КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Хоць, я ведаю, всдаю ж! — яна выйпіла, яна стаіць на паліцы ў пакоі Жэнькі, у нашай кватэры. Ці ііе стаіць? Ці гэта мне мроіцца вось тут, вось цяпер, што будзе кніга, будзс кватэра, будуць апавяданні і аповесці, і Жэнька стане рослай дзяўчыыкай, якая будзе саромецца ўжо прыціскацца да мяне шчыльна з-за так рана адскочыўшых грудак? Гэта мая мара, і мроіцца яна з такой сілай, што для мяне стала часткай рэальнасці? ...Жэнька закруцілася на руках, я адчуў нешта ў кішэні. Асадка... Я набыў згубленую асадку... Калі я набыў? Дзе гэта? Дзе тая крамка? Здаецца, на рагу, калі павярнуць ад сябра... Ад якога сябра? Чакай, у каго я сёння быў? Куды я заходзіў? — Я зараз, мне вельмі трэба! — гукнуў я жонцы, апусціў Жэньку і хутка выбег на вуліцу. Мне трэба разабрацца. Мне трэба зразумець... I Іа вуліцы, цёмнай ужо і вохкай, без хатняй утульнасці, у галавс стала трохі ясней. Сённяшняе, апушчанае ў цёмную ваду забыцця, быццам вынырнула на паверхню і хапіла глыток паветра. Цяпер ісці, шукаць... Тут... Недзе тут... Чорт, вось жа тыя дамы, ну, дакладна тыя, хіба што другі, іювы плот ля аднаго... Дзе ж крамка? На месцы крамкі стаяла простая драўляная лаўка. Ліхтар свяціў над ёй белым нежывым святлом. Я прысеў на лаўку і, адчуваючы, што губляю ў гэтыя хвіліны апошнія сувязі з сённяшнім, ліхаманкава шукаў выйсце. I не знаходзіў. Пацягнуўся ў кішэню па цыгарэты. Выцягнуў пачак «Гранады». Гэтыя цыгарэты даўно зніклі з продажу. Лле ТАДЫ я пачаў іх паліць. Хоць дарагія, але жонка налегла, каб калі паліў, дык добрыя цыгарэты з фільтрам. I вось цяпер я зразумеў канчаткова, што адбылося. Зразумеў што мне не вярнуцца. Гэта прынесла нейкае супакаенне (ыу, маё ж жыццё, пражыву яшчэ раз), але толькі на момант. Што ж будзе? He, не заўтра, што будзе потым, калі пройдзе год, трэці і дзясяты? Я дапішу апавядаіші першай кнігі, згубіцца асадка, мы пабудуем кватэру, вырасце дачушка, я надрукую яшчэ не адну аповесць, а потым.... Потым такім вось вечарам я зайду ў крамку, што з’явіцца на месцы гэтай лаўкі, і набуду згубленую некалі асадку... Папярэдзіць, папярэдзіць сябе... Дастаў той самы аркушык паперы са сваім роспісам і асадку і, ужо з цяжкасцю разумеючы сэнс сваіх слоў, таропка напісаў: «Ні ў якім разе не трэба купляць згубленую атрамантавую асадку ў крамцы». Адчайна закусіў вусны, салёны смак болю дапамог яшчэ раз цалкам вярнуцца ў рэалыіасць і сабраць апошнія думкі пра ГЭТА. Я прымусіў сябе задумацца, каб вырашыць неабходнае: дзе ж захаваць гэтае пасланне самому сабе? Каб не згубілася, каб нікому не мазоліла вочы... Пашпарт амаль заўсёды пры мне. Нават цяпер. Пашпарт у вокладцы. Пад вокладкай тонкі аркушык паперы будзс ляжаць гадамі. He згубіцца. I ведаць, апрача мяне, ніхто не будзе. Я дастаў пашпарт, вызваліў палову ад вокладкі. I пабачыў між вокладкай і пашпартам невялікі, складзены ўдвая аркушык паперы. Разгарнуў яго. «Ні ў якім разе не трэба купляць згубленую атрамантавую асадку ў крамцы». I мой выразны роспіс чорным атрамантам. АУТОБУС Амаль рэальнасць Жанчыну бабулькай нельга было назваць, хоць відаць было, што ёй за 70 — высахлы маршчыністы твар, сівыя, аж белыя валасы. Апранута зграбна і годна. Так выглядаюць вясковыя настаўніцыпенсіянеркі: з інтэлігентнасцю ў паставе, якая не знікла нават за гады іх няпростага вясковага жыцця, калі трэба было спалучаць штовечар і прагляданне вучнёўскіх сшыткаў, і даенне каровы, і гатаванне вячэры для мужа-трактарыста. Так думаў Антось нра гэтую сухенькую жанчыну, падыходзячы да аўтобуса. Жанчына ля аўтобуса прытрымлівала адной рукой інвалідны вазок, у якім сядзеў хлопчык гадоў 10. «Зараз папросіць дапамагчы з вазком»,— падумаў Антось і вырашыў што чакаць гэтай просьбы не будзе — сам прапануе. — Дзень добры, дапамагчы? — прыпыніўся ён ля жанчыны. — Івамдобры,— вінавацячыся,заспяшаласяжанчына.— Калі вас не затурбуе, дапамажыце. Сяргейка не цяжкі, у нас 12 і 13 месцы... Давайце, я торбу вашу патрымаю. — Ну, хадзі да мяне, Сяргей,—Антось перадаў сваю невялікую торбу, дзе ляжалі кружэлкі з рукапісамі ды пляшка мінералкі, жанчыне, працягнуў рукі. Хлопчык, усміхаючыся адкрыта, падаўся з вазочка насустрач. Салон быў амаль пусты: хлопец і дзяўчына гадоў па васямнаццаць сядзелі разам у самым канцы салона, мажная кабета са сваім спадарожнікам, мужчынам гадоў сарака пяці — на самым пачатку. Тоўстая, няўклюдная, яна займала амаль усю прастору двух крэслаў, і мужчына, які сядзеў з ёй побач, быў літаралыіа прыціснуты ейным целам да акна. Антось пасадзіў хлопчыка ў крэсла. — Тут буцзеш ці ля акна? — Ля акна... я сам,— адказаў весела хлопчык і, не чакаючы нейкіх дзеянняў з боку Антося, сам пасунуў сваё цела на другое крэсла, потым падхапіў перакінуў далей свае, быццам чужыя, ногі. Антось выйшаў з салона, узяў у жанчыны сваю торбу. Запаліў. — To ўііучак мой,— нібыта апраўдваючыся за нейкі грэх, ціха сказала жанчына,— Радавая траўма. Хто там вінаваты і ў чым — Бог ім суддзя. Разумны расце, гэтак добра маляваць навучыўся... To во цяпер у Мінску выстава ягоных карцін, у Духоўным цэнтры... Антось лрамаўчаў у адказ. Жанчына таксама замаўчала. Яшчэ некалькі пасажыраў зайшлі ў аўтобус. Прыйшоў і кіроўца. У гэты час да аўтобуса імкліва падкаціла аўто, адчыніліся дзверцы, невысокі мужчына, з вялікім жыватом, апрануты ў строгі дзелавы гарнітур, з гальштукам, вылез з пярэдняга пасажырскага седзіва. — Пачакайце! — больш загадаў чым папрасіў ён кіроўцу і такім самым загадным голасам загаварыў унутр салона аўтамабіля: — Забярэш мяне а 8-й вечара, каб не спазняўся. — Ну што вы, Ігнат Вадзімавіч, я толькі цешчу адвязу — і адразу ў Мінск. — Глядзі мне... Кіроўца аўтобуса вачыма пералічыў пасажыраў зірнуў у свае паперкі — усё супадала. Аўтобус крануўся з месца. Антось вольна адкінуў крэсла назад — ззаду не было пасажыра, толькі жанчына сядзела на суседнім крэсле. — Вам не будзе перашкаджаць? — папытаўся ў яе Антось. — Што? — хутка перапытала жанчына, занятая сваімі думкамі так глыбока, што не толькі па вачах — па твары было відаць, што яна нечым вельмі заклапочаная: падціснутыя вусны, складкі на ілбе.— А, не, я тут буду сядзець,— адказала нечакана нервова, нібыта Антось спрабаваў заляцацца. Мажліва, жанчына і была прыгожай раней, але не цяпер — твар яе перакрывіла незразумелая туга, вочы хваравіта паблісквалі. Непрыгожы твар, высахлы. I нечым нават варожы. Антось уладкаваўся як мага лепей, заплюшчыў вочы. О, як ён чакаў гэтага моманту пасля цалкам бяссоннай ночы! Здавалася, што вось толькі заплюшчыць вочы — і засне, праваліцца ў цёмную, такую жаданую яміну забыцця. Але не атрымалася: перад вачыма ўзнікла клавіятура камп’ютара. Аўтобус пагойдваўся, прыпыняўся на святлафорах, торгаўся. Сон не ішоў да Антося, аж млосна рабілася ад літар, што скакалі ў вачах. «Перапрацаваўся»,— задаволена ўсміхнуўся Антось, падняў спінку, стаў глядзець у акно. Аўтобус выехаў з гарадка і паімчаў трасаю. Шэсць гадзін, усяго шэсць гадзін — і справа будзе зроблена. Ды не адна, а дзве справы! Дзве — вялікія і неабходныя... Вось яны, тут — у торбе на дзвюх кружэлках: яго аповесць «Руйнаванне непабудаваных храмаў» і дэтэктыў «Последняя ставка Серого». Дэтэктыў — праца раба. А аповесць — гэта яго творчасць, яго галоўны твор на сённяшні дзень. Антось задумляў, выношваў сваю аповесць некалькі гадоў. Яна нараджалася пакутліва, у сумненнях і адчаі. I запісваў яе Антось толькі тады, калі быццам збоку нешта штурхала яго і падказвала: сядай, пішы. Былі сумневы — ці здолее, быў адчай — а хіба яна трэба некаму, апрача яго самога ды рэдакцыі? Што ён адзін са сваёй, пяхай самай высокамастацкай аповесцю, можа зрабіць, што можа парушыць, каго прымусіць задумацца? Але нельга не пісаць, калі можаш пісаць. Гэта Антось разумеў, як правіла, як закон. Нельга змяніць свет, разбураючы. Трэба толькі ствараць. Гэта таксама закон. Вышэйшы закон... I аповесць атрымалася. I сам ён адчуваў гэта, калі перачытваў старонкі, і ў рэдакцыі часопіса, куды аддаваў раней кавалак для азнаямлення, сказалі адразу: «Закончыш — вязі». Толькі рэдактар ведаў пра аповесць. Алена ведала пра другое — пра дэтэктыў, які яе муж піша за грошы нейкаму невядомаму выдаўцу. Гэты дэтэктыў выйдзе зусім пад іншым імем. Антось жа атрымае тое, на што разлічваў, на што згаджаўся ад самага пачатку: паўтара долара за старонку тэксту. Ён напісаў 300 старонак — атрымае 450 долараў. Гэта былі рэалыіыя грошы. Іх так нестае... Колькі могуць зарабіць разам настаўнік літаратуры ды настаўніца пачатковых класаў у райцэнтраўскай школе, не маючы і пяці гадоў стажу?.. Плылі пералескі, палі, пагойдваўся аўтобус, рухаючыся роўна, без прыпынкаў. I мяккая млявасць авалодвала целам і розумам, і так прыемна было ў яе паглыбляцца, аддавацца яе волі. — Дабрыдзень! Аляксандр? Гэта Валянціна. Так, я буду праз пяць гадзін. Вядома, флэшку з ключамі я вязу з сабой. А скажыце, курс застаўся ранейшым, так? Добра... Так-так, мне менавіта долары наяўныя трэба. Як мы і дамаўляліся. Я разумею, што 20 тысяч для вас — сума не маленькая... Выдатна, як толькі буду ў Мінску, я вам яшчэ раз патэлефаную... Голас жанчыны ззаду быў узбуджаны, рэзкі, непрыемны. «Чорт, з-за гэтых камерсантаў не паспіш»,— незадаволена падумаў Антось. Вось жа: ён зарабляў тыя 450 долараў два месяцы, пішучы начамі, недасыпаючы так. што кругі пад вачыма не сходзілі тыднямі, а гэтай і 20 тысяч долараў — дробязь... Млявасць знікла, як яе і не было. «Але ж глядзі ты, як маскіруюцца: такімі грашыма варочаць — і аўтобусам ездзіць, ды і апранутая як сціпла... Ат, ну іх к чорту...» — без асаблівых эмоцый падумаў Аптось. Першы прыпынак. — Пяць хвілін, не разбягайцеся,— папярэдзіў усіх кіроўца, пайшоў да будынка аўтакасы — невялікай бетоннай каробкі шэра-жоўтага колеру. Той самы дзелавы пузаты мужчына адышоўся ўбок, пачаў тэлефанаваць некаму, голасна пакрыкваючы. I толькі апошні тэлефонны званок, які ён зрабіў, рыхтык змяніў яго самога — нібыта той нумар, які ёы набіраў быў асаблівым кодам па пераўтварэнні людзей. Мужчына загаварыў не проста ветла — лісліва, ціха: — Мікалай Сцяпанавіч? Вітаю вас. Так-так, як дамовіліся... He, ну што вы, якое аўто — еду аўтобусам, я ж разумею... Не-не, усё акуратна...