Чытанка для дзіцячага сада
Выдавец: Народная асвета
Памер: 303с.
Мінск 1990
Вакол хаты абышоў, уздоўж плота прабег — на луг выйшаў. Бачыць, нейкія звяры пасвяцца — хвасты ледзь не да зямлі звісаюць.
«Бач, колькі мышэй...— узрадаваўся Каток.— A хвасты ў іх яшчэ даўжэйшыя, чым бацька паказваў».
Падкраўся ды хоп за хвост!
— М-м-му-у! — спалохаўся звер ды як махне хвастом — ажно Каток тройчы цераз галаву перакуліўся.
Падхапіўся, абтросся — з усіх ног дамоў панёсся.
— Ну, як паляванне? — пацікавіўся стары Кот.— Ці ўпаляваў хоць адну Мышку?
— Злавіў,— мяўкнуў Каток.— Толькі яна так хвастом махнула, што я тройчы цераз галаву перакуліўся.
— Дурненькі,— уздыхнуў стары Кот,— ты ўхапіў за хвост не Мышку, а карову.
— А якія яны, мышы? — другі раз пацікавіўся Каток.
— А яны, гэта,— задумаўся стары Кот,— такія маленькія, шэрыя...
Нічога не заставалася Катку, як зноў на паляванне падацца.
За браму выйшаў, вакол хаты абабег — бачыць: на прызбе бабка Матруна сядзіць, у руках пруткі мільгаюць, а на зямлі каля яе нешта маленькае, шэрае падскоквае — хвост доўгі, проста бабулі Матруне ў рукі цягнецца.
«Дык вось яна якая, Мышка!» — узрадаваўся Каток.
Падкраўся неўпрыкметку — цоп! — і ўчапіўся кіпцямі ў маленькае і шэрае.
— Ах ты, дурненькі,— устала з прызбы бабка Матруна.— Ты чаму не даеш мне ўнуку рукавічкі вязаць? — ды як шпурне ў Катка недавязанай рукавічкай.
Яно і не балюча, ды крыўдна.
Каток абтросся — і з усіх ног дамоў панёсся.
— Ну, як паляванне? — пацікавіўся стары Кот.— Ці ўпаляваў хоць адну Мышку?
— Злавіў,— мяўкнуў Каток.— Толькі бабка
Матруна адабрала — рукавічкай у мяне запусціла.
I Каток расказаў усё, як было.
— Дурненькі,— уздыхнуў стары Кот.— Гэта ты не Мышку злавіў, а ў клубок нітак учапіўся... Наша справа — мышы!
— А якія яны, мышы? — трэці раз пацікавіўся Каток.
— А яны, гэта,— наморшчыў лоб стары Кот,— сыр любяць. Я, помню, адну злавіў, калі яна галоўку сыру грызла.
I зноў стары Кот, вырашыўшы, што растлумачыў дастаткова добра, улёгся зручней, каб сон дасніць, а Каток трэці раз на паляванне падаўся.
Цераз двор прабег, вакол хаты абышоў, у хлеў зазірнуў. Бачыць — на бервяне звярок сядзіць, чорную скарыначку грызе. Сам маленькі, шэранькі, хвосцік да зямлі звісае.
«Па ўсіх прыкметах — Мышка,— падумаў Каток.— Але чаму яна хлебную скарыначку грызе, а не
сыр? Трэба спытацца, а то і трэці раз памыліцца няцяжка...»
Падышоў Каток і ледзь чутна пьітае:
— Ты любіш сыр?
— Ой! — схамянулася Мышка і ад перапуду хлебную скарыначку ўпусціла.— Пюблю,—прызналася яна.
— Цудоўна! — пацёр Каток лапкі.— Урэшце я цябе злаўлю і папалудную.
Зразумела Мышка, што трэба неяк выкручвацца, сваё жыццё ратаваць,— пачала хітраваць.
— Пачакай крышку, паважаны Кот,— пачала яна прасіць і наўмысна Катка Катом назвала.— Раз мне выпаў лёс табе на абед трапіць — нікуды не падзенешся. Толькі ў мяне зараз усе зубы чорныя — сам бачыў, я гарэлую скарьіначку грызла. Адпусці на хвілінку дадому — зубы пачысціць. He да твару табе, паважанаму Кату, нейкай там Мышкай-замухрышкай палуднаваць.
Прыемна Катку такія словы чуць. Нават сам сябе паважаць пачаў.
— Добра,— згадзіўся.— Ідзі, толькі доўга не затрымлівайся.
Шмыгнула Мышка ў норку і як у ваду канула.
А Каток аж дасюль каля норкі сядзіць— Мышку чакае. Калі, вядома, не падрос за гэты час ды не паразумнеў.
Лялька
Яўген Баравы
Мама вядзе Таню з дзіцячага садзіка. На сцяжынцы валяецца лялька — голая, з адарванай рукой. Хлапчук, які прабягаў міма, ударыў ляльку нагой. Яна ўпала на спіну і прастагнала:
— Ма-ма!
У лялькі адарвалася і другая рука. Бедная лялька! Таня пашкадавала яе, асцярожна ўзяла на рукі і спытала:
— Табе баліць?
— Ма-ма! — зноў жаласна прастагнала лялька і заплюшчьіла блакітныя вочы.
— Таня, кінь ляльку! — загадала мама.— Паглядзі, якая яна брудная!
— Мамачка, ёй жа баліць!
— Ляльцы не баліць, яна не жывая,— растлумачыла мама.
— Але ж яна плача, значыць — баліць,— сказала Таня і таксама заплакала.
Дома Таня выкупала ляльку ў ванне. Тата прырабіў ёй рукі, а мама пашыла квяцістую сукенку.
Ах, якой прыгажуняй стала лялька!
Таня бярэ ляльку на рукі, і яна радасна кажа: — Мама!
Матуліны рукі
Вера Вярба
3 маленства яны нас Да сэрца гарнулі, Пяшчотныя, добрыя Рукі матулі, Што з ранку працуюць Няспынна і лоўка — Дачушку накормяць, Прычэшуць галоўку, Кашулю пашыюць, Правераць задачу I сына суцешаць, Калі той заплача. Матуліны рукі Нас цешаць, галубяць, Так шчыра, як маці, Ніхто нас не любіць. Матуліны рукі — Адзіныя ў свеце, Шануйце, любіце Заўсёды іх, дзеці.
Галінка і верабей
Максім Танк
— Галінка-вярбінка,— Прасіў верабей,— Мо пакалыхала б Маіх ты дзяцей? Галінка не хоча Дзяцей калыхаць.
— Ідзіце, казулі, Галінку ламаць!
Казулі не хочуць. — Ідзіце, ваўкі, Лавіці, караці Казуляў такіх, Якія не хочуць Галінку ламаць, Якая не хоча Дзяцей калыхаць. Ваўкі не схацелі. — Прыходзьце, стральцы, Каб непаслухмяных Ваўкоў правучыць, Якія не хочуць Казуляў караць, Якія ляняцца Галінку ламаць, Якая не хоча Дзяцей калыхаць... Пайшлі паляўнічыя Ў лес на ваўкоў: Спалохана зверы Пабеглі з дуброў, Пабеглі казуляў Лавіць і караць;
Казулі пабеглі Галінку ламаць, Галінка ж вярбінка Са страху хутчэй Давай калыхаць Вераб’іных дзяцей. 3 тых дзён без спачынку, Каб кожны быў рад, Калыша галінка Малых птушанят.
Шпак
Тадзіяна Кляшторная
На бярозцы пад акном Я шпаку прыладзіў дом. Толькі адысці паспеў — Шпак адразу прыляцеў. Дом утульны аглядае, Песню весела спявае.
У шпака ёсць у двары Вельмі добрыя сябры.
Зубры
Ларыса Геніюш
Белавежаю крочаць зубры, Пушчы слаўнае валадары.
I гарбы ў іх крутыя, і рогі, Саступаюць усе ім з дарогі: I мядзведзі, і злыя ваўкі Зразу кідаюцца ў бакі.
Толькі зайчык адзін не баіцца, Скача, скача ля светлай крыніцы.
Першамай
Павел Марціновіч
Як люблю я Гэта свята! Я іду ў калоне 3 татам.
Разам з намі Крочыць брат. Ен таксама Вельмі рад.
Мы сягоння Дэманстранты, На грудзях Палаюць банты.
А ў руках у нас Шары!
Паглядзі: Адзін, два, тры!
На кані скачу
Ганна Іванова
— Я-чу, я-чу! На кані скачу. Ані ў кога, ані ў кога не было каня такога! Гоп-гоп!
Гсй-гой!
— Ты куды, герой? Ты куды на коніку, коніку-услоніку?
— Я скачу дахаты! Там баран рагаты абаранкі дае, забаўлянкі пяе!
Гоп-гоп!
Гой-гой!
— Можна мне з табой?
Маша і мядзведзь
Руская народная казка
Жылі-былі дзед і баба. Была ў іх унучка Маша. Сабраліся раз сяброўкі ў лес — у грыбы ды ў ягады. Прыйшлі зваць з сабою і Машу.
— Дзядулька, бабулька,— кажа Маша,— пусціце мяне ў лес з сяброўкамі!
Дзед і баба кажуць:
— Ідзі, толькі глядзі ад сябровак не адставай, a то заблудзішся.
Прыйшлі дзяўчаткі ў лес, пачалі збіраць грыбы ды ягады. Вось Маша — за дрэўца ды за другое, за кусцік ды за другі — і адышлася далёка ад сябровак.
Пачала яна гукаць, пачала іх клікаць. А сяброўкі не чуюць, не адгукаюцца.
Хадзіла, хадзіла Маша па лесе — зусім заблудзілася.
Зайшла яна ў самую глуш, у самы гушчар. Бачыць — стаіць хатка. Пастукала Маша ў дзверы — ніхто не адзываецца. Штурхнула яна дзверы — дзверы і адчыніліся.
Увайшла Маша ў хатку, села каля акна на лавачку.
Села і думае:
«Хто ж тут жыве? Чаму нікога не відаць?..»
А ў той хатцы жыў вялізны-вялізны мядзведзь. Але яго тады дома не было: ён па лесе хадзіў.
Вярнуўся ўвечары мядзведзь, убачыў Машу, зарадаваўся.
— Ага,— кажа,— цяпер не пушчу цябе! Будзеш у мяне жыць. Будзеш у печы паліць, будзеш кашу варыць, мяне кашай карміць.
Пабедавала Маша, пасумавала, ды нічога не зробіш. Пачала яна жыць у мядзведзя ў хатцы.
Мядзведзь на цэлы дзень пойдзе ў лес, а Машы наказвае нікуды без яго з хаткі не выходзіць.
— А калі пойдзеш куды,— усё роўна злаўлю і тады ўжо з’ем!
Пачала Маша думаць, як ёй ад мядзведзя ўцячьі. Наўкол лес, у які бок ісці — не ведае, папытацца няма ў каго...
Думала яна, думала і прыдумала.
Прыходзіць раз мядзведзь з лесу, а Маша і кажа яму:
— Мядзведзь, мядзведзь, пусці мяне на дзянёк у вёску: я бабулі і дзядулю гасцінцаў занясу.
— He,— кажа мядзведзь,— тьі ў лесе заблудзішся. Давай гасцінцы, я іх сам занясу.
А Машы якраз гэта і трэба!
Напякла яна піражкоў, дастала вялізны кораб і кажа мядзведзю:
— Вось глядзі: я ў гэты кораб пакладу піражкі, а ты занясі іх дзядулю і бабулі. Ды памятай: кораб па дарозе не адкрывай, піражкоў не даставай. Я на дубок залезу, за табой сачыць буду!
— Добра,— кажа мядзведзь,— давай кораб!
Маша кажа:
— Выйдзі на ганак, паглядзі — ці не ідзе дожджык!
Толькі мядзведзь выйшаў на ганак, Маша хуценька залезла ў кораб, а на галаву сабе паднос з піражкамі паставіла.
Вярнуўся мядзведзь, бачыць — кораб гатовы. Узваліў яго на спіну і пайшоў у вёску.
Ідзе мядзведзь паміж ялінкамі, брыдзе мядзведзь паміж бярэзінкамі, у лагчынкі спускаецца, на ўзгоркі падымаецца. Ішоў-ішоў, стаміўся і кажа:
— Сяду на пянёк, З’ем піражок!
А Маша з кораба:
— Бачу, бачу!
He сядай на пянёк. He еш піражок! Нясі бабулі, Нясі дзядулю!
— Ну і зіркастая,— кажа мядзведзь,— усё бачыць!
Падняў ён кораб і пайшоў далей. Ішоў-ішоў, ішоў-ішоў, спыніўся, сеў і кажа:
— Сяду на пянёк, З’ем піражок!
А Маша з кораба зноў:
•— Бачу, бачу!
He сядай на пянёк, He еш піражок!
Нясі бабулі, Нясі дзядулю!
Здзівіўся мядзведзь:
— Ну і хітрая! Высока сядзіць, далёка глядзіць!
Устаў і пайшоў хутчэй.
Прыйшоў у вёску, знайшоў дом, у якім дзед з бабай жылі, і давай з усяе сілы стукаць у вароты:
— Тук-тук-тук! Адмыкайце, адчыняйце! Я вам ад Машы гасцінцаў прынёс.
А сабакі ўчулі мядзведзя і кінуліся на яго. 3 усіх двароў бягуць, брэшуць.
Спужаўся мядзведзь, паставіў кораб каля варотаў, а сам хутчэй у лес наўцёкі.
Выйшлі тут дзед і баба да варотаў. Бачаць — кораб стаіць.
— Што гэта ў корабе? — кажа бабуля.
А дзед падняў вечка, глядзіць — і вачам сваім не верыць: у корабе Маша сядзіць — жывая і здаровая.
Узрадаваліся дзед і баба. Пачалі Машу абдымаць, цалаваць, разумненькай называць.
Ехаў казачнік Бай
Максім Танк
— Ехаў казачнік Бай Цераз сёлы і гай.
Баяць ці не?
— Бай!
— Ен пытаўся ў мяне, Што даць дзецям у сне? Баіць ці не?
— Бай!
— Я прасіў: дзецям дай Казку-песеньку, Бай!
Баяць ці не?
— Бай!
— Казку,— кажа,— я дам, Толькі выберу сам.
Баяць ці не?
— Бай!
— А найлепшую з іх Дам для самых малых. Баяць ці не?
КНІГІ ОНЛАЙН
