Ix Мроя. Ix N.R.M.
Віктар Дзятліковіч
Выдавец: Сучасны літаратар
Памер: 320с.
Мінск 2005
27 кастрычніка наносіцца другі, мацнейшы ўдар. «Вячэрні Мінск» друкуе артыкул «Пена на волне перестройкн» за подпісам карэспандэнтаў БелТА В. Левіна й Б. Тарасевіча. Зразумела, гэта былі псэўданшы. Імёны іх пазьней сталі вядомыя. Адзін з аўтараў зараз, кажуць, жыве ў Амэрыцы. Другі хутка стаў вядомым журналістам і ёсьць неблагім чалавекам (паверце маймудзесяцігадоваму зь ім знаёмству, не абцяжаранаму веданьнем ягонага ўдзелу ў гэтае гісторыі). Аднак па маладосьці напісалі яны звычайны пасквіль. Галоўнай мішэньню зноў становяцца нефармалы ад палітыкі, але дасталося й музыкам.
У той час грамадскае жыцьцё віравала. Моднымі былі дыскусійныя клюбы, дзе выпрацоўваліся розныя «наказы» народным дэпутатам. Ініцыятарамі такіх дыспутаў выступалі нефармалы, і каб папсаваць ім карціну, КДБ накіроўваўна такія сходы актывістаў, якія мусілі даносіць да гнілое інтэлігенцыі «голас народу». Голас, зразумела, усяляк падтрымліваў партыю. Менавіта пра такі дыспут і будзе расповед, калі вы дойдзеце да словаў «вторая встреча». Такім чынам, «Левін» і «Тарасевіч» пісалі:
«...Такуж соепало, что в одйн день нам довелось побывать на деух молодежных меропрйятйях. Утром в ЦКЛКСМБ собралйсь на совет ребята, которые работают в промышленностй, сельском хозяйстве, бытовом обслужйванйй. Разговор шел о том новом, что вошло в жйзнь, что наболело, что плохо решается йлй
не решается вообіце. За каждым словом звучала забота о деле, о том, как решйть продовольственную проблему, дать на прйлавкй больше товаров й продуктов, расшйрйть сферу услуг, й о том, что мешает двйгать дело, сдёржйвает йнйцйатйву молодежй.
Сколько заботы й тревогй было в каждом выступленіш! Этй людй не прйвыклй к трйбуне, не умеют говорйть так же хорошо, какумеют работать.
Самый молодой в нашей республйке Герой Соцйалйстйческого Труда Конспгантйн Хлебцов удостоен этого званйя в нынешнем году. По семь тысяч лйтров молока надайвает его молодежное звено от каждой коровы.
Зйнайда Ляхова органйзовала семейную подрядную ферму, вдвое увелйчйла надой молока. За год молодая доярка добйлась найвысшйх результатов в труде. Теперь у нее вместо 75 коров 130.
Александр Лукашенко возглавйл самое убыточное в Могйлевской обпастй хозяйство. Й оно практйческй за год благодаря внедренйю новых хозрасчетных отношенйй получйло мйллйонную прйбыль. Молодого дйректора прйгласйлй на совеіцанйе в ЦК КПСС. С hum беседовал no этйм пробле.мам Мйхайл Сергеевйч Горбачев.
Мы моглй бы назвать сотнй молодых людей, которые сегодня не просто говорят о перестройке, а творят ее созйдательным. трудом, научнотехнйческйм пойском. Но есть людй, которые на волне перестройкй не строят, не пашут, алукаво мудрствуют, лйцемерят, мельтешат, взбйвают пену, выброшенную прйбоем обновленйя.
..Лторая встреча состоялась в ту же субботу, 22 октября, в Доме полйтйческого просвеіценйя г. Мйнска. Проводйл свое заседанйе полйтйческйй клуб «Современнйк». Тема, вынесенная на обсужденйв: «Свобода лйчностй, выбор й выборы».
Что говорйть, вопрос актуальный, тем более в этот день был опублйкован проект Закона «06 йзмененйях й дополненнях Констйтуцйй (Основного Закона) СССР».
На встречу, органйзованную «Современнйком», прйшлй й актйвйсты «Талакй». Председатель клубаЛ. Крйвйцкйй обьявйл, что в предстоягцей дйскуссйй будут выработаны предложенйя, которые «неформалы» вручат депутатам Верховного Совета республйкй, как наказ на предстояійую сессйю. Но вместо делового обсужденйя вопроса председатель «Современнйка» й его помо^нйк А. Галькевйч началй разговор с откровенной провокацйй, заявйв о том, что в республйке создан пекйй «Оргкамйтет народного фронта», который, дескать, обьедйнйт всех неформалов.
Мззала последовал закономерный вопрос:
— Протйв кого разворачйвается «народный фронт»? Представляет лй он народ?
В ответ на резонное замечанйе руководйтель «Современнйка» стукнул кулаком no столу, заявйв:
— Здесь много спецйально подсаженных людей. Прошу йх покйнуть зал...
... [в ответ на выступленне лндеров «Талакн»] Заместйтель дйректора no учебно-воспйтательной работе ГПТУ но.мер 72 В. Штефскйй сказал:
— Вот здесь выступал от нменй неформалов Леонйд Зубарев. Ьн пгеперь называет себя лйтератором (кстатй, многйе лйдеры неформальных групп называют себя лйтераторамй, соцйологамй, — звучйт! (Авт.). Кто же этот, с позволенйя сказать, «лйтератор»? Хорошо знаем его, работал в профтехучйлшце... В свое время о нем был фельетон в газете «Вечернйй Мйнск» под красноречйвым названйем «Шабашнйк от музыкй». On промышлял йгрой на свадьбах, был замешан в валютных операцйях. Теперь
Зубарев стремйтся стать первой скрйпкой у «неформалов».
Недавно в нашем учйлйіце былй гостй — выступалй ансамблй «Мроя», «Рэй» й нйкому не йзвестная группа «Мясцовы час» йз Гродно. Там же крутйлйсь парнй йз «Талакй». Когда подросткй одурелй от душераздйраюіцего грохота, появйлся на сцене молодой человек й стап размахйвать бело-красно-белым флагом — сймволом белорусскйх буржуазных нацйоналйстов. А солйсты скандйровалй: «Вайна — паляванне», «Вы за калючым дротам!», й так повторялосьмногократно. После так называемого «концерта» йз-за кулйс педагогй учйлйгца ведрамй выносйлй пустые бутылкй йз-под водкй. Так внушается молодым дух экстремйзма, так пропагандйруются нацйоналйстйческйе йдей, так внедряется чуждая нашему обіцеству сймволйка. (Про флаг онй потом, как всегда, лйцемерно говорнлй, что это спортйвный атрйбут, совсем безобйдная штучка, пустячок.)
Вроде бы невзначай, безобйдно, но нагло й войнственно. А что за этнм стойт? Стойт задуматься. Мы счйтаем, что подлйнной демократіш учатся не на такйх «концертах», который устройлй «неформалы» в стройтельном ПТУ. Онй на всех перекрестках крйчат о свободах, а самй навязывают молодым свой заблужденйя. Прй этом вырывают мйкрофоны йз рук й крйчат, что йхзажймают».
Крыху пазьней утым жа «Вячэрнім Мінску>> ўжо за подпісам «Рэдакцыя камуніспычнага выхавання моладзі БелТА» зьяўляецца артыкул «Нялёгкія ўрокі», дзе тэма канцэрту ўздымаецца зноў:
«У вучылішчы супрацоўнікі рэдакцыі размаўлялі з будучымі бу’даўнікамі з групы 64 Сяргеем Бязуглавым, Сяргеем Букшанскім, Сяргеем Здолькіным, Юрыем Гарбачонкам, Мікалаем Луковічам і Ігарам Коранем. Вось што яны расказалі: «Білеты на канцэрт каштавалі паўтара
рубля. Мы купілі іхза 50 капеек, а аспгатнюю суму, якую запатрабавала «Мроя», дачлаціла вучылішча. Мы ішлі іменна на канцэрт «Мроі», як было аб’яўлена. Але на сцэну выйшаў нейкі чалавек і сказаў, што «Вам вельмі пашанцавала, бо зараз тут выступіць адзін з лідараў, рок-група «Мясцовы час». Нам цяжка меркаваць — цвярозымі або гіянымі бьш музыканты, таму што іх твары хаваліся заяркім грымам і густымі прычоскамі. Але можам засведчыць, штпо рэплікі «Вы — за калючым дротамВ, «Вайна — паляванне!» і «Зондэркаманда — гэта пазыцыя!» выкрыкваліся музыкантамі розных груп настойліва, па некалькі разоў...»
Нават прымаючы ў разьлік пэўны лібералізм перабудовачных часоў, такі артабстрэл мог мець наступствы. Мроя да таго часу выступала без літаваньня тэкстаў, гіт-парад «Беларускай маладзёжнай» трымаўся толькі на добрым стаўленьні спадара Бураўкіна. Але зараз удаўняга ворага праграмы Бахціяра Бахціярава зьявіўся добры аргумэнт: глядзіце, — мог сказаць ён, — як можна трымаць у эфіры праграму, якая стала рупарам нацыяналістычных гуртоў?!
Варта было нешта рабіць. Тым болей, што рэчаіснасьць крыху адрозьнівалася ад газэтных артыкулаў. У ПТВ № 72 і сапраўды ладзіўся міні-фэстываль. Мроя, якая мусіла граць канцэрт, запрасіла паўдзельнічаць Рэй ды Мясцовы Час.
Лявон: «Выносілі бутэлькі ці не? Напэўна, выносілі.Але ж ня вёдрамі. 3 Рэем прыйшло некалькі знаёмых, ну іяны трохі выпілі.Амыў той час ня тое што перад канцэртам, мы ўвогуле мала пілі. У дзень канцэрту асабліва. Бо для нас, юнакоў-максымалістаў, сцэна — гэта было сьвятое. I хлопцы зь Мясцовага Часу таксама перад канцэртам не пілі».
Ратаваць сытуацыю кідаецца Віталь Сямашка. Празь некалькі дзён мусіць быць чарговы эфір гітпараду, і адзіны шанец застацца ў эфіры — пад-
рыхтаваць абгрунтаванае абвяржэньне. Віталь сядае ў машыну і едзе ў тое самае ПТВ. Намесьніка дырэктара Штэфскага знайсьці было няцяжка. Той, шэрая мышка, ня можа пераказаць газэтны маналёг, нешта мямліць, выкручваецца і пад запіс абвяргае амаль усе свае словы, што пададзеныя ў газэце. I вёдзер з пляшкамі гарэлкі ён ня бачыў, і словы песень дакладна не разабраў. Запісаў Віталь і прыбіралыпчыцу, якая таксама ніякія бутэлькі не выносіла. А галоўнае, высьветлілася, што аўтараў артыкулу на канцэрце не было. Скляпаныя разам, гэтыя факты ратавалі сытуацыю. Трэ было толькі выпусьціць рэпартаж у эфір — увайсьці у дыскусію з партыяй.
Віталь Сямаіпка: «У той час шэфам радыё быў Баляслаў Сушкевіч — былы дзетдомавец. Ёлупень поўны, але час ад часу яго «прабівала» і ён станавіўся чалавекам. У тым выпадку нешта ў яго ўнутры зварухнулася, ён адчуў, што людзей папросту забіваюць, і калі я прыйшоў да яго з праграмай, ён, амаль ня думаючы, сказаў: «Стаўце ў эфір». А па тых часах, калі нешта прагучала ў эфіры дзяржрадыё, то гэта рабіла магічную справу. БелТА і надалей пісала. нейкія артыкулы, апраўдвалася, але хваля захлынулася.
Хаця, калі б намесьнік дырэктара ПТВ пацьвердзіў тое, што надрукаваў «Вячэрні Мінск», імяне з радыё выкінулі б, і гіт-парад зачынілі б».
Лявон: «Калі б скандал быў на 10 год раней, гэта б нас зьніштожыла.А так ён толькі трывала замацаваў нас на п’едэстале зорак. Нам гэта класны піяр стварыла... Там былі цытаты з песень, праўда, перахлушаныя. I на нас пачалі хадзіць некаторыя як на экстрэмістаў, каб паглядзець, што гэта такое. Ну і мы падтрымлівалі імідж».
Канчаткова Мроя супакоілася пасьля адной з «палітінфармацыяў» утрэцім аўтобусным парку.
Алезіс: «У нас на працы адзін дзень на тыдзень пачынаўся раней на 15 Ці 20 хвілінаў, і была
палітінфармацыя. Нехта чытаў даклад — што адбываеццаў сьвеце іў краіне іяк на гэтамусіць рэагаваць сапраўдны савецкі грамадзянін. Час ад часу палітінфарматарлм прыходзіла разнарадка — абавязкова сказаць ці пра галадоўку Чарльза Хайдэра, ці пра які нікарагуанскі рэвалюцыйны рух.
Аднаго разумы сядзім зьЛявонам (якраз пасьля зьяўленьня «Пены...») і чуем, як дакладчык гаворыць —маўляў, сярод нашага грамадства існуе такая адыёзна-нацыянаністычная плыня, якія не паважаюць 'савецкі строй; яны бачаць сваімі сымбалямі нан,ыянал-буржуазных падонкаў; і ёсьць сярод музычных калектываў такія, што падтрымліваюць тых нацыяналістаў-прафашыспйіў — такія, як ансамбаль Мроя.
КНІГІ ОНЛАЙН
