Ix Мроя. Ix N.R.M.
Віктар Дзятліковіч
Выдавец: Сучасны літаратар
Памер: 320с.
Мінск 2005
Папулярнасьць, набытая праз «Одзірыдзідзіну», павялічыла ня толькі кола прыхільнікаў, але й праблемы з уладамі. Дзіўна, але часьцяком яны былі нават болыпыя, чым за савецкімі часамі. Хаця чаго дзіўнага — пасьля вулічных шэсьцяў ды амаль удалай спробы імпічманту ўлады пачалі «завінчваць шрубкі>>. Музычны фронт падпаў пад моцны ўціск адным з першых.
Лявон: <<3а савецкімі часамі праблемы быліменшымі, бо, здаецца, тады ня так баяліся гневузьверху. Ну, прыехала нелітаваная камачдаўБыхаў, напрыклад.А там дырэктар ДК, які-небудзь габрэйчык, глядзіць, што можа з канцэрту атрымаць нармалёвы прыбытак. I быццам бы забаронена, але ён рукой махае і кажа: «Грайце. Пад маю адказнасьць».А прыЛуку пачалося: <ДКу аварыйным стане», «няма сьвятла», «дзе дазвол на выступ...»
Нават на буйных фэстывалях здараліся вялікія праблемы. У Магілеве даўноўжо праводзілі фэст царкоўнае музыкі «Магутны Божа». А аднаго году вырашылі правесьці і паралельны фэстываль «Музыкі Беларусі насустрач «Магутнаму Божа». Запрасілі рокераў розных. Мы прыехалі. Ніякіх праблемаў спачатку не было, ужо нават апаратура на сцэне стаяла, публіка нейкая тусавалася. Тут прыяжджае намесьнік старшыні выканкаму:
— Дзе тэксты?Ну-ка, пакажыце.
Мы ЯМу:
— Якіятэксты?
ЁН:
— Дык вось, пакуль ня будзе тэкстаў у мяне вашых, ніякага канцэрту ня будзе. Я начальнік тут, я мю права гэта запатрабаваць. Калі вы
ня хочаце даваць, калі вы такія крутыя зоркі,можаце ехаць назад.
Урэшцемы напісат самыя бяскрыўдныя тэксты. Гэта ніяк ня вырашыла пытаньня. Бо звычайна ні на якія ня трэба йсьці саступкі гэтымлюдзя^Атіеліы напісалі. Яны марудзілі, .марудзілі. Тры днімыўМагілеве бадзяліся, пакуль высьветлілася, шт нічога ня будзе і трэба зьяжджаць. Зьехалі».
Аднаго разу супрацьдзеяньне канцэрту амаль не прывяло да пагрому. Адбылося тое ў Гародні, у кінатэатры «Космас». Маладыя анархісты зарганізавалі N.R.M. канцэрт зь мясцовымі камандамі. I яны, паганцы, яшчэ пасьпелі па чатыры песьні адыграць свае, а выйшаў на сцэну N.RM., толькі пачаў кантакт з заляй знаходзіць — раптам вырубаецца сьвятло. He, ля рубільніку не стаяўмясцовы Іван Адольфавіч. Ніхто нічога не тлумачыў, і не хацелася думаць, што гэта наўмысна, але хутчэй за ўсё так і было. Хлопцы чакалі, чакалі. А панкі-анархісты між тым у цемры пачалі граміць залю. Паўсюль б’юцца бутэлькі, бойкі ўсчыняюцца. Спужаныя арганізатары забеглі на сцэну са словамі: «Давайце, хлопцы, закругляцца».
Лявон: «УГародніяшчэ з-за чаго такі дэбошузьняўся? Усе былі злыя, што не дачакаліся «Партызанскую». Бо 97-мы год быў, якраз песьня наўздыме. Мы пазьней, дарэчы, калі «Парппызанскую» на канцэртах і выконвалі, то не апошняй, а першай. Ідэя была супэр. На той час зьявілася шмат новых песьняў, якімі можна было зачыняць канцэрт. Але публіка заўжды патрабавала «Партызанскую», прычым цягамусяго канцэрту.А тут раз, і песьня ўжо зграная, і прасіць няма чаго. Геніяльна».
Зрэдку толькі забароны давалі ўскосны станоўчы эфэкт. 3 аднаго з канфлікгаў у правінцыйным ДК фактычна нарадзілася «п’еса» для альбому «Дом культуры». А з паездкі ў Магілеў, хай канцэрт і быў забаронены, прывезьлі ідэю «Кумбы» — першае песьні новага альбому, які ня толькі пацьвердзіў папулярнасьць гурта, але і заклаў моцны падмурак у ідэалёгію энэрэмаўскае дзяржаўнасьці.
«Пашпарт...» у маналёгах
Кумба
Лявон: «Калі нам забаранілі выапу^іацьу Магіпеве,мы вымушаныя былі бадзяцца тпамяшчэ тры дні. А па атмасфэры горад адрозьніваўся ад Менску. Менскяшчэ ня выйшаў з атмасфэры дэмакратыі, капіталізму іўнутранае свабоды. Па вуліцахусе адрозныя адзін ад аднога хадзілі—хто валасаты, хто лысы.Аў Магілеве абсалютная большасьць народу — быццам браты —усе коратка пастрыжаныя, у скураных куртках, турэцкіх швэдрах. Імы хадзілі як белыя вароны сярод працоўнаймоладзі. Заходзім у нейкае кафэ, іўсе на нас вочы пяляць — гатовыя морду набіць. I аднойчы ўзьнікла асацыяцыя, тама, што тут кумбы нейкія жывуць выключна. Кумбы — гэпга ты^гу робатаў-ліутангпаў зьнейкага старога чэскага фільму.Яны там накачаныя, карак такі галава адразуў плечы nepapacmae. I прыйшш ідэя песьню зрабіць.
ТІаветраны шар
Лявон: «Я нават ня дулшў, што яна будзе папулярнай. Цяжка нават вызначыць фармат песьні, патпулшчыць, з чаго яна нарадзілася. Нас на той час пагналі з «Агату», і мы рэпэтавалі на радыё 1012, але неў нармалёвых пачяшканьнях, аў нейкіх закінутых пакоях, якімі ніхто не карыстаўся, бо яны патрабавалі рамонту. Мы пгам сядзелі, было холабна, чепрыемна. Хацелася ад рэчаіснасьцг некудыўцячы.Іраз — чапісапася песьня».
Пакуль не пачн.ецца вайна
Аня Вольская: «У нас тады толькі Адэля нарадзілася — пялёнкі, крыкі. А Лявон Radiohead наслухаўся. I я неяк зь дзіцём займаюся і раптам чую гітарны пройгрыш. 1я сказала: «О, якая пры-
гожая мэлёдыя, ты ніколі такіх не пісаў». 3 таго часу ў мяне ўражаньне і заспюпося ад песьні: пялёнкі,Адэля крычыць іЛявон найгрывае «За гэтай сьцяною наступная будзе сьцяна.->
Лявон: «Я тады яшчэ не зусім добраўмеў граць на гітары, падбіраўрыфы, экаіэрымэюпаваў, іраптам выскачыла з-пад чальцаў малёдыя. Тэксту той жа дзень напісаўся Сучэрпесьнл Незаслужана забытая».
25,26,27...
Лявон: «Тэкст напісаў МіхсыАнемпадыстаў. ён папёрся неяк намітынг. Прыйшоў і глядзіць: менты бегаюць, б’юць людзей, людзі ў адказ кідаюць камяні. Ну і што яму заставалася рабіць? Толькі ўзяць камень і кінуць, тым больш што стаяў у авангардзе народу. I здарылася тое, штомусіць здарыцца, калі батанік змагаецца з рэжымам: акуляры зваліліся, ён ?гачаў іх падымаць, яго штурханулі... Менты наваліліся, запіхнуліў аўтобус. Сказалі — «мы, скаціна, знойдзем на відэа, як ты кідаеш камяні, і табе нармальны тэрмін прыпаяем».Аше, дзякуй Богу, нічога не знайшліяны на сваіх стужках і Міхала адпусьцілі. Так песьня напісалася «з падслуханага».
I самае сьмешнае, што калімы гралі на Бангалорыяе, дамяне падыйшоў пераапранутыміліцыянт і сказаў: «Спасйбо Вам большое от всего нашего РОВД — вот какВы напйсаай, так оно й есть на самам деле». Паціснуў руку і ггайшоў.
Так што песьню варта ўспрымаць як зыепак тагачаснага жыцьця. Мы яе ў апошні час перарабілі, граем максымум адзін, два разы на год, інароду ггадабаецца.Хоць аранжыроўка дзіка наварочаная і блізкая нават да джазу».
Песьні пра каханьне
Лявон: «Песьчя харошая. Якая папса? Пазытыўная песьня. Мы рэпэтавалі тады ўДоме мо-
ладзі на Камсамольскім возеры.Адэлі быломесяцы два. Я нявыспаны прыходзіў а 9-й на рэпэтыцыю. I для падтрымкі добрага настрою напісалася. Хацеласяўвогуле асьвятліць сытуацыю».
Добры. вечар, дзяўчыначка
Лявон: «Песьня існуеў трох варыянтах. I самае сьмешнае, што найлепшы — той, які зрабіўся на хуткую руку. Людзі, якія рабілі «Песнярок», запатрабавалі дэма для нейкіх мэтаў. Мы на 101.2 яго запісалі. Там машынка была замест барабанаў, а наверх пісалася ўсё астатняе. Толік Додзь за адзін вечар зьвёў, імы адправілі гэты варыянт. Потымужо для канчатковага варыянту «Песнярка» мы пісаліся доўгаў студыі, але зьведзена песьня на альбаме была жудасна — што неіштрэбна вылезла, патрэбнае сыйшло. На «Паішгарт...» мы яе зноў перапісалі, але гэтым разамяна шэранькая атрымапася. Хаця сам па сабе кавер быў добры».
Песьня юных падпольшчыкаў
Лявон: «Захацелася працягнуць тэму партызанкі. Але песьня атрымалася вельмі штучная, зацягнутая — наб хвілінаў, з разьвіцьцём наіуягнутага сюжэту. Доўга яе пісалі. А калі доўга пішацца, рэдка што добрае выходзіць. Той жа «Твой партрэт» перапісваўся тры разы. Алезіс прынёс тэкст.Але музыка наяго ніяк ня клалася. Песьня так слабая і засталася».
Твой партрэт
Алезіс: «Першы варыянт тэксту быў абсалютна іншы, там нават па ідэі не было ніякага партрэту і вобразу таго, чый гэта партрэт.Але праблема палягалаў тыч, штомузыкаўжо была, а тэкст да яе не дапасаваўся, ды й не спадабаўся нікому. Мне ўвогуле прасьцей, калі спачатку
пішацца тэкст, а ўжо потым музыка — арганічна атрымліваецца.А калі наадварот, то прыходзіцца нейкш штучным прышчэпліваньнем займацца. I ў выніку атрымалася «на злобу дня» песьня, недаўгавечная. Бо пгакія песьні, яны як газэта — сёньня цікава, а заўтра забываецца. Імы яе амаль ня гралі потым на канцэртах. Як, дарэчы, і «...юных падпольшчыкаў», бо таго ж кшталту тэкст быў. Хаця я ведаю, што ёсьць вялікія прыхільнікі менавіта «.ліартрэту». Ты ўжо сам словы забываеш, а яны памятаюць».
Беларускі шлях
Алезіс: «Песьня пісалася як вясёлая пародыя на беларускі гімн савецкіх часоў. Задумка была ўпіхнуць тудыўсё — і буспоў йа палетках як фэтыш, і савецкае выхваленьне — маўляў,усёў нас добра імы самьіяліалайцыў сьвеце, і браваду псэўда/іатрыятычную пра сякеру падлавай...Мы жменавіта іроніяй і адрозьніва&мся ад большасьці гуртоў беларускіх — занадта сур’ёзных».
Лявон: «Тэкст намяжы фар\якзаўждыўАлезіса».
Нам усім гамон
Лявон: «Гэта проста музычны жарт, песьня, дзе сытуацыяў краіне разглядаецца праз дэбільны чорны гумар. Да ўсяго я, ня вельмі добры інструмэнталіст, граю тэйпінгам, і Піт дэманструе звышгігпарысцкія здольнасьці.Для сьмеху».
«Пашпарт...» у нататках
...Я не зьдзівіўся, калі Лявон назваў «Пакуль не пачнецца вайна» песьняй незаслужана забытай. Зьдзіўляўся я раней, калі зразумеў тое ж самае. У 2003 г. нарадзілася ідэя выдаць «Справаздачу», прычым складзеную з улюбёных песень фанаў N.R.M. Вызначалі папулярнасьць праз анкеты
Клюбу грамадзянаў на афіцыйным сайце. Зарэгістраваных сябраў клюбу тады было болей за дзьве тысячы. Колькі ж зь іх назвалі «Пакуль не пачнецца вайна» ўлюбёнай песьняй альбому? He здагадаліся! 28! 3 болей чым дзьвюх тысячаў! Адным зь іх быўя, так што, лічы 27. Патлумачыць гэты факт я не магу да сёньняшняга дня.
..А другой па папулярнасьці сярод фанаў стала якая (ну, пасьля «Паветранага шару», зразумела)? «Песьні пра каханьне» — хто б меў сумнеў. Лёс ейны, дарэчы, праз год паўторыць ужо цэлы альбом «Тры чарапахі»: дзікая папулярнасьць, абвінавачваньні ў nance, хоць нейкія ды ратацыі на радыё. Акрамя таго, яшчэ да «Трох чарапахаў>> яна зрабіла N.R.M. цалкам ды Вольскага ў прыватнасьці вядомымі па-за межамі пэўнага кола людзей. Узгадваю адзін выпадак. У лютым 2000 г. зграў вясельле Алезіс. Завёз людзей пад Менск у спартовы комплекс Стайкі, а назад вяртацца прыйшлося сваім ходам. Злавілі з Лявонам ды Аняй старэнькі «фолыссваген». Чаго размова зайшла пра музыку — нават не ўзгадаю. Зусім гопніцкага выгляду хлопец нават зьдзівіўся, даведаўшыся, што вязе музыку:
КНІГІ ОНЛАЙН
