ягонае здзіўленне, вяроўка паслухмяна, перакруціўшыся праз бэльку, пайшла ўніз. Яе канец быў завязаны на парэнчах лесвіцы, што вяла на другі паверх, але слабіна была
140
такая, што капітан лёгка выцягнуў вяроўку так, каб пятля спынілася недзе на паўметры ад падлогі.
— I пасля гэтага мне нехта будзе казаць, што вяроўку ніхто не кранаў? — прамармытаў ён і акуратна вярнуў пятлю на ранейшую вышыню.
“Калі тут нехта і працаваў, дык, прынамсі, вельмі неахайна. Па ўсім відаць, што на хуткую руку. Занадта шмат несупадзенняў. Астроўскаму, каб задушыцца, неабходна было ледзь не на карачкі апусціцца. 3 іншага боку, калі ён быў п’яны, мог і проста паваліцца. Тады пры чым тут табурэт? Ягоная роля яўна з іншай п’есы. He мог Астроўскі, амаль лежачы, адштурхуць табурэт так, каб той адляцеў на два метры. Да таго ж, калі ён здолеў скруціць такі адмысловы вузел, павінен быў і вяроўку на бэльцы адпаведна прымацаваць, каб яна не выцягнулася. М-да, суцэльны рэбус...”
Ён прысеў за стол, выцягнуў блакнот і занатаваў у ім усё, што пабачыў. Зразумела, пазбягаючы ўсіх уласных здагадак, пасля чаго выйшаў на вуліцу.
— Ну што, усё ў парадку? — пацікавіўся дзяжурны.
— Ну так, — агледзеўся па баках Чахончык. — Значыць, вісеў у пятлі?
— Ага! Мы як толькі ўвайшлі, адразу ж яго і пабачылі. Вісеў, ногі выцягнуўшы.
— He стаяў — вісеў? — удакладніў капітан.
— Вісеў сантыметрах у пяці ад палогі. Бо каб стаяў — як бы тады задушыўся? Толькі калі б склаўся ў каленках.
— А што, быў на тое здатны?
— Ды хто ж іх, п’яных, ведае? — ледзь не зарагатаў міліцыянт. — У такім стане што заўгодна могуць учудзіць!
— I то праўда, — пагадзіўся капітан. — Могуць што заўгодна... А вы калі сюды ўчора прыехалі?
141
— Ды амаль зранку, недзе а палове дванаццатай. Ад ягоных сяброў, я так разумею, быў выклік. Усёй групай і прыехалі.
— Пратакол вы складалі?
— He, тыя, што потым прыехалі, сказалі, што бяруць справу сабе. Ну і развярнулі нас.
— А што ваш эксперт казаў?
— Ну што ён казаў? Самагубства — казаў, удавіўся недзе а шостай-сёмай раніцы, больш нічога. А што можна было казаць, як яго гэтыя ў цывільным ледзь не выставілі за парог?
— Астроўскі п’яны быў?
— Ён цяпер ужо нічога не скажа, — хітнуў галавой міліцыянт. — Але ж дзве пустыя пляшкі на стале. Цвярозым па гэтым застацца складана. Ай, што й казаць — дурная смерць...
— Дурная... — пагадзіўся Чахончык.
Ён пастаяў яшчэ колькі імгненняў, потым развітаўся з дзяжурным і пакрочыў да суседняга ўчастка, да дамка, у якім жыла суседка Астроўскага. Бабуля Цімафееўна корпалася ля клумбы з восеньскімі кветкамі.
Чахончык прывітаўся і на ўсялякі выпадак разгарнуў пасведчанне.
— Я ўсё ўжо вашым расказала, што бачыла! — выпаліла бабуля. — Больш анічога не бачыла, нічога не памятаю, нічога не ведаю.
— Дык я ж... — замяўся следчы. — Я з іншага падраздзялення. Мне трэба, каб вы мне расказалі. Работа такая, разумееце...
— Разумею! — Цімафееўна пачала казаць больш лагодна. — Пачытайце, што яны напісалі, і сабе перапішыце.
— He атрымаецца. Яны з іншага міністэрства былі.
— Во, колькі тых міністэрстваў развялося! А ў
142
выніку ніхто не можа парадзіць, што рабіць. Заб’юць чалавека, а хто — не адшукаць.
— Такі парадак... — Чахончык моўчкі паказаў на старое крэсла, што стаяла каля клумбы. — Там патрэбныя іх паперы, у нас — нашыя.
— Сядайце! — пагадзілася старая. — Няма ў нагах праўды.
Капітан паклаў на калені блакнот і спытаў:
— Вы памятаеце, калі бачылі суседа ў пятніцу?
— Я ж тым казала: ён прыехаў каля дванаццаці дня. Быў адзін.
— У руках нешта меў?
— Дык... Што — у руках? А меў што звычайна, з чым на дачу ездзяць.
— Сумка, заплечнік? — удакладніў капітан.
— Валізка такая нейкая. Невялікая, пляскатая. Хіба кніжка якая ў такой змесціцца. А больш нічога і не было нібыта. Ай, не памятаю. Вочы старыя.
— А далей? Можа, да яго нехта заходзіў?
— Нікога не бачыла. Чула адно, як вокны адчыняліся. Таксама бачыла, як з майго боку задняе вакно ягонага дамка было адчыненае. Пазаўчора амаль па-летняму прыпякала, шкло бразгала.
“О! А пра вокны ў тых паперах нічога не было. Забылася ім сказаць ці?..”
— А ў прыцемках я выйшла... ну, у туалет. Дык заўважыла, што ў іхнім дамку святла няма. Акно ж — адчыненае, як і раней. Падумала: ці то ён паспаць сюды прыехаў, ці што? Раней яны там пры святле ледзь не да світанку сядзелі...
— Часта сюды людзі прыязджалі?
— А чаму не? Бачыла, што чалавек ён таварыскі. Прыязджалі, мяса смажылі, гутарылі, смяяліся. Многа каго было.
— Скажыце, а вы можаце паверыць, што ён
143
здольны быў задушыцца?
— Ну... Як... Вось што скажу: у чужыя жыцці не хачу залазіць. He мая справа — мог ён ці не мог. Усё ў жыцці залежыць ад таго, як што павернецца. Вось тут гэтак во павярнулася. А чаму — сам ён ужо і не патлумачыць. А іншы хто — і пагатоў!
Чахончык падзякаваў старой і развітаўся, павольна пакрочыў да машыны, разумеючы, што лагічная карціна здарэння па-ранейшаму аніяк не вымалёўвалася.
— Што, капітан? Едзем? — спытаў яго Фёдаравіч. — Ці яшчэ капаць будзеш?
— Пасля гэтых гэбістых — што тут яшчэ накапаеш? — адказаў Чахончык. — Версія жалезная маецца. I зрушыць яе наўрад ці магчыма.
— Думаеш? Ну тады я табе адну штуку зараз пакажу. Ты пакуль вынюхваў, я меў час. Пахадзіў тут наўкола, паглядзеў. Вось тут за дубам цікавыя слядочкі маюцца. Свежыя. Гарантую: матацыкл, замежны. Хадзем?
Яны прайшлі літаральна некалькі метраў, як Чахончык і сам заўважыў на зямлі каля дуба даволі выразныя адбіткі колаў. На ўсялякі выпадак ён зрабіў пару здымкаў на мабільны тэлефон.
— Дзякуй, Фёдаравіч. Табе б не вадзілай, a следаком працаваць. Вока вострае.
— Мне ўласнай баранкі хопіць. А ганяцца за падшыванцамі — імпэту ўжо няма. Ты з адваротнага боку на хату глядзеў?
— Хачу туды схадзіць. Старая казала, што ўвечары Астроўскі нібыта вокны паадчыняў.
— Схадзі, — пагадзіўся Фёдаравіч. — Панюхай. Там яўна пахне чужым, можаш мне паверыць.
Чахончык вярнуўся за плот, які акаляў дачны ўчастак, прайшоў за дом Астроўскага і спыніўся.
144
Першае, што прыцягнула ягоную ўвагу, было зачыненае акно — адзінае, што выходзіла на гэты бок будынку і глядзела на суседнюю хатку. Ён патузаў раму, але акно не адчынілася. Потым ягоны позірк упаў уніз. I тады следчы ўбачыў выразны адбітак падэшвы, які месціўся на сырой зямлі каля самага падмурку дома, а таксама цёмныя брудныя плямы зямлі ўжо непасрэдна на сцяне.
“Ну і нахалеры было тут караскацца, калі ў акно можна заскочыць проста з зямлі?” — падумаў капітан і таксама зрабіў некалькі здымкаў.
— Сакалінае вока, Фёдаравіч! — сказаў ён, калі сеў у машыну. — Зачот! Я, магчыма, і не пайшоў бы туды, калі б не ты.
— Досвед вялікі працы з такімі, як вы, — адказаў вадзіцель. — Толькі раю табе: здымачкі гэтыя ты прыхавай недзе ў надзейным месцы.
— Гэта чаму ж так?
— А вось чаму, — Фёдаравіч выруліў на галоўную вуліцу. — Пах тут стаіць, разумееш? He тым тут пахне. He нашымі.
— Загадкамі кажаш?
— Чаму — загадкамі, капітан? На маю думку, усё зразумела. Калі тут калегі з гэбэ таўкліся, якія могуць быць загадкі? Тут усё зразумела, як глыток вады.
— Што ты хочаш сказаць? — не зразумеў Чахончык.
— А тое, што версія выпадку ўжо мелася жалезная. Загадзя. I іншай быць не можа, колькі б ты тут капытамі зямлю не рыў.
Чахончык змаўчаў. I больш па дарозе назад яны не закраналі гэтае здарэнне...
ЖЖ-блог карыстальніка khutki_gonchy, 4 верасня, 21:10.
145
khutki_gonchy write:
Часам здараюцца сітуацыі, калі нахлынае жаданне назаўсёды развітацца з прафесіяй. Гэта калі разумееш: што б ты не рабіў, якія б уласныя веды, досвед не прыкладаў дзеля таго, каб разабрацца ў сітуацыі, раптам адчуваеш: перад табой — сцяна. I прабіць яе аніяк немагчыма. I вось тады ўзнікае жаданне плюнуць на ўсё і перакваліфікавацца, скажам, у дворніка. Праца ёсць заўжды, а дурныя пытанні, калі і ўзнікаюць, вырашаюцца вельмі проста: махай сабе мяцёлкай і ні пра што не думай.
Nachnaja_zorka write:
У цябе нешта здарылася?
khutki_gonchy write:
Дурная сітуацыя, прабач. Зрэпггы, не першая ў практыцы. Але такое адчуванне, што працяг можа быць паскудны.
Nachnaja_zorka write:
Чым табе я магу дапамагчы?
Jo-lupen write:
Стары, сербані грамаў 200 нармальнага напою, паспі — і з ранку ўсё будзе ў парадку. Ці не ў першы раз? Я ж вас, мянтоў, ведаю.
khutki_gonchy write:
Гэтым разам не той выпадак. Здаецца, мне давядзецца адпісвацца пра тое, чаго не было.
Abshar write:
От жы ж блін! Усе газеты краіны піпіуць пра тое, чаго не было і чаго няма, а табе — слабо?
khutki_gonchy write:
Ведаеш, мне сабе лягчэй схлусіць, чым, скажам, табе. Ты ж мяне не першы год ведаеш.
Nachnaja_zorka write:
Таму ты дагэтуль, прабач, у капітанах і ходзіш. A мог бы ўжо і дзве вялікія зоркі мець на пагонах.
146
Слухай, калі што — прыязджай.
Zly_dzien write:
Такія да падпалкоўнікаў не дажываюць. Жадных шанцаў. Запланаваная адбракоўка!
Abshar write:
Што, нах, за смурод уціснуўся? Ёпт...
Zly_dzien write:
Хе-хе... Чыя б карова мычала...
khutki_gonchy write:
Сябры! Позна ўжо. Я насамрэч стаміўся, а заўтра дзень не абяцае палёгкі. У тых, хто смярдзіць, таксама свая праца, свой заробак. Дабранач!
Nachnaja_zorka write:
Тэлефон мой ты ведаеш...
Jo-lupen write:
Мой — таксама. Трымайся!
Zly_dzien write:
Твой тэлефон, гончы, таксама мне вядомы. Глядзі, не перапрацуй. Неспакойнай табе ночы!
khutki_gonchy write:
Твой будзільнік спазняецца...
— Ну што там? — падпалкоўнік Зайчык прывітаў капітана так, нібыта здарэнне на лецішчы прыносіла яму боль як не раўнуючы патрушчаны карыесам карэнны зуб. — Спадзяюся, там усё зразумела?
He чакаючы запрашэння, Чахончык прысеў за стол.
— Збольшага, яно, канешне ж, так... — следчы вытрымаў паўзу. — Вось, напісаў так, як вы прасілі. Што да іншага... Маюцца нюансы...
— Слухай, ты мяне сваімі нюансамі ўжо дастаў! — з месца падвысіў голас падпалкоўнік. — У цябе што не справа, дык заўсёды нейкія нюансы вылазяць! Што гэтым разам?
147
— Ну, як сказаць... У тых, з гэбэ, на паперы ўсё нібыта ладна выглядае. Настолькі ладна, быццам яны тое напісалі яшчэ да таго, як усё й адбылося.
КНІГІ ОНЛАЙН
