КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Скрытая доблесть мало отличается от могильной бездеятельности. Скрытая доблесць мала адрозніваецца ад магільнай бяздзейнасці. 1841. Pauper mutatur, si dives efficiatur. Бедный изменяется, если становится богатым. Ср.: Кто в чин с зайцев вошел, тот в чине будет волком. Бедны змяняецца, калі становіцца багатым. Параўн.: Бедны займеў грошы i адразу хоча неба купіць. 1842. Paupertas mors altera. Бедность — та же смерть. Беднасць — тая ж смерць. Параўн.: Бедны займеў грошы i адразу неба хода купіць. Іскру тушы да пажару, бяду не дапускай да яе прылёту. Бяда не смерць, зарана не думай. 1843. Paupertas non est vitium. Бедность — не порок. Беднасць — не загана. Параўн.: Не гаруй, Сцяпане, што грошаў няма ў мяне, блізкі час — і ў цябе не стане. 1844. Paupertas omnes artes perdocet, ubi quem attingit (Pl). Нужда всему научит, кого она коснется. Ср.: Нужда научит калачи есть. Нястача ўсяму навучыць, да каго яна дакранецца. Параўн.: Калі такі разумны, то чаму такі бедны? Зямля круціцца вакол восі, чалавек — вакол грошаў. 1845. Pauper ubique jacet (О). Бедный повержен везде. Бедны зрынуты ўсюды. Параўн.: Беднага часта б’юць за чужую віну. Бяда хутка ачышчае кашэль і павялічвае глузды. 1846. Pax decet alma hominem, gaudet fera belua bello. Человеку подобает животворящий мир, дикий зверь радуется войне. Чалавеку падыходзіць жыватворны мір, дзікі звер радуецца вайне. 1847. Pax hominibus bonae voluntatis! Мир людям доброй воли! Мір людзям добрай волі! Параўн.: Алей i ваду ніколі не памірыш. 1848. Pax huic domui! Мир дому сему! = Mip гэтаму дому! Параўн.: Самы лепшы мір хаце нясе гаспадар. 1849. Pax quaerenda est. Мир нужно искать. Мір трэба шукаць. Параўн.: Штодня абнаўляецца сонца i свет, штохвіліны трэба шукаць мір з усімі, асабліва — з прыродай. Справядлівыя — працавітыя, працавітьгя — мірныя. Найбольшыя ворагі — колішнія сябры. 1850. Peccari licet nemini (Cic). Грешить никому не полагается. Грашыць нікому не варта. Параўн.: Нават калі вера з ільняное насенне, яна пераможа грэх з тару. Грэшнік хутчэй састарэе, чым паразумнее. Свой род перапыняе грэшнік сам. 1851. Peccatum extenuat, qui celeriter corrigit (PS). Кто быстро исправляет ошибку, смягчает ее. Хто хутка выпраўляе сваю памылку, змякчае яе. Параўн.: Грашыў дзесяць гадоў, а выправіцца хоча за дзень. 1852. Pectus est enim, quod disertos facit et vis mentis (Q). Сердце и сила духа — вот что делает людей красноречивыми. Сэрца і сіла духу — вось што робіць людзей красамоўнымі. 1853. Peculium re, non verbis augetur. Имущество умножается делами, а не словами. Ср.: Разговором каши не сваришь. Маёмасць памнажаецца справамі, а не словамі. Параўн.: Адным разам дрэва не зваліш, хату не збудуеш. Беражы бацькавую капейку, то i сваю здабудзеш. 1854. Pecunia est ancilla, si scis uti, si nescis — domina. Деньги — служанка, если умеешь ими пользоваться; не умеешь — госпожа. Грошы — служанка, калі ўмееш імі карыстацца; не ўмееш — пані. Параўн.: Грошы хутчэй бягуць з рук, чым у рукі. Самы горшы пан — з мужыкоў, самы большы раскідач грошаў — жабрак. Малады хадзіў у карчму, сталы стаяў ля карчмы. Бабка была мужычка, дачка — пані, унучка стала жабрачка. 1855. Pecuniae omnia oboediunt. Деньгам все покоряется. Ср.: Деньги все двери открывают. Грашам усё скараецца. Параўн.: Грошы грошы робяць усюды, хаця i без вачэй. Набудзе дурань грошы — набудзе бяды. Грошы баяцца толькі багатага. 1856. Pecunia nervus belli (Cic). Деньги — нервы войны. Грошы — нервы вайны. 1857. Pecunia non olet. Деньги не пахнут. NB! Слова, приписываемые римскому императору Веспасиану (I в. н.э.), обращенные к своему сыну в ответ на порицание, сказанное ему по поводу того, что тот ввел специальный налог на общественные туалеты. Грошы не пахнуць. Параўн.: Грошаў усюды шмат, знайсці іх цяжка. Ганебны залаты метал часта вядзе за жалезныя дзверы i кратаваныя вокны. Хто зайздросціць другім грашам, хаця мае свае раб. 1858. Pecuniosus damnari non potest (Cic). Имеющий деньги не может быть наказан. Уладальнік грошаў не можа быць пакараны. Параўн.: Маеш грошы — усюды харошы, а хто бедны — нідзе не патрэбны. Грош у беднасці даражэй, чым талер пры багацці. 1859. Pedibus timor addit alas (V). Страх придает ногам крылья. Страх надае нагам крылле. Параўн.: У асобных страх, смех i слёзы з аднаго мяшка. 1860. Pejor avis aetas. Плохая птица — возраст. Ср.: Старость — не красные дни. Дрэнная птушка — узрост. Параўн.: Старасць — не радасць, а смерць — не пацеха. Старасць —■ не радасць, а маладосць не на век. Старому і ўлетку холадна. Не бядуй пра сённяшні ўзрост, заўтра будзе большы. 1861. Pejor odio simulatio amoris est (PJ). Притворная любовь хуже ненависти. Прытворнае каханне горш за нянавісць. Параўн.: Няпраўда жонкі лепшая, чым праўда круціхвосткі (гулёны). Жанчына не служыць Богу, калі не гадуе дзяцей. 1862. Pejus leto flagitium timere. Позора бойся больше, чем смерти. Ганьбы бойся больш, чым смерці. Параўн.: У мудрай галавы вочы спераду, ззаду, з бакоў. 1863. Pelle sub agnina latitat mens saepe lupina. Под овечьей шкурой часто прячется волчья душа. Ср.: Волк в овечьей шкуре. Пад скурай авечкі часта хаваецца душа воўка. 1864. Per angusta ad augusta. Через теснины к вершинам. См. тж. ниже. 1865. Per aspera ad astra. Через тернии к звездам (через трудности к высокой цели). Праз церні да зорак (праз цяжкасці да высокай мэты). 1866. Per crucem ad lucem. Через страдания к свету. Праз пакуты да святла. 1867. Perdes majora, minora nisi servaveris. Потеряешь большее, если не сохранишь меньшее. Згубіш большае, калі не захаваеш меншае. Параўн.: Не збярог капейку — чакай страты; прыйдзе — кіем не абаронішся. 3 кішэні каня не накорміш. 1868. Perditis omnibus rebus tamen ipsa virtus se sustentare potest (Cic). Если даже все погибнет, добродетель найдет опору сама в себе. Калі нават усё загіне, дабрадзейнасць знойдзе апору сама ў сабе. Параўн.: Добраму ўсюды добра. 1869. Perditissima (corruptissima) res publica plurimae leges (T). Чем ближе государство к падению, тем многочисленней его законы. = Чым бліжэй дзяржава да падзення, тым болей у яе законаў. Параўн.: Дзе хаваюць, там i прычытаюць. 1870. Per dubitando ad veritatem pervenimus (Cic). Через сомнения приходим к истине. Праз сумненні прыходзім да ісціны. Параўн.: Як няма пасрэдных ісцін, так няма разумнага без сумненняў. Ісціна прыходзіць, калі шукаюць памылку. 1871. Periculosum est credere et non credere. Верить и не верить — опасно (т.е. надо твердо верить). Верыць i не верыць — небяспечна (г.зн. трэба цвёрда верыць). Параўн.: Адна з прычын няўстойлівасці — нявер’е ў тое, што любая ісціна простая i прамая, як страла ў палёце. 1872. Per risum multum poteris cognoscere stultum. По частому смеху ты сможешь узнать глупца. Ср.: Смех без причины — признак дурачины. Па частым смеху ты зможаш пазнаць прыдурня Параўн.: Па латках пазнаюць скупога, а па смеху — дурнаватага. Дурня па смеху пазнаеш. 1873. Pes gradiens crescit, cornix residendo famescit. Нога растет от хождения, ворона голодает от сидения. Ср.: Волка ноги кормят. Под лежачий камень вода не течет. На одном месте и камень мхом обрастает. Нага расце ад хады, варона галадае ад сядзення. Параўн.: Пасланцам! воўк не сыты. Старца кій корміць. Заляжалыя i грошы ржавеюць. 1874. Philosophia est magistra vitae. Философия — наставница жизни. Філасофія — настаўніца жыцця. Параўн.: Не ўсё святло, што ў вакне, не ўсе веды ў рзлігіі. Прыпеўкі каля песні ходзяць, праўда — каля філасофіі. 1875. Philosophia medetur animus (Cic). Философия лечит душу. Філасофія лечыць душу. Параўн.: Пытаючыся — дапытаешся, шукаючы — знойдзеш. 1876. Piger ipse sibi obstat. Ленивый сам себе вредит. Лянівы сам сабе шкодзіць. Параўн.: Справа — не забава. Ляны хваліць сябе, а стары колішні час. 1877. Pigritia est mater omnium vitiorum. Лень — мать всех пороков. = Гультайства — маці ўсіх заганаў. Параўн.: Гультая і голую костку ніхто не любіць. Ляны — як глухі, праўду не чуе. Хто працуе — мае. Гультай радуецца, што аб працавітым плёткаў шмат, як і пра гультаёў. 1878. Pinguis amor nimiumque potens in taedia nobis Vertitur, et stomacho dulcis ut esca nocet (O). Слишком горячая и пылкая любовь нагоняет на нас в конце концов скуку, и вредна так же, как слишком вкусная пища для желудка. Занадта гарачае і палкае каханне наганяе на нас урэшце рэшт сум, і шкоднае гэтак жа, як занадта смачная ежа для страўніка. Параун.: Вялікае каханне нараджае боль, найвялікае — хваробы. Закаханы мужчына болей вар’яцее, бо перажывае, яго ці не яго нашчадак. Узаемнае каханне блізкае да ўзаемнага вар’яцтва. 1879. Pisces magni parvulos comedunt (Нот). Крупные рыбы пожирают мелкоту. Буйныя рыбы пажыраюць драбнату. Параўн.: На тое i каты, каб мышы лататы. На тое i зязюля, каб кувала i куранят крала. Воўк казюркамі не наесца. 1880. Pisces natare oportet. Рыбе положено плавать. Рыбе належыць плаваць. Параўн.: Калі баравік, то лезь, браце, у кошык. 1881. Plenus venter non studet libenter. Полный живот неохотно учится. Ср.: Сытое брюхо к ученью глухо. Набіты жывот неахвотна вучыцца. Параўн.: Калі трыбух у тры полкі, навуку на іх не пакладзеш. Страўнік гультая не напоўніцца ядою, галава ведамі. 1882. Plerique talem amicum habere volunt quales ipsi esse non possunt. Многие хотят иметь таких друзей, какими сами быть не могут. Многія хочуць мець такіх сяброў, якімі самі быць не могуць. Параўн.: Без сяброў i гасцей не прасцей. Жонку выбірай у працы, сябра правярай у няшчасці. 3 кім знается, такім станется. 1883. Plures occidit gula quam gladius. Язык погубил больше людей, чем меч. Ср. у А.Грибоедова: Ах, злые языки страшнее пистолета! Язык загубіў больш людзей, чым меч. Параўн.: 3-за языка ўсе войны. 1884. Plus boni mores valent, quam bonae leges (T). Добрые нравы имеют большее значение, чем хорошие законы. Добрыя норавы маюць большае значэнне, чым добрыя законы. Параўн.: Закон кланяецца звычаю i абярэгу. 1885. Plus in metuendo mali est, quam in ipso illo, quod timetur (Cic). В страхе больше зла, чем в предмете, которого боятся.