КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
686. Faecem bibat, qui vinum bibit.
Кто пьет вино, пусть пьет и осадок.
Хто п’е віно, няхай п’е і асадак. Параўн.: П’яны пачуваецца генералам, цвярозы — штрафніком. Разумны разумнага шукае, алкаш — алкаша, злодзей — злодзея.
687. Fallit curas labor.
Труд делает заботы незаметными.
Праца робіць гурботы незаўважнымі. Параўн.: Праца неабходная жывому, як дыхание. Шчаслівы дзень — працоўны дзень. Праца хваробы i беды адганяе.
688. Fama bona volat lente et mala fama repente.
Добрая молва медленно летит, плохая — быстро. Ср.: Добрая слава при дорожке лежит, а худая слава по дорожке бежит.
Добрая пагалоска павольна ляціць, дрэнная — хутка. Параўн.: Уніз вада знясе, уверх бяда-погалась вывезе.
689. Fama crescit eundo (К).
Слухи растут на ходу. Ср.: Молва растет как снежный ком. Скажешь на ноготок, а перескажут с локоток.
Чуткі растуць на хаду. Параўн.: Сіняк праходзіць, шрам ад погаласу застаецца. Усе зладзеі — швагры, усе плёткі — кумкі. Дастойны не заўважае ўладніка, пасадніка, погаласку.
690. Famae etiam jactura facienda est pro patria.
Ради отечества следует жертвовать даже славой.
Дзеля айчыны трэба ахвяраваць нават славай. Параўн.: У людзей добра, а дома лепей. Свае цацкі і дзеці бароняць.
691. Fama loquax qui veris addere falsa
Gaudet, et e тнпіто sua per mend6cia crescit (O).
Говорливая молва, которая любит прибавить к правде ложь, растет с каждой самой маленькой ложью.
Гаварлівая чутка, якая любіць прыбавіць да праўды ману, расце з кожнай самай маленькай маной.
692. Fama — malum qua non aliud velocius ullum (K).
Молва — бедствие, быстрее которого нет ничего.
Чутка — бедства, хутчэй за якое няма нічога. Параўн.: Погаласу на возера, праўды на міску.
693. Fama mobilitate viget (Г).
Молва растет при распространении.
Чутка расце пры распаўсюджванні. Параун.: Пляткар — сваяк лавачніка. Спрыяльны час не для чутак.
694. Fama non temere spargitur.
Слухи распространяются неспроста. Ср.: Нет дыма без огня.
Чуткі распаўсюджваюцца нездарма. Параўн.: Пра што плешчуць — было або будзе. Не звяртаць увагі на чуткі і плёткі — правіла ўпэўненых.
695. Fama volat (F).
Молва летит.
Чутка ляціць. Параўн.: Чутка і праз акно ўляціць. Ад плёткі ніхто не ўцячэ. Падзею прымаюць, пераказчыка ганяць.
696. Fames artium magister.
Голод — учитель искусств. Ср.: Нужда научит горшки обжигать. = Голад — настаўнік мастацтваў. Параўн.: Напаўгалодны мастак заўжды добры творца.
697. Fames est optimus coquus.
Голод — лучший повар. = Голад — лепшы кухар. Параўн.: Галоднаму, як печы, усё карысна, што ў рот пралезла.
698. Fames est optimus magister.
Голод — наилучший учитель.
Голад — найлепшы настаўнік. Параўн.: 3 малымі грашыма людзі галадаюць, з вялікімі самі душацца.
699. Fascibus excolitur, ut amictu quis redimitur.
Как кто одевается, такими почестями наделяется. Ср.: Тот и умен, кто богато наряжен.
Як хто адзяваецца, так ушаноўваецца. Параўн.: У прыгожай вопратцы і свіння пригожая. Моцнай птушцы яркае пер’е не трэба. Апрані пастуха па-панску — панам выглядацьме.
700. Fas est ah hoste doceri (О).
Учиться дозволено и у врага.
Вучыцца дазволена і ў ворага.
701. Fas, justum, pium, aequum, mansuetum subjici possent honestati (g).
Правда, законность, добродетель, справедливость, кротость могут быть объединены в понятии “честность”.
Праўда, законнасць, дабрадзейнасць, справядлівасць, лагоднасць могуць быць аб’яднаны ў паняцце “сумленнасць”.
702. Fas non est hospitem violare (Cs).
Нельзя обижать гостя.
Нельга крыўдзіць госця. Параўн.: Воля госця для гаспадара важная, але не асноўная.
703. Fastidium est quies.
Пресыщение — есть покой. = Перасыць — ёсць спакой. Параўн.: Пераеў — пад лаву зваліўся.
704. Fata vim invenient (Г).
Судьбы проложат путь. Ср.: От судьбы не уйдешь.
Лёсы пракладуць дарогу. Параўн.: Доля ведае, дзе шчасце чалавека, дзе бяда. Зубра ў хамут, лес у аглоблі не ўбярэш (не запражэш).
705. Fatetur facinoris, qui judicium fugit.
Сознается в преступлении тот, кто избегает суда.
Прызнаецца ў злачынстве той, хто пазбягае суда. Парсун.: Сёняшняя галка ўчарашнюю вучыць каркаць. Вучаць чацвёра, а цяжка аднаму першакласніку. Доля ведае, дзе шчасце чалавека, дзе бяда.
706. Fato major prudentia (F).
Мудрость сильнее рока. (Мудрая предусмотрительность сильнее фатальной случайности.) Ср.: Глаз видит далеко, ум еще дальше. = Мудрасць мацней за лес. (Мудрая прадбачлівасць мацней за фатальную выпадковасць.) Параўн.: У санраўднага ўладара мноства дараднікаў, — мудрацы прадухіляюць яго ад удараў, выпадку i фатума.
707. Fatum est series causarum.
Судьба — это ряд причин. = Лес — гэта шэраг прычын. Параўн.: Доля будзе нашмат горшай, калі забудзеш дакоры ворагаў.
708. Fatum immutabile {Нот).
Судьбу не изменишь. Ср.: Чему быть, того не миновать. Против судьбы не пойдешь.
Лес не зменіш. Параўн.: Лес нельга ашукаць, лес можна аб’ехаць. У стараннасці ўсё, апрача лесу.
709. Fatuus stultitiam prodit.
Глупый обнаруживает свою глупость. Ср.: Глупость что шило — в мешке не утаишь.
Дурань выяўляе сваю дурасць. Параўн.: Дурань вядзе дурня, як бяда бяду.
710. Fax mentis incendium gloriae.
Жажда славы — светильник уму.
Прага славы — люстра розуму. Параўн.: Славу дае праца. Слава многіх пераменьвае. Слава пасмяротная — даўгавечная.
711. Feci, quod potui, faciant meliora potentes.
Я сделал все, что мог, пусть, кто может, сделает лучше.
NB! Это выражение являлось заключительными словами речей, с которыми римские консулы после отчета о своей деятельности передавали власть преемникам Выражение употребляют и в тех случаях, когда хотят сказать, что для достижения цели сделано все возможное.
Я зрабіў усё, што мог, няхай, хто можа, зробіць лепей.
712. Fecundi calices quem non facere disertum? (H).
Полные кубки кого не делали красноречивыми?
Поўныя кубкі каго не рабілі красамоўнымі? Параўн.: Не да Каляды, у каго поўна хата бяды.
713. Felicis animi immola tranquillitas et voluptas.
Удовольствие и неизменный покой составляют счастье души.
Задавальненне i нязмениы супакой складаюць шчасце душы. Параўн.: Шчаслівыя — немаўляты. Няшчасны і шчаслівы часам не адказваюць за свае ўчынкі.
714. Felicitas et moderationis dividuum contubernium est (VM).
Счастье и умеренность плохо уживаются друг с другом.
Шчасце і ўмеркаванасць дрэнна ўжываюцца адно з другім. Параўн.: Шчасце ідзе — причину не ведаеш, бяда ідзе — сама причину вядзе. Час не мае пачатку, шчасце i просьбы канца.
715. Felicitas humana nunquam in eodem statu permanet.
Счастье человеческое никогда не бывает постоянным. Ср.: Счастье, что палка: о двух концах.
Шчасце чалавечае ніколі не бывае пастаянным. Параўн.: Без багацця шчаслівым можна быць, без здароўя — не. Здаровы не можа быць шчаслівым, калі ў сям’і ёсць хворыя.
716. Felicitas multos habet amicos.
Счастье имеет многих друзей.
Шчасце мае многіх сяброў. Параўн.: Да шчасця, здароўя і багацтва імкне кожны. Дзяцей няма — ёсць назолы, сяброў няма — ёсць распараджальнікі тваім часам.
717. Felicitas nutrix est iracundiae (PS).
Счастье порождает заносчивость.
Шчасце спараджае фанабэрыстасць. Параўн.: Шчасце прымагнічвае прыяцеляў і адпіхвае сяброў.
718. Felicitatem ingentem animus ingens decet.
Великому духом подобает большое счастье. Ср.: Большому кораблю — большое плаванье.
Вялікаму духам пасуе вялікае шчасце. Параўн.: Вялікаму розуму патрэбныя яшчэ ўдача i шчасце. Да славы бацькоў шчасліваму патрэбна ўласная праца і ўдалае імгненне выпадку.
719. Feliciter is sapit, qui periculo alieno sapit (Pl).
Легко стать мудрым тому, кто научился на чужой беде. Ср.: На чужом молоке обжегся, на свою воду дует.
Лёгка стаць мудрым таму, хто навучыўся на чужой бядзе. Параўн.: Лепей чужымі нагамі ўпасці, чым бразнуцца сваім бокам.
720. Felix criminibus nullus erit diu.
Никто не будет счастлив преступлением. Ср.: Неправедно нажитое боком вылезет. Лихо тому, кто неправду творит кому.
Ніхто не будзе шчаслівым злачынствам. Параўн.: Ніколі не можа быць шчаслівым злодзей. Мець права на шчасце — не значыць быць шчаслівым. Шчаслівы, хто змалку засвоіў: грэх браць чужое.
721. Felix opportunitate mortis.
Счастлив, кто умирает вовремя.
Шчаслівы, хто памірае своечасова. Параўн.: 3 дурачины захварэў, без галасу (прычытанняў) пахавалі. Да шчасця не радуйся, раней смерці не памірай.
722. Felix quem faciunt aliena pericula cautum.
Счастлив, кого чужая беда учит осторожности.
Шчаслівы, каго чужая бяда вучыць асцярожнасці. Параўн:. Павучаць умеюць многія, выконваюць уласныя павучанні рэдкія.
723. Felix quicunque dolore alterius disces posse cavere tuo (Tib).
Счастлив ты, если на горе другого можешь учиться отвращать свое. = Шчаслівы ты, калі на горы другога можаш навучыцца адхіляць свае. Параўн:. Шчаслівае дзіця ўстакроць часцей стане шчаслівым дзедам, чым няшчаснае і плаксівае.
724. Felix, qui nihil debet.
Счастлив, кто ничего не должен. Ср:. Долг не ревет, а спать не дает. = Шчаслівы, хто нічога не павінны. Параўн: Даўгі — кандалы на нагах сумленнага. Як бы ні выстарваўся чалавек, ніводзін без даўгоў не бывае, ніводзін не паспявае выканаць усе абяцанні.
725. Felix, qui potuit rerum cognoscere causas
Atque metus omnes et inexorabile fatum
Subjecit pedibus strepitumqu(e), Acherontis avari (F).
Счастлив тот, кто смог познать причины вещей и поверг под ноги все страхи и неумолимую судьбу, и шум волн жадного Ахеронта.
N В! Ахеронт — название реки смерти в подземном царстве.
Шчаслівы той, хто змог спазнаць прычыны рэчаў і патаптаў усе страхі і няўмольны лёс i шум хваляў сквапнага Ахеронта.
726. Felix qui quod amat, defendere fortiter audet (O).
Счастлив, кто смело берет под свою защиту то, что любит.
Шчаслівы, хто смела бярэ пад сваю абарону палюбленае. Параун:. Калі жанчына і паўтараецца, усё роўна не стаіць на месцы.
727. Feminae naturam regere desperare est otium (PS).
Забудь покой, если вздумал править женщиной.
(Пер. М. Гаспарова)
Забудзь супакой, калі надумаў кіраваць жанчынай. Параўн:. Жонка і мужык — з адной хмары маланкі. Закаханыя сварацца — мірацца. Што ні ёсць, усяго хоча дастатная жанчынка.