Энцыклапедыя прыроды Беларусі
У 5-і т. Т. 2.
Выдавец: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі
Памер: 522с.
Мінск 1983
Цела асіметрычнае, укрыта ракавінай (дыям. яе 2—32 мм), складаецца з галавы. ваптробнага мяшка і нагі. Ракавіна з 4—8 абаротамі завіта ў адной плоскасці. дыскападобная, аліўкава-карычневага або карычневага колеру з рознымі адценнямі. На галаве ротавая адтуліна, адна пара доўгіх ніткападобных шчупальцаў, каля асновы іх размешчана пара вачэй. Органы дыхання — лёгачныя мяшкі і жабры. Крывяносная сістэма не замкнёная, нерв. сістэма складаецца з
нерв. вузлоў. Апладненне ўнутранае. Пры высыханні вадаёмаў і на зіму закопваюцца ў вільготны іл. Іл. гл. таксама на ўклейцы Малюскі.
С. I. Гаўрылаў. КАТЧА, возера ў Гомельскім р-не, у бас. р. Сож. Пл. 0,14 км2. Даўж. 1,5 км, найб. шыр. 0,1 км. Катлавіна старычнага тыпу, дугой выцягнута з Пн на Пд. Схілы выш. да 5 м, спадзістыя, пад лесам і хмызняком. Берагавая лінія (даўж. 3,05 км) слабазвілістая. На Пд злучана ручаём (даўж. 50 м) з р. Сож.
КАТЫЛЯРЫЯ (Catillaria), род накіпных лішайнікаў сям. лецыдзееВядома 300 відаў, пашыраных па
Катылярыя чорпа-пурпуровая: a — сумка са спорамі і парафіза; б — споры.
ўсім зямным шары. У СССР больш за 30 (з іх у БССР 10) відаў. Пасяляюцца на драўняных і камяністых субстратах.
Слаявіна ў выглядзе аднароднай корачкі, рэдка ўтварае лопасці, развіваецца на паверхні або паглыблена ў субстрат. Пладовыя цепы (апатэцыі) сядзячыя ці паглыблены ў слаявіну. Сумкі булавападобныя ці цыліндрычныя, 8(12)-споравыя. Споры бясколерныя, дробныя, авальныя або падоўжаныя да палачкападобных, прамых ці злёгку выгнутыя, 2-клетачныя.
На Беларусі найб. вядома К. п ач а р н е л а я (С. demigrata). На гнілой драўніне ўтварае тонкія, часам бародаўчатыя, шаравата-зеленаватыя, цёмна-аліўкавыя, бураватыя плямы, іншы раз непрыкметныя. Пладовыя целы шматлікія, рассеяныя ці скучаныя, дыям. 0,4 мм, з чорным, бурым або аліўкавым пукатым дыскам. Сумкі булавападобныя, 8-споравыя. На кары дрэў лісцевых парод, на апрацаванай драўніне расце К. шарападобная (С. globulosa) з белаватай дробназярпістай слаявінай. Пладовыя целы паўшарападобныя. сядзячыя, з чорным ці чорна-бурым дыскам. На гнілой драўніне, пнях і расліпных рэштках трапляецца К. чорна-пурпур о в а я (С. atropurpurea). Слаявіна тонкая, зеленавата-шараватая, аліўкавая ці бялявая з чырванаватачорнымі або чорпымі пладовымі целамі. Радзей адзначаны К. чорнабулавападобная (С. nigroclavata) і К. цыбульна-зялёная (С. prasina).
Н. М. Кабзар. КАТЫНЬ, рака, правы прыток р. Ведрыч (бас. Дняпра), у Рэчыцкім р-не. Даўж. 12 км. Пачынаецца на 3 ад в. Каравацічы. Сярэдні нахіл воднай паверхпі 0,6 %о. На ўсім працягу каналізаваная. Вадазбор (33 км2) нізінны, пад лесам 27 %.
СПІС ІЛЮСТРАЦЫЙ НА АСОБНЫХ АРКУШАХ
Азёры — 4 іл. (96—97); Геалагічныя помнікі прыроды — 5 іл. (96—97); Гельмінтаспарыёзы— 6 іл. (192— 193); Гіграфор —6 іл. (192—193); Глеба — 8 іл. (192— 193); Гнаявік — 6 іл. (192—193); Гнездаванне птушак — 4 іл. (96—97); Гнёзды—16 іл. (192—193); Голанасенпыя — 5 іл. (192—193); Гомель — 3 іл. (96—97); Гомельскае Палессе— 3 іл. (96—97); Гомельскі парк — 4 іл. (96—97); Горныя пароды — 24 іл. (192—193); Граб — 3 іл. (96—97); Грабовыя лясы — 3 іл. (96—97); Гродзенскі заалагічны парк — 5 іл. (96—97); Гродна — 3 іл. (96—97); Грузды —5 іл. (192—193); Груша — 5 іл. (192—193); Грыбы—18 іл. (96—97); Грызуны—11 іл. (192—193); Губавыя грыбы — 16 іл. (192—193); Дажджавік — 5 іл. (192—193); Даўганосікі — 32 іл. (192— 193); Двухкрылыя — 21 іл. (192—193); Дзісенская нізіна — 1 іл. (96—97); Дзятлавыя— 8 іл. (320—321); Дняпро — 3 іл. (96—97); Дняпроўска-Бугскі канал — 1 іл. (96—97); Дразды (вадасховішча)—1 іл. (416— 417); Драпежныя жывёлы—21 іл. (320—321); Дрывяты — 3 іл. (416—417); Дуб — 4 іл. (416—417); Дубовыя
лясы — 3 іл. (416—417); Дымарфізм—11 іл. (192— 193); Дыятомавыя водарасці — 22 іл. (320—321); Дэкаратыўныя жывёлы—18 іл. (320—321); Дэкаратыўныя расліны — 8 іл. (416—417); Елка — 4 іл. (416—417); Жаваранкавыя — 4 іл. (320—321); Жужалі — 12 іл. (192—193); Жукі—71 іл. (320—321); Журчалкі—17 іл. (320—321); Заслаўскае вадасховішча — 3 іл. (416—417); Заходне-Беларуская правінцыя — 3 іл. (416—417); Заходняя Дзвіна — 3 іл. (416—417); Збожжавыя культуры — 7 іл. (320—321); Званочак — 7 іл. (320—321); Зверагадоўля — 5 іл. (416—417); Земнаводныя — 14 іл. (320—321); Зернебабовыя культуры — 6 іл. (320—321); Зялёнае будаўніцтва — 4 іл. (416—417); Зялёныя водарасці — 21 іл. (320—321); Інтрадукаваныя расліны — 10 іл. (416—417); Іржа расліп — 7 іл. (320—321); Іхнеўманіды — 20 іл. (320—321); Казялец — 8 іл. (320— 321); Камсамольскае возера—1 іл. (416—417); Рэкі — 8 іл. (96—97. 416—417); Рэльеф — 4 іл. (96—97, 416— 417).
СПІС КАЛЯРОВЫХ КАРТ НА УКЛЕЙКАХ
Геабатанічнае раянаванне (64—65); Геалагічная карта даантрапагенавых адкладаў (128—129); Геамарфалагічная карта (224—225); Гідралагічная карта (288— 289); Глебава-геаграфічнае раянаванне (64—65); Глебы (128—129); Гомельская вобласць, лапдшафтная кар-
та (352—353); Гродзенская вобласць, ландшафтная карта (352—353); Зорнае неба (64—65); Інжынернагеалагічнае раянаванне (224—225); Карысныя выкапні (288-289).
СУПРАЦОУШКІ ВЫДАВЕЦТВА
«БЕЛАРУСКАЯ САВЕЦКАЯ ЭНЦЫКЛАПЕДЫЯ» імя ПЕТРУСЯ БРОУКІ, ЯКІЯ УДЗЕЛЬНІЧАЛІ У ПАДРЫХТОУЦЫ
I ВЫДАННІ 2-га ТОМА
Навукова-галіновая рэдакцыя біялогіі, хіміі і медыцыны
Заг. рэдакцыі — кандыдат біялагічных навук Н. А. Дзісько; ст. павук. рэдактары: Л. М. Гаршанава, Б. М. Прусакова, А. У. Усцінава; навук. рэдактары: В. К. Мазоўка, Н. М. Сямашка, A. К. Фядосаў, Л. М. Шастакова.
Навукова-галіновая рэдакцыя геаграфіі, геалогіі і геафізікі
Заг. рэдакцыі — Я. А. Якубоўскі; ст. навук. рэдактары: I. Я. Афнагель, В. М. Вераценнікава, М. М. Курловіч, A. А. ІПаўрова; навук. рэдактар Я. П. Цупа; рэдактар Л. К. Калошына.
3 іпшых навукова-галіновых рэдакцый удзельнічалі: ст. навук. рэдактар А. Дз. Зубар; навук. рэдактары: I. У. Косціпа, Т. I. Малашэвіч, Г. I. Рамапава, Н. В. Шаўрук.
Рэдакцыя навуковага і літаратурнага кантролю
Заг. рэдакцыі — С. П. Самуэль; ст. навук. рэдактары: М. А. Кулікава, С. В. Курач. Н. П. Саламевіч, Е. П. Фешчанка; рэдактары: Р. А. Ларчанка, Л. I. Паўловіч; малодшы рэдактар A. А. Грушакевіч.
Рэдакцыя слоўпіка, алфавітнага паказальніка і бібліяграфіі
Заг. рэдакцыі — Н. А. Русак; навук. рэдактары: В. I. Вярцінская, М. А. Маўзон, М. В. Стральчэня,
Н. А. Ясінская; рэдактары: Т. А. Кароткіна, В. В. Расянчук.
Рэдакцыя ілюстрацый і картаграфіі
Заг. рэдакцыі — С. П. Русак; ст. навук. рэдактар Н. М. Махавікова; павук. рэдактары: Г. I. Емец, Т. Г. Нішт, Г. Р. Шыкунова.
Ілюстрацыі на ўклейках і ў тэксце выканалі мастакі: А. П. Бажэнаў, П. Ф. Барздыка, A. А. Галдзянкоў, I. А. Дзямкоўскі, Р. М. Долбік. В. I. Каламіец. М. С. Макаранка, П. П. Мартынчык, В. А. Рагалевіч, Ю. П. Рафаловіч. С. П. Русак. П. Ф. Свірыдаў. Г. Я. Скамарохаў, A. Р. Федзін, A. М. Хількевіч, У. М. Якунін.
Карты ў тэксце выканалі картограф П. П. Явід, чарцёжніца Л. А. Панцялеева.
Рэдактары каляровых карт Бальшакова А. У., Герасімава С. М., Гулюк Г. I., Чумак I. А.
У томе змешчаны фотаздымкі В. I. Алешкі, Дз. А. Бяспалага, П. М. Захаранкі, Я. С. Мяцеліцы, В. В. Сасноўскага, А. Б. Спрынчана, Ю. А. Якімовіча.
ЭІІЦІІКЛОПЕДІІЯ ПРНІ’ОДЫ БЕЛОРУССНП
ТОМ 2
Ка белорусском языке
Мннск, Нздательство «Белорусская Советская Энцнклопедпя» нменп Петруся Бровкп
У томе змешчана: 731 унутрытэкставая ілюстрацыя, 2 уклейкі каляровага друку (124 ілюстрацыі), 2 уклейкі афсетнага друку (441 ілюстрацыя), 5 уклеек каляровых карт. Каляровыя карты надрукаваны на фабрыцы № 2 ГУГК пры CM СССР. Папера для тэксту выраблена на Котласкім ЦПК.
Афармленне мастака A. Н. Шэверава. Мастацкія рэдактары: Г. I. Емец, С. П. Русак. Тэхнічныя рэдактары: М. 1. Грыневіч, А. У. Шэметавец. Карэктары: В. I. Багдановіч, Р. Р. Блашко, Л. I. Кароткіх, A. А. Федасеева, М. К. Хадыка.
ІБ № 45
Здадзена ў набор 18.07.82. Падпісана да друку 27.04.83. AT 08113. Фармат 84х100’/іб. Папера друк. Ks 1. Гарнітура звычайная новая. Друк высокі. Фіз. друк. арк. 32,75+5,25 укл. Ум.-друк. арк. 51,09 + 8,19 укл. Ум. фарб.-адб. 735,77. Ул.-выд. арк. 103,38. Тыраж 10 000 экз. Зак. 2796. Цана 8 р. 90 к.
Выдавецтва «Беларуская Савецкая Энцыклапедыя» імя П. Броўкі Дзяржаўнага камітэта Беларускай ССР па справах выдавецтваў, паліграфіі і кніжнага гандлю. 220600. Мінск, вул. Акадэмічная, 15а. Мінскі ордэна Працоўнага Чырвонага Сцяга паліграфкамбінат МВПА імя Я. Коласа. 220005. Мінск, вул. Чырвоная, 23.
Энцыклапедыя прыроды Беларусі: У 5-і т. Т. 2.
Э 68 Гатня — Катынь/Рэдкал.: I. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш.— Мн.: Беларус. Сав. Энцыклапедыя, 1983.— 522 с., іл., 42 л. іл.
У пер.: 8 р. 90 к.
5000000000—008 . ББК 20я2
Э М318(05)—83 Падпісное 5(03)
Заўважаныя намылкі і недакладнасці
5
о е.
■
Калонка
Радок
Надрукавана
Трэба чытаць
Т 0 М 1
256
правая
1 зверху
50—60 см
50—60 мм
Т 0 М 2
53
левая
7 зверху
Корабы
Кораб'е
53
правая
1 зверху
Сіманавічы
Сімонічы
76
левая
22 знізу
супраць эразійнай
супрацьэразійнай
145
правая
12 знізу
Паўн. -Усх.
Паўд.Усх.
148
правая
11 знізу
1,3 км
1,3 кг
195
сярэдняя
34 знізу
8№10
8—10
510
левая
7 знізу
Турава
паблізу Турава
518
сярэдняя
7 знізу
пакладзена-
накладзена-
520
сярэдняя
16 зверху
кіпных лішайнікаў
кіпных лішайні-
сям. лецыдзее-
каў сям. лецыдзеевых.
Зак. 2796.
Энцыклапедыя прыроды Беларусі (ЭПБел) — першая ў гісторыі рэспублікі шматтомная галіновая энцыклапедыя, самы грунтоўны даведнік аб прыродзе нашай рэспублікі. У 5 тамах гэтага выдання будзе змешчана каля 18 тысяч артыкулаў, пабудаваных выключна на рэгіянальным матэрыяле, пра найважнейшыя аб'екты і з'явы, геалагічнае мінулае, фауну і флору, абагульнены асноўныя канцэпцыі, вывады і праблемы навукі аб прыродзе Беларусі. Выданне прызначана для спецыялістаў, выкладчыкаў і студэнтаў ВНУ, настаўнікаў і вучняў сярэдніх школ, краязнаўцаў, шматлікіх аматараў прыроды.
Вашы заўвагі і прапановы па зместу, прынцыпах пабудовы, абагульнення і падачы інфармацыі, дадатковыя і новыя звесткі аб цікавых прыродных аб'ектах і з'явах на тэрыторыі Беларусі будуць улічаны пры падрыхтоўцы наступных тамоў.
КНІГІ ОНЛАЙН
