КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
I ледзь ты яго вымавіў, ляціць незваротнае слова. Параун.: Са смехам любая бяда над сілу. Хто плача або спявае, таму Бог памагае. 640. Eventus stultorum magister est. Исход — наставник глупцов. Ср.: Задним умом крепок. Выход — настаўнік дурняў. Параўн.: Якую хату збудуеш, у такой будзеш жьшь. Жыццё сына ад жыцця дзеда і бацькі. Бяда неразумніка — для яго важны не вынік, а гэтая хвілінная перамога. 641. Ex arena funis effici non potest (Coi). Из песка веревку не свить. 3 пяску вяроўку не звіць. Параўн.: Лысы не пасівее. 642. Ex auribus cognoscitur asinus. По ушам узнают осла (т.е. глупца видно по поведению). Па вушах пазнаюць асла. 643. Ex cujus lingua meile dulcior fluebat oratio (Нот). С языка его лились слова слаще меда. Ср.: С тобой наговориться, что меду напиться. 3 языка яго ліліся словы саладзей ад мёду. Параўн.: Ваду колькі ні вары не наясіся, пахвальбу колькі ні слухай — не паразумнееш. Салодкія словы і брыдкія з аднаго языка, аднак у розныя канцы прасторы ідуць. 644. Ex duobus malis minimum elige (Cic). Из двух зол выбирай меньшее. 3 двух бедаў выбірай меншую. 645. Exegi monument(um) aere perennius (H). Я воздвиг памятник долговечнее меди. Ср. у А.СПушкина: Я памятник себе воздвиг нерукотворный, К нему не зарастет народная тропа. Я збудаваў помнік больш даўгавечны за медзь. 646. Exempla docent. Примеры учат. Прыклады вучаць. Параўн.: Грам справы пераважыць кілаграм слоў. Не пералезеш, то й не пераскоквай, сам не ўмееш — не вучы. Душа і розум найблізкія, прыклад i слова найдалёкія. 647. Exempla praeceptis utiliora. Примеры полезнее наставлений. Прыклады больш карысныя, чым павучанні. Параўн.: Навука ўзору, як і недахопы, заўсёды і ўсюды была, ёсць, будзе. 648. Exemplis discimus (Ph). На примерах мы учимся. На прыкладах мы вучымся. Параўн.\ Без прыкладу ні героя, ні працаўніка. Мудры той, хто не мудруецца. 649. Exemplo plus, quam ratione vivimus. Мы живем больше примером, чем разумом. Мы жывём больш прыкладам, чым розумам. Параўн.: Баліць галава ад прыбытку, будзеш ва ўбытку. 650. Exercitatio artem parat (Тас). Упражнения рождают мастерство. Практыкаванні нараджаюць майстэрства. Параўн.: Не быць нядзелі раней суботы. 65L Exercitium est mater studiorum. Упражнение — мать учения. Практыкаванне — маці навучання. Параўн.: Бяда i пакута — тая ж навука. Не злоязычнічай пра ворага, тым болей сябра. 652. Exigua fortuna intervenit sapienti (Cic). Небольшое счастье выпадает на долю мудрого. Невялікае шчасце выпадав на долю мудрага. 653. Exitus acta probat (О). Результат оправдывает сделанное. Ср. : Конец — делу венец. Вынік апраўдвае зробленае. Параўн.: Памыляюцца бацькі — расплачваюцца дзеці. 654. Ex nihilo nihil fit (Lcr). Из ничего ничто не происходит. 3 нічога нішто не паходзіць. 655. Ex ore parvulorum veritas. Из уст младенцев — истина. Ср.: Устами младенцев глаголет истина. 3 вуснаў немаўлят — ісціна. Параўн.: Бог любое слова чуе, найперш — парадзіхі і дзіцяці. Чысціню дзіцяці дарослыя засмечваюць. 656. Ex parvis saepe magnarum rerum momenta pendent (L). Исход крупных дел часто зависит от мелочей. Зыход буйных спраў часта залежыць ад дробязяў. 657. Expende Hannibalem: quot libras in duce summo invenies? (./). Взвесь (прах) Ганнибала: в вожде величайшем много ль ты фунтов найдешь? Ср.: Так проходит мирская слава. Как скоро проходит мирская слава. Узваж (прах) Ганібала: у правадыры найвялікшым ці шмат ты фунтаў знойдзеш? Параўн.: Шлях чалавека мераюць не дарогі і гады — справы. Час і вечнасць не адно І тое, як i чалавек на гэтым i тым свеце. 658. Experientia est optima magistra. Опыт — наилучший наставник. Вопыт — найлепшы настаўнік. Параўн.: Лес кіруе выпадкам i вопытам, аде выпадак зачастую выбірае. 659. Experto credite! (И). Доверяйте сведущему! = Давярайце дасведчанаму! Параўн.: У машыне галоўнае матор, у грамадстве — вучоны. 3 непазбежнасцю ні цар, ні Бог не спрачаюцца. 660. Exsistit quaestio, num quando amici novi veteribus sunt anteponendi. Встает вопрос, можно ли когда-нибудь предпочитать новых друзей старым. Паўстае пытанне, ці можна калі-небудзь аддаваць перавагу новым сябрам перад старымі. 661. Exspecta, bos, olim herbam. Жди, бык, в будущем травы. Ср.: Пока трава зазеленеет, кобылка околеет. Чакай, бык, у будучыні травы. Параўн.: I ваўка шкадаваць трэба. Заслужыць адвечнасці памогі адзін шлях — знайсці спосаб памагчы ёй. 662. Extrema necessitas extremis nititur rationibus. Крайняя необходимость опирается на крайние аргументы. Крайняя неабходнасць абапіраецца на крайнія аргументы. 663. Extremis malis extrema remedia. На крайнее зло — крайние меры (лекарства). Ср.: На крепкий сук — острый топор. На крайняе зло — крайнія меры (лекі). Параўн.: Дар любіць аддар. Дурасць помсціць годнасці аднолькава — зневажае. 664. Ex ovis pravis prava creatur avis. Из плохих яиц плохая птица. Ср.: Каково семя, таков и плод. 3 дрэнных яек дрэнныя птушкі. Параўн.: Самыя горшыя паны доўга на памяці. 665. Ex uno Поге trahitur bene melique venenum. Из одного цветка добывают мед и яд. Ср.: Из одного дерева икона и лопата. 3 адной кветкі здабываюць мёд i яд. Параўн.: Не кожны Іван дурань. Ва ўсім душа i розум — у жывёлах і раслінах таксама. 666. Ex verbis fatuus, pulsu cognoscitur olla. Дурака узнают по словам, а горшок — ударом. Ср.: Осла познаешь по ушам, а дурака — по словам. У дурака дурацкая и речь. Дурня пазнаюць па словах, а гаршчок — ударам. Параун.'. Анёл тройчы церпіць, таму п’яніца і злодзей анёла доўга не прызнаюць. Калі шукаць па-сапраўднаму разумнага чалавека — можна не знайсці. 667. Ex vili socio fit vitiosus homo. Порочный круг портит и хорошего человека. Ср.: С кем поведешься, от того и наберешься. С собаками ляжешь, с блохами встанешь. Заганнае кола псуе i добрага чалавека. Параўн.: 3 кім пасябруеш, у таго і заначуеш. Важак i вужак аднолькавыя — першымі нападаюць. Хто шмат есць, не будзе здаравейшым, хто шмат чытае — разумнейшим, сябруе з усімі — удадарным. 668. Ex vitio alius sapiens emendat suum (PS). Чужим пороком мудрый исправляет свой. (Пер. М.Гаспарова) Чужой заганай мудры выпраўляе сваю. Параўн.: Сын — апора сям’і, мудрацы — дзяржавы. Вар’ят i дурань страшней за гадзюку. 669. Ex vitulo bos fit. Из теленка вырастает бык (т.е. в природе все развивается постепенно). 3 цяляці вырастав бык (г.зн. у прыродзе ўсё развіваецца паступова). Параўн.: Адно цялё не роўня другому, адзін дух — другому, зорка — зорцы. Ведай сваю пару, як трава, любі сваю крыніцу, як вада — ачысцішся, вырасцеш, будзеш ачышчаць. 670. Faber est suae quisque fortunae (SI). Каждый — кузнец своего счастья. Кожны — каваль свайго шчасця. Параўн:. Мой палец баліць мацней, чым твая галава. Калі ўсе будуць кавалямі, то хто аратым i жняёй. 671. Fabricando fit faber. Мастер создается трудом. Ср:. По выучке мастера знать. Майстар ствараецца працай. Параўн: Толькі вопыт i час ствараюць майстра, значыць — даюць шчасце. Працуе вада i агонь, тым болей зямля i паветра. 672. Fabula docet. Басня учит. Байка вучыць. 673. Fabulis non expletur venter. Баснями желудок не наполняется. Ср: Соловья баснями не кормят. Байкамі страўнік не напаўняецца. Параўн: Жонка не каза, травою карміць не будзеш. Страўнік вадою не натоліш. 674. Fac et spera! Действуй и надейся! Дзейнічай і спадзявайся! Параўн: Дзеянне прыносіць прыбытак, прыбытак — роздум, роздум — ахвяры, ахвяры — дзеянне. Вялікі кус рот дзярэ. Ва ўсім думка, неабходнасць, праца. 675. Fac fideli sis fidelis (Pl). Будь верен верному тебе. Будзь верным вернаму табе. Параўн: Сябра не толькі не падвядзе ў бітве i свары — не дапусціць бітвы i свары. 676. Fac id, quod humanitatis tuae (Cie). Поступай, как велит долг человека. Дзейнічай, як загадвае доўг чалавека. 677. Facile aerumnam ferre possunt si unde abest injuria; Etiam injuriam, nisi contra constant contumeliam (Caec). Я легко снесу несчастье без справедливости; Вытерплю несправедливость, только не бесчестье. (Пер. М.Гаспарова) Я легка выцерплю няшчасце без справядлівасці; Выцерплю несправядлівасць, толькі не ганьбу. Параўн.: На вяселлі — песні i слёзы, на хаўтурах — плач i слёзы. 678. Facile omnes, cum valemus, recta consilia aegrotis damus (Ter). Когда мы здоровы, легко даем хорошие советы больным. Ср.: Чужую беду руками разведу, а к своей беде ума не приложу. Калі мы здаровыя, легка даём добрыя парады хворым. 679. Facilius est plus facere, quam idem (O). Легче сделать больше, чем то же. = Лягчэй зрабіць болей, чым тое ж. Параўн.: Не садзіцца гуз на гузе, балячка на балячку. 680. Facit experientia cautos. Опыт делает осторожными. Ср.: Битому псу лишь плеть покажи. = Вопыт робіць асцярожнымі. Параўн.: Спараджай, Божа, лепш ратавальнікаў, ніж бедавальнікаў. 681. Facit insanire sanos copia vini. Чрезмерное употребление вина сводит с ума и разумных. Празмернае ўжыванне віна зводзіць з розуму І разумных. Параўн.: Ад піва да п’янства, як ад п’янства да хваробы. Ніхто не аддасць хату дарам — толькі выпівоха. Параўн.: У карчме ўсе браты, выйшлі ворагі. 682. Factum infectum fieri non potest (PI). Сделанное не может стать несделанным. Ср.: Сделанного не воротишь. == Зробленае не можа стаць нязробленым. Параўн.: Выказанае слова і ўчынак не вернеш. Ахрышчанага не зробіш язычнікам, а парадзіху — дзявочніцаю. 683. Factum stultus cognoscit (/7). Сделанное и дурак поймет. Ср.: Половину работы дураку не показывай. Зробленае і дурань зразумее. Параўн.: Зробленае, як рэха, гаворыць само за сябе. Слава ўчынку. 684. Factu scintillae fit saepe periistio villae. Часто маленькая искорка дотла сжигает дом. Ср.: Малая искра города сжигает. От копеечной свечки Москва сгорела. Часта маленькая іскарка дашчэнту спальвае дом. 685. Facultas naturalis ejus facere licet libertas est, nisi si quid vi aut jure prohibetur. Свобода — естественное право свободно действовать во всем, что не запрещено законом. Свабода — натуральнае права свабодна дзейнічаць ва ўсім, што не забаронена законам. Параўн.: Куды ні паляціць сініца з клеткі, ёй усюды будзе рай. Воля нясе заможнасць, няволя — слёзы.