• Газеты, часопісы і г.д.
  • Гаворыць — старажытны Рым, гавораць — пра Старажытны Рым  Валер Санько

    Гаворыць — старажытны Рым, гавораць — пра Старажытны Рым

    Валер Санько

    Выдавец: Хата
    Памер: 380с.
    Мінск 2003
    112.94 МБ

     

    Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
    2484.	Vestis virum facit.
    Одежда украшает (букв.: делает) человека.
    Адзенне ўпрыгожвае (літ.: робіць) чалавека. Параўн.: Выдатна, калі адзенне дапаўняе, яшчэ лепш — калі ўтойвае.
    2485.	Veterem reminiscendo injuriam, invitas novam.
    Вспоминая старую обиду, вызываешь новую. Ср.: Кто старое помянет, тому глаз вон.
    Успамінаючы старую крыўду, выклікаеш новую. Параўн.: Не ўсё сябру ведаць, што на сэрцы ляжыць.
    2486.	Veterrimus homini optimus amicus est.
    Самый старый друг — наилучший.
    Самы стары сябра — найлепшы. Параўн.: Найбольшыя скарбы на свеце — дзеці і верныя сябры. Выбірай сябра не каля поўнай міскі, а калі ўнішчымніцу жывеш. Лепш памерці каля сябра, чым жыць у ворага.
    2487.	Vicinus bonus ingens bonum.
    Хороший сосед — огромное благо.
    Добры сусед — велізарнае шчасце. Параўн.: Выдатна, калі суседства перарастае ў сяброўства. 3 братам можна пасварыцца, з суседам — нізашта.
    2488.	Victoria concordia gignitur.
    Победа рождается согласием.
    Перамога спараджаецца згодай. Параўн.: У каго мышцы пераможа аднаго, у каго веды — пераможа тысячы. Болей спытаеш — болей спазнаеш — болей пераможаш. Пераможаны паспрыяе не такому ж перам ожанаму, а свайму пераможцу.
    2489.	Victoria nulla est, quam quae confessos animo quoque subjugat hostes (CZ).
    Настоящая победа, когда сами враги признают себя побежден­ными. = Сапраўдная перамога, калі самі ворагі прызнаюць сябе пераможанымі.
    2490.	Victoria pax, non pactione parienda est (Cie).
    Мир должен быть добыт победой, а не соглашением.
    Мір павінны быць здабыты перамогай, а не пагадненнем. Параўн.: Які размах, такі налёт. Недабітаму ворагу і гулёне-жанчыне ніхто не верыць. Мір — люстра, ёсць мір — люстра пакажа. Мір забывае аднолькава багача i бедняка, калі яны мерцвякі.
    2491.	Videndum est non modo quid quisque loquatur, sed etiam quid quisque sentiat, atque etiam qua de causa quisque sentiat (Cie).
    Обращать внимание не только на что каждый говорит, но и что каждый чувствует, и по какой причине он чувствует именно так.
    Звяртаць увагу не толькі на што кожны гаворыць, але i што кожны адчувае, і з якой прычыны ён пачуваецца менавіта так.
    2492.	Vigilandum est semper (Cic).
    Необходимо всегда быть бдительным.
    Неабходна заўсёды быць пільным.
    2493.	Vile est, quod licet (Pt).
    Легко доступное не ценится. Ср.: Что нам дано, то не влечет.
    Легка даступнае не цэніцца. Параўн.: На даступных не жэняцца, з імі гуляюць.
    2494.	Vim vi repellere licet.
    Насилие разрешается отражать силой.
    NB! Одно из положений римского гражданского права.
    Насілле дазваляецца адбіваць сілай. Параўн.: Не чакаць пакуль ваўкі з’ядуць авечку, каб сцерагчы статак. Голас смерці і насілля сходу праганяць. Хто пасягнуў на жыццё другога, абавязаны страціць свае.
    2495.	Vina bibunt homines, animalia cetera fontes.
    Только люди пьют вино, остальные животные — ключевую воду.
    Толькі людзі п’юць віно, астатнія жывёлы — крынічную ваду. Параўн.: Таракан і п’яніца — не гаспадар у хаце. П’яныя болей галоў трацяць, чым воіны ў бітвах. П’янства сем’і есць, як іржа жалеза. Ус я існасць Прыроды i Бога супраць наркоты.
    2496.	Vincitur haud gratis jugulo qui provocat hostem (Lcr).
    Не дается даром победа над тем, кто готов подставить под удар свою грудь.
    Не даецца перамога дарам над тым, хто гатовы падставіць над удар свае грудзі.
    2497.	Vindicta hominem sceleratum aliquando consequetur.
    Наказание когда-нибудь постигнет преступника.
    Пакаранне калі-небудзь спасцігне злачынцу. Параўн.: Нават хто над царкву падкапаецца, трапіць у пастку. Злодзею адна дарога, хто яго ловіць — восем. Дзе ўсе крадуць, там няма злодзеяў.
    2498.	Vir bonus est quis?
    Qui consultat patrum, qui leges juraque servat (H).
    Кто является добрым гражданином? Тот, кто соблюдает реше­ния отцов, права и законы.
    Хто з’яўляецца добрым грамадзянінам? Той, хто прытрымліваецца рашэння бацькоў, права і законаў. ГІараўн.: Лягчэй і шчасней выконваць закон, чым адказваць па закону.
    2499.	Viribus unitis res parvae crescunt.
    От соединения сил растут и малые дела.
    Ад аб’яднання сіл растуць i малыя справы. Параўн.: Пры яднанні расце малое, як турнэпс пасля паліву. Не замахвайся на вялікія справы, калі малых не рабіў. Разумение — згода — справа — перамога — разумение.
    2500.	Viri fortis est ne suppliciis quidem moveri.
    Мужественного человека не поколеблют даже пытки.
    Мужнага чалавека не пахіснуць нават катаванні. Параўн.: Цяр-
    плівасць штодзённа не ніжэй мужнасці подзвігу. Багаты бяздомным не бывае, мужны — абсмяяным. Самая вялікая мужнасць не адважна памерці — ціха і непрыкметна несці ярмо штодзённай абыклай працы. На мужных стаяць пераломы гісторыі.
    2501.	Vir sapiens aequo injiiriam fert.
    Умный равнодушно переносит несправедливость.
    Разумны абыякава пераносіць несправядлівасць. Параўн.: Розум вышэй мужнасці, ён адвазе дае дарогу. Шчасце ў неразумных не бывае.
    2502.	Virtus est juventa.
    Молодость — это преимущество.
    Маладосць — гэта перавага. Параўн.'. Раздайся мора — жаба лезе, саступі натоўп — шкаляры ідуць. Прыліў, а не хвалі кіруюць морам i чалавекам, сталасць, а не маладосць робіць асобу. Слава маладому, калі не страціў мускулы, а галаву набыў
    2503.	Virtus hominem jungit Deo.
    Добродетель сближает человека с Богом.
    Дабрадзейнасць збліжае чалавека з Богам. Параўн.'. Рабіць дабро, хто яго заслугоўвае, — служыць Богу. Даць капейку ў руку жабрака — не абавязкова зрабіць добрую паслугу. Аддзяляць старцаў ад працавітьіх — займець крылле анёлаў.
    2504.	Virtus imitatione digna est, non invidia.
    Доблесть заслуживает подражания, а не зависти.
    Доблесць заслугоўвае пераймання, а не зайздрасці. Параўн.: Прыбыткі прывучваюць да расходаў, дабрадзейнасць — да пахвалы. У мудрага і дабрадзейнага зайздроснікаў шмат, як у бальніцы — у здаровага.
    2505.	Virtus nihil expedit praemii.
    Добродетель не требует никакой награды.
    Дабрадзейнасць не патрабуе ніякай узнагароды. Параўн.: За ўсё трэба плаціць, асабліва дзячыцца дабрадзейніку. Усё, што ў дастатку, прыядаецца, асабліва добрыя ці злыя ўчынкі іншых.
    2506.	Virtus nullo dominatu premitur.
    Добродетель не подавит никакая власть.
    Дабрадзейнасць не падавіць ніякая ўлада. Параўн.: З’яўленню анёлаў і дабрадзейных ніякая ўлада не можа запярэчыць. Бык не стамляецца ад сваіх рогаў, дабрадзейны — ад учынкаў.
    2507.	Virtus sola neque datur dono neque accipitur (SI).
    Только одна добродетель не дается и не принимается в дар.
    Толькі адна дабрадзейнасць не дорыцца i не прымаецца ў падарунак. Параўн.'. У добрых бацькоў добрыя дзеці
    2508.	Virtus suo aere censetur (Sen).
    Ценность добродетели в ней самой.
    Каштоўнасць дабрадзейнасці ў ёй самой. Параўн:. 3 адной да-
    брадзейнасцю не пражывеш. Колькі не цягні авечку за вушы — рогі не вырастуць, колькі не выдыгайся з дабром перад дурнаватым — толку не будзе.
    2509.	Virtutem incolumen odimus,
    Sublatam ex oculis quaerimus invidi (H).
    Ненавидим добродетель здравствующую, с завистью ищем исчезнувшую с глаз. Ср.: Что имеем — не храним, потерявши — плачем.
    Ненавідзім дабрадзейнасць існую, з зайздрасцю шукаем зніклую з вачэй.
    2510.	Virtute praevalet sapientia (РН).
    Ум выше храбрости.
    Розум вышэй за адвагу. Параўн.: Мудры вар’яту дарогу саступіць. Добра калі шчаслівы: у маладыя гады стары розум. Добра i прыемна вучыць разумнага.
    2511.	Virtutis et vitiorum grave ipsius conscientiae pondus est: qua sublata, jacent omnia (Cic).
    Собственное понимание добродетели и пороков — самое глав­ное; если этого нет, все становится шатким.
    Уласнае разумение дабрадзейнасці і заганаў — самае галоўнае: Калі гэтага няма, усё становіцца хісткім.
    2512.	Vis consilii expers mole ruit sua (H).
    Сила, лишенная разума, рушится от своей громадности.
    Пазбаўленая розуму сіла разбураецца ад сваёй велізарнасці. Параўн.: Спадзяюцца не на сілу — на розум. Тупому скажы мудрасць, а потым яшчэ i талкуй яе, — лепей не кажы.
    2513.	Vis est permagna naturae (Cic).
    Сила природы очень велика.
    Сіла прыроды надта вялікая. Параўн.: Карову хваляць з-за малака, мужчыну — з-за розуму і сілы, жанчын — з-за дабрыні i паслужлівасці. Мяркуюць не па сіле мускулаў — па сіле сэрца.
    2514.	Vis multa exertatione continenda est (0.
    Силу нужно поддерживать постоянным упражнением.
    Сілу трэба надтрымліваць пастаянным практыкаваннем. Параўн.: Умение і сілу шліфуюць да сыходу дадому. Юр сілы ў розуму не пытаецца.
    2515.	Vis veritatis maxima est.
    Сила правды очень велика. Ср.: Не в силе сила, а в правде.
    Сіла праўды вельмі вялікая. Параўн.: Праўда— паветра, без яе ніхто не абыходзіцца. Няма нідзе праўды, толькі ў мяне і маіх дзяцей. Крывы выпроствае сябе сам, калі ўсюды праўдзівіць.
    2516.	Vis vim vi pellit.
    Сила силу силой толкает.
    Сіла сілу сілай штурхае. Параўн.: Праз сілу і конь воз не павязе. У жыцці, як у сям’і, дзве сілы — чыя мацней, той кіруе.
    2517.	Vitae sal amicitia.
    Дружба — соль жизни.
    Дружба — соль жыцця. Параўн.: Грэе не кажух i дух, а сяброўства i мэта.
    2518.	Vitae summa brevis spem nos vetat incohare longam.
    Непродолжительность жизни не позволяет нам далеко прости­рать надежду.
    Непрацягласць жыцця не дазваляе нам далёка накіроўваць надзею. Параўн.: Навіны i смерць прыходзяць без спросу. Зробленага не вернеш, памерлага не ўваскрэсіш. 3 трох памрэ адзін — два застануцца, адыдзе адзінокі — нікога не застанецца.
    2519.	Vita incerta, mors certissima.
    Жизнь неверна, смерть как нельзя более достоверна.
    Жыццё няпэўнае, смерць як мага болей пэўная. Параўн.: Жыццё — кара, смерць — урок. Колькі ні жыць, смерці дачакаешся.
    2520.	Vita nostra brevis est, brevi finietur.
    Наша жизнь коротка, скоро она закончится.
    NB! Слова взяты из студенческого гимна “Gaudeamus”.
    Наша жыццё кароткае, хутка яно скончыцца. ГІараўн.: Жыццё кароткае для працы, задоўгае для мітрэнгаў. Слава Богу, што ніхто не знае, што яго ў жыцці чакае.
    2521.	Vita sine amicis tristitia est.
    Жизнь без друзей грустна.
    Жыццё без сяброў сумнае. Параўн.: У каго сяброў і дзяцей многа, той улюбёнец Бога.
    2522.	Vita sine libertate — nihil.
    Жизнь без свободы — ничто.
    Жыццё без свабоды — нішто. Параўн.: Для вольнага няма турмаў. Шмат бязмэтна птушка лятаехутка трапіць у сілок.