Энцыклапедыя прыроды Беларусі
У 5-і т. Т. 2.
Выдавец: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі
Памер: 522с.
Мінск 1983
ДОУГАЕ ВОЗЕРА, у Полацкім р-не, у бас. р. Крашапка. Пл. 0,3 км2. Даўж. 0,78 км, найб. шыр. 0,4 км. Пл. вадазбору 4 км2. Катлавіна лопасцевай формы, крыху выцягнута з 3 на У. Схілы выш. 5 м, спадзістыя, укрытыя лесам. Берагавая лінія (даўж. 2,82 км) звілістая, утварае пекалькі заліваў. У цэнтры возера востраў (0,4 га). У возеры Доўгаўскае радовішча сапрапелю. Бяссцёкавае, злучана ручаём з воз. Уклеенка. Паблізу вёскі Саламір’е і Гаравыя.
ДОУГАЕ ВОЗЕРА, у Полацкім р-не, у бас. р. Нача. Пл. 0,23 км2. Даўж. 0,98 км, пайб. шыр. 0,27 км. Пл. вадазбору 1,75 км2. Катлавіна падоўжанай формы, выцягнута з ПнУ на ПдЗ. Схілы выш. да 10 м, спадзістыя, параслі хмызняком, на Пд разараныя. Берагавая лінія (даўж. 2,12 км) слабазвілістая. Каля возера в. Слабада.
ДОУГАЕ ВбЗЕРА. у Бешанковіцкім р-не, у бас. р. Астроўніца. Пл. 0,21 км2. Даўж. 0,98 км, пайб. шыр. 0,22 км. Вадазбор (38,9 км2) спадзістахвалісты і сярэднеўзгорысты, пераважна разараны. Катлавіна лагчыннага тыпу, выцягнута з 3 на У. Схілы выш. да 8 м, спадзістыя, пад хмызняком. Берагавая лінія (даўж. 2,18 км) слабазвілістая. Берагі высокія. Упадаюць ручаі з азёр Астроўна і Мелкае. На ПнЗ выцякае р. Астроўніпа. Паблізу возера вёскі Астроўна і Замялочча.
ДОУГАЕ ВОЗЕРА, ва Ушацкім р-не, у бас. р. Тураўлянка. Пл. 0,21 км2. Даўж. 1,32 км, найб. шыр. 0,22 км. Пл. вадазбору 7,25 км2. Катлавіна лагчыннага тыпу, выцягнута з Пн на Пд. Схілы выш. 8—10 м, стромкія (на 3 да 5—6 м, спадзістыя), пераважна пад хмызняком, на 3 участкамі разараныя. Берагавая лі-
нія (даўж. 2,9 км) слабазвілістая. Берагі высокія, месцамі на У і Пд зліваюцца са схіламі. На Пн упадае ручай з воз. Рукшанскае. На паўд.зах. беразе в. Шалапечына, на ўсх.— в. Асінаўка.
ДОУГАЕ ВОЗЕРА, у Рэчыцкім р-не, у бас. Дняпра. Пл. 0,18 км2. Поймавае. Каля возера в. Чорнае.
ДОЎГАЕ ВОЗЕРА, у Міёрскім р-не, у бас. р. Бярэжа, у межах гідралаг. заказніка Ельня. Пл. 0,15 км2. Даўж. 0,55 км, пайб. шыр. 0,32 км. Вадазбор (5 км2) нізінны, забалочаны. Катлавіна рэшткавага тыпу, крыху выцягпута з ПнУ на ПдЗ. Берагавая лінія (даўж. 1,4 км) слабазвілістая. Берагі забалочаныя. Злучана канавамі з азёрамі Бярэжа і Плоскае. ДОЎГАЕ ВОЗЕРА, у Віцебскім р-не, у бас. р. Лучоса. Пл. 0,12 км2. Даўж. 0,85 км, найб. шыр. 0,12 км. Пл. вадазбору 3,95 км2. Катлавіна падоўжанай формы, выцягнута з ПнЗ на ПдУ. Схілы выш. да 10 м. стромкія (на Пд да 4 м, спадзістыя), параслі хмызняком. Берагавая лінія (даўж. 1,85 км) слабазвілістая. Берагі высокія, на Пн зліваюцца са схіламі. Злучана ручаём з Дыманоўскім воз., на ПпЗ выцякае ручай у р. Лучоса. На зах. беразе в. Зазыбы.
ДОУГАЕ ВОЗЕРА, у Верхпядзвінскім р-не, у бас. р. Росіца. Пл. 0,1 км2. Даўж. 1,12 км, найб. шыр. 0,12 км. Пл. вадазбору 0,98 км2. Катлавіпа лагчыннага тыпу, стужкападобнай формы, выцягнута з ПнУ па ПдЗ. Схілы выш. да 20 м, стромкія, параслі лесам. Берагавая лінія (даўж. 2,55 км) звілістая. Берагі пераважна зліваюцца са схіламі, на ПнУ забалочаныя. На ПнУ выцякае ручай у воз. Чорнае. Каля возера в. ІОльянова.
ДОУГАЕ-МЁЛКАЕ ВОЗЕРА, у Расонскім р-пе, у бас. р. Дрыса. Пл. 0,1 км2. Даўж. 0,6 км, напб. шыр. 0.25 км. Пл. вадазбору 1,88 км2. Катлавіна авальнай формы, выцягнута з Пп на Пд. Схілы выш. 3—5 м, параслі лесам. Берагавая лінія (даўж. 1,4 км) слабазвілістая. На Пн выцякае ручай у воз. Дземіна. ДОУГАЕ ПОЛЕ, радовішча пяскоў за 0,2 км на Пд ад в. Боркі Кіраўскага р-на. Лінзападобны паклад звязаны з канцова-марэннымі адкладамі сожскага зледзянення. Перспектыўныя запасы 14 млн. м3. Пяскі жоўтыя, жоўта-бурыя, пераважпа дробназярністыя, палевашпатавакварцавыя. Магутнасць карыснай тоўшчы 3,5—10,5 м, ускрышы (гліністыя дробныя пяскі) 0,1—4,4 м. Падсцілаюць паклад гліністыя пяс-
кі. Пяскі прыдатныя ў буд-ве. Радовішча не распрацоўваецца.
ДОУГАЕ ПОЛЕ, радовішча мелу за 0,7 км на 3 ад в. Боркі Кіраўскага р-па. Паклад у выглядзе асобных лінз (22) у тоўшчы ледавіковап марэны сожскага зледзяпення. Перспектыўныя запасы 64,5 млн. т. Мел белы, шаравата-белы шчыльны, трэшчынаваты. Магутнасць карыснай тоўшчы 0,8—18,1 м, ускрышы (супескі, дробназярністыя гліністыя пяскі) 0,5—7,2 м. Мел прыдатны на выраб вапны, на вапнаванне кіслых глеб. Радовішча не распрацоўваецца. ДОЎГАЕ РАДОВІШЧА ГЛІН I СУГЛШКАУ, за 1,5 км на Пн ад в. Палетнікі Магілёўскага р-на. Гліны (паклад у выглядзе некалькіх лінз) азёрна-алювіяльныя блакітнашэрыя, радзей бурыя, шчыльныя, слабапластычныя, пясчаныя; гліністых часцінак драбней за 0,01 мм у іх 25,8—67,3 %. Магутнасць карыснай тоўшчы 0,8—5,6 м, ускрышы (дробназярністыя пяскі і супескі) 0,2—2,7 м. Гліны і суглінкі прыдатныя на выраб цэглы. Разведаныя запасы 522 тыс. м3. Радовішча распрацоўваецца Магілёўскім камбінатам буд. матэрыялаў.
ДОЎГАТЭРМІНОВАЕ ЗЕМЛЕКАРЫСТАННЕ, гл. ў арт. Землекарыстанне.
ДбЎГАЎСКАЕ РАДОВІШЧА САПРАПЁЛЮ, у Полацкім р-не, у Доўгім возеры. Запасы 0,87 млн. м3, у т. л. 0,55 мяшанага і 0,32 арган. тыпаў. Высцілае 78 % пл. азёрнай чашы. Сярэдняя магутнасць адкладаў 3,7 м, найб. 7,8 м. Натуральная вільготнасць 92 %. Попельнасць 24—43 %. У сухім стане мае (у %): азоту 3, вокіслаў жалеза 5, алюміпію 1,1, Marniro 0,4, кальцыю 12, калію 0,8, фосфару 0,2. Вадародны паказчык (pH) 6,6. Сапрапель каштоўны як лек. гразь, прыдатны на ўгнаенне, для кальматацыі глеб.
ДОЎГАЎСКАЕ РАДОВІШЧА САПРАПЁЛЮ, у Шчучынскім р-не, у Доўгім возеры. Сапрапель карбанатнага тыпу, запасы 1,7 млн. м3. Высцілае ўсю пл. азёрнай чашы. Сярэдняя магутнасць адкладаў 3,4 м, найб. 8,5 м. Натуральная вільготнасць 86 %. Попельнасць 64 %. У сухім стане мае (у %): азоту 1,6, вокіслаў кальцыю 28,8, калію 0,1, фосфару 0.3. Вадародны паказчык (pH) 7,2. Сапрапель прыдатны для вапнавання кіслых глеб.
ДОЎГІ ДЗЁМІНЕЦ, возера ва Ушацкім р-не, у бас. р. Крашанка. Пл. 0,13 км2. Даўж. 1,3 км, найб. шыр.
0,16 км, найб. глыб. 1,9 м, сярэдняя 1 м. Аб’ём вады 0,13 млн. м3. Вадазбор (1,5 км2) сярэднеўзгорысты, складзены з пяскоў, укрыты лесам.
Катлавіна лагчыннага тыпу, выцягнута з ПдУ на ПнЗ. Схілы выш. да 7—8 м, спадзістыя, пясчаныя, параслі лесам. Берагавая лінія (даўж. 2,97 км) слабазвілістая. Берагі сплавінныя, шыр. сплавіны на Пн і Пд дасягае 50 м. Дно плоскае, выслана тонкаі грубадэтрытавымі сапрапелямі сярэдняй магутнасцю 4,7 м. Вада вызначаецца нізкай мінералізацыяй (75—85 мг/л) і малой празрыстасцю (0,6 м). Дыстрафіруючае. Слабапраточнае: на Пн выцякае ручай у воз. Дземінец. Поўнасцю зарасло падводнай расліннасцю (разак, імхі). Водзяцца карась, лінь, шчупак, акунь, плотка, краснапёрка. Жывуць бабры.
I. I. Богдзель. ДОЎЖА, возера ў Пастаўскім р-не, у бас. р. Мядзелка. Пл. 1,04 км2. Даўж. 4,89 км, найб. шыр. 0,42 км, найб. глыб. 13,7 м, сярэдняя 5,2 м. Аб’ём вады 5,73 млн. м3. Вадазбор (10,3 км2) сярэднеі дробнаўзгорысты, складзены з суглінкаў і супескаў, пераважна разараны, 26 % пл. пад лесам і хмызняком.
Катлавіна лагчыннага тыпу, выцягнутая з ПнЗ на ПдУ. Схілы выш. 2—6 м, пераважна сугліністыя, разараныя; на ПдУ стромкія, выш. 15—20 м. Берагавая лінія (даўж. 12,24 км) звілістая. Берагі нізкія, пясчаныя, пад хмызняком, у асобных месцах абразійныя. Падводная ч. катлавіны карытападобнай формы. Літаральны і сублітаральны схілы стромкія, прафундаль спадзістая. Глыб. да 2 м займаюдь 16 % пл. возера. Літаральная зона складзена з пяску, глыбакаводная — з гліністага ілу. Мінералізацыя вады да 250 мг/л, празрыстасць 2 м. Эўтрофнае. Слабапраточнае, на ЙнЗ злучана пратокай з воз. Глодава. Зарастае 13 % пл. возера. Палоса расліннасці шыр. 3—20 м да глыб. 2,3 м. Водзяцца лешч, шчупак. акунь, плотка. На зах. беразе вёскі Шабаны, Параскі, Доўжа, на ўсх.— в. Дзеравянкі. Б. Р. Мгронаў. ДбУЖНА. возера ў Расонскім р-не, у бас. р. Дрыса. Пл. 0,28 км2. Даўж. 2,4 км, найб. шыр. 0,24 км. Пл. вадазбору 3,9 км2. Катлавіна лагчыннага тыпу, стужкападобнай формы, выцягнута з Пн на Пд. Берагавая лінія (даўж. 4,84 км) слабазвілістая. Берагі высокія, на У зліваюцпа са схіламі. Упадае ручай, на Пд выцякае ручай у р. Дрыса. На паўд. беразе в. Прудок.
ДОЎЖЫНА, возера ва Ушапкім
Возера Доўжа.
р-не, у бас. р. Крашанка. Пл. 0,65 км2. Даўж. 2,01 км, найб. шыр. 0,5 км, найб. глыб. 17,9 м, сярэдняя 7,1 м. Аб’ём вады 4,59 млн. м3. Вадазбор (14,3 км2) буйнаі сярэднеўзгорысты, складзены з няскоў і супескаў, пераважна разараны, 26 % пл. пад лесам і хмызняком.
Катлавіна лагчыннага тыпу, падоўжанай формы, выцягнута з Пн на Пд. Схілы выш. 20—26 м (на ПдЗ 7—15м), стромкія, пясчаныя, параслі хваёвым лесам. Берагавая лінія (даўж. 5,23 км) звілістая, утварае некалькі заліваў і паўастравоў. Берагі выш. да 0,2 м, пясчаныя. пад хмызняком, участкамі забалочаныя. Падводная ч. катлавіны ў выглядзе лагчыны. якая ўскладняецца ўпадзінамі 1 мелямі. Глыб. да 2 м займаюць 14 % пл. возера. Дно да глыб. 4—7 м высцілаюць пясчаныя адклады, глыбей — крэменязёмісты сапрапель 1 гліністы іл з вял. колькасцю жалеза. Мшералізацыя вады да 250 мг/л, празрыстасць 3,3 м. Эўтрофнае. Слабапраточнае: на Пд упадае ручай з воз. Баркоўшчына, на Пн выцякае ручай у воз. Вечалле. Зарастае 35 % пл. возера. Надводная расліннасць утварае палосу шыр. да 25 м да глыб. 2 м. Падводныя макрафіты пашыраны да глыб. 5 м. Водзяцца лешч, шчупак, акунь, плотка, язь, краснапёрка, верхаводка, лінь, карась. Каля возера дом адпачынку «Лясныя азёры».
ДРАБАЎШЧЫНА, нізіннае балота на Пд Клецкага р-на, у вадазборы р. Лань. Пл. 2,7 тыс. га, у межах прамысл. паклада 2,1 тыс. га. Глыб. торфу да 5 м, сярэдняя 2 м, ступень распаду 35,6 %, попельпасць 6,4 %. Запасы торфу на 1.1.1978 8,3 млн. т. Асушана пераважна адкрытай сеткай, асушаныя землі пад ворывам і сенажаццю.
драбаўпічынскае радовіпіча ПЯСКУ, за 0,8 км на 3 — ПнЗ ад в. Драбаўшчына Клецкага р-на. Лінзападобны паклад звязаны з капцова-марэннымі адкладамі. Разведаныя запасы 458 тыс. м3. Пяскі сярэднезярністыя жвірыстыя палевашпатава-кварцавыя; жвіру буйпей за 5 мм 9,6—17,5 %. Магутнасць карыспай тоўшчы 4,8—23,8 м, ускрыпіы
0,1—4,8 м. Пяскі прыдатныя ў дарожным буд-ве, жвір — на выраб бетону. Радовішча распрацоўваецца Галоўпалессеводбудам.
В. М. Грушзцкі.
ДРАБНАЛІСТЫЯ ЛЯСЬ'І, лясы з перавагаю дрэў, якія маюць лісце з невял. лісцевай пласцінкай (бяроза павіслая, ці бародаўчатая, асіна, вольха шэрая). Належаць да вытворных — фарміруюцца на месцы хвойных і шыракалістых лясоў. На Беларусі найб. пашыраны на Пн і ПнУ — у Заходне-Дзвінскай (26,3%), ' Аршанска-Магілёўскай
КНІГІ ОНЛАЙН
