Ш в а н д а (напалохана і заікаючыся): Навошта... В о ц ы л к a : Ну і племя! Г у л і н а р ы: Дык не? Чаму тады кажаш, што табе падабаюся (афіцыянткі адыходзяі{ь). Воцылка: Ну, шчыры дзякую! Тут мужчыны жывуць, мабыць, як у пекле, бо мусяць ажаніцца з кожнаю, якой кажуць, што яна ім падабаецца (між тым разлівае віно). Шванда: Мне нібы нехта нож усадзіў’ За жанчыну! Але ж магло б і пашчасціць! Воцылка: Я не маю, яснавяльможны пан, пустых прыхамацяў і пайду піць! Гэта будуць лепшыя лекі ад тых пакут (ставіць крэсла). Шванда(7дзе да стала і садзіцца): Я цэлы дзень на нервах, буду лячыцца (абодва п ’юць і ядуць). Між тым на вуліцы гучыць народная песня "Толькі ты мне, дудар, дадудзі” на скрыпцы і на трумарыне. Шванда(прыслухаўся, жахнуўся, ускочыў): Што гэта? Ці мне здаецца? Гэта музыканты з Чэхіі! Гэта са Страконіц! (бяжыць да дзвярэй) Гэта ты, мая салодкая пакута! Даротка! Калафуна! Ці гэта мажліва? З’ява IX Даротка. Калафуна. Уваходзяць. Даротка: Божа нябесны, як я табс ўдзячная! Мой каханы Шванда! Ах, як я ўсцешана, што мы цябе знайшлі, мы абышлі амаль цэлы свет, праз горы і даліны, праз лясы і рэкі, а калі б не незнаёмая жанчына, сядзелі б мы недзе далёка адсюль і выглядалі цябе! Ну, як справы? Што робіш? Ці ўспамінаў мяне? Ці добра пачуваешся? Ну, так кажы! В о ц ы л к а (між тым сядзіць за сталом і выпівае)'. Ну і лапатуха! Ш в а н д a: Але што я скажу, калі ты прагнеш выпытаць у мяне ўсё аж да суднага дня? Мне добра, думаю пра цябе, але што на цябе найшло, чаму ты выбралася ў свет? Калафуна: Так, падумай, Шванда, якая гэта жанчына! Калі ты не вярнуўся праз чатыры тыдні, павесіла галаву, а калі прайшло восем тыдняў, то ўжо зусім галаву страціла. Даротка: Я табе казала раней, што без цябе не вытрымаю, а потым увесь час думала пра тое, што з табою нешта здарылася. В оцы лка: Чорта з два, добра вядомая песня, ну трэба ж! Калафуна: А калі б яе напаткала няшчасце... Д а р о т к a: Ах, я ледзьве не памерла! Ш в а н д a: Здарылася няшчасце? Калафуна: Яе бацька лёг і больш не падняўся... Ш ванда : Твой бацька? Даротка: Ах, так! (выцірае слёзы) В о ц ы л к a: Магла б там пакласціся замест яго. Калафуна: Ты, пэўна, вярнуўся б, калі б мы раней не прыйшлі за табою. Я думаў, што ты ад яе вачэй не адарвеш. Я на гэта і разлічваў. Хе-хе! Скажу табе шчыра, старая бурчыць бясконца на малых, эканоміць цяпер на едаках. Магчыма, у свеце ты нешта зможаш адарваць, але заўсёды знойдзецца нейкі халтуршчык, які цябе апярэдзіць. Для мяне гэта быў доўгі шлях, і старая будзе сварыцца, калі я вярнуся, але нічога зарабіць дома не змог. Гэтая дзяўчына цябе кахае так, ажно мяне цалкам выматала. Даротка: Ну, цяпер больш не буду, цяпер усё добра, цяпер мы разам, цяпер возьмеш тысячы і вернемся дахаты. В о ц ы л к a: Ну і сойка! Ш в а н д a: Тысячьі? Каханая Даротка, пра тысячы няма гаворкі. Даротка: Ну хай будуць сотні! Я з гэтага праблему рабіць не буду. Ш в а н д a: Лялечка, у мяне нічога няма. Даротка: Нічога? Шванда: Насамрэч, я грошай зарабіў дастаткова, але яны цякуць як вада скрозь пальцы, усюды хапае дзіўных людзей, той музыкант, той камедыянт, той хоча тое, гэты іншае, таму я вымушаны быў плаціць, вось чаму ў мяне грошы адразу і знікалі. Даротка: Але Шванда! Шванда: Але сёння ўсё будзе інакш! Цяпер я маю свайго сакратара і камердзінера. Даротка:Ты? Шванда: Вось гэты будзе ўсё кантраляваць. Ці не праўда, Воцылка? В о ц ы л к а (хутка ўстае і, наблізіўшыся, рассыпаеца ў кампліментах): О так! Абавязкова! Маім асноўным клопатам будзе яснавяльможны пан, буду служыць старанна і з любоўю, а калі нешта будзе не так, то маеце права мяне панізіць... Шванда: Усё будзе добра! Я зразумеў, пра што думаеш... В о ц ы л к а (нізка схіляецца ў паклоне, пра сябе): Ну і відушчы! Я сам сябе не разумею. Шванда: А каб ты ведаў, як сябе паводзіць, знаёмлю цябе з Дароткаю, маёю нявестаю. Воцылка(убок,): Гром з яснага неба! (гучна) О, нічога мне навіна! (страляе здалёк па Даротцы вачыма.) Шванда: Але, лялечка, я цяпер толькі ўбачыў! Вы ж галодныя і стомленыя, сядайце! Гэй, Воцылка, загадай, каб прынеслі ежу і пітво. Воцылка выходзіць. Даротка: Слухай, Шванда, твайму сакратару я не падабаюся! Ён так глядзіць на мяне, нібы хоча забіць. Шванда: Ідзі ты, не вар’яцей, табе нешта здалося! Ён насамрэч добры хлопец, але ты не разумееш, што робіцца ў свеце. Зразумей мяне, пані, мы паіншаму ўсё бачым, чым хамы. В о ц ы л ка (вяртаецца са шклянкамі, ежаю і пітвом); Гэта для горла і страўніка! Запрашаю, яснавяльможная пані, разгавецца! I няхай добраму пану будзе для здароўя таксама. Калафуна: Так, хе-хе, я таксама разгавеюся (сядае). Шван да: Еш, Даротка, і пі, нібы ты дома! Даротка сядае. З’ява X Мікулі. Уваходзіць. Мікулі: Панове! Шванда: Ах, наш гаспадар дома! Мікулі: Я толькі што з каралеўскага палаца. Адразу пасля мяне па цябе прыйдзе дваранін, каб правесці да нашай прынцэсы (адыходзіць). Воцылка : Звар’яцець можна, пра прынцэсу мы зусім забыліся! Даротка: Да прынцэсы? Што гэта за прынцэса? Ш ван д a: Ox, дзяўчынка мая, гэта мае будзённыя клопаты! Даротка: Маладая, прыгожая? Шванда: He ведаю, чуў, што плаксуха і што мне трэба яе трохі пазабаўляць. Воцылка: Дзейнічайце, яснавяльможны пане, дзейнічайце, яшчэ вы зможаце паспець, але ў гэтым адзенні для пудзіла вас не пусцяць у палац, бо падумаюць, што вы збіраецеся палохаць вераб’ёў. Я сказаў, што буду пра вас клапаціцца і цяпер мушу слова стрымаць. Ідзіце! Яснавяльможная пані няхай будзе такой добрай і можа пайсці з нашым суайчыннікам, а я таксама пайду, але некуды за дзверы (бярэ Шванду пад руку і выходзіць з ім.) Калафуна: Якая добрая душа гэты сакратар хе-хе! Даротка: Думаеце? Калафуна: Mae нейкія клопаты! А пра сябе і не ўспамінае. Піце яшчэ, панна Даротка! Сёння ўсё добра атрымалася. Шкада, што няма са мною маіх чарцянятаў, a то наеліся б! Даротка: Мне раптам стала так дрэнна, быццам нешта нядобрае можа адбыцца. Калафуна: Наогул хе-хе, яно то так, можа нешта адбыцца. Даротка: А што? Калафуна: Магчыма, я схаплю гарачку. Даротка: Ах, не жартуйце! Нашая незнаёмая прыяцелька была такая ўсхваляваная і паўтарала нам увесь час, каб мы спяшаліся... Калафуна: I нашто гэтыя незразумелыя прыхамаці піце! Даротка: Не-не, я не магу знайсці сабе месца. Я павінна пайсці за Швандам. Хадзем, Калафуна, хадзем, няхай у яго ўсё будзе добра! Калафуна: I што на вас найшло! I што пакінуць цяпер жыллё? Даротка : Бог вас узнагародзіць, пайшлі! Калафуна: Ну толькі дзеля вас, мілая Даротка, але скажу вам, што маё сэрца застанецца каля гэтага божага пачастунка хе-хе! Мусіце мне паверыць (спявае): Толькі ў добрай, поўнай шкляцы Квітнее радасці кветка; Хто ніколі не быў пад мухаю, Той не ведае, што такое свет. Даротка, весяліцеся! Я выпіў і мне добра. Хадзіце сюды, прыгадаем наша (кладзе шапку ўбок, бярэ скрыпку). Потым пойдзем па Шванду. ДУЭТ: Найшчаслівейшы з усіх стварэнняў - Гэтакі музыкант: Робіцца не робіцца, а ён заўсёды Шчасця свайго гаспадар. Куды ні прыйдзе, усюды вітаюць, Гэй, ідзе мілы госць! А дзе яму добра, Там заўсёды весела (адыходзяць) Калі Даротка не спявае, то можа спяваць Калафуна ПЕСНЯ: Даротка Трнкова, Каханага Шванду не падганяй! Калі вып’ем і з’ядзім, Дык пойдзем за ім, пойдзем за ім! У двары караля будзем з ім піць. Калі б мяне Кордула Тут убачыла, то быў бы канец! Усе каркаюць На нашым двары і нават певень! He магу на цябе, Мой Шванда каханы, забыцца. Іду за ім па свеце, а ён пайшоў да іншай. Сярод тысяч людзей He бачу нават следу майго мілага. Я сын Страконіц Найлепшы прадстаўнік свайго краю з пустой кішэняю; На спіне ў мяне заплечнік, А ў руцэ велікодная булка ды поўная шклянка. Малпа трымае мае валасы I скача па галаве Насыплю булак сабе ў крысо. Пойдзем разам Да каралеўскага двара на канцэрт; Будзем там спяваць Тысячы класці ў шапку; А пазней павязем у вазку. А мая Кордула Як гэта ўбачыць, то звар’яцее. Змена дэкарацый Раскошная зала. У цэнтры на ўзвышэнні трон для прынцэсы, а побач крэслы для яе прыдворных. Паперадзе, з правага боку, крэсла для Шванды. З’ява XI Зуліка сядзіць на троне. прыкрытая тонкай наміткай. 3 абодвух бакоў дамы і паны. якія сядзяць ціха. Шванда і Воцылка ўваходзяць у суправаджэнні двух прыдворных. Прыдворны(становіцца пасярод): Міласцівая князёўна, гэтага маэстра дасылае табе бацька кароль, каб пацешыў тваё сэрца (ківае Шванду, каб сядаў, і адыходзіць.) Шванда садзіцца і пачынае граць. Воцылка стаіць каля яго. Праз некалькі тактаў, як толькі дамы і паны пачуюць музыку, то пачынаюць круціць галавою, з задавальненнем сябе шчыпаць, прытупваць і гайдацца, аж пакуль нарэшце не ўскокваюць і не пачынаюць танцаваць польку. Пасля танца разыходзяцца. 3 у л і к а (доўга нічога не разумее, потым уважліва прыслухоўваецца, скідвае намітку і радасна шчабеча падчас танца з двума панамі. Нарэшце ўстае з трона і падбягае да Шванды): 0, мілы, прывабны юнак! Зуліка ўдзячная табе за тое, што ты напоўніў яе сэрца гэтай цудоўнай музыкаю. Маё сэрца было, нібы выпалены яркім сонцам луг, але гэтыя чароўныя гукі даляцелі да яго і праліліся, нібы нябесная раса. Шванда(кланяег/цаў О! В о ц ы л к а (убок): Халера ясна! Яна гаворыць, як турэцкі паэт. Зуліка: Цяпер не маеш права ад мяне адыходзіць, разумееш, бо я зноў магу засумаваць. Шванда: О! Воцылка : Кажыце што-небудзь разумнейшае! Шванда: Што? Воцыл ка: Скажыце, напрыклад, “ах!” або “ух!” Зуліка: Зуліка будзе за гэта вас любіць, як любіць ягня свежыя лісты і рыба свежую ваду. А калі пажадаеш тое, што табе падкажа сэрца, то Зуліка перадасць бацьку і ўсё споўніцца. В о ц ы л к a: Прыдумайце хутка нешта жорсткае! Ш ванда: О! (даяго) Я не разумею пра што яна кажа! Зуліка: Ты, пэўна, Зуліцы не верыш? Ш ва н д a: О, а як жа! А хто такая гэтая Зуліка? Зуліка: Хто? Ха-ха-ха, мне гэта падабаецца! О, ты вясёлы чалавечак, гэта тая, якая была самотнай, а ты яе пацешыў, якая стаіць перад табою і якая не перастае дзякаваць небу за тое, што паслала ёй вызваленне. Але скажу табе, што нікуды не маеш права ісці, бо раззлуеш Зуліку. А Зуліка ўмее гневацца, але злосць доўга не трымае і хутка зноў робіцца добрай, а потым смяецца. Ну, смейся таксама!