КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Вось зараз і нічым патлумачыць не магу, але ў наступную суботу паперла мяне на тое самае месца, хоць звычайна двойчы запар на адзін і той самы канал не езджу. Але паехаў, як цягнуў хто машыну і круціў за мяне стырно. Хочаш вер, хочаш — не, але яілчэ толькі апошні паварот зрабіў гляджу: акурат там, дзе я ў мінулую нядзелю зрабіў першы закід і сустрэў дзяўчынку, яна цяпер сядзіць на кукішках. Уяўляеш? Наўрад ці... 3 канала выпаўзае густая смуга ранішняга туману проста ля яе іюг варушыцца. I далей уздоўж канала — туман, густы. I неба шэрае, ледзь прабіваецца праз гэтую шэрасць бляклачырвоны дыск сонца. I яна, дзяўчынка — сярод шэрай пустэчы. Адкуль? Што? Як? Праўду кажучы, мне вусцішна стала. Заглушыў машыну, выйшаў. — Ізноў гаплік адчапіўся? — пытаюся як мага больш бадзёра. Яна толькі галавой ледзь кіўнула. I глядзіць на ваду пад коўдрай смугі. ІІрахалодна ёй, мусіць,— на ёй тонкая кофтачка, запэцканая ў зеляніну, старэнькія джынсы, выцертыя. Валасы ў хвост не сабраныя, не прычасаныя. Павярнулася да мяне, мяне аж скаланула недзе ўсярэдзіне — тварык зусім худзенькі, вочы велізарныя, сум у іх ну зусім не дзіцячы. — Вуда ў мяне зламалася. А голас гэткі... слабы зусім, ледзь кажа. — Я табе сваю дам... I, у мяне тэрмас, гарбата гарачая, налью табе, з канапкай. Будзеш? Яна толькі кіўнула і прыкрыла свае вялікія вочы. Ну, я хутчэй канапкі дастаў гарбату гарачую (Людмілка мне збірала). Дзяўчынка гарбату п’е, кусае ад канапкі — котка за раз болып укусіла б. Адышоўся ад яе на крокі тры, каб яна сябе вальней пачувала. Стаю, не ведаю, што рабіць, што думаць. Вось ты б пра што думаў? Во, так і я... Прысеў, запаліў Вуды побач ляжаць, не разбіраю. — Ты дзе жывеш, малеча? 3 кім прыйшла? — пытаю строга. — А ён у ложку кнігі піша,— раптам недарэчна адказвае дзяўчынка,— Ляжыць і нагаворвае на дыктафон. Тады ягоная маці нясе запіс на раздрукоўку. Я маўчу. Чакаю, бо адчуваю — гэта яшчэ не ўсё. — Ён траўму атрымаў, калі пяць класаў школы скончыў. I ад таго часу ляжыць. Сёння яму трыццаць тры. А жывуць яны ў кватэры з маці. Бацька іх кінуў. У іх нікога няма. А гарбата вельмі смачная. Яна вас кахае, вельмі-вельмі кахае. Калі дзяўчынка адразу ж пасля гэтых слоў паднялася і пайшла, я ні слова не сказаў. Паверыш: як сядзеў так і застаўся сядзець, як здзервянелы. He мог і не ведаў што казаць. I за ёй не пайшоў. Праз гадзіну шэрань разагнала. Лавіў я да абеду. Быццам і добра бралася рыба, ды мне болып хацелася падумаць. I думаў я гіра таго інваліда. Ты ж пішаш, сам павінен зразумець: вось чаму ў яго рэальнай аповесці няма жыцця: не ведае ён жыцця. He бачыць. I не можа бачыць. I вось чаму яго фантастычны свет такі жывы, такі рэальны... Ведаеш, першы раз са мной такое было: перапісаў я сваю рэцэнзію. Мімаходзь прайшоўся па недахопах аповесці, адзначыў што яна не атрымалася. А ў фантастыцы знайшоў яшчэ болып добрага, калі перачытаў яе друтім разам. Добрая фантастыка, свежая. не заезджаная тэма, арыгінальныя хады. I, галоўнае, свой, асабісты, арыгінальны погляд на многае вядомае праз сродкі фантастычнага. Вось... Давай яшчэ па кубачку кавы возьмем, нейкія кубкі тут... малеыькія зусім. Ты не спяшаешся? Ды ўжо амаль усё апавёў, яшчэ трошкі.... Два тыдні на каналы я не патрапіў. Адна субота дажджлівая была вельмі, пахаладала нешта, потым — да цешчы на лецішча, у яе там толькі пакажыся, работы на трох дурняў а не на аднаго зяця. Дык вось... He буду і казаць, што паехаў я на тое самае месца, што і першыя два разы. Так, яна там была, нібыта чакала мяне, хоць і не паглядзела, як я пад’ехаў як да яе падыпюў. Яна была ў строгім чорным гарнітурчыку: нагавічкі са стрэлачкамі, белая кашулька і чорны, аксамітны пінжачок. Зусім як вучаніца-выдатніца, толькі што з-за сваёй звыклай парты занесеная сюды незразумелай сілай. Валосікі ахайна ўкладзеныя і заплеценыя ў коску, а тая — у вузельчыку на патыліцы. Тварык бледны і строгі. Павітаўся з ёй. — Ён не сам піша,— ціха, але цвёрда адказала дзяўчынка на маё «Добры дзень». — Я ведаю,— сказаўя. — I кніга дрэнная. Я прысеў каля яе, выцягнуў цыгарэты, ды прыпыніўся, не стаў запальваць — дзіця ж побач. — Ведаю, што дрэнная,— стомлена пачаў я.— Але ты зразумей: гэта вельмі сур’ёзны праект! Яго трэба раскруціць. Так робяцца справы ў дарослых людзей. Мне прапанавалі ўдзел у гэтай справе, у якую ўкладзена ўжо гэтулькі грошай, што падумаць страшна! He напішу я — напіша іншы, не менш аўтарытэтны. I атрымае такі ганарар. што мне і не сніўся. А я апынуся за бортам. яшчэ буду дзесяць гадоў збіраць на кватэру. Ты казала, што Люда кахае мяне, яна ж і дзіця ад мяне чакае. Дзе нам жыць? I там такія людзі — яны мне жыцця не дадуць, калі я адмоўлюся цяпер. А дзяўчынка нічога не адказвае. — I ў мяне дамова адназначная: адна рэцэнзія. Адна! Зразумей, усяго толькі адна рэцэнзія,— адчайна прагаварыў я. Сказаў а сам, павер, напужаўся. He ведаю чаму. I тут... — Я памру,— ціха сказала дзяўчынка, паднялася і пайшла. Уздоўж канала, які сыходзіў далёка ў затуманеную лагчыну. Гэта было ўчора. I вось... сёння — нядзеля. Артыкул мной падрыхтаваны яшчэ на мінулым тыдні. У панядзелак мне трэба... здаць яго. Я ведаю, ты мне не паверыш. Але... КРАМА ЗГУБЛЕНЫХ РЭЧАЎ Магчымая рэальнасць 3 працы зайшоў да сябра, паправіў яго сістэму ў камп’ютары, вяртаўся дамоў ускраінай горада. I пабачыў невялічкую крамку, заціснутую між двух прыватных дамоў. Шыльда здзівіла: «Магазін згубленых рэчаў». Адразу ўспомніў пра сваю ўлюбёную асадку. Атрамантавую. Яна была цяжкая, металічная, але зручная. Пяро я апрацаваў «нулёўкай», яно хадзіла мякка нават па шэрай газетнай паперы. Той асадкай я пісаў познімі вечарамі на маленькай кухні, калі ўсе клаліся спаць... Даўно, тады Жэнька ўмела толькі хутка поўзаць. Асадка згубілася, калі мы яшчэ не пераязджалі са старой хаткі ў новую кватэру. Я вельмі шкадаваў па згубе. Гэтулькі той асадкай было напісана — амаль усе апавядашіі маёй першай кнігі. Быццагч згубіў не проста асадку, а часцінку самога сябе, частку жыцця... Заінтрыгаваны крыху, зайшоў у крамку. Відавочна, тут прадаюцца рэчы, якія згубіліся некалі і гаспадароў не знайшлося. Хто сюды тыя рэчы пастаўляе? Ну, вакзалы, мабыць, таксісты... Мяне чакала расчараванне — ніводнай рэчы на паліцах не было! Ды і паліц не было — мноства невялікіх шуфлядак, нібы бібліятэчны каталог. — Вечар добры, што вы згубілі? Перада мной быў хлопец гадоў васямнаццаці. Ён прыўзняўся мне насустрач з-за невялікага стала, на якім улучаны ноўтбук свяціўся мяккім блакітным святлом манітора. — О, шмат чаго згубіў— пажартаваў я. — Што са згубленага хочаце купіць? — А што ў вас ёсць? — трохі разгубіўся я. — Многае ёсць. Дык што вас канкрэтна цікавіць? — настойваў на дакладным адказе хлопец. — Ну... — працягнуў я, хоць у галаве выразна, пуката маляваўся ад самага першага позірку на шыльду вобраз той асадкі і тых вечароў— Асадка. Звычайная, атрамантавая. Белая, металічная, з бледназялёнай пластыкавай устаўкай пад пальцы... — Калі згубілі? — хутка спытаў хлопсц, прысеў, а пальцы яго спрытна і мякка зашчоўкалі па клавіятуры ноўтбука. — Ды дзесяць гадоў таму, мабыць. Тады Жэньцы быў толькі годзік,— палічыў я гады. — Так, ячэйка 794,— прагаварыў хлопец, нібы пацвярджаў праўдзівасць маіх слоў. Устаў з-за стала, падышоў да тых шуфлядак, упэўнена выцягнуў адну — і павярнуўся да мяне з маёй асадкай! I я раптоўна зразумеў як нестае яе мне цяпер! Хоць і камп’ютар ёсць, і ноўтбук, але вось менавіта яе нестае. Быццам у асадку разам з атрамантам набіралася ўнутр маё натхненне, там яно жыло, адтуль тонкімі лініямі літар клалася на паперу... Нечакана захацелася напісаць нешта, хоць роспіс паставіць, адчуць, як мякка і хутка слізгае пяро, падпарадкаванае не пальцам нават — думкам. Хлопец бы ўтадаў мой намер, моўчкі працягнуў невялікі аркушык паперы. Выразны, чорнага колеру (я купляў толькі такі атрамант) мой роспіс не па жарт узрушыў мяне. — Колькі з мяне... за асадку? — раптоўна захваляваўся я. Хлопец назваў суму — нешта каля кошту пачка цыгарэт. Я расплаціўся, акуратна зачыніў асадку і паклаў у кішэню пінжака — дзе насіў яе і раней. Згарнуў удвая і паклаў у кішэню аркушык паперы са сваім роспісам — не пакідаць жа яго тут. Незразумелыя пачуцці тлумілі галаву. Усё сённяшняе, істотнае стала аддаляцца, губляць сваю выразнасць і значнасць, а мінулае праступала ўсё яскравей, рабілася акрэсленым і набывала вагу. Мяне пацягнула ў наш колішні дом. Сёння ён стаіць пусты, мы скарыстоўваем яго як лецішча. I хоць трэба было зрабіць вялікі гак, я павярнуў, не задумляючыся. Мяне ніколькі не здзівіла жаданне зайсці туды, наадварот, раптам стала зразумелым, іпто яію і жыло ўва мне ўвесь гэты дзень. Звечарэла добра, вокны дамоў успыхвалі жоўтым святлом. Адно мільганула наперадзе з-за кустоў язміну, сэрца усхвалявана затахкала. I Іу, так і ёсць — свеціцца акно нашага лецішча. Хто іут можа быць? Зайшоў на надворак. Нешта не так... I хоць прыцемкі былі, надворак выглядаў... не, не чужым, не незнаёмым. Проста не такім, якім быў учора і заўчора. Іншым. I ў той самы час я ведаў што такім свой надворак я бачыў. Раней? Дзверы ў веранду былі прыадчынепыя. Трывога сціснула сэрца. Хоць не злодзеяў я спужаўся, нават не падумаў пра іх. Зайшоў на веранду — чысцютка, ходнікі пасцеленыя. Што за д’ябалыпчына? Калі і навошта мая жонка тут так прыбрала? Узяўся за клямку дзвярэй хаты і адчуў як узмакрэла ад поту далонь. Дыхнула ў твар цяплом ад напаленай грубкі. I — тым хатнім духам, хатняй утульнасцю, якая была заўсёды ў нас па всчарах, калі... калі жонка была ў адпачынку, даглядала малую Жэньку. А мае вочы ўжо схапілі, адзначылі такую знаёмую прыбранасць пакоя... ...Жонка вызірнула з кухні. — Жэнька! Тата прыйшоў! Пачуўся шум у вялікім пакоі, шырэй адчыніліся дзвсры, і малая Жэнька, трымаючы высока ўзнятай галаву, замілавана ўсміхаючыся, радасна папаўзла да мяне. Я падхапіў дачушку на рукі, прыціснуў да сябе, а ў галаве білася думка — вар’яцею. Літаральна вар’яцею. Размывалася, сплывала асобнымі ўрыўкамі сённяшняе, дзе Жэнька — 11-гадовая дзяўчынка, дзе ў нас ёсць кватэра, дзе я на працы маю другую пасаду, дзе ў мяне ёсць ЖЖ і сайт, дзе надрукаваныя некалькі маіх аповесцяў і апавяданняў у часопісах і сам я маю членскі білет Саюза пісьменнікаў. Затое аднекуль з глыбіні свядомасці ўзрастала пачуццё неабходнасці падпарадкавацца штодзённаму распарадку: памыць посуд, прыгатаваць неабходнае, каб пакупаць Жэньку, дапамагчы з урокамі сыну. Потым будзе вячэра, потым, калі ўсе пакладуцца спаць, прыйсці на невялічкую куханьку — сесці і дапісваць апавяданні ў сваіо першую кнігу.