КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Вось адкуль гэтыя слёзы! 861. His olus, his oleum sapit, ergo vasta est esca. Одним кажутся вкусными овощи, другим — масло, поэтому пища бывает разной. См. тж. De gustibus (et coloribus) non est disputandum. Адным здаецца смачнай агародніна, другім — масла, таму ежа бывае рознай. 862. Historia (est) magistra vitae (Cic, Тас). История — наставница жизни. Гісторыя — настаўніца жыцця. 863. Historia fidei veritatisque componitur (PJ). История пишется для установления строгой истины. Гісторыя пішацца для ўстанаўлення строгай ісціны. Параўн.: Факты гісторыі падрабляць грэх. Як пасля вайны адважных багата, так багата ахвотнікаў змяняць факты гісторыі, асабліва чужой. 864. Historiam nescire hoc est semper puerum esse (Cic). Не знать истории — значит всегда быть ребенком. Не ведаць гісторьіі — значыць заўсёды быць дзіцем. Параўн.: Мінулы і сённяшні дзень — чыставік пазаўтрашняга. Мінулае хваліць і лаяць можна, змяняць — нельга. Гісторыю сям’і даведаешся — зацікавіць і гісторыя зямлі свае. 865. Historia non facit saltus. История не делает скачков. Гісторыя не робіць скачкоў. 866. Historia est nuntia vetustatis. История — вестница прошлого. Гісторыя — вястун мінулага. Параўн.'. Не прызнаеш дрэннага мінулага — перажывеш яго двойчы. Лаяць мінулае — ганьбіць сябе. Бэсціць продкаў — не мець уласных нашчадкаў. 867. Historia vero testis temporum, lux veritatis, vita memoriae, magistra vitae, nuntia vetustatis (Cic). История — настоящий свидетель времен, свет истины, жизнь памяти, учительница жизни, вестница старины. Гісторыя — сапраўдны сведка часу, святло ісціны, жыццё памяці, настаўніца жыцця, вястун даўніны. Параўн.-. Топчацца история i мова — нікне нацыя, народ, дзяржава. Гісторыя народа ўзнімае энтузіязм яго нашчадкаў. Хто замінае вывучаць усю гісторыю народа — вораг гэтага народа. 868. Нос erit tibi argumentum semper in promptu situm: Ne quid expectes amicos, quod tute agere possies. Пусть всегда в твоем сознанья будет эта истина: Не зови людей на помощь в том, что можешь сделать сам. Няхай назаўжды ў тваёй свядомасці будзе гэтая ісціна: Не кліч людзей на дапамогу ў тым, што можаш зрабіць сам. Параўн.: Сам зрабіў — пахваліў, чужы — часцей палаяў. 869. Нос est vivere bis, vita posse priore frui (Marf). Уметь наслаждаться прожитой жизнью — значит жить дважды. = Умець наталяцца пражытым жыццём — значыць жыць двойчы. Параўн.: Радуется — аздараўляешся. 870. Hodie Caesar — cras nihil. Сегодня Цезарь — завтра ничто. Сёння Цэзар — заўтра нішто. Параўн.: Не хваліся — заўтра ўпадзеш. 871. Hominem ex operibus ejus cognosces. Человека узнают по его делам. Чалавека пазнаюць па яго справах. Параўн:. Няма канца думкам i справам. Здабрачыў добраму — памог небу i сабе, здабрачыў выжаброўнаму — нашкодзіў небу, сабе, сваім. 872. Hominem experiri multa paupertas jubet (PS). Нас учит бедность жизненному опыту. (Пер. М.Гаспарова) Нас беднасць вучыць жыццёваму вопыту. Параўн.: Не той бедны хто просіць, а што не робіць. Прывычка да беднасці — застаялая вада: чым болей стаіць, тым болей цвіце. 873. Hominem non odi, sed ejus vitia. Не человека ненавижу, а его пороки. Не чалавека ненавіджу, а яго заганы. Параўн.: Брату даць няма чаго, злодзею ўкрасці ёсць чаго, Ніхто яшчэ не правёў мяжу, куцы чалавечаму розуму лезці бескарысна, а то i шкодна — таму i ёсць паўсюдна мноства цёмных тэм, пытанняў. 874. Hominem quaero. Ищу человека. Ср.: Днем с огнем не сыскать. NB! Слова древнегреческого философа Диогена, который средь бела дня ходил с зажженным фонарем по площади и на вопрос, что он ищет, отвечал, что ищет человека. Шукаю чалавека. Параўн.: Не кожны хто на двух нагах i з галавою — чалавек. Многія двуногія горшыя за дзікую жывёлу, тым болей хатнюю. 875. Homines amplius oculis quam auribus credunt (Seri). Люди больше верят глазам, чем ушам. Ср.: Лучше один раз увидеть, чем сто раз услышать. Людзі больш вераць вачам, чым вушам. 876. Homines caecos reddit cupiditas. Любовь делает людей слепыми. Каханне робіць людзей сляпымі. Параўн.: Закахаўся — удурніўся. Лепш тройчы згарэць, чым чужую матку дзецям прывесці. Самыя надзейныя лекі ад кахання не даюць карысці. Кахання i натоўп бойся, але не слухайся. 877. Homines, dum docent, discunt (Seri). Люди, уча (других), (сами) учатся. Людзі, калі вучаць (іншых), (самі) вучацца. Параўн.: Залатыя думкі не золата, хаваць у мяшку не трэба. 878. Homines miseri essent, si dies mortis iis notus esset. Люди были бы несчастными, если бы знали день своей смерти. = Людзі былі б няшчаснымі, калі б ведалі дзень сваей смерці. Параўн.: Смерць кожнага зараней папярэджвае, сумей адно ўбачыць. Думка пра смерць з талентам усе гады. 879. Homines nihil agendo discunt male agere. Бездельничая, люди учатся делать дурное. Ср.: От безделья дурь наживается, в труде воля закаляется. Праздность — мать всех пороков. Без справы людзі вучацца рабіць благое. Параун.: Справа заняла рукі — выратавала ад турмы. 880. Homines plus in alieno negotio videre quam in suo (Seri). Люди в чужом деле видят больше, чем в собственном. Ср.: Чужую беду руками разведу, а к своей ума не приложу. Людзі ў чужой справе бачаць больш, чым ва ўласнай. Параўн.: Весяліцца на чужым горы — сабе гора наклікаць. Поле цэніцца збожжам, мерай, чалавек справай — цані, але не судзі. 881. Homines sumus, non Dei (Pi). Мы люди, не Боги. = Мы людзі, не Багі. Параўн.: Бог табе памагае, памагай яго слугам — людзям. Бог радуе ўзростам не ўсіх. 882. Hominibus plenum, amicis vacuum. Людей полно, друзей нет. Ср. у А.Грибоедова.: Знакомых тьма, а друга нет. Людзей шмат, сяброў няма. Параўн:. Чым болей жывеш, тым болей прыяцеляў, сяброў. У састарэлых нават родныя не сябры. 883. Homini diligenti semper aliquid stiperest. Старательному человеку всегда есть что делать. Стараннаму чалавеку заўсёды ёсць што рабіць. Параўн.: Калі маленькую справу рабіць як вялікую, заўжды быць пры справе. 884. Homini neccsse est mori (С/с). Смерть для человека неизбежна. Смерць для чалавека непазбежна. 885. Hominis est errare, (nullius nisi) insipientis (in errore) perseverare. Человеку свойственно ошибаться, но только глупцу свойственно упорствовать в своей ошибке. Чалавеку ўласціва памыляцца, але толькі дурню ўласціва ўпарціцца ў сваёй памылцы. 886. Hominis mens discendo alitur et cogitando (Cic). Человеческий ум питается учением и мышлением. Чалавечы розум жывіцца вучэннем i мысленнем. 887. Homo additus naturae. Человек — дополнение природы. Чалавек — дапаўненне прыроды. Параўн.: Зямля не адразу адказвае на пляўкі, але не забывае іх. Не хочаш пляўкоў на сябе — не плюй на ваду, зямлю, агонь. 888. Ното ad intellegendum et agendum natus est (Cic). Человек рожден для мышления и действия. Чалавек народжаны для мыслення і дзеяння. ГІараўн.: Каня ўтрымлівае аброць, чалавека — слова. Вопыт і дзеянне нічога не дадуць без веры, ніводная вера недасканалая без прыкметы, традыцыі, звычкі; менавіта занесеная здалёку вера — шкодная для тутэйшых. 889. Homo doctus in se semper divitias habet. Ученый человек всегда имеет богатство в себе. Вучоны чалавек заўсёды мае багацце ў сабе. 890. Homo gloriam adpetens saepe a virtutis via defecit. Человек, стремящийся к славе, часто сворачивает с пути добродетели. Чалавек, які імкнецца да славы, часта зварочвае з шляху дабрадзйнасці. Параўн.: Карова рабая звонку, чалавек — знутры. 891. Homo homini amicus, sodalis et frater est. Человек человеку — друг, товарищ и брат. Чалавек чалавеку — сябра, таварыш i брат. 892. Homo homini Deus est, si suum officium sciat (Caec). Человек для человека Бог, коль ведает свой долг. (Пер. М.Гаспарова) Чалавек для чалавека Бог, калі ведае свой абавязак. Параўн.: Чалавечыя справы як naxi — пахацяць і смярдзяць. Людзі кветкі, іх косяць i рвуць надта часта. 893. Homo homini lupus est (Pl). Человек человеку волк. Ср.: Козла бойся спереди, коня — сзади, а человека — со всех сторон. NB! Плавт считал, что никакой зверь настолько не опасен для человека, как другой человек, ибо от ненормальных отношений между людьми и происходит все зло на земле. Чалавек чалавеку воўк. Параўн.: Ніхто не зробіць табе столькі зла, як сам сабе. Крытыкуй штохочна ў чалавека, — апрача розуму. 894. Homo improbus beatus non est. Непорядочный человек не может быть счастливым. Недастойны чалавек не можа быць шчаслівым. Параўн.: Зайздрасны не бывае здаровым. Злодзей не дажывае да старасці. 895. Homo liber de nulla re minus quam de morte cogitat et ejus sapientia non mortis, sed vitae meditatio est (Spin). Свободный человек менее всего думает о смерти, а мудрость его основана на размышлении о жизни, а не о смерти. Свабодны чалавек менш за ўсё думае пра смерць, а мудрасць яго заснавана на разважаннях пра жыццё, а не пра смерць. Параўн.: Чалавек пры справе не думае пра сябе, не тое каб пра смерць, без справы — пра сябе, хваробы, смерць. 896. Homo locum ornat, non hominem locus. Человек красит место, а не место человека. Чалавек упрыгожвае месца, а не месца чалавека. 897. Homo longus raro sapiens. Высокий человек редко мудрый. Ср.: Выроста вырос, а ума не вынес. = Высокі чалавек рэдка мудры. Параўн.: Ператвараць уласныя недахопы ў плюсы — найвялікае мастацтва. 898. Homo naturae minister et interpres. Человек — служитель и истолкователь природы. Чалавек — служьщель і вытлумачальнік прыроды. Параўн.: Сабакі распазнаюцца нюхам, людзі — роспытамі. 899. Homo probus timet dedecus sceleris, homo improbus timet poenam sceleris. Честный человек боится позора преступления, нечестный — наказания за преступление. Сумленны чалавек баіцца ганьбы злачынства, несумленны — пакарання за злачынства. Параўн.: Нават птушкі шарахаюцца ад людзей. Сабака нават на нагу сабакі не наступіць, чалавек украдзе ў чалавека. 900. Homo proponit, sed Deus disponit. Человек предполагает, а Господь располагает. Ср.: Думка за горами, а смерть за плечами. Чалавек мяркуе, а Бог размяркоўвае. 901. Homo, quod habet, non mimerat (Мап). Человек не ценит того, что у него есть. Чалавек не цэніць тое, што ў яго ёсць. Параўн.: Разумны баіцца страціць грошы і здароўе, яшчэ мацней — забыцця.