КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
49. Aestimo vitam unicum bonum {Sen).
Считаю жизнь единственным благом.
Лічу жыццё адзінай каштоўнасцю. Параўн.: Жыццё шчаслівае ў руху. Мудрэц шчаслівы, калі рухаецца.
50. Aetate reddimur prudentiores.
С годами становимся более рассудительными.
3 гадамі становімся больш разважнымі. Параўн.: Пытае старасць, што прыгатавала маладосць. Параўн : Страціў самавалоданне — шмат страціў, нястачы набыў.
51. Agenda res est audentaque {L).
Если нужно сделать — нужно решиться.
Калі неабходна зрабіць — трэба рашыцца.
52. Age quod agis et recipe finem.
Делаешь — делай, и думай о результате.
Робіш — рабі, i думай пра вынік. Параўн.: Самую вялікую пахвалу заглушыпь маленькі папрок.
53. Agitur praeclare, si nosmet ipsos regere possumus {Cie).
Превосходно, если сами в состоянии управлять собой.
Пудоўна, калі самі можам кіраваць сабою.
54. Agro bene culto nihil specie ornatius {Cie).
Пет ничего красивее хорошо возделанного поля.
Ияма нічога прыгажэйшага добра ўзаранага палетку. Параўн.: Выдатна сеяць добра, яшчэ лепей — умела карыстацца ўмалотам. Араты, філосаф, ахвярнік — вось на кім трымаецца свет.
55. A fonte puro pura defluit aqua.
Из чистого источника чистая вода.
3 чыстай крыніцы чыстая вада. Параўн.: Галоднаму — яда, адзінокаму — жонка, замерзламу — цяпло, сытаму — музыка мудраму — духоўная крыніца.
56. Alea jacta est! (Cs).
Жребий брошен! NB! В 44 году до н.э. Гай Юлий Цезарь, который командовал римскими легионами в провинции Цизальпинская Галлия, принял решение перейти реку Рубикон и начать, таким образом, гражданскую войну. Этим он нарушил закон, согласно которому проконсул имел право возглавлять войска только за пределами Италии, он начал войну с римским сенатом. Вот как пишет об этом римский историк Светоний ("Божественный Юлий”, 32): “Tunc Caesar “Eatur, inquit, quo deorum ostenta et inimicorum iniquitas vocat. Jacta alea esto ”. — "Вперед, — воскликнул тогда Цезарь, — куда зовет нас знак Богов и несправедливость противников. Пусть будет брошен жребий”. Выражение употребляется в тех случаях, когда кто-нибудь решил сделать важный и бесповоротный шаг, над которым долго думал.
Жэрабя кінута! Лес вызначаны!
57. Aliena nobis, nostra plus aliis placent (Seri).
Чужое — нам, а наше другим больше нравится.
Чужое — нам, а наша другім больш падабаецца. Параўн.: Суседкава каша смачнейшая.
58. Aliena vitia in oculis habemus, a trego nostra sunt (Seri).
Чужие пороки у нас на глазах, а свои за спинай. Ср.: В чужом глазу соринку видим, в своем и бревна не замечаем.
Чужыя заганы ў нас у вачах, а свае за спіной. Параўн.: Разумны шмат сцерпіць, яшчэ болей прабачыць.
59. Aliena vitia quisque reprehendi mavult.
Каждый склонен осуждать чужие пороки.
Кожны схільны асуджаць чужыя заганы.
60. Alienum aes homini ingenio acerba est servitus.
Для благородного человека долг — горькая неволя.
NB! Имеется в виду не моральный, а материальный долг.
Для высакароднага чалавека доўг — горкая няволя. Параўн.: Вялікі доўг любога зробіць заняволеным. Хто без доўгу, спіць спакойна. Страшна, калі чалавек мае толькі даўгі.
61. Aliis inserviendo ipse consumor.
Служа другим, расточаю себя. Светя другим, сгораю сам.
NB! Надпись под свечой — эмблемой врачевания.
Служу другім, трачу сябе. Свеціш другім, згараеш сам. Параўн.: Адзін Бог разумев ўсіх, бачыць усё.
62. Aliquando et insanire jucundum est (Seri).
Приятно иногда и подурачиться. Ср.: Делу время — потехе час.
Прыемна часам і падурэць. Параўн.: Гулі да плачу даводзяць. Смех i плач — дзве аглоблі адной падводы.
63. Alit aemulatio ingenia.
Соревнование питает таланты.
Спаборніцтва жывіць таленты. Параўн.: Да сняданку — не да справы, усе сходу гатовы.
64. Alit lectio ingenium.
Чтение питает ум.
Чытанне жывіць розум. Параун.'. Разумную галаву меч не бярэ, злодзей не абвядзе. Прыгожая птушка пер'ем, а чалавек навучаннем. Выдатную кнігу і генія старасць нянь стагоддзяў даганяе, мінімум. Бяда, калі вучаць адны кнігі.
65. Alitur vitium vivitque tegendo (P).
Сокрытие зла питает и оживляет его.
Утойванне зла сілкуе і ажыўляе яго. Параўн.: Злы прыклад добрага псуе, злога заахвочвае. Нарадзіўся ў злых банькоў — не можа быць добрым.
66. Aliud sceptrum, aliud plectrum.
Одно дело скипетр, другое — смычок.
NB! По преданию, таким был ответ одного афинского лютниста египетскому царю Птолемею, когда последний в споре о музыке настаивал на своем мнении.
Адна справа скіпетр, другая — смычок.
67. Alium silere quod voles, primus sile (Seri).
Если хочешь, чтобы о чем-то молчали, молчи первый.
Калі хочаш, каб пра нешта маўчалі, маўчы першы. Параун.'. Нават у раі не ўсім роўныя ўмовы. Прамоўленае слова, як вецер у полі, не дагоніш.
68. Alius enim fortasse alium, ipsum se nemo deceperit.
Другого, пожалуй, обманешь, самого себя никто не обманет.
Другога, пэўна, ашукаеш, самога сябе ніхто не ашукас. Параун.: Тавар прадавай, пакупніка не ашуквай — сабе бокам вылезе.
69. Altera manu fert lapidem, panem ostentat altera (/7).
В одной руке держит камень, другой протягивает хлеб. Ср.: Кнутом и пряником.
У адной руцэ трымае камень, другой падае хлеб. Параўн.: Што сабе не міла — людзям не зыч.
70. Alteri vivas oportet, si vis vivere tibi (Seri).
Хочешь жить для себя, живи для других.
Хочаш жыць для сябе, жыві для другіх. Параўн.: Ніхто не жыве ў пустаце, ніхто не жыве для сябе.
71. Altissima queque flumina minimo sonu labuntur.
Наиболее глубокие реки текут с наименьшим шумом.
Найбольш глыбокія рэкі цякуць з найменшым шумам.
72. A majore bovi discit arare minor.
У старого вола учится пахать молодой. Ср.: Большая собака лает — маленькая подражает.
У старога вала вучыцца араць малады. Параўн.: Пакуль малады абзавецца, стары ўжо ведае. У маладосці не навучыўся, у старасці не навучышся.
73. Amans semper, quod timet, esse putat (O).
Влюбленный всегда готов поверить в реальность опасаемого (о ревности и подозрениях влюбленного).
Закаханы заўсёды гатовы паверыць у рэальнасць уяўнага (пра рэўнасць і падазрэнні закаханага). Параўн.: Страсць сама сябе ўзбуджае. Каханне — гэта цвікі ў сэрцы, галаве, нервах.
74. Amantes amentes.
Влюбленные — безумные.
Закаханыя — вар’яты. Параўн.: Дзявоча памяць i дзявочы сорам —да ганку. Самы горкі яд для чалавека — пылкае каханне: чым болей доўжыцца, тым часцей абязвечьщь каханых.
75. Amantium irae amoris integratio est (Ter).
Ссоры влюбленных — возобновление любви. Ср.: Милые бранятся, только тешатся.
Свары закаханых — узнаўленне кахання. Параўн.: Дзень сварыць, ноч мірыць. Слепата закаханых у словах — мілоты і свароты.
76. Amare et sapere vix deo conceditur (PS).
Любить и быть разумными едва ли могут даже Боги.
Кахаць і быць разумнымі наўрад ці могуць нават Багі. Параўн.: Чым мацней каханне, тым меней волі.
77. Amat victoria curam (Ctl).
Победа любит старание.
Перамога любіць стараннасць. Параўн.: Усялякая перамога з роспытаў пачынаецца. Перамогу куе характар, а не слова.
78. Ames parentem, si acqust: sin aliter, feras (PS).
Добр отец — люби, зол — терпи.
Добры бацька — любі, злы — цярпі. Параўн.: Быць добрым бацькам выгадна, яго любяць усе.
79. Amici, diem perdidi (Su).
Друзья, я потерял день!
NB! Эти слова приписываются римскому императору Титу Флавию Веспасиану, который будто произнес их в пют день, когда ему не удалось совершить никакого доброго дела.
Сябры, я страціў дзень! Параўн.: Час даражэй ад усяго на свеце. Дзень нясе навіны, калі ты іх стварыў.
80. Amici fures temporis.
Друзья — похитители времени.
Сябры — раскрадальнікі часу. Параўн.: Унаджанага ў пагасціны сябра адшывай як любога бамжа.
81. Amici mores noveris, non oderis (И).
Изучи привычки друга, чтобы не возненавидеть его.
Вывучы звычкі дружбака, каб не ўзненавідзець яго. Параўн: Ёсць толькі тры сябры: банька, маці, верная жонка.
82. Amici optima vitae supellex.
Друзья — лучшее украшение жизни.
Сябры — лепшае ўпрыгожванне жыцця. Параун.'. Чалавек без сябра, што яда без солі. Недруг цябе пахвальвае, сябра спрачаецца. Без сябра, як дзяцей, не абыйсціся.
83. Amicitiae immortales, mortales inimicitiae esse debent (£).
Дружба должна быть бессмертной, вражда — смертной.
Дружба павінна быць бессмяротнай, нарожасць — смяротнай. Параўн:. Дружбу памятай, сваркі забывай.
84. Amicitia inter pocula contracta plerumque vitrea est.
Дружба, появившаяся за рюмкой, обычно хрупкая (букв:. стеклянная).
Дружба, з’яўленая за чаркай, звычайна крохкая (літ: шкляная). Параўн: Дружба дружбай, а ў кішэнь не пускай.
85. Amicitia magnum solatium in dolore est.
Дружба — большое утешение в горе.
Дружба — вялікае суцяшэнне ў горы. Параўн: Няма горшай бяды, чым дрэнны сусед.
86. Amicitiam cole.
Соблюдай обязанности дружбы.
Выконвай абавязкі дружбы. Параўн:. Роўнасці няма нідзе — ні ў прыродзе, ні сярод жывых, — то i не імкніся да яе.
87. Amicitia nisi inter bonos esse potest (Cic).
Дружба возможна только между хорошими людьми.
Дружба магчыма толькі паміж добрымі людзьмі. ГІараўн: Без брата пражывеш, без сябра і суседа — не. Ніхто мацней не ўкусіць, як сваяк i сябрук.
88. Amicitia tantas opportunitates habet (Cic).
Дружба имеет много (букв: столько) преимуществ.
Дружба мае багата (літ: столькі) перавагаў. Параўн: Сябра за грошы не купіш. Прыяцеля без грошаў не ўтрымаеш.
89. Amici vitia si feras, facias tua (PS).
Стерпев пороки друга, наживаешь их сам.
Сцярпеўшы хібы сябра, нажываеш іх сам. Параўн:. 3 кім пазнаешся, такім сам станется. Не таварышкуй з хібным — заразішся.
90. Amico pectus, hosti frontem.
Для друга — грудь, для врага — лоб.
Для сябра — грудзі, для ворага — лоб. Параўн: Навошта той сябра, калі дае суцэльныя мітрэнгі. Бойся сябра-жабрака.
91. Amicorum ymnia sunt соттьпіа (Сгс).
У друзей все общее.
У сяброў усё агульнае. Параўн.: I службу служи, i сябру памажы. Не хочаш мець праблем, ні перад кім душу не выварочвай.
92. Amicos res adversae probant.
Несчастья испытывают друзей.
Няшчасці выпрабоўваюць сяброў. Параўн.: У адной шкуры не звякуеш, з адным сябрам не пражывеш — здабывай і другіх. Вада сябра саладзей ад варожага мёду.