КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Раіса Баравікова ГАЛЕНЧЫНЫ ’Я” 6 АЛЬБО ■ плАнееЖпЖ . ІІІК АЎНІІХ '■ хлоотыкаў^Ж 7, LX / wr * f , r r fj? f ' ( , f r Г i Раіса Баравікова АПОВЕСЦЬ АЛББО П-іАгіЕГА ЦІКАУНЛХ ХЛОП7ЫКАЎ МІНСК «ЮНАЦТВА» 1990 ББК84Бел7 Б24 На Рэспубліканскім конкурсе на лепшы літаратурны твор для дзяцей і юнацтва, прысвечаным 70-годдзю Вялікага Кастрычніка, кніга атрымала трэцюю прэмію. Мастак Л. ЗЯРНІЦКІ В фантастнческой повестн рассказывается о том, как в необт>ятном н загадочном Космосе обнтателн планеты Любопытных Мальчнков неожнданно открывают новую планету Голубая Звезда, на которой жнвёт девочка Алёнка. Много вопросов возннкает у любопытных мальчнков о новой планете. Отвечает на ннх сама Алёнка. Она рассказывает нм нсторнн н сказкн о самых прекрасных человеческнх качествах. 4803120201 — 119 Б 48—89 М307(03)-90 ISBN 5-7880-0178-1 © Выдавецтва чЮнацтва*. 1990 У далёкіх прасторах бязмежнага Космасу знаходзілася планета, якая нечым нагадвала аранжава-белы футбольны мяч. I называлася яна планетай Цікаўных Хлопчыкаў. На ёй сапраўды жылі адны хлопчыкі, і былі яны самымі цікаўнымі хлопчыкамі з самых цікаўных, якія толькі могуць быць на свеце. Хлопчыкі ведалі ўсе планеты, якія былі ў суседстве з іх планетай, і не знаходзілі там нічога цікавага для сябе. На планетах жылі людзі Халоднага Розуму і Цвёрдага Сэрца. I толькі адна планета вабіла сваёй невядомасцю. Хлопчыкі звалі яе Блакітнай Зоркай, а суседзі планеты Цікаўных Хлопчыкаў — планетай Жывой Прыгажосці. Цікаўныя хлопчыкі сумавалі. Яны нават злаваліся, вядома, на саміх сябе, бо многае маглі ў сваім жыцці цікаўныя хлопчыкі, а планета Блакітная Зорка так і заставалася для іх загадкай. Хлопчыкі маглі чуць і разумець сваіх сяброў на вялікай адлегласці. Яны маглі перадаваць свае думкі на любую іншую планету, і ўсё роўна Блакітная Зорка заставалася для іх невядомай планетай — яна была немагчыма далёкай. Нарэшце ім надакучыла сумаваць і пазіраць на Блакітную Зорку з цікавасцю, на якую толькі былі здольныя цікаўныя хлопчыкі. — Мы зробім тэлескопы, якіх яшчэ нідзе і ніколі не было,— сказалі цікаўныя хлопчыкі. — Мы адкрыем для сябе Блакітную Зорку! — паўтаралі і паўтаралі яны і пачалі майстраваць тэлескопы, якіх яшчэ нідзе і ніколі не было. Цікаўныя хлопчыкі працавалі сто дзён і сто начэй. Яны змайстравалі многа тэлескопаў, але ніводзін з іх не дасягаў Блакітнай Зоркі. — Нашы намаганні дарэмныя! — сказалі цікаўныя хлопчыкі і яшчэ больш засумавалі, a самы маленькі з цікаўных хлопчыкаў нечакана здагадаўся. — Сябры! — сказаў ён.— Я знаю, чаму планета Блакітная Зорка застаецца недасяжнай. Мы глядзелі на яе праз свае тэлескопы толькі дзеля цікавасці. I ніводнага разу не захапіліся яе прыгажосцю. А яна ж вельмі прыгожая! Цікаўныя хлопчыкі падбеглі да сваіх тэлескопаў і пачалі глядзець у іх, навёўшы на планету Блакітная Зорка. — Бачу дзяўчынку на Блакітнай Зорцы! — сказаў самы маленькі з цікаўных хлопчыкаў. 4 — I я таксама бачу дзяўчынку! — сказаў самы старэйшы з цікаўных хлопчыкаў. — I мы... I мы бачым яе! — закрычалі ўсе астатнія цікаўныя хлопчыкі. — У дзяўчынкі вочы, як трава на нашым лузе! — сказаў самы маленькі з цікаўных хлопчыкаў. I тут трэба сказаць, што трава на планеце Цікаўных Хлопчыкаў была сіняя-сіняя. — А валасы ў яе, як лісце на нашых дрэвах самай ранняй вясною! — сказаў самы старэйшы з цікаўных хлопчыкаў. I тут таксама трэба сказаць, што лісце на планеце Цікаўных Хлопчыкаў самай ранняй вясною — жоўтаежоўтае! — У яе вялізны бант колеру вады ў нашай рэчцы! — закрычалі астатнія хлопчыкі. I трэба сказаць, што на планеце Цікаўных Хлопчыкаў вада ў рэчках была аранжавая-аранжавая! — Як цябе завуць?! — нечакана запытаўся самы маленькі з цікаўных хлопчыкаў, таму што ён быў самы-самы цікаўны. I ўсе астатнія цікаўныя хлопчыкі затаілі дыханне і пачулі ў адказ зусім нечаканае: — Галенка!.. Мяне завуць — Галенка!.. I дзяўчынка Галенка на планеце Блакітная Зорка ласкава заўсміхалася. — Раскажы нам пра сябе. Мы нічога яшчэ пра цябе не ведаем! — звярнуўся да дзяўчынкі самы маленькі з цікаўных хлопчыкаў. — Раскажы!.. Раскажы!..— папрасілі ўсе астатнія цікаўныя хлопчыкі. I як жа яны былі здзіўлены, калі ў адказ пачулі толькі адно: — Я... Я... Я... Я... Я... Цікаўныя хлопчыкі задумаліся, што 6 гэта магло значыць. А з планеты Блакітная Зорка няспынна гучала: «Я... Я... Я...» I тады загаварыў, звяртаючыся да Галенкі, самы старэйшы з цікаўных хлопчыкаў. — Тваіх «Я» вельмі многа!— сказаў ён.— Ты расшыфруй нам кожнае з іх, калі яны нешта азначаюць. I дзяўчынка Галенка адгукнулася на яго словы. — Вы правільна мяне зразумелі! — сказала яна.— Mae «Я» — гэта я сама. Мой характар, мае звычкі і захапленні. I я з вялікай прыемнасцю раскажу вам пра іх. I, відаць, пачну з першага «Я», што для мяне заўсёды азначае — ДРУЖАЛЮБНАСЦЬ. Гэта яна спрыяе і дапамагае сяброўству. На жаль, у нас хлопчыкі вельмі часта сябруюць толькі з хлопчыкамі, a дзяўчынак нават і не заўважаюць. I ў мяне ёсць многа такіх прыкладаў, але пра іх чамусьці не хочацца зараз гаварыць. Ды, каб вы правільна зразумелі маё першае «Я», дазвольце расказаць вам зусім пра іншае. Пра тое, як пачалося сяброўства паміж адным маім знаёмым хлопчыкам і дзяўчынкай, якая кожнае лета прыязджае ў наш горад. Хлопчык — мой сусед. Мы жывём у адным доме на вуліцы Касманаўтаў. I тое, пра што буду я расказваць, адбывалася на маіх вачах. Гэтая гісторыя паступова склалася ў апавяданне, якое я ўжо расказвала хлопчыкам і дзяўчынкам з нашага двара. А цяпер паслухайце гэтае апавяданне і вы. Хлопчыка я назаву — Валодзька, а дзяўчынку — Зося. I... Дзяўчынка Галенка пачала расказваць цікаўным хлопчыкам апавяданне «Аперацыя «Дзіцячы гадзіннік» Аднойчы, гуляючы на двары ў футбол, Валодзька разагнаўся і... мяч у адзін міг уляцеў у расчыненае акно восьмай кватэры. Кандрат, хлопчык з незвычайна кірпатым носам, гадоў адзінаццаці, толькі тоненька-тоненька войкнуў і хуценька сеў на лаўку непадалёк ад клумбы, над якой, бы вялізныя белыя шары, раскашавалі духмяныя флёксы. Сеў Кандрат, апусціў галаву, а Валодзька, усё яшчэ здзіўлены гэтай непрыемнай нечаканасцю, глядзеў на чорны праём расчыненага акна. Ну вось зараз... Зараз выгляне бабуля Ганна, а можа, дзед Васіль. Гэта яшчэ нічога!.. Валодзька добра іх ведаў. Я вам пакажу, падшыванцы! — скажа бабуля Ганна, пагрозіць пальцам і аддасць мяч. Вось і ўсё. Дзеда Васіля Валодзька таксама не баяўся. Той мол<а проста выкінуць мяч назад, можа патрэсці галавой і дадаць адно-адзінае: «Эх, Вало-одзька!» А вось Генадзь, сын дзеда Васіля і бабулі Ганны... Генадзь можа многае. Валодзька баяўся яго. Мінула некалькі хвілін, a ў акне ніхто не з’яўляўся. «Можа, дома нікога няма!» — мільганула думка. Валодзька падышоў да акна зусім блізка, паглядзеў на Кандрата, крыкнуў: — Падсадзі! Кандрат ішоў нерашуча, без ахвоты. Моўчкі прысеў, падстаўляючы Валодзьку плечы. I Валодзька хуценька ўчапіўся за падаконнік і радасна захіхікаў: «Хі-хі!..» Мяч ляжаў пасярэдзіне вялікага пакоя, як быццам яго там паклалі. У пакоі нікога не было і, здаецца, усё было цэлае, і тут толькі Валодзька заўважыў, што тэлевізар уключаны. На вялікім каляровым экране павольна гнала свае шумлівыя хвалі рака, крутыя берагі яе абрываліся пясчанымі грудамі. «Мяркуецца, што вось тут і была зроблена пасадка,— пачуў Валодзька голас дыктара.— На берагах Аланкі». «Наша Аланка! — раптоўна бліснула трывожная думка.— Але няма ў Аланкі такіх берагоў»,— адразу запярэчыў сам сабе Валодзька. А дыктар гаварыў: «Невядомы касмічны карабель не затрымліваўся на нашай планеце, але ёсць усе падставы думаць, што нехта з членаў экіпажа застаўся ў межах горада Н., ёсць версія, што, магчыма, гэта падлетак: хлопчык або дзяўчынка!» — Ганна! — голас дыктара заглушыў густы бас дзеда Васіля. Валодзька саскочыў уніз... — Ты што, звар’яцеў? — закрычаў Кандрат.— Ледзь шыю мне не звярнуў! Зусім побач упаў мяч. Бабуля Ганна зачыняла акно, і яе словы: «Чакайце, я да вашых бацькоў дабяруся!» — як праз туман даплывалі да Валодзькі. Яму ўсё яшчэ чуўся голас дыктара: «...Нехта з членаў экіпажа застаўся ў межах горада Н... Хлопчык або дзяўчынка». Кандрат падняў мяч. — Я дамоў пайду,— сказаў ён Валодзьку.— Калі хочаш, заўтра на школьны стадыён прыходзь! Валодзька згодна кіўнуў галавой. У душы ён быў рады, што Кандрат пакідае яго сам-насам з такой незвычайнай навіной, пра якую ён чамусьці не схацеў расказаць Кандрату. У тым, што пад горадам Н. трэба разумець яго родны горад, Валодзька не сумняваўся. Але якое дзівадзіўнае! Вось каб сустрэць таго хлопчыка ці дзяўчынку! У Валодзькі аж дух заняло ад такой фантастычнай думкі. Бралася на адвячорак. Было падобна, што з поўначы нацягваецца хмара. Валодзька зямлі пад сабой не чуў, калі ішоў да пад’езда. А як толькі ўвайшоў у кватэру, да яго радасна кінулася ўзбуджаная пяцігадовая сястрычка Каця: — Валодзька, хадзі хутчэй да акварыума, толькі глянь, што татка прынёс! — Зараз!..— Валодзька зняў кеды, сказаў амаль па-даросламу: — Ну, малеча, паказвай, што татка прынёс... Каця пацягнула яго ў пакой, дзе стаяў акварыум. Між водарасцей пагойдваліся павольныя скалярыі, варушылі вусамі жамчужныя гурамі, мільгацелі рухавыя пецыліі... Але Каця паказвала на дно акварыума: — Ты толькі паглядзі, якая водарасць! Бачыш, зялёны шар! Татка гаворыць, што гэта дзіцячы гадзіннік. Вечарам, калі трэба класціся спаць, ён усплывае на паверхню, а раніцай, калі трэба ўставаць, ён зноў асядае на дно... Валодзька разглядаў шар. Сапраўды, дзіўная расліна. У словы Каці ён мала верыў, але такой водарасці яшчэ ніколі не бачыў. — А дзе тата? — запытаўся ў сястрычкі. — Адпачывае. Прасіў не будзіць. А мама пайшла да Кавалёвых.— Дзяўчынка не зводзіла вачэй з прыгожай водарасці. — Слухай, Каця, а тата не казаў, дзе ён узяў гэты шарык? — Казаў,— хутка адказала малая.— Купіў у дзяўчынкі на птушыным базары. — Гм-м-м, у дзяўчынкі!.. На птушыным базары,— паўтарыў Валодзька і аж падскочыў ад раптоўнай здагадкі.— А што, калі гэта тая самая дзяўчынка... 3 таго невядомага міжпланетнага карабля, пра які ён нядаўна пачуў з тэлевізійнага экрана. Можа, гэтая водарасць з нейкай далёкай планеты, можа, там усе водарасці, як шары. I не толькі водарасці, можа, там шарападобныя травы, дрэвы, кусты...— I чым больш глядзеў Валодзька на водарасць, тым больш дзіўнай яна яму здавалася.