КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
2228. Si juvatur, natura laudatur, si non juvatur, medicus accusatur. Если помогло, природа восхваляется, если нет — врач обвиняется. = Калі дапамагло, природа ўсхваляецца, калі не — доктар абвінавачваецца. Параўн.: Мала дактароў, якія ведаюць прыроду i прыроднае. 2229. Silendo nemo peccat. Молчанием никто не грешит. Ср.: Слово — серебро, молчание — золото. Маўчаннем ніхто не грэшыць. Параўн.: Як бяздум’е не можа ніколі маўчаць, так мудрасць не можа ўвесь час вучыць, быць узорнай. Маўклівыя немудрыя. Маўчун разумны пакуль загаворыць. 2230. Silentium videtur confessio (Sen). Молчание равносильно признанию. Ср.: Молчание — знак согласия. Маўчанне раўназначнае признанию. 2231. Si malo careat, continuone friiitur summo bono? (Cic). Если не страдает, значит ли это, что он наслаждается благом? Калі не пакутуе, ці азначае гэта, што ён насалодзіцца шчасцем? 2232. Si malorum causa bellum est, erit emendatio pax (Q). Если война — причина зол, то мир будет их исцелением. Калі вайна — причина зла, то мір будзе яго вылячэннем. Параўн.: Жыццё — канікулы, вайна — жудасны сон для ўсіх, ярмо для асобы. 2233. Simiarum pulcherrima deformis est. Даже прекраснейшая из обезьян безобразна (т.е. красота — понятие относительное). Нават найпрыгажэйшая з малпаў пачварная (г.зн. прыгажосць — паняцце адноснае). 2234. Simia simia est, etiam si aurea gestet insignia. Обезьяна остается обезьяной и в золотых знаках отличия. Малпа застаецца малпай і ў залатых знаках адрознення. Параўн.: Як ні хвалі васцёну, дзявочніцай не стане, прыстойнай маці не будзе. Кіраўнічка не нарадзіла другое дзіця — абняшчасцілася яшчэ болей. 2235. Similia similibus curantur. Подобное излечивается подобным. Ср.: Клин клином вышибают. NB! Принцип гомеопатии, основанный на лечении заболевания средствами, которые способны вызвать такое же заболевание у здорового человека. Падобнае вылечваецца падобным. Параўн.: Клін кліна паганяе (выбівае). Што зашкодзіла, няхай тое i паможа. Заразу заразаю выганяюць. Аб камень вытупіш, аб камень i навострыш. Падобная лялька на жанчыну, а не абнімаюць. 2236. Similia similibus destruuntur. Подобное разрушается подобным. Падобнае разбураецца падобным. 2237. Similis simili gaudet. Подобный радуется издалека. Ср.: Рыбак рыбака видит издалека. Падобны радуецца падобнаму. Параўн.: Сарока сароку бачыць здалёку. Жабрак жабраку відзён па кійку. Разумны радуецца разумнаму, злодзей i хворы — нікому. 2238. Similitudo morum amicitiam creat. Сходство характеров создает дружбу. Сходнасць характараў стварае дружбу. 2239. Simplex sigillum veri. Простота — признак истины. Прастата— прыкмета ісціны. 2240. Simul ac quis miserius est, memoria interiit. Как только кто становится бедным, о нем никто не вспоминает. Як толькі хто становіцца бедным, пра яго ніхто не ўзгадвае. Параўн.: Дзіравага мяшка не напхаеш, папрашаю не нашкадуешся. Не з-за таго згалеў, што соладка еў, а што не нрацаваў. 2241. Simul flare sorbereque haud factu facile est (Pl). Сразу дуть и глотать нелегко. Ср.: За двумя зайцами погонишься — ни одного не поймаешь. Адразу дзьмуць і каўтаць нялёгка. Параўн.: Хто два зайцы гоніць, ніводнага не здагоніць. За сем работ бярэцца, ні адна не ўдаецца. Бомж не стане працавітым, злодзей — суддзём. 2242. Sincerum est nisi vas, quodcumque infundis acescit (H). В грязный сосуд что ни влей, непременно прокиснет. У брудны посуд што ні налі, абавязкова скісне. Параўн.: Пародзістая рыба ў чыстай вадзе, добрыя ўчынкі ў прыстойнага чалавека. 2243. Sine amicis vita tristis esset. Жизнь без друзей была бы грустной. Жыццё без сяброў было б самотным. Параўн.: Як не змяшаеш ваду з алеем, так не пражывеш без сяброў. Адзінокі чалавек толькі ў раі і пекле. Адзін ключ да двух дзвераў не падыходзіць 2244. Sine amicitia vita nulla est. Без дружбы нет жизни. Без дружбы няма жыцця. Параўн.: Голас адзінокага ніхто не чуе. Сяброўства, як каханне, заўжды турботнае. 2245. Sine Cerere et Libero (Baccho) friget Venus (Ter). Без Цереры и Либера (Вакха) остывает Венера. Ср.: Без хлеба и вина любовь холодна. Где голодно, там и сердцу холодно. NB! Латинская пословица, встречающаяся в комедии Теренция “Евнух”. Церера —римская Богиня плодородия. Либер (Вакх) — Бог виноделия. Венера — Богиня любви. Без Цэрэры і Лібера астывае Венера. Параўн.: Гарэлка i жанчыны так зганьбілі сябе, што сорам годнаму хваліцца імі. Як не спыніць дождж, прыход вясны, так не ўтрымаць жанчыну, якая рвецца да мужчыны. Адзінокага бусла нават вароны задзяўбуць. Самая страшная адзінота жанчыне. 2246. Sine magistris vitia discuntur. Порокам учатся без наставников. Заганам вучацца без настаўнікаў. Параўн.: Маладое — зеляное, пагуляць захацелае. 2247. Singula de nobis anni praedantur euntes: Eripuere jocos, venerem, convivia, ludum (H). Годы бегут, и у нас одно за другим похищают: Отняли шутки, румянец, пирушки, любви шаловливость. (Пер. П.Гинцбурга) Гады бягуць, і ў нас адно за другім выкрадаюць: Аднялі жарты, румянец, гулянкі, кахання гуллівасць. Параўн.: Гады нашы — птушкі незваротныя. Талковыя можа не былі, а маладыя былі. Неабходнасці падпарадкуюцца не толькі гады, a i формы, матэрыя, рух. 2248. Si поп possis, quod velis, velis id, quod possis. Если ты не можешь, что хочешь, желай, что можешь. Ср.: По одежке протягивают ножки. Калі ты не можаш, што хочаш, жадай, што можаш. Параўн.: Не стрэсвай яблык, паспее — сам упадзе. Малады душою не заўжды малады целам. 2249. Sint ut sunt, aut non sint! Пусть будет как есть или пусть совсем не будет! МВ! Так магистр иезуитов Лоренца Ричи (1703 — 1775 гг.) ответил на предложение папы Климента XIV (1773 г.), когда последний предлагал некоторые реформы внутри ордена. Няхай будзе як ёсць або няхай зусім не будзе! 2250. Si paeta, est Veneris similis (О). Если она косоглаза, то подобна на Венеру. Ср.: Любовь зла — полюбишь и козла. NB! Овидий в поэме ‘‘Наука любви ” дает советы юношам не замечать недостатков любимой, и даже видеть в них привлекательное. Так. если девушка косоглазая, то можно сравнить ее с Венерой Косоглазой (это прозвище Венера получила из-за своего хитрого взгляда, когда она как будто моргала одним глазом). Калі яна касавокая, то падобная на Венеру. Параўн.: Закаханы не бачыць недахопаў выбранніцы, як мы не заўважаем плямаў на грашовым знаку. 2251. Si poenitet, haud nocet error. Если есть раскаяние, ошибка не вредит. Калі ёсць раскаяние, памылка не шкодзіць. Параўн.: Без памылак не пражывеш, без старых не навучышся. 2252. Si res lassa labat, itidem amici collabascunt (Pl). Когда состояние пришло в упадок, тогда и друзья начинают разбегаться. Калі маёмасць прыйшла ў заняпад, тады i сябры пачынаюць разбягацца. Параўн.: Маёмасць авалодала чалавекам — 2253. Si sapis, sis apis. Если ты мудр, будь пчелой (т.е. будь трудолюбивым, как пчела). = Калі ты мудры, будзь пчалой (г.зн. будзь працавітым, як пчала). Параўн.: Калі зашмат мёду— гарчыць, з мудрасцю i каханнем тое ж. 2254. Qui quis amat piscem, debet sua crura madere. Если кто любит рыбу, вынужден замочить ноги. Калі хто любіць рыбу, вымушаны намачыць ногі. 2255. Si solos eos miseros esse diceres, quibus morientum esset, neminem eorum, qui viverent, exciperes (Cic). Если бы ты назвал несчастными только кому суждено умереть, ты не пропустил бы никого из живущих. Калі б ты назваў няшчаснымі толькі каму суджана памерці, ты не прапусціў бы нікога з жывучых. 2256. Si tacuisses, philosophus mansisses. Если бы ты промолчал, остался бы мудрым. Ср.: Вовремя промолчать — все равно что мудрое слово сказать. Калі б ты прамаўчаў, застаўся б мудрым. 2257. Sit tibi consultum: mulierum spernere vultum. Вот тебе добрый совет: презирай женскую красоту. Ср.: Красоту уносят годы, доброту не унесут. С лица воду не пить, умела бы пироги печь. Вось табе добрая парада: ненавідзь жаночую прыгажосць. Параун.: Выбіраюць не на йгрышчы, а на ржышчы. Не выбірай дзеўку ў карагодзе, а шукай у агародзе. 2258. Sit tibi terra levis (S.T.T.L.). Пусть тебе земля будет легка. NB! Эти слова являлись обычной формулой латинских эпитафий. Няхай зямля табе будзе лёгкая. Параўн.: Шкада, што многія жывыя і здаровыя напаўжывуць, напаўпаміраюць. 2259. Si ventri bene, si lateri est pedibusque tuis, nil Divitiae poterunt regales addere majus (H). Если у тебя все в порядке с желудком, грудью, ногами, никакие царские сокровища не смогут ничего прибавить. Калі ў цябе ўсё ў парадку са страўнікам, грудзямі, нагамі, ніякія царскія скарбы не змогуць нічога прыбавіць. Параўн.: Здароўе маем — не заўважаем, растрацім — плачам. 2260. Si vera narrare, non opus sit testibus. Если говорить правду, свидетели не нужны. Калі гаварыць праўду, сведкі непатрэбны. Параўн.: Няхай прападуць усе законы, абы людзі папраўдзе жылі. 3 праўдамі і сведкамі не жартуюць. Грошы часта праўду заціраюць. 2261. Si vis amari, ama (Seri). Если хочешь быть любимым, люби (сам). Калі хочаш быць каханым, кахай (сам). Параўн.: Бяда, калі жанчына любіць жыццё і яго ўцехі болей, чым яго сэнс, — губіць сваіх нашчадкаў. 2262. Si vis me tlcre, dolendum est primum ipsi tibi (H). Хочешь, чтобы я плакал, ты должен прежде всего сам испытывать боль. NB! Выражение употребляется об искренности чувств поэта. Хочаш, каб я плакаў, ты павінны перш за ўсё сам адчуваць боль. Параўн.: Слёзы лечаць самога і чужога 2263. Si vis nubere, nube pari. Желаешь замуж, выходи за ровню. Хочаш замуж, выходзь за роўню. Параўн.: Не сышліся звычаем, не будзе сям’і. За сына п’яніцы дачку не аддаюць. 2264. Si vis pacem, para bellum. Хочешь мира, готовься к войне. Хочаш міру, рыхтуйся да вайны. 2265. Si vis pacem, para justitiam. Хочешь мира, устанавливай справедливость. NB! Надпись на Дворце мира в Гааге. Хочаш міру, устанаўлівай справядлівасць. Параўн.: У сэрцы любога болей справядлівасці, чым у руках дабрадзейнасці. 2266. Si vivis Romae, Romano vivito more. Если живешь в Риме, живи по римским обычаям. Ср.: В чужой монастырь со своим уставом не ходят. Калі жывеш у Рыме, жыві па рымскіх звычаях. Параўн.: У чужую парафію са сваім звычаем не прыходзь. У чужой бажніцы свечкі не папраўляй. Са сваёю цаною на кірмаш не едуць. Чужына не грэе, як не цешыць малітва на другой мове.