КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
У бояззі больш зла, чым у прадмеце, якога баяцца. 1886. Plus potest negare asinus, quam probare philosophus. Глупый может больше возразить, чем умный доказать. Дурны можа больш запярэчыць, чым разумны даказаць. Параўн.: 3 няграматным праўдзіцца, як з дурным шукаць ісціну. 1887. Plus usus sine doctrina, quam citra usum doctrina valet (0. Практика без теории ценнее, чем теория без практики. Ср.: Теория без практики мертва. Практика без тэорыі каштоўней, чым тэорыя без практыкі. Параўн.: Практыка — на дзень, тэорыя — на год. Сякераю кіпці не абразаюць, токар вучонага не вучыць. 1888. Plus valet exiguus quam nullus ad atria clavus. Лучше плохой замок в доме, чем никакой. Ср.: Хорош и лунный свет, как солнца на небе нет. На безрыбье и рак рыба. Лепш дрэнны замок у доме, чым ніякі. Параўн.: Як няма мяса, то і грыб закраса. I месяц свеціць, калі сонца няма. Вартуе не замок, але без яго нельга. Хата без замка, дзеці без засцярогі не абыходзяцца. 1889. Plus vident oculi quam oculus. Два глаза видят больше, чем один. Ср.Ум хорошо, два лучше. Двое вачэй бачаць болей, чым адно. ГІараўн.: Адно вока бачыць далёка, а два — яшчэ далей. Галава добра, а дзве лепш. 1890. Plus est servasse repertum, quam quaesisse novum (Cl). Важнее сохранить приобретенное, чем обрести новое. Важней захаваць набытае, чым набыць новае. Параўн.: Хваліся не бацькам-маці, а зробленым і самім набытым. 1891. Po ma loquens pictura est. Поэзия — говорящая живопись. Паэзія — размоўны жывапіс. Параўн.: Галодны песні не чуе, малюнка не бачыць. Слова — вецер, калі прамаўляецца для глухога. Якія б высокія паэзія і мастацтва не былі, яны ўсяго балезныя цені прыроды. 1892. Poena est aestimatio delicti. Наказание есть оценка преступления. Пакаранне ёсць ацэнка злачынства. Параўн.: Не нарушай — паратунку не шукай. Каяцца не тады, калі ў бяду трапілі. 1893. Poenam moratur improbus, non praeterit (PS). Лишь временной бывает безнаказанность. (Пер. М.Гаспарова) Толькі часовай бывае беспакаранасць. Параўн.: 3 дзяцінства не навучылі засцерагацца, у старасці не выцягнуць з турмаў. Раз спатыкнуўся i тое ўбачылі. 1894. Po tis mentiri licet (PM). Поэтам вымысел дозволен. Ср. у А.С.Пушкина: Над вымыслом слезами обольюсь. Паэтам вымысел дазволены. Параўн.: Паэта i цыгана выдумкі яднаюць. Паэт толькі пасля малітвы праўду скажа. У паэта праўды, як ва ўлады. За гожы выраз i слова паэт гатовы зняпраўдзіць. 1895. Pollicitis dives quilibet esse potest (O). Посулами всякий может быть богат. Абяцанкамі ўсялякі можа багаціцца. Параўн.: Абяцанка цацанка, а дурню радасць. Думай да абяцання, паабяцаў — выконвай 1896. Pomum compunctum cito corrumpit sibi junctum. Испорченное яблоко быстро портит лежащее рядом. Ср.: Одна паршивая овца все стадо портит. От одного гнилого яблака весь воз загнивает Сапсаваны яблык хутка псуе суседні. Параўн.: Праз аднаго Іванка ўсім заганка. Праз аднаго барана ўвесь статак паганы. У добрых бацькоў добрыя дзеці. Беражонага Бог беражэ, неберажонага бяда сцеражэ. 1897. Porta itineri longissima. Для пути самое длинное — ворота. Ср.: Труден лишь первый шаг. = Для шляху самае доўгае — вароты. Параўн.: Добра наперад ісці, яшчэ лепей — i назад азірацца. 1898. Portatur leviter, quod portat quisque libenter. Легче нести то, что несешь добровольно. Лягчэй несці тое, што нясеш добраахвотна. Параўн.: Не няжар немаўля маці, начатая справа працаўніку. 1899. Poscunt fidem secunda, at adversa exigunt (Seri). Счастье нуждается в верности, несчастье вообще не обойдется без нее. Шчасце мае патрэбу ў вернасці, няшчасце ўвогулле не абыдзецпа без яе. Параўн.: Як шчасце пануе, то й дурань раюе. Ніхто наперад не знае, што доля выбірае. 1900. Post calamitatem memoria alia est calamitas (PS). Удваивают память наши бедствия. (Пер. М.Гаспарова) Падвойваюць памяць нашы бедстзы. 1901. Post cenam stabis aut mille passus meabis. После обеда встанешь и тысячу шагов отмеряешь. Ср.: После обеда немного полежи, а после ужина побольше походи. Пасля абеду ўстанеш i тысячу шагоў зробіш. 1902. Post cineres gloria sera (V). Запаздывает слава, приходящая после смерти. Спазняецца слава, якая прыходзіць пасля смерці. Параўн.: Самая трывалая слава прыходзіць пасля смерці. Доля ідзе — славу нясе, слава ідзе — прычыну вядзе. Колькі розуму, столькі славы. 1903. Posteriores cogitationes sapientiores solent esse (Cic). Более поздние мысли обычно более разумные. Больш познія думкі звычайна больш разумныя. 1904. Post factum nullum consilium. После сделанного не нужен никакой совет. Ср.: После драки кулаками не машут. После дела за советом не ходят. Пасля зробленага не патрэбна ніякая парада. Параўн.: людзей за правіну смех і ад Бога грэх. 1905. Post nubila sol. После туч — солнце. Пасля хмар — сонца. 1906. Post tenebras lux. После мрака — свет. Пасля цемры — святло. Параун.: Без папа ведаю, што ў нядзельку свята. Выхаванне — лепшае святло для маладой душы. 1907. Post tenebras spero lucem. Надеюсь на свет после мрака. Спадзяюся на святло пасля цемры. 1908. Post vinum verba, post imbrem nascitur herba. После вина — слова, после дождя — трава. Пасля віна — словы, пасля дажджу — трава. 1909. Potentissimus est qui se habet in potestate (Seri). Наибольшая власть у имеющего власть над собой. Наибольшая ўлада ў таго, хто мае ўладу над сабой. 1910. Potestates, quas licet sentire, non dantur cernere (Ap). Не дано увидеть силы, которые позволительно только ощущать. Не дадзена ўбачыць сілы, якія дазваляецца толькі адчуваць. Параўн.: Патаемнае таемніку адчыняецца. Да патаемнага адна дарога — праз Бога і зоркі. 1911. Potest taurum tollere, qui vitulum sustulerit (Pt). Кто поднимал теленка, поднимет и быка. Хто падымаў цяля, падніме i быка. 1912. Potior est qui prior est (77). Сильнее первый. Мацнейшы першы. 1913. Potior visa est periculosa libertas quieto servitio. Лучше свобода с опасностями, чем спокойное рабство. Лепш свабода з небяспекамі, чым спакойнае рабства. Параун.: Воля — не грэх, але з грахом дружыць. 1914. Potius amicum quam dictum perdendi (Q). Лучше потерять друга, чем остроумное словечко. Ср.: Ради красного словца не пожалеет и родного отца. Лепш страціць сябра, чым вострамоўнае слоўца. 1915. Potius mori, quam foedari. Лучше умереть, чем опозориться. Лепш памерці, чым зганьбіцца. 1916. Potius sero quam nunquam (L). Лучше поздно, чем никогда. Лепш позна, чым ніколі. 1917. Praemia cum poscit medicus, satan est. Врач — нечистый, когда требует вознаграждения. Доктар — нячысты, калі патрабуе ўзнагароды. 1918. Praesente medico nihil nocet. В присутствии врача ничто не вредно. У прысутнасці доктара нішто не шкодна. 1919. Praestat nemini imperare, quam alicui servire (Q). Лучше никем не повелевать, чем кому-либо прислуживать. Лепш нікім не кіраваць, чым каму-небудзь прыслугоўваць. 1920. Praestat nobis mori, quam servire (Cic). Лучше умереть, чем быть рабами. Лепш памерці, чым быць рабамі. Параўн.: Роўнасці не было, няма i не будзе — панамі ўсе не будуць. Раб сам волі не хоча. Некаму трэба араць, некаму пісаць, кіраваць: кожны ведай свае месца. 1921. Praeterita magis reprehendi possunt, quam corrigi. Прошлое легче порицать, чем исправить. Мінулае лягчэй асуджаць, чым выпраўляць. 1922. Praeteritum tempus nunquam revertitur (Cic). Прошедшее время никогда не возвращается. Мінулы час ніколі не вяртаецца. Параўн.: Мінулае вяртаецца толькі ва ўспамінах. Дзеці — мост з мінулага ў будучыню. 1923. Praevenire melius est quam praeveniri. Лучше опередить, чем быть опереженным. Лепш апярэдзіць, чым быць апярэджаным. Параўн.: Разумнага саджаюць на покуць для гонару, бязглуздага — для смеху. 1924. Prima est haec ultio, quod se judice nemo nocens absolvitur (J). Первое наказание для виновного, что он не может оправдаться перед собственным судом. Першая кара для вінаватага, што ён не можа апраўдацца перад уласным судом. 1925. Prima est hominis conciliatio ad ea, quae sunt secundum naturam (Cic). Главная склонность человека направлена на соответствующее природе. Галоўная схільнасць чалавека накіравана на адпаведнае прыродзе. 1926. Prima felicitatis mater sapientia. Мудрость — родная мать счастья. Мудрасць — родная маці шчасця. Параўн.: Барада і ўзрост мудрым не робяць. Разумны дурню толькі на дарозе саступае. 1927. Prima jussa sibi (СГ). Первым исполняй свои приказания. Першым выконвай свае загады. 1928. Prima lex historiae ne quid falsi dicat (Cic). Первое правило истории — не говорить малейшей неправды. Першае правіла гісторыі — не гаварыць наймалой няпраўды. 1929. Prima, quae vita dedit, hora, carpsit (Seri). Первый час, давший нам жизнь, укоротил ее. Першая гадзіна, якая дала нам жыццё, скараціла яго. 1930. Prima virtus est vitio carere. Первая добродетель — избегать ошибок. Першая дабрадзейнасць — пазбягаць памылак. 1931. Primum non nocere. Прежде всего — не вредить. NB! Принцип медицины. Перш за ўсё — не шкодзіць. 1932. Primum vivere, deinde philosophari. Прежде — жить, а потом — философствовать. Спярша — жыць, а потым — філасофнічаць. Параўн.: Жыцця без філасофнічання няма — ёсць рабскае жывёльнае існаванне. 1933. Primus in orbe deos fecit timor (Caec). Богов первым на земле создал страх. Багоў першым на зямлі стварыў страх. Параўн.: У Бога адна памылка: стварыў істоту, якая часам сумняваецца ў яго існасці — чалавека. Без Бога ні да парога. Бог — бацька прыроды. Не было спярша нічога — адзін Бог. Усе выігрываюць у Бога, — па меры заслуг. 1934. Primus sapientiae gradus est falsa intellegere. Первая ступень мудрости — отличать ложное. Першая ступень мудрасці — адрозніваць фальшывае. 1935. Princeps sint patria et parentes, proximi liberi totaque domus, deinceps propinqui (Cic). На первом месте родина и родители, потом дети и вся семья, а затем (остальные) родственники. На першым месцы радзіма і бацькі, потым дзеці і ўся сям’я, а затым (астатнія) сваякі. 1936. Principia magna saepe parva in'exitu. Большие начинания часто заканчиваются малым. См. тж. Parturiunt montes, nascetur ridiculus mus.