КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
I знік ціхі шэпт, як не было яго. Лес стаіўся, замаўчаў. He ведаў. He азываліся чары, мабыць, гэта яны чакалі-шукалі. A мне ж як знайсці? Пытаюся ў самай звонкай жывой крыніцы, толькі і яна пра тое не сказала. Азіраюся на шэрыя хмаркі, адно і яны нічога не мовілі. Дык што ж яно? Што?.. — Малако! Чаго тут думаць! — Варкотка настойліва варушыла пушыстым хвастом. — Цёпленькае, салодзенькае. Мур-няў! — Сама ты малако! Вось! — дамавічок аж прыскокнуў на прыпечку. — Ведама ж усім, што самая салодкая на свеце ежа — гэта мёд. А ліпавы люблю найболей! — Коткі мёд не ядуць! Вось-восік ты нездагадлівы! — А ты хітрая, увішная, шкодная' Заўсёды з’ясі гаспадыніну смятану! — He з’ем, а трошкі пакаштую! — Ага, пакаштуеш. Нічога ў місцы не застанецца! Вечарам, як і раніцай, весела ў чарадзейнай хатцы, усе паважаюць ды шануюць адно аднаго. Але не надта зважаю на Воськіна-Варкоткіна сяброўства. Прыгадваю ціхі шэпт пра самае салодкае і засынаю. Доўга сню... У цемры ночы глуха стагналі яліны. Як жаліліся, як плакалі. Як хацелі сказаць нешта важнае, пакуль неперажытае... Мною. Але я не разумела іх, проста зноў ляцела над імі. Так лёгка. Такі лёгкі сон. Клічуць чары суладжана, несупынна. Гэта я паслала чарадзейства ў свет. Наказала, каб азывалася мне кожнае ночы. Каб лавіць і караць. Усіх тых, хто не слухаецца, хто пагарджае цішынёй ды спакоем. He спіць сам ды не дае заснуць іншым. Я чарадзейка і ведаю, што так трэба. Пазбаўлю іх самага-самага... Яны, дурасліўцы, хочуць схавацца, уцячы. Просяцца, кажуць, што болей не будуць. Злоўленыя, сядзяць у вялізнай берасцяной сівалцы ціха-ціха... Што, ужо шкадуеце пра свае дарэмныя жарты, неслухі? Ці тое яшчэ будзе... Зараз з вамі паляцім далёка-далёка. За высокія горы, за цёмныя лясы. Плачцеплачце, але вярнуцца дадому не спадзявайцеся! Уга, злая, страшная! А вы бацькам непатрэбныя... Надакучвалі аж занадта, вось і аддалі вас мне. Папрасілі, каб забрала. Што, не верыце? Адкуль жа вам уведаць, як хочацца цішыні і спакою... I салодкага сну. Вось што на свеце за ўсё саладчэй. Разганяю мятлой хмары, пазначаю на зямлі сцежку праз яловы лес. I ён, цёмны, не пазбаўлены спагады... Як вырасцеце, тады шукайце на той сцежцы шлях да сябе. Можа быць, што і знойдзеце. А можа, заблукаеце, заблукаеце... Мне ж з таго будзе толькі весялей. Замаўчыце, хопіць плакаць. A то зараз вас з’ем! — He еш нас! Мы ўжо не плачам! I плакалі ўголас пра нешта яшчэ... — He еш маёй смятаны! — мяне пабудзіла звыклае бразганне посуду, бо Восік і Варкотка стала гаспадарылі на кухні. — He чапаў тваёй смятаны! Толькі з’еў сваю яешню! — Дамавікі заўсёды ядуць яешню! — А каты заўсёды крадуць смятану! Злыдняў чамусьці не было чуваць. He было відаць. Што, зусім няма? Гэта дзіва дзіўнае і прымусіла мяне ўстрывожана падхапіцца. — З’елі яешню?! — пытаюся адразу, як убягаю на кухню. — З’елі... Усю. Дамавічок з коткай трохі спалохаліся маёй гаспадарскай цікавасці. — А смятану? — З’елі ўсю... — Дык малайцы! А дзе ж гэта злыднікі нашыя падзеліся? Няўжо зніклі-заблукалі? Ці паверыце? — Яны знікнуць! Яны заблукаюць! — адзін толькі напамін пра злыдняў прымусіў Варкотку раздражнёна зафырчэць. — Ды што ты, гаспадыня! — дамавічок махнуў лапкай. — Яны не пасаромеюцца. Гэта ж твая сіла чарадзейная іх ад хаты прагнала... — Мая сіла? — A то! Ноччу тут гуляла-спявала ўсё... — Восік паважліва замаўчаў. — Ды што ж гуляла-спявала? Варкотка звыкла прылашчылася ды зазірнула мне ў вочы. — Мур-няў! А ты не памятаеш? Як сапраўдная чарадзейка, знікла раптоўна. 3 мятлою разам. Лес цёмны табе адазваўся, загаманіў-заспяваў... Як знянацку прыгадаўся пабачаны сон. I мною забраныяпаланёныя... Пустая берасцяная сівалка ціха стаяла ў кутку. He на сваім месцы. Вось і злыдні не з’явіліся. Па-ранейшаму за сцяною задуменна шумеў яловы лес. He казаў сваіх вачэй. Так азываецца не сон, а ява-праўда... — Мур-няў! Што такое? Што? — замітусілася Варкотка, спачуваючы і шкадуючы. А што я табе адкажу? Няма чаго мяне шкадаваць. Я ж іх не пашкадавала... Чаму? He памятаю. He глядзіць ужо дакорліва шэрая лясная гаспадыня, не стукае злосна ў акно, мабыць, яна мною задаволеная. Як усё проста. Ладна. Згодна. Толькі я не хачу быць такою... Чуеце вы ўсе?! He хачу!!! Покрывам спавівае лясная ціша. Іду праз калючыя гушчары адна. Прадзіраюся некуды, каб жа далей адсюль. Куды? He ведаю. У маіх снах толькі лес, цёмны, неаглядны. У маёй яве толькі шэрыя нетры. Вялікія, бясконцыя. У снах лётаю. Магла б і цяпер паляцець... He ляціцца, сумна, цяжка. Нават чары хочуць заплакаць... — Радуешся, выкрадальніца дзяцей? — далятае нечы гнеўны голас. Незнаёмы, але як дзесьці чуты. Паказваецца і хаваецца чужы цёмнаму лесу. Як і я, з немалымі чарамі. Як і я, з цёмным мроівам у сэрцы. Толькі не церпіць лесу, не жадае яму радасці. Праклінае вечна зялёную ялугу. Вечна трывожную, вечна жывую. Абяцае вялікія пакуты, немінучае гора. — Ягіня! — адгукаецца і боль, і пагарда. — Звяду цябе са свету' Нікога болей у бацькі ды маці не скрадзеіп... I ляціць на яго шэрая гаспадыня, лопае крыламі, кугакае пагрозліва, жадаючы прагнаць. Вочы цёмным агнём свецяцца. Смяецца ды ў момант знікае невядомы. Доўга яшчэ не змаўкае смех, доўга чары не зловяць яго следу. Тады сцепануліся, нібы жывыя, вечныя яліны. Зашапацелі ўстрывожана: — Звысоку глядзім, а рады не дадзім! А як жа тое нам адшукаці, што мілей за бацьку, што мілей за маці?! Я не вінаватая. He думала нікога красці, нікому чыніці крыўды. He жадала і сабе горкіх палыноў... Як жа гэта ўсё сталася, лясы-ялугі? Маўчыце, не дазваляеце пайсці. Кружаце-водзіце ды вяртаеце назад, да чарадзейнай хаткі. А ці скажаце, хто наймілей? Што наймілей? Чамусьці мне здаецца, што ведаеце... — Вярнулася... — чарадзейная котка чакала мяне з трывогай і надзеяй. Баялася, што я пайду... I Восік тут як тут, выцірае ражком хустачкі вочкі: — Куды ж мы без цябе? Хатка ж адна не ўтрымаецца. Знікну-прападу. А Варкотка ў лесе згіне. — А я ж нікуды ад вас... He пускае мяне чарадзейны лес. He адпусціць ніколі. Будзе пошумам насылаць ведныя сны. Будзе тварыць яву... Бачу ў сне сваю берасцяную сівалку. Толькі не трымаю яе лёгка-спрытна, як звычайна. Робіцца яна такой вялізнай, цяжкай, як сапраўдная хатка. Быццам знутры лічу шурпатыя шчылінкі ў берасцяной кары, ваджу пальцамі па хітрых узорыстых спляценнях. Збіваюся, зноў пачынаю. Як ліпнёвыя карункі... А ліпіна за маім акно.м цёплая, добрая. I таму я не баюся сівалкі, я не баюся глухой бяросты. Яна закрывае мне зоркі, што свецяцца ў такім блізкім небе... Вызірнуць, вызірнуць... Зоркі лёгка ды згодна плывуць насустрач. А ўнізе лес цягнецца зубчатым грэбнем. Цёмна-зялёнае вецце пагойдваецца ледзьве прыкметна, але я бачу. I лячу. Над дрымучымі лясамі, над высокімі гарамі. — Чарадзейнае дзіця... — глухі раздражнёны голас. — Сядзі ціха, неслухмянае... Пыхкаюць цёмным агнём вочы. Страшна. Як жа можна такога ды не паслухацца? Хаваюся назад. Знікае радасць, як загарнуліся зоркі ў чорныя хмары. Дзе ж вы, дзе? Хачу вас пабачыць-адшукаць, бо агартае пачуццё раскайнасці. Вялікае, балючае. Я і не ведала, што можа быць такое... Збегла ад мамы, схавалася, не адазвалася на яе голас. Шкада... Мне шкада, чуеш? Толькі не хапае сілы, каб закрычаць. Маўчу. Засцяць свет Hear лядныя ялугі, плыве па-над імі берасцяная сівалка. Толькі цяпер і ўбачыла, што сядзіць побач са мною маленькі хлопчык. He падымае вачэй, заходзіцца-плача... — Ты чаго румзаеш? — штурхаю яго. — He слухаўся мамы, — хліпае ўголас. — А цяпер злаяцёмная мяне забрала, і я ніколі не пабачу сваю матулю. — Пабачыш! Знойдзеш! Хіба можна так, каб ніколі не сустрэцца... — кажу ды сама сумняваюся. А раптам гэтая злаяцёмная нас ніколі не адпусціць? А што тады? — Ты не плач! — супакойваю. — Мая мама часам кажа, што як-небудзь яно будзе... — I ты яе ніколі не пабачыш. Слухай, а давай збяжым! — хлопчык нечакана збіраецца з духам. — Уцячом ад злой ды цёмнай. Яна ж старая, нас не дагоніць. Галоўнае насмеліцца. — Яно так... — Толькі ты маўчы, каб цёмная не падслухала, не здагадалася. I маўчым. Сядзім ды чакаем, калі ж лацвей уцякаць. Стукнулася-страсянулася нашая сівалка, як пастаўленая на зямлю. Нічога болей не робіцца. Можна вызірнуць. Можна вылезці. I пабачыць шэранькага зайчыка, асцярожна-цікаўнага, добрага, спагадлівага. Амаль як той, сонечны, што скакаў у веццях маёй ліпіны, баяў казкі ды пакідаў зайцаў хлеб... Падбег да мяне шэранькі, стукнуў лапкай, маўляў, давай пагуляем. Стукнуў, і я прачнулася. — Мур-няў! He плач! — Варкотка скакала па ложку, разпораз мацаючы мяне лапай. I ўзрадавалася, калі ўбачыла, што я прачнулася: — Ты плакала ў сне. To я цябе будзіла. Дзякую за клопат. А раніца была ціхай, трошкі сумнай. Ноччу дажджы як след абмылі зямлю, убралі хмарамі неба. Як цягнулі да сябе позірк асмужаныя дажджыстымі слязьмі калматыя яліны. Ахіналі вакольны абшар, блізка падступалі да маёй чарадзейнай хаткі. Шапталіся, выглядалі нешта сваё. Засцілі свет, трымалі чары, але я бачыла... Праз лясныя нетры, у якіх хаваліся маленькія ды цікаўныя. Вялікія ды ганарыстыя. Жвавыя-рухавыя. Паважныя-самавітыя. Яны то спадзяваліся і радаваліся, то, як я, сумавалі... А там, далёка за лясамі, быў вялікі свет. Мне хацелася ў яго пайсці, але, мабыць, я павінна была застацца. Бо тут быў добры мітуслівы Восік, была ўвішная спагадлівая Варкотка. Па злыднях я б не жалілася. Між іншым, а куды ж яны падзеліся? Зноў іх няма. Я стаяла пад ліпінай на дварэ. Дзівосна высокая, яна раптоўна трасянула ўсім сваім лісцем, як скаланулася ад камля да самай верхняй галінкі. I зноў аціхла-застыла. Ліпавы дождж, цёплы і салодкі, вымыў мне твар. Нечакана падумалася, што я заўжды памятала ліпіну такою... He ўзгадаю, як яна расла, як станавілася магутным дрэвам. Бачыла такою вячыстай, нібы паўсталай з маіх сноў... — Восік! А скажы ты мне, дамавенькі, ці гэта з чараў зашумела ліпіна? А бачыў яе раней малою? Пакліканы Восік асцярожна выткнуўся за парог. — Чары твае трымаюць наш свет... I хатку, і мяне. I яе, ліпіну высокую, такою стварылі. — Як гэта, Воська? — Хіба ж я ведаю?.. Ты адгадай тое, пра што табе шапацеў лес. Яно не лішнім будзе.