Дабрадзеі і гармідар квантавай літаратуры
Алесь Бычкоўскі
Выдавец: Галіяфы
Памер: 162с.
Мінск 2018
— Мабыць, вы сястра Надзі?
— Настолькі падобныя?
— He сказаў бы...
— Я — сяброўка, як і вы, толькі мо бліжэй, — запэўніла жанчына і дадала пасля: — Насамрэч мы падобныя толькі духоўна.
— Аднолькавыя захапленні?
— He толькі.
— Погляды на жыццё?
— Магчыма, — яна невыразна паціснула плячамі.
Мы крышачку памаўчалі. Час ад часу цішыню парушала патрэскванне вуголля.
— Я заўважыў процьму запісаў...
— Надзя сабрала досыць неблагую калекцыю. А вы аматар музыкі?
— Па шчырасці, я музыкант.
— О-о-о, — чорныя вочы жанчыны раптам зрабіліся агромністымі, нібы прадонне. — Паважаю музыкантаў.
— Дзякуй.
Яна паставіла кубачак на стол і паднялася з крэсла.
— У гэтым выпадку я што-небудзь пастаўлю.
Жанчына наблізілася да шафы, пачала шабуршэць кружэлкамі. Я міжволі заглядзеўся на яе лыткі, адзначаючы іх ідэальную форму. Потым схамянуўся, адагнаў прэч памаўзлівую думку. Адвярнуўся да гарачага каміна.
— Знайшла, — абмовілася жанчына. — Мяркую, “Іглз” зараз будзе ў тэму. Вам падабаецца “Іглз”?
Я пацвердзіў.
Неўзабаве пакой напоўніўся гукамі “Гатэля «Каліфорнія»”. Акустыка ўражвала. Першыя акорды здаліся чароўнымі.
Яна вярнулася да століка, але не сядала. Стала па-за спінкай майго крэсла. Прамовіла:
— У агонь можна глядзець бясконца доўга.
Я згадзіўся.
— Мне падабаецца агонь, — сказала яна. — Агонь — гэта стыхія. Раней лічылася, што свет складаецца з чатырох стыхій: агню, вады, паветра і зямлі. Я люблю агонь. Ён прыемны.
Апошнія словы яна прамовіла шэптам.
— Давайце патанцуем, — нечакана прапанавала жанчына, якую я пра сябе паспеў назваць Багірай — па асацыяцыі з персанажам мультфільма “Маўглі”.
Я разгубіўся. Патанцуем? Вельмі прыемна. А што падумае Надзея, калі неўзабаве вернецца?
Яна нібы прачытала маедумкі.
— Давайце, тут такая адзінота... — Багіра дакранулася рукой майго пляча, я адчуў лёд і полымя чорных пазногцяў. — Песня скончыцца хутчэй, чым вернецца наша сяброўка.
Штосьці мне зрабілася не па сабе.
— Вы мужчына ці не? Жанчыне не да твару прасіць двойчы.
Незразумелая сіла вымусіла мяне падняцца. Мы зблізіліся сярод гасцёўні, крыху абняліся. Музыка павольна загойдала нас на сваіх хвалях...
Унутры я быў збянтэжаным, хоць выгляду не падаваў. Багіра ўчапілася кіпцюрамі мне ў плечы і быццам юрліва прымяралася, дзе ўкусіць перш за ўсё. Мяне ледзь не перасмыкнула — на яе твары ляжаў адбітак смяротнага граху. Пачварная жанчына.
Засмактала недзе пад лыжачкай...
Непрыемная сітуацыя. Вельмі.
— А што вы іграеце? — пацікавілася Багіра.
— Пахавальныя маршы, — вырвалася з мяне.
Я глядзеў на партнёрку па танцы анёльскім тварам нявіннасці і чакаў рэакцыі.
У ейным позірку міргнуў агеньчык.
— Вельмі цікава паслухаць... — прашаптала яна ў адказ.
— Пры выпадку я вам сыграю, — запэўніў я.
— Даволі смела, — прамурчэла Багіра пасля непрацяглага роздуму. — Спадзяюся, вы не пакінеце мяне расчараванай.
У знак згоды я апусціў вейкі.
— Чаму вы не спытаеце маё імя?
— Я ведаю яго.
— Няўжо?
— Вы Багіра, чорная пантэра, якая палюе на чужых мужчын і толькі чакае зручнага моманту, каб учапіцца ў чыйсьці каўнер.
— Вас нельга назваць ветлівым, але вы мяне ўразілі, — прамовіла жанчына ўдумліва, назіраючы за маім тварам. — Несумненна, у мяне іншае імя... У мяне было мноства імёнаў, якія ніколі спаўна не выражалі маёй сапраўднай існасці. Вось Багіра насамрэч мне пасуе. Завіце мяне менавіта Багірай. А вас як зваць?
— Вальдэмар.
— Арыгінальна.
Я сціпла падзякаваў.
— Вы злуяцеся, што прымусова танцуеце са мной?
Я прамаўчаў, у думках пасылаючы нябёсам мальбу пазбавіць мяне ад наваспечанай знаёмай.
— Вас свідруе, што Надзея ўбачыць нас удвух, пакрыўдзіцца і ваша кароткае знаёмства завершыцца. Яна вам падабаецца больш, чым я?
Багіра раптоўна закінула нагу мне за сцягно і моцна прыціснулася, абшчапіла рукамі за шыю, я адчуў пах яе смаляных валасоў. Унутры адразу ўспыхнула палкае жаданне паваліцца з ёю і тут жа жорстка авалодаць, аддацца на імгненне пякельнаму полымю жарсці.
— Вальдэмар...
“Калі ласка, завітвайце ў гатэль «Каліфорнія» — гэтае цудоўнае і прыгожае месца”, — спявалі “Іглз” паангельску.
— Хопіць! — раўнуў я.
Багіра не чакала такой рэакцыі.
Я сілай адарваў яе ад сябе, гняўліва пачырванеў, вярнуўся да каміна, павярнуўшыся спінай.
Яна запляскала ў далоні.
— Брава, Вальдэмар! Надзея павінна ганарыцца вамі. He ведала, што ў наш век яшчэ засталіся мужчыны, здольныя даць адпор спакусе.
— Цяпер будзеце ведаць, — агрызнуўся я.
— Прабачце. Я паводжуся як апошняя дурніца, — раптоўна пасур’ёзнела Багіра. — Мне сорамна, шчыра прызнаюся. Прабачце. Пайду збяру на стол, падсілкуемся, пакуль Надзі няма, вы, бадай, галодны, да нас няпроста дабірацца на перакладных, — Багіра пакрочыла да вінтавой лесвіцы. — Вы тут пакуль не сумуйце, Вальдэмар. У гэтым доме шмат цікавага.
Яна знікла, яе мяккія крокі былі амаль нячутнымі.
Я зірнуў на гадзіннік: мінула хвілін дваццаць з моманту, як я пераступіў ганак.
“Да нас няпроста дабірацца, — падумаў я. — Да нас. Жывуць разам?”
Каб прывесці ў парадак думкі, я прыняўся даследаваць пакой.
Я наблізіўся да шафы с кружэлкамі, заклаў рукі за спіну і доўга разглядаў плыткі. Калекцыя сапраўды ўражвала. Наўздагад дастаў некалькі штук. Патрапілі Джым Морысан, кельцкі этнас, “ВКЛ”. Музыка на любы густ. Нават меліся Cannibal Corpse. Потым вярнуў запісы на месца і не мог зразумець, што здарылася? Надзя здавалася пунктуальнай дзяўчынай. У рэшце рэшт, на сустрэчы ў чатах сеціва ніколі не спазнялася. Мо сапсаваўся гарадскі аўтобус?
Я рассмяяўся з сябе. Наўрад уладальніца багатага асабняка-музея будзе карыстацца грамадскім транспартам. Мінімум таксоўка. Аптымальны варыянт — сваё аўто. А раз сваё аўто, маглі сустрэцца ў горадзе і прыехаць сюды. Ці Надзеі свярбела ўразіць мяне ўласнай маёмасцю, таму і вымусіла чакаць аўдыенцыі, быццам на прыёме каралевы Брытаніі?
Я развярнуўся, прайшоўся ўздоўж сцяны, увешанай жывапісам, палічкамі з парцалянавымі і каменнымі статуэткамі, падсвечнікамі і рознай нятаннай драбязой. На палотны і антыкварыят амаль не звяртаўувагі, знаходзіўся думкамі ў іншым месцы.
Злавіў сябе на тым, што думаў пра Багіру. Бач ты, ні разу не сустракала мужчыну, які б устаяў перад яе чарамі. Смешна. Раптам наплыла думка, што, у адрозненне ад Надзеі, сяброўка задужа разбэшчаная.
Я пакрочыў да вакна, побач з якім вісеў здаравенны гадзіннік нявызначанага стагоддзя. Ківач марудна боўтаўся зад-перад. Здаецца, яго медную паверхню не чысцілі з эпохі цара Гароха.
Цяжкія зялёныя парцьеры закрывалі ўсё вакно цалкам. Я адхінуў трошкі, каб зірнуць на двор. На вуліцы лупіў дождж. Цяжкія струмені расплываліся па тоўстым шкле, і ўбачыць, што там за вакном, не было мажлівасці. Размытыя каляровыя цені маячылі перад вачыма, лівень насамрэч зарадзіў не на жартачкі.
Пальцы выпадкова намацалі штосьці глянцавае. Я зірнуў і ўбачыў вокладку кнігі “Псіхічныя адхіленні і падваенне асобы".
Доўга глядзеў у вакно на дождж і асэнсоўваў назву...
Праз нейкі час захінуў парцьеры, як былі, сеўу крэсла перад камінам.
Сумна.
“Калі ласка, завітвайце ў гатэль «Каліфорнія» — гэта цудоўнае і прыгожае месца”, — заклікалі “Іглз”.
Песня была зацыклена на паўтарэнне і ўжо гучала бадай чацвёртым разам.
к-к-к
Я ўжо пачаў нервова барабаніць пальцамі па падлакотніках крэсла, калі Багіра паклікала падняцца на другі паверх.
— Вальдэмар, вы не супраць паабедаць прама на кухні? — удакладніла Багіра і патлумачыла: — Вельмі неахвота насіцца з ежай уверх-ніз.
— He супраць.
Прызнацца, карцела паглядзець, як выглядае асабняк на другім паверсе. Нічога звышнатуральнага я не сустрэў. Кухня як кухня. Нават занецікавіла. Праўда, абсталяваная па апошнім слове тэхнікі.
Багіра дастала з мікрахвалёўкі смажаную курку, паставіла на акуратны распісны столік, дзе ўжо чакалі місы з салатамі, зелянінай і нарэзаны тонкімі кавалачкамі хлеб. Вытанчаны пах прыпраў казытаўу носе.
Мы селі.
Пакуль абедалі, частыя вадзяныя кроплі гучна барабанілі па даху. Багіра не адводзіла ад мяне вачэй і ела зусім мала, як птушаня. Я ж, наадварот, адчуў апетыт і палічыў, што лішнія калорыі не перашкодзяць, тым больш прыгатавана было вельмі якасна і смачна.
Пасля мы пілі каву і размаўлялі.
— Прабач, я насамрэч цябе збянтэжыла, — апраўдвалася Багіра.
— Без праблем, — я надаў сабе абыякавы выгляд.
— Гэты дом стары, яшчэ пазамінулага стагоддзя.
Я ўважліва слухаў.
— Бацькі нашай агульнай сяброўкі набылі асабняк, калі ён быў у вельмі знявечаным стане. Легенды сведчаць, тут жыў вядомы мастак. Захаваліся архівы, дзе пазначана дата пабудовы — 1875 год. Уяўляеш, Вальдэмар, дом з пазамінулага стагоддзя, — распавядала Багіра. — Надзін бацька ўклаў у рэстаўрацыю і аднаўленне шмат сродкаў. Ён займаецца антыкварыятам, вельмі заможны чалавек.
— Прабач, — перабіў я. — Якім чынам асабняк перайшоў у прыватныя рукі? Сядзібы панскіх часоў пад дзяржаўным кантролем.
— Цуд. Пасля рэвалюцыі ўладальнікамі дома сталі мясцовыя жыхары, затым тут месціўся сельсавет, а ў 90-я, калі ўзяліся выплачваць кампенсацый нашчадкам тых, кім ахвяравалі падчас савецкіх рэпрэсій, дом вярнулі далёкаму сваяку былых уладальнікаў, а той ужо перад сконам прадаў.
— Неверагодна, — я амаль паверыў.
— Выпадковасць, — запэўніла жанчына. — Шмат месца ў жыцці займае выпадковасць.
— Надзея нічога не расказвала.
Багіра памаўчала.
Неўзабаве мы налілі па другім кубачку кавы.
— Дом утойвае шмат загадак, — ціха прамовіла жанчына.
— Напрыклад?
— Існуе паданне, што раз у год тут здзяйсняюцца самыя патаемныя жаданні кожнага, хто пераступіў парог.
Я паціснуў плячыма.
— Мабыць, сёння той самы дзень.
— Штотутсмешнага,Вальдэмар?~здзівілася Багіра.— Ты маеш патаемныя мары?
Я задумаўся на паўхвіліны. Так я табе і скажу.
— Можаш не адказваць. Калі ёсць жаданні, дом іх здзейсніць.
— На дадзены момант мне карціць хутчэй убачыць Надзейку, — выдыхнуў я.
— Вернецца, — запэўніла Багіра. — Калі скончыцца дождж, Надзейка вернецца. Надзея заўсёды вяртаецца, калі канчаецца дождж. Як вы пазнаёміліся, калі не сакрэт?
— Без сакрэтаў, праз сеціва.
Багіра шматзначна прамычэла сабе пад нос.
— Выпадкова?
— Атрымліваецца, так, — я коратка ўздыхнуў.