КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
1325. Modicus cibi, medicus sibi.
Умеренный в еде — врач себе.
Памяркоўны ў ядзе — доктар сабе. Параўн.: Гарбузом і пахамі не наясіся. Буду пасціць, як хлеба не будзе.
1326. Modus omnibus in rebus optimum est habitu. Nimia omnia nimium exhibent negotium hominibus ex se (/’/).
Лучше во всем придерживаться меры. Все чрезмерное приносит людям чрезмерные хлопоты.
Лепш ва ўсім прытрымлівацца меры. Усё празмернае прыносіць людзям празмерныя турботы. Параўн.-. Здаровы, калі язык хоча, а вочы — не. Здароўе не ў ядзе — у руху.
1327. Mollis in obsequium facilisque rogantibus esses, Si tuus in quavis praetepuisset amor (O).
Ты был бы уступчив и снисходителен к мольбам, если бы прежде пылал любовью хоть к кому.
Ты быў бы ўступлівы i спагадны да мальбы, калі б раней палаў каханнем хоць да каго. Параўн.: Хто кахаў — разумев закаханых, разумев — спачувае i памагае. Агню ў лесе і страсці закаханых не дапамагаешся. Разбіраць вуголле нядаўняга агню кахання — вымазацца самому.
1328. Mollities corpus debilitat.
Изнеженность расслабляет тело.
Распешчанасць расслабляв цела. Параўн.: Песта, гультай i злодзей — браты.
1329. Momenta cuncta novantur (О).
Мгновения вечно сменяют друг друга.
Імгненні вечна змяняюць адно аднаго. Параўн.: Рака часу ўліваецца ў акіян вечнасці.
1330. Momento fit cinis, diu silva.
Лес растет долго, превратить его в пепел — дело мгновения.
Лес расце доўга, ператварыць яго ў попел — справа імгнення. Параўн.: Спаліў дрэва — падпаліў аўру сваіх талентаў. Душа знішчанага дрэва, як і хаты, не даруе.
1331. Mores bonos mala vitiant.
Плохое общество портит хорошие нравы.
Дрэннае грамадства псуе добрыя норавы. Параўн.-. Што грамада скажа, пан не адменіць. Натоўпы памыляюцца часцей, чым бачыцца. Натоўп слухае не розум, а крыкуноў.
1332. Mores cuique sui fingunt fortunam {Nep).
Наша судьба зависит от наших нравов.
Наш лес залежыць ад наших нораваў.
1333. Mores leges imitantur.
Обычаи заменяют законы.
Звычаі замяняюць законы. Параўн.: Закон выпаўз са звычая, як дзіця з пялёнак.
1334. Mori licet, cui vivere non placet.
Можно умереть, кому не нравится жить.
Можна памерці, каму не падабаецца жыць. Параун.: Парушыць самому волю Бога — перапыніць жыццё, — не заслужыць пахавання. Самагубцаў не хаваюць на кладах, іх кладуць уніз гапавою, іх дурноцця, слабасці і няславы саромеюцца блізкія, як злодзеяў і забойцаў.
1335. Morosophi moriones pessimi.
Ученые глупцы хуже всего.
Вучоныя дурні горш ад усяго.
1336. Mors aequo pulsat pede (/7).
Смерть стучится ко всем {букв.: ногой) одинаково.
Смерць стукаецца да ўсіх {літ.: нагой) аднолькава. Параўн.: Неба адно.тькавае, смерць заўжды розная.
1337. Mors aliquam causam semper habere solet.
Смерть всегда найдет причину.
Смерць заўсёды знойдзе прычыну. Параўн.: Закаханыя разлучацца, жывыя памруць. Прычыны смерці, як i кахання, невытлумачальиыя.
1338. Mors certa, hora incerta.
Смерть несомненна, час ее неизвестен.
Смерць несумненная, час яе невядомы. Параўн.: Смерць не бывае ранняй ці позняй. Дараваць наўмыснае забойства — прызнаць вінаватым невінаватага.
1339. Mors et fugacem persequitur virum {IT).
Смерть гонится и за бегущим от нее. Ср.: Смерть на коне не объедешь.
Смерць бяжыць i за тым, хто ўцякае ад яе. Параўн.: Кропля расы пад сонцам — жыццё чалавека перад абставінамі.
1340. Mors et vita in manibus linguae.
Смерть и жизнь в руках языка. Ср.: Язык мой — враг мой.
Смерць i жыццё ў руках языка. Параўн.: Міласэрнасць жыццё, міласэрнасць i смерць.
1341. Mors laborum ad miseriarum quies est {Cie).
Смерть — отдых от страданий и несчастий.
Смерць — адпачынак ад пакут і няшчасцяў. Параўн.: Прыгажосць тагасвецця найвялізная, сыход туды для дастойна выканалага
на зямлі прызначэнне — шчасце. Смерць не шчасціць лянотніка i тупога.
1342. Mors meta malorum.
Смерть — конец страданий.
Смерць — канец пакутаў.
1343. Mors nescit legem, tollit cum paupere regem.
Смерть не знает закона, забирает бедняка и царя. Ср: Царь и народ — все в землю уйдет. Смерть всех равняет.
Смерць не ведае закона, забірае бедняка i цара.
1344. Mors omnibus communis (Нот).
Смерть неизбежна для всех. Ср: От смерти не посторонишься. От смерти не уйдешь. = Смерць непазбежная для ўсіх. Парауи: Продкі ўплываюць на живых мацней, чым мяркуюць жывыя.
1345. Morsque minus poena quam mora mortis habet (O).
Менее мучительна сама смерть, чем ее ожидание.
Менш пакутлівая сама смерць, чым яе чаканне.
1346. Mors sola fatetur, quantula sint hominum corpuscula (J).
Одна только смерть показывает, как ничтожно человеческое тело. = Адна толькі смерць паказвае, наколькі нікчэмнае чалавечае цела.
1347. Mors liltima linea rerum (H).
Смерть — последняя черта человеческих дел.
Смерць — апошняя рыса чалавечых спраў. Параўн: На дарозе туды нарэшце роўныя парабак, пан, цар.
1348. Mors ultima ratio.
Смерть — последний довод всему.
Смерць апошні довад усяму. Параўн: Жыццё двоіцца і троіцца (вяртаецца) не для кожнага — для дастойных.
1349. Mortalibus mos est ex magnis majora cupiendi (Sen).
Людям свойственно, имея много, желать большего.
Людзям маюць шмат, а жадаюць яшчэ большага. Параўн: Любому агню заўсёдьі мала паліва, чалавеку — насалоддзя.
1350. Morte carent animae, semper priore relicta
Sede novis domibus vivunt habitantque receptae (O).
Души не умирают, покидая прежнее местопребывание, они живут в других местах, которые вновь принимают их.
Душы не паміраюць, калі пакідаюць былое месцазнаходжанне, яны жывуць у іншых месцах, якія зноў пры.маюць іх.
1351. Mortem effligere nemo potest.
Никто не может избежать смерти.
Ніхто не можа пазбегнуць смерці.
1352. Mortem timere crudelius est quam mori.
Бояться смерти — страшнее, чем умереть. Ср: Смерти бояться — на свете не жить.
Баяцца смерці — страшней, чым памерці. Параўн:. Жыў сумленна — не бойся нічога, асабліва смерці.
1353. Mortui поп mordent.
Мертвые не кусаются. = Мёртвыя не кусаюцца. Параўн.: Мёртвых бойся пакарання.
1354. Mortui non sudant.
Мертвые не потеют.
Мёртвыя не пацеюць.
1355. Mortuum unguento perunguis.
Ты мажешь мертвого мазью (т.е. делаешь ненужную работу). Ср.: Как мертвому припарки.
Ты мажаш мёртвага маззю (г.зн. робіш непатрэбную работу). Параўн.: Не гнуўся перад жывым, не прыніжайся перад мёртвым.
1356. Mulier cupido quod dicit amanti
In vento et rapida scribere oportet aqua (Ctl).
Слова женщины влюбленному надо писать на ветре и на быстро текущей воде. = Словы жанчыны каханаму трэба пісаць на ветры i на хутка-плыннай вадзе. Параўн.: Маці плача па сыну гадамі, жонка па мужу — днямі.
1357. Muliere est furere (77).
Неистовствовать свойственно женщинам.
Шалець уласціва жанчынам. Параўн.: Дзіця сунімай змалку, жонку — з першага праўчынку. Каханаму жанчына ўсё даруе.
1358. Mulierem ornat silentium (Нот).
Женщину украшает молчание. Ср.: Болтлива, как сорока.
Жанчыну ўпрыгожвае маўчанне. Параўн.: Маўчанне жанчыны, як прыгажосць дзяўчыны — хутка праходзяць.
1359. Mulier mulieri magis congruit (Ter).
Женщина женщину скорее поймет (букв.: женщина с женщиной скорее сойдется).
Жанчына жанчыну хутчэй зразумее (літ.: жанчына з жанчынай хутчэй сыдзецца). Параўн.: Не тая красуня, што красуня, а тая, што падабаецца (прыцягвае).
1360. Multae manus onus levant.
Много рук облегчают тяжесть. Ср.: Где руки и охота, там спорная работа. Берись дружно, не будет грузно.
Шмат рук аблягчаюпь цяжар. Параўн.: Талака выручае традыцыйных, дбайных.
1361. Multa docet fames.
Голод многому учит. См. тж. Fames artium magistra.
Голад многаму вучыць. Параўн.: Не было б голаду, людзі павар’яцелі б.
1362. Multa ignoscendo fit potens potentior (PS).
Многое прощая, сильный становится еще сильней.
Шмат даруе модны — становіцца яшчэ мацнейшым. Параўн:. Дараваць можна двойчы. Жанчына не цэніць дараванне, мужчина — слова.
1363. Multa paucis.
Многое в немногих (словах сказать). Ср:. Кратко, но содержательно. Многае ў нямногіх (словах сказаць).
1364. Multa petentibus desunt multa (Я).
Кто многого добивается, многого недостает.
Хто многага дабіваецца, таму многага нестае.
1365. Multa renascentur, quae jam decidere (H).
Многое возродится из того, что уже умерло (забыто).
Многае адродзіцца з таго, што ўжо памерла (забыта).
1366. Multa sunt in moribus dissentanea, multa sine ratione.
В обычаях человеческих много несообразного, много неразумного. NB! Слова французского юриста XVI века Куяцгія. = У звычаях чалавечых шмат неадпаведнага, багата неразумнага. Параўн: У звычаях імкненне нараджаць новае i не выракацца старога.
1367. Multis nocet, qui uni facit injuriam.
Многим вредит тот, кто обижает одного. = Многім шкодзіць той, хто крыўдзіць аднаго. Параўн: Даруеш — не пашкадуеш.
1368. Multos timere debet, quem multi timent {PS).
Кого многие боятся, тот сам должен многих бояться.
Каго многія баяцца, той сам павінны многіх баяцца.
1369. Multum egerunt, qui ante nos fuerunt, sed non peregerunt (Seri).
Которые жили до нас, много свершили, но ничего не завершили. = Якія жылі да нас, багата здзейснілі, але нічога не завяршылі. Параўн: Ніхто не можа ўсё завяршыць — вучобу, справы, малітвы, пакаянне. Завяршыць усе — стаць несмяротным, чалавеку гэта не дадзена.
1370. Multum interest utrum peccare aliquis nolit aut nesciat {Seri).
Большая разница — не хотеть согрешить или не уметь.
Вялікая розніца — не хацець саграшыць або не ўмець. Параўн: Ніхто не можа ўсё завяршыць — вучобу, справы, малітвы, пакаянне... Душа свету не дазваляе ўсім грашыць; змушвае грэшніка каяцца І не грашыць.
1371. Multum sibi ad icit virtus lacessita (Seri).
Испытания еще больше укрепляют добродетель.
Выпрабаванні яшчэ больш умацоўваюць дабрадзейнасць.
1372. Multum vinum bibere, non diu vivere.
Много вина пить — недолго жить. Ср: Много пить — мало жить. Кто винцо любит, тот сам себя губит. Кто в пивную шажком, за тем болезнь бежком.
Шмат віна піць — нядоўга жыць. Параун.: Дарэмна свіння заракалася есці фекаліі, п’яніца піць тарань. Алкаш у гарэлцы мокнуў бы. Узлёты фантазіі выпівохі, — якія б гідкія не былі, — вось прычына цягі да наркатычнай заразы алкаголю.