КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Упущенный случай редко повторяется.
Прапушчаны выпадак рэдка паўтараецпа. Параўн.: Малады на выпадак можа скардзіцца, стары — не.
1711. Occidi est pulchrum, ignominiose ubi servias (PS).
Прекрасно умереть — позорно рабствовать.
(Пер. М.Гаспарова)
Цудоўна памерці — ганебна рабом быць. Параўн.: Людзі роўныя па дарозе на малітву і ў трупу, людзі не роўныя ў жыцці і працы, у раі і пекле.
1712. Occurrunt animo pereundi mille figurae. Morsque minus poena quam mora mortis habet (O).
В тысяче образов смерть у меня пред глазами витает;
Гибель не столь тяжела, сколь ожиданье ее.
(Пер. Ф.Зелинского)
У тысячы вобразаў смерць у мяне прад вачамі лунае;
Пагібель не такая цяжкая, як чаканне яе. Параўн.: Не адразу смерць забірае, спярша двойчы ў вочы зазірае. Жыццё людзей няроўнае, смерць — тым болей.
1713. Oculi avidiores sunt, quam venter.
Глаза более жадные, чем живот. Ср.: Душа не принимает, а глаза все просят.
Вочы больш сквапныя, чым жывот.
1714. Oculis magis, quam auribus credimus.
Глазам мы верим больше, чем ушам. Ср.: Лучше один раз увидеть, чем сто раз услышать. Не верь ушам, а верь глазам своим.
Вачам мы верым болей, чым вушам. Параўн.: Як не верыш вачам, то памацай сам.
1715. Oculus domini fertilissimus in agro (PM, Sen).
В поле нужнее всего хозяйский глаз.
У полі больш ад усяго патрэбна гаспадарскае вока.
1716. Oculus vitae sapientia.
Мудрость — око жизни.
Мудрасць — вока жыцця. Параўн.: Чужая бяда не радасць для мудраца.
1717. О, curae hominum! О, quantum est in rebus inanae! (Pers).
О, заботы человеческие! О, сколько тщетного, люди, в делах ваших!
О, турботы чалавечыя! О, колькі марнага, людзі, у справах вашых! Параўн.: Ліхая забава — вялікая няслава. Не пражывеш, каб i камар не ўкусіў.
1718. Oderint dum metuant (Cic).
Пусть ненавидят, лишь бы боялись. NB! Эти слова являлись излюбленным выражением императора Калигулы.
Няхай ненавідзяць, абы баяліся.
1719. Oderint dum probent (Su).
Пусть ненавидят, лишь бы одобряли.
NB! По свидетельству Светония ("Тиберий”, 59), эти слова принадлежат императору Тиберию.
Хай ненавідзяць, абы адабралі.
1720. Odero si potero; si non, invitus amabo (O).
Буду ненавидеть, если смогу, а не смогу — буду любить против воли. = Буду ненавідзець, калі змагу, а не змагу — буду кахаць супраць волі.
1721. Oderunt hilarem tristes, tristemque jocosi (О).
Угрюмые ненавйдяі' весельчака, а шутники — угрюмого.
Панурыя ненавідзяць веселуна, а жартаўнікі — панурага. Параўн.: Вока не ўбачыць — сэрца не папрыяе.
1722. Odi et amo (Ctl).
Ненавижу и люблю.
Ненавіжу і кахаю. Параўн.: Лечаць сэрца не грошы — вернасць каханай. Хто не на вачах, той i не ў сэрцы.
1723. Odimus immodicos (experto credite) fastus:
Saepe tacens odii semina vultus habet (O).
Опыту верьте: надутая спесь никому не любезна;
Часто в молчанье глухом имя таится вражды.
Вопыту верце: надзьмутая пыха нікому не прыемная;
Часта ў маўчанні глухім імя тоіцца варожасці.
1724. Odi profanum vulgus et arceo (H).
Презираю толпу невежд и гоню прочь.
Пагарджаю натоўпам невукаў і ганю прэч.
1725. Officium medici est, ut tuto, ut celeriter, ut jucunde sanet.
Долг врача — лечить безопасно, быстро, приятно.
Абавязак доктара — лячыць бяспечна, хутка, прыемна.
1726. Officium ne collocaris in invitum (Нот).
Не навязывай услуг против воли. Ср. : Услужливый дурак опаснее врага.
Не навязвай паслуг супраць волі. Параўн.: Дурная помач горай за немач. Іншая рада горай здрады. Не лезь з дапамогаю без просьбы (просу).
1727. Oleo tranquillius.
Спокойнее масла. Ср.: Тише воды, ниже травы.
Спакойней за алей.
1728. Oleum addere camino.
Добавлять масло в огонь. Ср.: Подливать масло в огонь. Огонь маслом заливать — лишь огня прибавлять.
Дадаваць масла ў агонь. Параун.: Прысаку (жару) падсыпаць. Дурань параіць (сапсуе) — разумны паправіць, разумны параіць (сапсуе) — ніхто не паправіць.
1729. Ollula tam fertur ad aquam, quod fracta refertur.
Так долго с кувшином по воду ходим, пока его не разобьем.
Так доўга са збанам па ваду ходзім, пакуль яго не разаб’ем.
173(1 . Omne bellum sumi facile, ceterum aegerrime desinere (SI).
Всякую войну легко начать, но крайне трудно кончить.
Усялякую вайну легка пачаць, але надта цяжка закончыць.
1731. Omne bonum adjuvat habentem (Seri).
Всякое благо делает счастливым им обладающего.
Усякія даброты робяць шчаслівым іх валодальніка. Параўн.: Без грошаў, пасады можна абыйсціся, без дабрыні нельга.
1732. Omne futurum incertum.
Будущее всегда неопределенно. Ср. у А.С.Пушкина:
Грядущие годы
Таятся во тьме.
Будучыпя заўсёды неакрэсленая. Параўн.: Твая будучыня ў мінулым сям’і і дзяржавы, генах продкаў, тваіх прыкметах. Без’языкага за адважнага не бяруць. Розум дае парадак будучыні.
1733. Omne ignotum pro magnifico est (Ter).
Все неизвестное представляется величественным.
Усё невядомае ўяўляецца велічным.
1734. Omne initium difficile est.
Всякое начало трудно.
Усялякі пачатак цяжкі. Параўн.: Не кажы, што ведаеш, а што ў рыхт, не пачынай як можаш, а як параяць.
1735. Omne malum cito accedit, tarde discedit.
Всякое зло быстро приходит, медленно уходит. Ср.: Несчастье приходит верхом, а уходит пешком.
Усялякае зло хутка прыходзіць, паволі адыходзіць. Параўн.: Няма мяса без косці, а чалавека без злосці. Злаваць — кроў псаваць. Згода будуе, нязгода руйнуе. Не грошы спараджаюць дабрадзействы, а дабрадзействы памагаюць грашам i не даюць ходу злу.
1736. Omne malum nascens facile opprimitur (Seri).
Всякое зло легко подавить в зародыше. = Усялякае зло лёгка задавіць у зародку. Параўн.: Добрага карчма не папсуе, ліхога царква не паправіць, злога папруга не навучыць.
1737. Omnem crede diem tibi diluxisse supremum (H).
Имей в виду, любой день может оказаться для тебя последним.
Май на ўвазе, любы дзень можа стаць для цябе апошнім.
1738. Omnem naturam conservatricem esse sui (Cic).
Природа стремится к самосохранению.
Природа і.мкнецца да самазахавання.
1739. Omne nimium nocet.
Всякое излишество вредит. Ср.: Хорошего понемножку.
Усялякая лішніца шкодзіць. Параўн.: Лішняга ні ў кішэню ні ў мех не пакладзеш. Лішняя дабрата — дурата.
1740. Omne nimium vertitur in vitium.
Всякое излишество превращается в порок.
Усялякая празмернасць ператвараецца ў загану.
1741. Omnes artes in veri investigatione versantur (Cic).
Все искусства состоят в исследовании истины.
Усе мастацтвы заключаюцца ў даследаванні ісціны.
1742. Omnes divitiae virtuti posponendae sunt.
Порядочность предпочтительнее всякого богатства. Ср.: Хоть мошна пуста, да душа чиста. Лучше бедность да честность, чем прибыль да стыд.
Прыстойнасць найлепей за любое багацце. Параўн.: Хоць рукі чорныя, ды сумленнс чыстае. Хоць папросту, але ў сваім. Беднасць не адбярэ ні чэсці, ні розуму. Лепей жабраваць, чым красці.
1743. Omnes homines ad quaestum suum callent (Pl).
Все люди знают толк в том, что касается их выгоды.
Усе людзі разбіраюцца ў тым, што тычыцца іх выгады.
1744. Omnes homines aequales sunt.
Все люди одинаковы. Ср.: Одним миром мазаны.
Усе людзі аднолькавыя. Параўн.: 3 аднаго гнязда птушкі. Каб павесіць, адзін другога не пераважьшь.
1745. Omnes homines agunt histrionem.
Все люди актеры.
Усе людзі акцёры. Параўн.: Прытварайся, але ведай меру.
1746. Omnes homines natura libertati student (Cs).
Все люди по своей природе стремятся к свободе.
Усе людзі па сваей прыродзе імкнуцца да свабоды. Параўн.: Дзе адзінства — там сіла, дзе сіла — там диктатура, дзе диктатура — там незадаволя, дзе незадаволя — там свабода, дзе свабода — там веды i Бог.
1747. Omnes sapientes decet conferre (РГ).
Всем умным следует находиться во взаимном общении.
Усім разумным трэба знаходзіцца ва ўзаемных зносінах. Параўн.: Рука да рукі, слова да слова — не значыць, што душа да душы. Разумны — мудры, мае адзінкі ворагаў.
1748. Omne simile claudicat.
Всякое уподобление хромает.
Усякае прыпадабненне кульгае.
1749. Omnes inter se concinentes partes mundi (Cic).
Все элементы мироздания гармонично связаны между собой.
Усе элементы сусвету гарманічна звязаны паміж сабой. Параўн.: Нарэшце навука, апалоненая матэрыялізмам і ўсезнайствам, прыйшла да абсурду — адрынула царства духаў; толькі чаму ж не закапваюпь людзі сябе, як загнілую говяду, а адпяваюць, помнікі ставяць, вуліцы называюць.
1750. Omne solum forti patria (О).
Для храброго вся земля — родина.
Для адважнага ўся зямля — радзіма. Параўн.: Кульгаваму каню і залатое сядло карысці не дасць.
1751. Omnes omnium caritates Patria una complexa est (Cic).
Только одно Отечество заключает в себе дорогое всем.
Толькі адна Айчына заключае ў сабе дарагое ўсім. Параўн.: З’ехаў на чужыну, як зваліўся ў дамавіну. Не дай, долечка, у прымаках жыць i на чужыне дажываць.
1752. Omnes una manet nox (H).
Всех ожидает одна и та же ночь.
Усіх чакае адна i тая ж ноч.
1753. Omnes vulnerant, ultima necat.
Каждый (час) ранит, последний убивает.
NB! Надпись на часах.
Кожная (гадзіна) раніць, апошняя забівае. Параўн.: Імклівасць часу не лечыць — калечыць, асабліва слабага.
1754. Omne tulit punctum, qui miscuit utile dulci (H).
Общего одобрения заслуживает, кто соединил приятное с полезным. = Агульнага адабрэння заслугоўвае, хто з’яднаў прыемнае з карысным. Параўн.: Рэдка той самы i сее i жне.
1755. Omne verum omni vero consonat.
Всякая истина согласовывается с другой истиной.
Усялякая ісціна сузгадняецца з другой ісцінай. Параўн.: Ісціна адна і яна змірвае ўсіх разумных, нават быццё з мысленнем. Хто не прытрымліваецца ісцін, той змяншае сваю існасць у прыродзе.
1756. Omne vivum ex ovo.
Все живое из яйца.
Усё жывое з яйца.
1757. Omne vivum ex vivo.
Все живое из живого. = Усё жывое з жывога. Параўн.: Ніводзін філосаф і абібок не нарадзіліся філосафам ці абібокам.
1758. Omnia fames dulcia facit praeter se ipsam.
Голод, кроме самого себя, все делает сладким. Ср.: Голод — не тетка, научит калачи есть.
Голад, акрамя самога сябе, усё робіць салодкім. Параўн.: Голад не дзядзіна, з’ясі i крадзена. Голад не цётка, з’есць, што патрапіць. Галоднаму ўсё смакуе. На галодны зуб усё смачна. Прыйшоў недастатак, забраў мазгоў астатак. Ад таго яны пагалелі, што смачна пілі ды елі. Бяздоннай бочкі не напоўніць, лянога бедняка не накарміць. Бяда, калі жывот даражэй за галаву.