1277. Melius est abundare quam deficere. Лучше иметь в избытке, чем в недостатке. Ср.: Запас беды не чинит и есть не просит. Лепш мець у лішку, чым у недастатку. Параўн.: Багаты ашчаджае капейку, бедны рубля не лічыць. Багатага і ў пекле шануюць. Багаты не хто атрымаў, а хто замножыў. 1278. Melius est nomen bonum quam magnae divitiae. Лучше честное имя, чем большое богатство. Ср.: Лучше бедность да честность, чем прибыль да стыд. Лепш сумленнае імя, чым вялікае багацце. Параўн.: Багатаму грэх красці, а старому маніць. 1279. Melius est prudenter tacere, quam inaniter loqui (PS). Лучше мудро промолчать, чем зря болтать. Ср.: Слово — серебро, молчание — золото. Лепш мудра прамаўчаць, чым попусту балбатаць. 1280. Melius est pueros flere quam senes. Лучше плакать в детстве, чем в старости. Лепш плакаць у дзяцінстве, чым у старасці. 1281. Melius est ut scandalum oriatur, quam ut veritas relinquatur. Лучше допустить соблазн, чем отступиться от истины. Лепш дапусціць спакусу, чым адступіцца ад ісціны. Параўн.: Пра ісціну і справядлівасць болей ад усяго гавораць бедныя i слабый, — пакуль не стануць багатымі і моцнымі. 1282. Melius non incipient, quam desinent (Sen). Лучше не начинать, чем не доводить до конца. Ср.: Кончил дело — гуляй смело. Лепш не пачынаць, чым не даводзіць да канца. 1283. Mei satietatem gignit. Мед рождает пресыщение. Мёд нараджае перасыць. Параўн.: Ад шматлікага мёду гаркаціць, як i ад любога перанасычэння. 1284. Memento, homo, quia pulvis es et in pulverem reverteris. Помни, человек, что ты прах и в прах превратишься. Памятай, чалавек, што ты прах і ў прах ператворышся. Параўн.: Каб сталыя думалі пра смерць, іх не было б меней, чым пажылых. Ты не памрэш — калі заслужыш. 1285. Memento mori. Помни о смерти. Помни, что ты смертный (те. думай о том, что ты должен умереть, дабы лучше вести себя при жизни). NB! Этого положения особенно придерживались древние египтяне, которые во время пиршеств обносили своих гостей мумиями, чтобы напомнить им о смерти. Это выражение являлось также приветствием у монахов ордена траппистов, основанного в 1664 г. Памятай пра смерць. Параўн.'. Няма турботаў пра другіх — блізкі сыход у дахацце. Смерць да большасці спазняецца. 1286. Memento quod es homo. Помни, что ты человек. Памятай, што ты чалавек. 1287. Memento vivere. Помни о жизни (те. не отказывайся от радостей жизни). Памятай пра жыццё (г.зн. не адказвайся ад радасцяў жыцця). 1288. Memineris maximas morte finiri; parvos multa habere intervalla requietis; mediocrium nos esse dominos (Cic). Помни, что сильные страдания завершаются смертью, слабые дают нам частые передышки, а над умеренными мы владыки. Памятай, што моцныя пакуты заканчваюцца смерцю, слабыя даюць нам частыя перадышкі, а над умеранымі мы ўладары. Параун.: Мера ва ўсім давядзе да старасці, перахваткі — да ранняй магілы. 1289. Me miseram, quod amor non est medicabilis herbis. Какая я несчастная, ибо нет целебного зелья от любви. Якая я няшчасная, бо няма гаючага зелля ад кахання. Параўн.: Вартавыя красуні — страх i яе сумление. Нікому так не цяжка, як прыгажуні. Збудуцца ўсе жаданні жанчыны — стане па-сапраўднаму няшчасная. 1290. Me mortuo terra miscetur igni (Мап). После моей смерти пусть земля смешается с огнем. Ср.: После нас хоть потоп. Пасля маёй смерці няхай зямля змяшаецца з агнём. 1291. Mendacem memorem esse oportet (Q). Лжец должен обладать хорошей памятью (т.е. он должен иметь хорошую память, чтобы не противоречить самому себе). Ілжэц павінен валодаць добрай памяццю (г.чн. ён павінен мець добрую памяць, каб не супярэчыць самому сабе). Параўн:. Ніхто болей не лжэ і не абяцае, як алкаголік і прыгажуня. 1292. Mendacia non diu fallunt. Ложь не долго обманывает. Ср:. На лжи далеко не уедешь. Правду, что шило, в мешке не угаишь. Хлусня не доўга хлусіць. Параўн.: Хлусі не хлусі, а кароўку прадасі. 1293. Mendaci homini ne vera quidem dicenti credimus (Cic). Лживому человеку мы не верим, даже если он говорит правду. = Ілжываму чалавеку мы не верым, нават калі сн гаворыць праўду. Параўн.-. Праўдзе хлуса няма веры. 1294. Mendacium est tenue, dilucet undique. Ложь прозрачна, она всюду выявляется. См. тж. Mendacia non diu fallunt. Мана празрыстая, яна ўсюды выяўляецца. Параўн: Хлусня кашулі не дасць. У манькутовым лесе дубы хваёвыя. 1295. Mendax in uno, mendax in omnibus. Солгавший в одном, лжет во всем. Сылгаўшы ў адным, ілжэ ва ўсім. 1296. Mendici pera nunquam impletur. Суму нищего никогда не наполнишь. Торбу жабрака ніколі не напоўніш. Параўн: Выпівоху не напаіць, жабрака не насыціць, маладуху не спатоліць. 1297. Mendico ne parentes quidem amici sunt. У нищего нет ни родителей, ни друзей. Ср:. Бедному зятю и тесть не рад. Без денег Панфил никому не мил. Худ Роман, коли пуст карман. = У жабрака няма ні бацькоў, ні сяброў. Параўн:. Жабрак прапіў штаны і гаруе, што няма сваякоў. 1298. Mens agitat molem (И). Ум двигает массу (т.е. мысль приводит в движение материю). Розум рухае масу (г.зн. думка прыводзіць у рух матэрыю). Параўн: Чалавек без розуму, а хата без гаспадара, што сноп без псравясла, вятрак без крылля. Пе чалавечы розум, а Божы розум — рухавік. 1299. Mens coeli terraeque regina (Socr). Мудрость (ум) — царица неба и земли. = Мудрасць (розум) — царыца неба і зямлі. Параўн: Няма розуму ўраджанага, не будзе розуму навароджанага. Разумны на зямлі нагрэецца і ў дахацці (на тым свеце) не спаліцца — дурны ўсюды знікне. 1300. Mens cuique deus (Her). Ум — Бог каждого. = Розум — Бог кожнага. Параўн.: Разумны зменіць думку, дурны — не, бо ў яго іх мала. Хто кажа “я не змяніўся”, адсталы: ўсё мяняецца, нават вада. 1301. Mens cujusque is est quisque (Cie). “Я” каждого в образе его мыслей. “Я” кожнага ў вобразе яго думак. 1302. Mens hebes ad verum per materialia surgit. Тупой ум восходит к истине через материальное. Тупы розум узьіходзіць да ісціны праз матэрыяльнае. 1303. Mense malas Majo nubere vulgus ait. Кто женится в мае, тот, говорят, несчастлив. Ср.: Кто в мае женится, тот будет маяться. Хто жэніцца ў маі, той, кажуць, нешчаслівы. 1304. Mensque pati durum sustinet aegra nihil (O). Больная душа не может вынести ничего тягостного. Хворая душа не можа вынесці нічога цяжкага. 1305. Mens sana in corpore sano (J). В здоровом теле здоровый дух. У здаровым целе здаровы дух. Параўн.: Фізкультура цела i дух лечаць, а не калечаць. 1306. Mens semper aliquid anquirit (Cie). Ум всегда исследует что-либо. Розум заўсёды даследуе што-небудзь. 1037. Mentem hominis, spectato, non frontem. Смотри на ум человека, а не его лоб. Глядзі на розум чалавека, а не на яго лоб. 1308. Mentem mortalia tangunt (V). Человеческие судьбы трогают душу. Чалавечыя лесы кранаюць душу. 1309. Messe tenus propria vive (PS). Живи по своей жатве (т.е. живи по своим средствам). Ж'ыві па свайму жніву (г.зн. жыві па сваіх сродках). Параўн.: Жывы пра жывое турбуецца. Жыццё кароткае, а гора даўгавечнае. 1310. Metiri se quemque suo modulo ac pede verum est (H). Правильно, если каждый меряет себя своей мерой и своей ступней. Ср.: Каждый судит о других в меру своей испорченности. Правільна, калі кожны мерае сябе сваёю меркай І сваёй ступнёй. Параўн.: Хату будуюць па ўласных сродках. 1311. Metus omnia auget in majus. Страх все преувеличивает. Ср.: У страха глаза велики. Страх усё перабольшвае. Параўн.: Страх прадчувае i папярэджвае. Інстынкг брат страху, у абнімку ходзяць па любой душы. 1312. Meus mihi, suus cuique est carus (PI). Мне мой (сын), и каждому свой дорог. Ср.: Каждой матери свои дети дороги. Мне мой (сын), i кожнаму свой дарагі. Параўн.: Кожнаму дарагое ўласнае існаванне, і працяг гэтага існавання — дзеці. 1313. Militat omnis amans, et habet sua castra Cupido (O). Всякий влюбленный — солдат, и есть у Купидона свой лагерь. NB! Купидон — Бог любви (то же, что Амур). Усялякі закаханы — салдат, i ёсць у Купідона свой лагер. Параун.: Хто не пльіў у хвалях кахання — будзе пакараны ўласнай доляй, хто не пакінуў плёну кахання — дзяцей, — пажне кару i на зямлі. Секс — імкненне да бяссмерця, хаця і прымітыўнае. 1314. Militia est vita hominis super terram. Жизнь человеческая на земле — борьба. Жыццё чалавечае на зямлі — барацьба. 1315. Minaciarum strepitus, asinorum crepitus. Звучание угроз — ослиный топот. Ср.: Кто много грозит, мало вредит. Не все бьет, что гремит. Гучанне пагрозаў—аслінае тупаценне Параўн.: Зло дараваць тройчы нельга, а пагрозы злога чалавека можна? 1316. Minuit praesentia famam (С/). Присутствие уменьшает почтение (славу). Прысутнасць змяншае пашану (славу). 1317. Minutula pluvia imbrem parit. С малой тучки большой дождь. 3 маленькай хмаркі вялікі дождж. Параўн.: 3-за драбязы нашчэнт пасварыліся. 1318. Miramur exotica, cum interdum domi habemus meliora. Мы восхищаемся чужеземным, хотя часто дома имеем лучшее. Мы захапляемся чужаземным, хоць часта дома маем лепшае. Параўн.: У сваёй хаце — гаспадар, у чужой — папрашая. 1319. Miscere utile dulci (Н). Сочетать приятное с полезным. Спалучаць прыемнае з карысным. 1320. Miser, qui nunquam miser. Несчастлив, кто никогда не был несчастлив. Ср.: Кто нужды не видал, тот и счастья не знает. Нешчаслівы, хто ніколі не быў нешчаслівым. Параўн.: Няшчасны, калі ўзгадвае пра шчасце толькі ў мінулым. 1321. Miserum est carere consuetudine amicorum. Несчастье — быть лишенным общения с друзьями. Няшчасце — быць пазбаўленым зносінаў з сябрамі. Параўн.: Сябры могуць не прадухіліць няшчасце, але не нясуць яго. 1322. Miserum est miseris insultare. Издеваться над несчастным подло. Здзекавацца над няшчасным подла. Параўн.: Няшчасце найперш шліфуе душу. 1323. Mobiles ad superstitionem perculsae semel mentes (7). Умы, пораженные хоть раз, склонны к суеверию. Розумы, удараныя няшчасцем хоць раз, схільныя да прымхаў. Параўнл Сённяшняя небяспека не толькі вучыць — спараджае будучыя прымхі. 1324. Mobilibus decor naturis dandus et annis (H). Нужно разным характерам и возрастам придавать с ними совместимое. = Трэба розным характарам і ўзростам прыдаваць з імі сумяшчальнае.