КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Не чапай маіх кругоў! 1576. Nolite conturbare publicos mores. Не нарушайте общественные нравы. Не парушайце грамадскія норавы. 1577. Nolite judicare et non judicabimini. Не судите, да несудимы будете. Не судзіце, і несудзімыя будзеце. 1578. Noli verberare lapidem, ne perdas manum (/’/). Не бей по камню, чтобы не остаться без руки. Не бі па камені, каб не застацца без рукі. 1579. Nomen est omen (Pl). Имя — это знак (знамение). Имя говорит само за себя. 1мя — гэта знак (знамение). Імя гаворыць пра сябе Параўн.: Прыгожы чалавек з благім імем не бывае. 1580. Nominibus mollire licet mala (О). Недостатки можно приукрашивать словами. Недахопы можна прыхарошваць словамі. 1581. Non aestimatione census, verum victu atque cultu, terminatur pecdniae modus (Cie). Размеры состояния определяются не величиною доходов, а привычками и образом жизни. = Памеры маёмасці вызначаюцца не велічынёю прыбыткаў, а прывычкамі і спосабам жыцця. Параўн.: Як жылі дзяды i прадзеды, так i нам жыць. Саламянае жыццё лепей за любы скарб. Будзем жывыя, будзем сытыя. 1582. Non aetate, verum ingenio adipiscitur sapientia (Pl). Не годами, а природным дарованием достигается мудрость. Не гадамі, а природным дарам дасягаецца мудрасць. 1583. Non alacres nisus gerit omnis avis quasi nisus. Не всякая птица может совершить полет. Ср.: Не всем казакам в атаманах быть. Не всякая водица для питья годится. Не ўсялякая птушка можа здзейсніць палёт. 1584. Non aqua, non igni pluribus locis litimur quam amicitia (Cie). Ни водой, ни огнем мы не пользуемся так часто, как дружбой. Ні вадой, ні агнём мы не карыстаемся так часта, як дружбай. Параўн: Дружба, дружба, цяжкая твая служба. Дружба не ведае межаў і кропак. 1585. Non clangunt lituo tempore fata suo. Смерть, приходя в свое время, не гудит в сигнальный рожок. Ср.'. Смерть в глаза не смотрит. Смерць, калі прыходзіць у свой час, не гудзе ў сігнальны ражок. Параўн:. Смерць не перабірае i не мінае. Смерці не падперці. 1586. Non coquus semper, cui longus culter adhaeret. Не всегда повар тот, у кого длинный нож. Ср. у И.Крылова-. Приметы в свете часто лгут: Не всякий плут, кто видом худ. Не заўсёды кухар той, у каго доўгі нож. 1587. Non cuilibet pulsanti patet janua. Не всякому встречному открывают дверь. Не ўсякаму сустрэчнаму адчыняюць дзверы. 1588. Non curatur, qui curat. Не вылечивается имеющий заботы. NB! Надпись на банях в Древнем Риме. Не вылечваецца хто мае гурботы. Параўн:. Хто пра што, а бедны думае пра грошы, галодны — пра яду, багаты — пра пасады i здароўе. Пакуль жывы — турбоцься. 1589. Non domo dominus, sed domino domus honestanda est. Не no дому хозяина, а по хозяину дом следует уважать. Ср: Не место красит человека, а человек место. Не па дому гаспадара, а па гаспадару дом трэба паважаць. Параўн: Не чын чалавека падвышае, а чалавек чын. Не адзежа здобіць чалавека, а чалавек адзежу. 1590. Non domus et fundus, non aeris acervus et auri Aegroto domini deduxit corpore febres, Non animo curas: valeat possessor oportet, Qui comportatis rebus bene cogitat uti (H). Ни дом, ни поместья, ни груды бронзы и золота не изгонят из больного тела их владельца горячку, а из духа его — печаль: если обладатель всей груды вещей хочет хорошо ими пользоваться, ему нужно быть здоровым. Hi дом, ні сядзібы, ні груды бронзы i золата не выганяць з хворага цела іх уладальніка гарачку, а з духу яго — смутак: калі ўладальнік усёй гэтай груды рэчаў хоча добра імі карыстацца, яму трэба быць здаровым. Параўн: Хворы пан бяднейшы, чым здаровы бядняк. Здароўе — плата прыроды выбраним, якія хочуць быць выбраним і. 1591. Non enim paranda nobis solum, sed fruenda sapientia est (Cic). Необходимо не только овладевать мудростью, но и уметь пользоваться ею. Неабходна не толькі валодаць мудрасцю, але і ўмець карыстацца ёю. Параўн.: Хваліцца птушка пер’ем, мудрэц — розумам i паводзінамі. 1592. Non esse cupidum pecunia est, non esse emacem vectigal est (Cic). Не быть жадным — уже богатство, не быть расточительным — доход. = Не быць сквапным — ужо багацце, не быць марнатраўцам — прыбытак. 1593. Non est ad astra mollis e terra via (Sen). Нелегка дорога от земли до звезд. Нялёгкі шлях ад зямлі да зорак. 1594. Non est census super censum salutis corporis. Нет ничего более ценного, чем здоровье тела. Няма нічога больш каштоўнага, чым здароўе цела. Параўн.: Здаровы не толькі любіць жыццё — стварае яго. Здаровыя мацуюць сям’ю i планету. 1595. Non est culpa vini, sed culpa bibentis. Виновато не вино, а пьющие. = Вінаватае не віно, а выпівохі. Параўн.: Людзей яднае праца, а не гарэлка ці гультайства. Віно сварыць нават дабрачных і памяркоўных. 1596. Non est in medico semper, relevetur ut aeger (O). Не всегда во власти врача исцелить больного. Не заўсёды ад доктара залежыць вылечыць хворага. 1597. Non est remedium adversus sycophantae morsum (Arist). Против злословия клеветника нет лекарств. Супраць зласлоўя паклёпніка няма лекаў. 1598. Non est res subsiciva philosophia, ordinaria est (PS). Философия есть нечто не побочное, а основное. Філасофія ёсць нешта не пабочнае, а асноўнае. Параўн.: Без любові да колішняй мудрасці продкаў не станет мудрым сёння. 1599. Non est triticum sine paleis. Не бывает пшеницы без мякины. Ср.: В семье не без урода. Няма пшаніпы без мякіны. Параўн.: Няма роду без выроду. Няма лесу без ваўка, а вёскі без злодзея. 1600. Non est tuum, fortuna quod fecit tuum (PS). Что фортуна сделала твоим, не твое. Ср.. Человек предполагает, а Господь располагает. Што фартука зрабіла тваім, не тваё. Параун.: Не ўсё тое збываецца, на што чалавек спадзяваецца. Чалавек думае, а Бог робіць. Стралец страляе, а Бог кулі носіць. 1601. Non est viri timere laborem. Бояться труда не к лицу мужчине. Баяцца працы не да твару мужчину. Параўн.: Само нішто не прыходзіць у рукі. Справа не забава: большая справа — большая ўзнагарода. Голад лепшы прыахвотнік да працы. 1602. Non est vitam invenire sine tristitia in ullo. Не бывает человеческой жизни без грусти. Не бывае чалавечага жыцця без маркоты. 1603. Non fingendum aut excogitandum, sed inveniendum, quid natura faciat aut ferat. Надо не выдумывать, не измышлять, а искать, что творит и приносит природа. Трэба не выдумляць, не вымышляць, а шукаць, што стварае i прыносіць природа. 1604. Non fit sine periculo facinus magnum. Великих дел, не сопряженных с риском, не бывает. Вялікіх спраў, не звязаных з рызыкай, не бывае. Параўн.: Рызыкуе хто не рызыкуе. 1605. Non fructificat autumno arbor, quae vere non floruit. То дерево не плодоносит осенью, что не цвело весной. Тое дрэва не пладаносіць увосень, што не квітнела ўвесну. 1606. Non idem est loqui, quod dicere. Разговаривать и говорить — не одно и то же. Размаўляць і казаць — не адно i тое ж. 1607. Non in omnes, arbitror, omnia (Cic). Я считаю, не все (подходит) всем. Ср.: Куда конь с копытом, туда и рак с клешней. Я лічу, не ўсё (да твару) усім. Параўн.: Каваль каня куе — i жаба нагу падае. 1608. Non inornata debet esse brevitas aliqui sit indocta (Q). Краткость речи не должна быть лишена изящества, иначе она груба. Кароткасць гаворкі не павінна быць пазбаўленай зграбнасці, інакш яна грубая. Параўн.: Слова — учынак, яно цэніцйа за дасціпнасць i кароткасць. 1609. Non interest, quid morbum faciat, sed quid tollat (Ceis). Не важно, что вызывает болезнь, важно, что ее устраняет. Не важна, што выклікае хваробу, важна, што яе ліквідуе. Параўн.: Хваробу ліквідуе не залатая лыжка, а лекі ў гэтай лыжцы. Хвароба не пернік, не пракаўтнеш i не адмовішся. 1610. Non jacet in molli veneranda scientia lecto. Глубокие знания не лежат на мягкой постели. Ср:. Наука не медовуха: в рот не вольешь. Лежа на пуховике, не сделаешься великим. Глыбокія веды не ляжаць на мяккай пасцелі. 1611. Non laborare homini non decet. Жизнь без труда не подобает человеку. Жыццё без працы не да твару чалавеку. Параўн:. Без працы няма чаго хлеба шукаці. Паміраць збірайся, а жыта сей. 1612. Non longe esse quaerentibus mortem (Pt). За смертью далеко ходить не надо. Па смерць далёка хадзіць не трэба. Параўн: Смерці не падперці. Смерць не бывае без прычыны, але гультая хутчэй забірае. 1613. Non magister ad discipulum debet venire, sed discipulus ad magistrum. Не учитель должен приходить к ученику, а ученик к учителю. Не настаўнік павінны прыходзіць да вучня, а вучань да настаўніка. Параўн: Без добрага настаўніка вучні, як малыя без маці. 1614. Non male respondit, male enim prior ille rogaverat. Не он плохо ответил, а его плохо спросили. Ср: Каков привет, таков ответ. Не ён дрэнна адказаў, а яго дрэнна спыталі. Параўн: Як гукнеш, так i адгукнецца. Як вы нашым, так i мы вашым. Як баба да дзеда, так i дзед да бабы. 1615. Non minor est virtus, quam quaerere, parta tueri (O). Сберечь приобретенное — не меньшее достоинство, чем его приобрести. Зберагчы набытае — не меншая вартасць, чым яго набыць. Параўн: Гора бацькам, якія не пакінулі наследства дзецям, яшчэ большае гора дзецям, якія не прымножылі бацькоўскія набыткі. 1616. Non multa, sed multum (PJ). Не много, но многое (те. не много по количеству, но много по значению). Няшмат, але многае (г.зн. няшмат па колькасці, але шмат па значэнню). 1617. Nonne videmus quid sibi quisque velit nescire, et quaerere semper commutare locum, quasi onus deponere possit (Lcr). Не видим ли мы, что человек сам не знает, чего он хочет, и постоянно ищет перемены мест, как будто это может избавить его от бремени. ЦІ не бачым мы, што чалавек сам не ведае, чаго ён хоча, i пастаянна шукае перамены месцаў, як быццам гэта можа пазбавіць яго ад цяжару. 1618. Non nostrum onus: bos clitellas. Не наш груз: пусть вол (несет) седло. Ср.: Мое дело сторона. Моя хата с краю, я ничего не знаю. Не наш груз: няхай вол (нясе) сядло. Параўн.: Не мае гарыць — не мне тушыць. Я не я i хата не мая. А мне да таго ні спераду, ні ззаду. 1619. Non omne licitum honestum est. Не все дозволенное нравственно. Не ўсё дазволенае маральнае. 1620. Non omne quod nitet aurum est. Не все то золото, что блестит.