КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
2190. Semper homo bonus tiro est (M). Порядочный человек всегда простак (те. его легко провести). Прыстойны чалавек заўжды прастак (г.зн. яго легка ашукаць). 2191. Sempcr plus metuit animus ignotum malum (PS). Неизвестная беда всегда внушает больше страха. Невядомая бяда заўсёды ўсяляе больш страху. Параўн.: Невядомае палохае, як выпадак, начараванне, начни цёмны лес. 2192. Semper potentior lex est quae vetat, quam quae permittit (0. Всегда сильнее закон запрещающий, чем позволяющий. Заўсёды мацнейшы закон забараняльны, чым дазваляльны. Параўн.: Шмат забараняць — мала атрымаць. 2193. Semper Saturnalia agere. Всегда праздновать Сатурналии. Ср.: Жить как у Христа за пазухой. Кататься как сыр в масле. NB! Сатурналии — древнеиталийский праздник в честь бога посевов и земледелия Сатурна. Праздник справлялся в течение ряда дней, начиная с 17 декабря, отмечался особым весельем. Заўсёды святкавань Сатурналіі. Параўн.: Жыць як у божым вушку. Хто не святкуе Каляду, не мае ў доме ладу. 2194. Semper vocis et silentii temperamentum tene. Придерживайся всегда умеренности в речи и молчании. Ср.: Умел сказать — умей смолчать. Прытрымлівайся ўмеранасці ў гутарцы і маўчанні. 2195. Senectus ipsa morbus est. Старость — сама по себе болезнь. Ср.: Старость — не радость, не красные дни. Старасць — сама па сабе хвароба. Параўн.: Старасць — не радасць, а горб — не карысць. На старасці і ўлетку холадна. Чым старэй, тым дурней. Волас сівее, розум слабее. 2196. Senectus non impedit, quominus litterarum studia teneamus (Cic). Старость не мешает нам продолжать научные занятия. Ср.: Учиться никогда не поздно. Старасць не перашкаджае нам працягваць навуковыя заняткі. Параўн.: Старыя законы не выкінсш, спароджаныя імі крыўды не забудзеш. Уласны вопыт чалавек прымервае да другіх людзей заўсёды, як свае уражанні выносіць з другіх людзей і аб’ектаў. 2197. Senectus occasus vitae est. Старость — закат жизни. Старасць — скон жыцця. Параўн.: Успакайнее, як галава пасівее. Старая дуда лепей іграе. 2198. Senectus quae fundamentis adulescentiae constituta est (Cic). Старость крепка благодаря основам, заложенным в молодости. Старасць моцная дзякуючы асновам, закладзеным у маладосці. Параўн.: Калі маладосць дурасць, то і старасць дзяцінства. Сталых дурнямі заве, а сам змалку дурань. 2199. Senectutem ut adipiscantur, omnes optant, eandem accusant adeptam (Cic). Все хотят дожить до старости, а доживут, жалуются на нее. Усе хочуць дажыць да старасці, а дажывуць, скардзяцца на яе. Параўн.: Малы i стары — адно, адзін не разумев, а другі ўжо не можа ўразумець. Страўнік накорміш, мозг і вочы — не. 2200. Sentit enim vis quisque suam quam possit abuti (Lcr). Каждый чувствует свои силы, на которые может рассчитывать. Кожны адчувае свае сілы, на якія можа разлічваць. 2201. Sequitur superbos ultor a tergo Deus. Вслед за надменным идет месть Божья. Ср.: Спесивый высоко летает, да низко садится. Вздулся пузырь, да и лопнул. Услед за ганарыстым ідзе помета Божая. Параўн.: Ганарыўся пакуль у лужу не зваліўся. Задавака да першага ўдару. 2202. Sera parsimonia in fundo est (Sen). Поздно быть бережливым, когда все растрачено. Позна быць ашчадным, калі ўсё растрачана. Параўн.: У ашчаднага чым болей грошаў, тым болей супакою; раскідаху колькі грошай ні дай, усе разляцяцца, усё ён гароціцца. 2203. Seris venit usus ab annis. Опыт приходит с годами. Ср.: Старый пес на ветер не лает. Седая бородушка — золотая головушка. Вопыт прыходзіць з гадамі. Параўн.: Дзе старыя кусты, там двор не пусты. Стары гаворыць — гародзіць, ды на праўду выходзіць. Стары са шляху не звядзе. Вопыт сталасці — умение не толькі пазбягаць зла, а выбраць наймалае. Гэта не вопыт, калі ён праўдзівіць не пастаянна, а перыядамі. 2204. Sermo datur cunctis, animi sapientia paucis (Cato). Дар речи дан всем, душевная мудрость — немногим. Дар маўлення дадзены ўсім, душэўная мудрасць — нямногім. Параўн.: Мудры ў гневе яшчэ болей спакойны і маўклівы. 2205. Sero est in periculis consilium quaerere. Поздно искать совет во время опасности. Ср.: Не тогда корову кормить и поить, когда доить. Позна шукаць парады ў час небяспекі. Параўн.: Не тады студню капаць, як трэба смагу праганяць. Апрацоўвай гліну вільготную, беражы цела здаровае. Парада немаральная — ашуканства. 2206. Sero paras stabulum tauros jam fure trahente. Поздно строить хлев, когда вор тянет волов. См. тж. Sero est in periculis consilium quaerere. Позна будаваць хлеў, калі злодзей цягне валоў. Параўн.: Позна турбавацца пра гонар імя, калі ў турму трапіў. Пасля смерці не папракаюць, але i смерць не выбеліць брудныя рукі. 2207. Sero venientibus ossa. Поздно приходящим (остаются) кости (т.е. остатки угощения). Ср.: Поздно пришел — кости нашел. Приходить к шапошному разбору. Позна прышлым (застаюцца) косці (г.зн. рэшткі пачастунку). Параўн.: Хто позна ходзіць, той сам сабе шкодзіць. Хто позна прыязджае, той косці агрызае. Апошняму госцю лыжка ў качарэжніку. Спазніўся пан да абеду, а вячэра не цяпер. 2208. Serpentium morsus non petit serpentes (PM). Змеи змей не кусают. Ср.: Ворон ворону глаз не клюет. Гадзюкі гадзюк не кусаюць. Параўн.: Гад гада не джаліць. Крумкач крумкачу вока не выдзяўбе. Воўк ваўка нідзе яшчэ не з’еў. Сумленны з сумленным зжываецца, злодзей з злодзеем — не. 2209. Servitudo altera mors est. Рабство — та же смерть. Рабства — тая ж смерць. Параўн.: Журбою i пакораю поле не ўзарэш. Хто не ведае, што ен раб і папіхіч — горшы за раба і папіхіча. 2210. Servitus est postremum malorum omnium (Cic). Рабство — тягчайшее из всех несчастий. Рабства — найцяжэйшае з усіх няшчасцяў. 2211. Servus servo praestat, dominus domino (Arist). Раб предпочитает раба, господин — господина. Раб аддае перавагу рабу, пан — пану. 2212. Si amicus meus es, tui amici mei sunt. Если ты — мой друг, то и твои друзья — мои друзья. Калі ты — мой сябра, то i твае сябры — мае сябры. Параўн.: Сябра памажы сябру i сябру сябра, — да трох разоў. 2213. Sibi bene facit, qui bene facit amico. Себе делает добро, кто делает его другу. (Забе робіць дабро, хто робіць яго сябру. Параўн.: Найлепшае дабро — зробленае не проста для другога, а для разумнага i няшчаснага не па сваей волі. Не привыкай выконваць працу сябра, выпраўляць яго хібы — сабе гора нажывеш i сябра страціш. 2214. Sibi imperare maximum imperium est. Наивысшая власть — власть над собой. Найвышэйшая ўлада — улада над сабой. 2215. Sibi parat malum, qui alteri parat (Arist). Кто готовит несчастье другому, готовит его себе. Ср.: Не рой яму другому — сам в нее попадешь. Хто рыхтуе няшчасце другому, рыхтуе яго сабе. Параўн.: Хто на другога яму капае, сам у яе ўпадае. Не рабі каму бяды, бо сам яе сустрэнеш. Не бі чужога цела — будзе свае цэла. Зламыснасць не сонца, а сушыць любога. Даў капейку маці —даў яе маці, пакрыўдзіў яе дзіця — пакрыўдзіў сябе, маці, дзіця. 2216. Sic itur ad astra (И). Так идут к звездам. Так ідуць да зорак. Параўн.: Дарога да зорак каля месяца i метэарытаў. Сцяжынкі ўверх няма лёгкай. 2217. Si confidentiam adhibes, confide omnia (Caec). Доверился кому, так доверяй во всем. (Пер. М.Гаспарова) Даверыўся каму, дык давярайся ва ўсім. Параўн.: Часцей ад усіх плачуць даверлівыя. Давяраўся прыяцелю ва ўсім — вырасціў адмысловага ворага. Часцей ад усіх плачуць даверлівыя. 2218. Sic transit gloria mundi. Так проходит мирская (земная) слава. NB! Выражение употребляют, когда хотят подчеркнуть эфемерность людской славы. Так мінае людская (зямная) слава. 2219. Si cuculum doceas, non ejus cantica mutas. Как бы ты ни учил кукушку, пение ее не изменишь. Ср.: Гони природу в дверь, она влетит в окно. Что природа дала, мылом не отмоешь. Як бы ты ні вучыў зязюлю, спевы яе не зменіш. Параўн.: Варона колькі ні мыецца, усё адно чорная. Чорнае белым не стане. Не лячы алкаголіка i не перавыхоўвай басцянку. 2220. Si cum hac exceptione detur sapientia, ut illam inclusam teneam nec enuntiem, rejiciam (Sen). Если бы природа дарила мудрость с обязательным условием ни с кем ею не делиться, я бы от нее отказался. Калі б природа дарыла мудрасць з абавязковай умовай ні з кім ёю не дзяліцца, я б ад яе адмовіўся. 2221. Sicuti enim est aliquando misericordia puniens, ita est crudelitas parcens (Aug). Как есть наказывающее милосердие, так бывает щадящая жестокость. Як ёсць пакаральная міласэрнасць, так бывае злітоўная жорсткасць. Параўн.: Няма добрай пастаяннай волі, няўлоўнага хітрулі, непакаранага злодзея. 2222. Sic volo, sic jubeo, sit pro ratione voluntas mea! Так я хочу, так я велю, вместо довода пусть будет воля моя! Так я хачу, так я загадваю, замест доваду няхай будзе воля мая! Параўн.: Каб гаварыць “я”, заслужыць трэба. 2223. Sidera terra ut distant, sic utile recto. От пользы до справедливости так же далеко, как от земли до звезд. = Ад карыспі да справядлівасці гэтак жа далёка, як ад зямлі да зор. Параўн.: Няма разумнай асновы верыць у справядлівасць бескарыснасці. 2224. Si duo faciunt idem, non est idem. Если двое делают одно и то же, это не одно и то же. Калі двое робяць адно i тое ж, гэта не адно i тое ж. Параўн.: Адзін справу робіць — памыляецца двойчы, двое тую справу робяць — памыляюцца чатырохкроць. 2225. Sigillatim mortales, cunctim perpetui (Ар). Каждый человек в отдельности смертен, человечество в целом бессмертно. Кожны чалавек паасобку смяротны, чалавецтва ў цэлым несмяротнае. Параун.: Чалавецтва не ведае, але яно таксама старэе. 2226. Si gravis brevis, si longus levis. Если (горе) мучительно — непродолжительно, если продолжительно — немучительно. NB! Положение Эпикура, беспочвенность которого доказывает Цицерон. Калі (гора) пакутлівае — непрацяглае, калі працяглае — непакутлівае. Параўн.: Гора няма, ёсць навучанне. 2227. Si insanorum visis fides non est habenda, cur credatur somnientium visis, quae multo etiam perturbatiora sunt, non intellego (Cic). Не понимаю, почему, не веря видениям безумных, мы должны верить видениям спящих, гораздо более смутным. Не разумею, калі не верым бачанням вар’ятаў, мы павінны верыць бачанням заснулых, значна больш цьмяным.