Гісторыя палітычнай і прававой думкі Беларусі
Ірына Вішнеўская
Выдавец: Тэсей
Памер: 272с.
Мінск 2004
2.7. Палітычныя ідэі старажытных летапісаў і «Слова пра паход Ігаравы»............................................24
Г л а в a 3
ГРАМАДСКАПАЛІТЫЧНАЯ I ГІРАВАВАЯ ДУМКА Ў ПЕРЫЯД
СТАНАЎЛЕННЯ I ФАРМІРАВАННЯ БЕЛАРУСКАГА ЭТНАСУ
I ЎМАЦАВАННЯ ДЗЯРЖАЎНАСЦІ (ДРУГАЯ ПАЛОВА
XIIIXV стст.)..........................................26
3.1. Агульнадзяржаўныя ідэі беларускалітоўскіх летапісаў «Летапісец Вялікіх князёў літоўскіх», «Беларускалітоўскі летапіс
1446 г.», «Хроніка Быхаўца».............................26
3.2. Рэлігійнапалітычныя супярэчнасці і іх адлюстраванне ў палітычнай і прававой думцы (XIVXV стст.)..............30
3.3. Развіццё прававой думкі ў XIVXV стст...........35
Г л а в a 4
ПАЛІТЫЧНАЯ I ІІРАВАВАЯ ДУМКА БЕЛАРУСІ ЭПОХІ
АДРАДЖЭННЯ I РЭФАРМАЦЫІ (XVI ст.).......................37
4.1. Асаблівасці айчыннага рэнесансавага гуманізму...37
269
4.2. Асаблівасці і змест памяркоўнагуманістычных поглядаў на развіццё грамадства (Ф. Скарына, М. Гусоўскі, М. Літвін, А. Волан, С. Будны, Л. Сапега і інш.)...................39
4.3. Палітычныя і прававыя погляды Ф. Скарыны (1486(90)1551 (56)................................... 40
4.4. Палітычныя і прававыя погляды Міколы Гусоўскага.......44
4.5. Палітычныя і прававыя погляды Міхалона Літвіна.....46
4.6. Палітычныя і прававыя погляды ідэолагаў Рэфармацыі • • • • 48
4.7. Палітычныя і прававыя погляды радыкальнагуманістычнага крыла антытрынітарыяў...................................56
4.8. Палітыкаправавая думка Беларусі аб прынцыпах дзяржаўнай уніі ВКЛ з Польскім Каралеўствам....................58
4.9. Развіццё прававой думкі ў Статутах ВКЛ.............60
Гл а вa 5
ПАЛІТЫЧНАЯ I ПРАВАВАЯ ДУМКА БЕЛАРУСІ ПЕРЫЯДУ КОНТРРЭФАРМАЦЫІ I КРЫЗІСУ ФЕАДАЛЬНАПРЫГОННІЦK1X АДНОСІН................................................64
5.1. Прычыны распаўсюджання контррэфармацыі ў Вялікім княстве Літоўскім.......................................64
5.2. Палітычныя і прававыя погляды Пятра Скаргі. Абгрунтаванне ідэі уніі............................................65
5.3. Абарона уніі паміж праваслаўнай і каталіцкай цэрквамі ў творчай спадчыне Іпація Адама Пацея...................67
5.4. Палітычныя і прававыя ідэі ў палемічнай літаратуры XVII ст. 70
5.5. Натуральнаправавыя ідэі ў працах Адама Алізароўскага • • • 75
5.6. Палітычныя і прававыя погляды Казіміра Лышчынскага (16341689)............................................ 78
5.7. Грамадскапалітычныя і прававыя погляды Сімяона Полацкага (16291680)....................................... 80
Г л а в a 6
АДЛЮСТРАВАННЕ АСВЕТНІЦКІХ ІДЭЙ У ПАЛІТЫЧНАЙ
I ПРАВАВОЙ ДУМЦЫ БЕЛАРУСІ (ДРУГАЯ ПАЛОВА XVIII ст.) 85
6.1. Уплыў асветніцкіх ідэй на грамадскапалітычную і прававую думку Беларусі...............................85
6.2. Грамадскапалітычныя і прававыя ідэі ў гістарычных сачыненнях..................................................87
6.3. Крытыка магнацкай алігархіі і фсадальнай [ірававой сістэмы ў шляхецкай публіцыстыцы, прамовах, навуковых трактатах другой паловы XVIII ст..................................90
6.4. Фізіякратызм — тэарэтычная аснова рэфармавання грамадскага ладу..............................................96
6.5. Палітычныя і прававыя ідэі ў Канстытуцыі 3 мая 1791 г.99
270
6.6. Палітычныя і прававыя погляды кіраўнікоў паўстання 1794 г.— Т. Касцюшкі і Я. Ясінскага............................102
6.7. Абшчыннакамуністычныя традыцыі ў творчасці Іосіфа Яленскага (17561816).................................... 108
Г л а в a 7
РАЗВІЦЦЁ ПАЛІТЫЧНАЙ I ПРАВАВОЙ ДУМКІ БЕЛАРУСІ
Ў СКЛАДЗЕ РАСІЙСКАЙ ІМПЕРЫІ (КАНЕЦ XVIIIXIX стст.) 109
7.1. Асаблівасці станаўлення грамадскапалітычнай і прававой думкі Беларусі пасля далучэння яе да Расійскай імперыі ••■109
7.2. Праект адраджэння палітычнай самастойнасці Вялікага княства Літоўскага М.К. Агінскага.....................112
7.3. Ліберальны напрамак у палітыкаправавой думцы Беларусі першай паловы XIX ст..................................117
7.4. Роля новай беларускай літаратуры ў культурнанацыянальным адраджэнні Беларусі...............................129
7.5. Ліберальная думка Беларусі ў сярэдзіне XIX ст.....138
7.6. Палітычны лібералізм 8090х гадоў XIX ст.........143
7.7. Кансерватыўны напрамак у палітыкаправавой думцы Беларусі XIX стагодзя.....................................152
7.8. Рэвалюцыйнадэмакратычны напрамак палітыкаправавой думкі Беларусі XIX ст.................................157
Г л а в a 8
ГРАМАДСКАПАЛІТЫЧНАЯ ДУМКА БЕЛАРУСКАГА
АДРАДЖЭННЯ Ў КАНЦЫ XIX ПЕРШАЙ ЧВЭРЦІ XX стст. 167
8.1. Фарміраванне беларускай нацыянальнай ідэі.........167
8.2. Развіццё нацыянальнай палітыкаправавой думкі праз першыя беларускамоўныя друкаваныя выданні — газеты «Наша доля» і «Наша ніва» •...........................175
8.3. Беларуская мастацкая літаратура пачатку XX ст. як фактар фарміравання нацыянальнай свядомасці........178
8.4. Пытанні нацыянальнадзяржаўнага будаўніцтва ў творчай спадчыне ідэолагаў беларускага нацыянальнага руху (I. Луцкевіча, А. Луцкевіча, Я. Лёсіка, В. Ластоўскага, А. Смоліча, А. Цвікевіча).........................................182
8.5. Нацыянальнадзяржаўная ідэя ў праграмах беларускіх палітычных арганізацый (1914—1919 гг.)....................188
8.6. Ігнат Абдзіраловіч (Канчэўскі) і яго эсэ «Адвечным шляхам» 194
8.7. Палітычныя і прававыя погляды Уладзіміра Самойлы • • ■ ■ 197 Г л а в a 9
ПАЛІТЫЧНАЯ I ПРАВАВАЯ ДУМКА САВЕЦКАЙ БЕЛАРУСІ Ў 2030я гады XX ст......................................200
9.1. Рэалізацыя ідэі дзяржаўнага суверэнітэту БССР у партыйнадзяржаўнай практыцы савецкай Беларусі.................200
271
9.2. Распрацоўка і рэалізацыя ідэалогіі беларусізацыі....205
9.3. Ідэалагічнае абгрунтаванне адыходу ад палітыкі беларусізацыіі станаўленне таталітарнай сістэмы....................207
9.4. Развіццё прававой думкі.............................209
9.5. Станаўленне беларускай юрыдычнай навукі.............214
Г л а в a 10
ПАЛІТЫЧНАЯ I ПРАВАВАЯ ДУМКА БССР У 4080я гады XX ст. 217
10.1. Новыя тэндэнцыі ў грамадскапалітычнай думцы пасля Вялікай Айчыннай вайны...................................217
10.2. Кансерватыўны і дэмакратычны напрамкі ў палітычнай думцы паслясталінскай пары...............................222
10.3. Развіццё юрыдычнай навукі ў Беларусі (19451980ягадыХХст.)...................................231
Г л а в a 11
ПАЛІТЫКАПРАВАВАЯ ДУМКА БЕЛАРУСІ НА СУЧАСНЫМ ЭТАПЕ.......................................................235
11.1. Новыя палітыкаэканамічныя рэаліі канца 1980 — пачатку 1990х гадоў і іх уздзеянне на палітычную і прававую думку Беларусі.................................................235
11.2. Канстытуцыйны працэс у Рэспубліцы Беларусь і яго адлюстраванне ў палітыкаправавой думцы краіны...............238
11.3. Ідэалогія беларускай дзяржаўнасці ў палітыкаправавой думцы сучаснай Беларусі.....................................252
11.4. Развіццё юрыдычнай навукі Рэспублікі Беларусь......258
Вучэбнае выданне
Вішнеўская Ірына Уладзіміраўна
ПСТОРЫЯ ПАЛІТЫЧНАЙ I ПРАВАВОЙ ДУМКІ БЕЛАРУСІ
Дапаможнік для студэнтаў вышэйшых навучальных устаноў
Галоўны рэдактар Я.К. Кукушкін Рэдактар АЛ. Мельнікава Карэктар Е.Б. Рафалюк
Тэхнічны рэдактар В.У. Кузьміна Мастак С.В. Лакціонава Камп’ютэрная вёрстка А.І. Каралёва
Падпісана ў друк 08.06.2004. Фармат 60x84 '/і6. Папера афсетная. Гарнітура Пецярбург. Друк афсетны. Ум. друк. арк. 15,81. Ул.выд. арк. 15,93. Тыраж 1000 экз. Заказ 333.
Выдавецтва «Тэсей» ТАА. ЛН № 02330/0056993 ад 01.04.04. 220002, Мінск, вул. В. Харужай, 31a, п. 510, тэл. 2377208, 2848863, email: tesey@belsonet.net.
Надрукавана з дыапазітываў заказчыка на ТАА «Промкомплекс», ЛП № 02330 / 0056669 ад 29.03.2004. 220021 г. Мінск, зав. Бехцерава, 10.
ii hWlltslaaJ&lj}
ІРЫНА УЛАДЗІМІРАЎНА ВІШНЕЎСКАЯ
дацэнт кафедры тэорыі і гісторыі ■ права Беларускага дзяржаўнага
( эканамічнага універсітэта.
z Спецыяліст у галіне гісторыі
*' ’і А дзяржавы і права, прававой і па
літычнай думкі БеларусІ. Аўтар « больш 40 навуковых прац, у тым
ліку: «Хрышчэнне Белай Русі: асаблівасці і наступствы» (1992), «Гісторыя дэяржавы і права Беларусі» (2000), «Фарміраванне інстытута ўласнасці ў заканадаўстве ВКЛ XVXVI ст.ст.» (2001), «Катэгорыя “свабоды’ у палітыкаправавой думцы Беларусі» (2003), «Прававыя і палітычныя погляды беларускіх юрыстаў XIX — пачатку XX стагоддзя» (2004) і інш. ■ л
® е' z ф
*« о PC ш 20
о —і о "С
M3 □
5
S3
00
CD О S3
3=1
S
сл m =□
“О
о
КНІГІ ОНЛАЙН
