КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
He забудзем суровую эпоху, якую перажыў Мір у апошшою вайну, у памяць аб ёй у розных месцах горада стаяць похшікі-абеліскі. У гараджап старэйшага пакалення на памяці расстрэлы мірных жыхароў. У замку гітлераўцы зрабілі лагер для ваеннапалонпых і гета. Колькасць населыгіцтва яшчэ не дасягнула даваеннай, але будаўніцтва гарадскога пасёлка Мір ідзе поўным ходам, у бліжэйшым будучым ён ператворыцца ў цэнтр турьізму міжнароднага ўзроўню. Крок за крокам рэстаўруецца гонар Беларусі — Мірскі замак, аднаўляецца старая забудова старажытнага горада. Працягваюцца архітэктурна-археалагічныя даследаванні, якія патроху раскрываюць нам гістарычнае мінулае гэтых мясцін. Пажадасм жа ўсім, хто так самааддана працуе над аднаўленнем старажытных помнікаў Міра і ўсёй Беларусі, самай вялікай удачы на гэтай высакароднай ніве! Наш маршрут па выдатпых помніках Гродна і Панямоння падышоў да канца. Мы спрабавалі расказаць аб усім тым цудоўным, што захоўвае гэты край са свайго вялікага мінулага, гаварылі аб помніках, цяпер шырока вядомых у гісторыі архітэктуры і мастацтва Беларусі. Тое-сёе з таго, іпто тут апісана, вядома не так шырока і часцей толькі спецыялістам. Хацелася б думаць, што гэтая сціплая кніга для чытаішя (ніяк пе даведнік) абудзіць цікавасць чытача да старажытных помнікаў краіпы і ён накіруецца туды для знаёмства з тым, што мы апісалі, насустрач таму, што засталося яшчэ неадкрытым... Літаратура Алексеев Д. В. Нгнатвй Кульчннскнй — первый нсследогатель белорусскнх древностей II Древноств славям в Русн: К 80-летню Б. А. Рыбакова. М., 1988. Антшюе В. Г. Паркн Белорусснн. М., 1975. Воронйн Н. Н. Древнее Гродно // Матерналы н лсследовання по археологші СССР. М., 1954. Вып. 41. Гурйн М. Ф. Мпр. Мн., 1985. Дурова Н. А. Кавалернст-девііца. СПб., 1836. Караткевіч В. Б., Кулагін A. М. Помнікі Слоніма. Мн., 1983. Квйтнйцкая Е. П. Белоруссня // Всеобіцая нсторня архнтектуры: В 12 т. М., 1968. Т. VI. Квйтнйцкая Е. Д. Планнровка Гродно в 16—18 вв. // Архнтектурное наследство. М., 1964. Вып. 17. Краўцэвіч A. К. Гарады і замкі Беларускага Панямоння XIV—XVIII стст.: Планіроўка, культурны слой. Мн., 1991. Кулагйн A. Н. Архптектура дворцово-усадебных апсамблей Белорусснп второй половнны XVIII — начала XIX в. Мп., 1981. Малевская М. В. К реконструкцнн майолнковых полов Ннжней церквн в Гродно // Культура Древней Русіі. М., 1966. Ожешко Э. Мемуары. Мп., 1911. Пярвышын У. М Помнікі Гнезна. Мн., 1991. Рапапорт П. А. Пётр Міланег — гродзенскі дойлід XII ст. // Помнікі гісторыі і культуры Беларусі. Мн., 1987. № 4. Pamwnopm П. А Русская архнтектура X—XIII вв. Археологая СССР. Л., 1982. Вып. Е—1—47. Сергачее С. А. Деревянная архнтектура Белорусснн XVI—XVII вв. Мп., 1984. Ткачоў М. А. Замкі Беларусі. Мп., 1977. Ткачоў М. А. Абарончыя збудаванні заходніх зямель Беларусі XIII—XVIII стст. Мн., 1978. Tpycoe О. А. Памятнпкв монументального зодчества Белоруссвд XI— XVIII вв. Мн., 1988. Трусаў A. А. Старонкі мураванай кнігі. Мн., 1990. Чантурйя В. А. Архнтектурные памятнлкн Гродпо. Мн.. 1983. Чантурйя В. А. Нсторвя архнтектуры Белоруссян. Мн., 1985. Чарняўскі I. М., Жаровіна Г. П. Нечаканае адкрыццё // Помнікі гісторыі і кулыуры Беларусі. 1982. № 4. С. 34—36. Чтення в обшестве цсторлп п древностей Россвйскнх прн Московском уннверснтете. М., 1870. № 3. С. 25, 78. 80, 81 (о пребываннв ст. Августа в Гродно). Янаівічэне A. С. Самабытныя рысы беларускай готыкі // Помнікі гісторыі і культуры Беларусі. 1974. № 1. Durczewski Zd. Stary Zamek w Grodnie w swietle wykopalisk dokonanych w latach 1937—1938 // Niemen. 1939. Nr. 1. Jodkowski J. Swijitynia warowna na Kofozy w Grodnie. Grodno, 1936. Sprawozdanie z prac na Starym Zamku w Grodnie 1933—1937. Grodno, 1938. Szymanski Stanislaw. Patac krolewski w Grodnie // Rocznik Biafostocki. T. VI. Bialystok, 1965. S. 297—333. Tatarkiewicz B7 Swiack. Warszawa, 1937. Wojciechowski J. Stary Zamek w Grodnie. Warszawa, 1938. Слоўнік спецыяльных шэрмінаў Абак— верхпяя частка капітэлі, калоны, паўкалоны, пілястры Алькеж — гл. эркер Амбон — узвышэнне ў царкве перад так званымі царскімі варотамі Антаблемент — верхні, архітэктурна распрацаваны элемент класічнай ордэрнай сістэмы Анфілада — шэраг злучаных памяшканняў, дзвярныя праёмы якіх размешчаны на адпой асі Апсіда — выступ будынка паўкруглай. шматвуголыіай ці квадратнай формы ў плане — часцей у культавых пабудовах Аркада — шэраг аднолькавых па абрысах арак, якія абапіраюцца на слупы або калоны Атык — 1) сценка, размешчаная над карнізам будынка; 2) паверх, размешчаны вышэй верхняга карпіза будынка Бабінец — пярэдняя частка царквы перад паперцю Базіліка — прамавугольны ў плане будынак, які ўнутры падзяляецца ўздоўж двума радамі калон Балюстрада — агароджа з фігурных слупкоў, якой упрыгожваюць балконы, тэрасы. галерэі. лесвіцы Барбакан — дадатковае ўмацаванне. якое ўваходзіла ў сістэму крэпасці Бельведэр — невялікая вежа над будынкам або асобная невялікая пабудова на ўзвышаным месцы, адкуль можна аглядаць ваколіцы Валюта — архітэктурны матыў у форме спіралепадобнага завітка з ’’вочкамі" Віньетка — аздабленне ў выглядзе невялікага малюнка на загаловачвым лісце кнігі, у пачатку або ў канцы раздзела, у альбоме Данжон — галоўная вежа ў сярэднявечным замку, якая стаіць асобна Канелюра — вертыкальны жолаб на ствале калоны ці пілястры сегментнага ці паўкруглага сячэшія Кансоль — выступ у сцяпе ў выглядзе каменя ці пліты дэкаратыўнага прызначэнпя або рэальная апора карніза, балкона Картуш — скульптурнае ці ляпное ўпрыгожанне ў выглядзе не зусім разгорнутага світка з авальным ці круглым полем пасярэдзіне Контрфорс — мураваная папярочпая сценка (вертыкальны выступ ці рабро), якая ўзмацняе асноўную нясучую канструкцыю Курданёр — парадны двор палаца. сядзібы, створаны галоўным корпусам і бакавымі флігелямі Лапатка — плоскі вертыкальны выступ на сцяне будынка Люкарна — аконны праём у даху або ў купале Мадульён — архітэктурная дэталь тыпу кранштэйна, якая падтрымлівае вынасную пліту карніза будынка Неф — адна з падоўжвых частак будынка, аддзеленая ад астатніх радам калон або слупоў Ордэр — разнавіднасць спалучэпня. парадак размяшчэння частак архітэктурных канструкцый (калон і антаблементу). Асноўныя тыпы: дарычны, іанічны, карынфскі, тасканскі, кампазітпы Пандус — нахіленая пляцоўка для ўезду да параднага ўваходу Парэбрык — форма арнаментальнай цаглянай муроўкі, калі цэгла ставіцца пад вуглом да вонкавай паверхні сцяны Пілон — масіўная, часцей за ўсё прамавугольная калона, якая падтрымлівае аркі, скляпенні. афармляе па баках уваходы у паркі. на масты і пад. Пілястра — плоскі вертыкальны выступ прамавугольнага сячэння на паверхні сцяны, мае тыя ж часткі, што і калона Порцік — 1) частка будынка, адкрытая на адзін ці на ўсе бакі, створаная калопамі ці аркамі з перакрыццем, атыкам ці франтонам; 2) аналагічна зробленьі ўваход у будынак Ратонда — круглая пабудова, звычайна акружаная калонамі і ўпрыгожаная купалам Pvcm — від апрацоўкі сцяны каменнымі квадрамі. калі кожпы камень з вонкавага боку захоўвае груба сколатую паверхню з вузкім гладкім кантам п а краях Рызаліт — частка будынка. якая выступае за асноўную лінію фасада па ўсёй вышыні сцяны Сандрык — невялікі прафіляваны карніз, размешчаны пад праёмам акна ці дзвярэй Трансепт — папярэчны неф ці некалькі пефаў, якія пад прамым вуглом перасякаюць асноўныя (прадолыіыя) нефы Франтон — верхняя частка фасаднай сцяны будынка, створаная скатамі даху Фрыз — 1) сярэдняя частка антаблемента; 2) лентачная скульптурная ці жывапісная кампазіцыя, якая дэкарыравала сцяну Цяга — тонкі гарызанталыіы выступ на сцяне, звычайна на ўзроўні міжпавярховых перакрыццяў Шчыпец — 1) верхняя частка сцяны трохвугольпых абрысаў, абмежаваная двума схіламі даху; 2) верх сцяны фасада таксама абмежаваны схіламі, але са складаным малюнкам завяршэпня Шчыт — франтон двухскатнага даху Эркер — паўкруглы. трохвугольны або шматгранны зашклёны выступ у сцяне будынка Змест Уступ 5 3 мінулага пёманскіх берагоў 7 Частка 1. Помпікі Гродна і яго наваколля 11 Гістарычная планіроўка Гродна (13). Гара ’’Стары замак“ (15). Ніжняя царква (20). Княскі церам XII ст. (22). Умацаванні замка эпохі Кіеўскай Русі (23). Замак Вітаўта (25). Верхняя царква (26). Замак Стэфана Баторыя (27). Новы замак (30). Пабудовы ў паваколлі замкаў (33). Царква Барыса і Глеба на Каложы (35). Гродзенская шкОла старажытнага дойлідства (41). Плошча рынку (42). Езуіцкі (фарны) касцёл (43). Кляштар бернардзінаў (47). Брыгіцкая вуліца і кляштар брыгітак (48). Вуліца Гарадніца і пабудовы А. Тызенгаўза (51). Францысканскі кляштар і касцёл (57). Дом Элізы Ажэшкі (58). Некалькі слоў аб гродзенскім музеі (59). Свяцк (63). Індура (66). Частка 2. На Росі, Зя.іьвяшіы і Свіслачы 68 Ваўкавыск (68). Помнікі ў Гнезна(71). Падароск, Поразава, Свіслач (79). Поразава (81). Частка 3. На правым беразеНёмана 86 Шчучын (86). Малое Мажэйкава. Мураванка (89). Ліда (92). Іўе (94). Ч а с т к a 4. Навагрудак і ваколіцы 97 Некалькі старонак з гісторыі Навагрудка (97). Дзядзінец і вакольны горад Навагрудка (98). Царква Барыса і Глеба (101). Міхайлаўскі касцёл (103). Дом Міцкевіча (103). Сядзіба ў Шчорсах (105). Замак у Ліобчы (110). Уселюб (111). Літоўка (113). Свіцязь (113). Частка 5. Пастаражытнай рапэШчары 115 3 гісторыі Слоніма (115). Рыначпая плошча (118). Ампірны асабняк на Замкавай вуліцы (124). Касцёл святога Андрэя (124). Альберцін (127). Жыровіцкі манастыр (130). Успенскі сабор (133). Богаяўленская царква (133). Царква Крыжаўзвіжанпя (136). Семінарыя (136). Жылы корпус (138). Гаспадарчыя пабудовы (138). Юр‘еўская царква (139). Абарончая царква ў Сынкавічах (139). Ружаны. Косава (143). Косава (150). Частка 6. Нясвіж і Мір 153 3 гісторыі Нясвіжа (153). Замкавы ансамбль у ІІясвіжы (155). Горад Нясвіж (162). Замкавая вежа (163). Слуцкая брама (163). Ратуша (164). Езуіцкі касцёл (164). Кляштар бенедыкцінак (168). ”Дом на рынку“ (168). Іншыя пабудовы Нясвіжа (169). Парк Альба (170). Сноў (171). Ішкальдзь і Паланечка (173). Мірскі замак (176). Усьтальня Святаполк-Мірскіх (182). Помнікі горада Міра (184).