КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
А то, што ся на тотъ часъ, хотя не с таковое годъности, яковое бы святые таблицы Божие достойны были, але зъ якого жь колвекъ даного таланъту веръне от веръного Христового збору братьи, а слугъ Вашихъ Княжацких Милости, на том новомъ початку накоротъце выдать могло, просимо: «Рачъте, Ваши Княжацские Милости, дотуль з ласкою завдячне пріимовати, покуль Панъ Богъ до чого большого допомочи будеть рачил!» Данъ з города Несвижьского, от въплошченья Христова в року тисячномъ пятьсотномъ шесдесятомъ и второмъ, месяца іюня, дванадцатого дня. Вашихъ Княжацских Милости повольные слуги: Матфей КАВЕЧИНЬСКІЙ, Симонъ БУДНЫЙ, Лаврентей КРИШКОВСКІЙ. Духу Сьвятым, нашым Пацяшыцелю. Гэтага мы ад Яго Самога сардэчна зычым Вашым Княжацкім Міласьцям. А тое, што на тэты час (хаця і не з такой годнасьцю, якой былі б вартыя сьвятыя Божыя табліцы) зь якога ж кольвек дадзенага нам таленту было праўдзіва надрукавана братамі праўдзівага Хрыстовага збору і служкамі Вашых Княжацкіх Міласьцяў, — просім: «Прыйміце, Вашыя Княжацкія Міласьці, ласкава і ўдзячна, пакуль Госпад Бог дапаможа што большае ўчыніць!» Дадзена з гораду Нясьвіскага ад Нараджэньня Хрыстова ў годзе тысяча пяцьсот шэсьцьдзесят другім, месяца чэрвеня дванаццатага дня. Вашых Княжацкіх Міласьцяў дабравольныя слугі: Мацьвей КАВЯЧЫНСКІ, Сымон БУДНЫ, Лаўрэнці КРЫШКОЎСКІ. КЪ ВСЕМЪ БЛАГОВЕРНЫМЪ ХРИСТИАНОМЪ ЯЗЫКА РУСКОГО ПРЕДЪСЛОВІЕ ВЪ КАТИХИСІЮ Катихисісъ слово есть греческого языка, сказует же ся на словенскую речь Оглашеніе или гласомъ ученіе. Ведомо бо меть быти, ижь Апостоли и ихъ оученници не тако скоро и не такъ латве, от Еллинъ или от Жидовъ к вере Христовой приступуюшчих, тайнами святыми служили. И окрестил убо Петръ и иншіи Апостоли на день съшествіа Святого Духа от людей Ізраилевыхъ три тисечи, але умилившихся сердцем и любезно приемшихъ Слово (Деан. 2:14-47). Окрестилъ Филиппъ, иже от седми діаконъ царици Муринское каженика или скопца, але аже изъ Муринъское земли въ Еросолимъ поклонитися пріехавъшаго (Деан. 8: 26-40), а наболей черезъ анъгела показаного, от себе научоного и ешче веру о Христе, ижь Сынъ Божий естъ, исповедавъшаго. Окрестилъ Петръ ешче Корънилиа, але оного, которого молитвы и милостини възыдоша пред Богомъ (Деан. 10:1-48). Оного, о котором гласъ Божій въ виденіи по три крать рече: «Яже Богъ очистилъ естъ, ты не скверъни», оного, на которого Духъ Святый видимымъ образомъ ешче научаюшчу Петру напалъ. Окрестилъ Апостолъ Сила сторожа темъничъного въ Филипъпусехъ (Деан. 16: 16-40), але ажь перъвей къ Апостоломъ каючися поведелъ: «Господне, што ми подобаеть творити, да спасуся?!» Але аже перъвей Павелъ и Сила глаголаста ему Слово Господне; ешче аже перъвей понялъ их въ дом свой и омылъ их раны. Инъшие места опушчаю. Досытъ бо явъно, ижь Апостоли никого от поганъ и от жидовъ не крестили, аже перъвей оного наоучили и въ вере искусили. Потомъ пакъ и труднейшее искушеніе было настало на хотяшчихъ креститися. Находимъ бо въ посланіах учительских и въ некоторихъ правилехъ, ижь которіи ся крестити хотели, перъвей черезъ немалый часъ повинъни были опричь въ церъкви стояти, на колена припадати, чтеніе Еванъгельское услышавъши, а наболей, коли уже мелася Вечера Господня зачинати, вънъ изъ церъкви выходити, певъный часъ УСІМ ДАБРАВЕРНЫМ ХРЫСЬЦІЯНАМ МОВЫ БЕЛАРУСКАЙ ПРАДМОВА ДА КАТЭХІЗІСУ Катэхізіс слова з грэцкай мовы, перакладаецца ж на мову славянскую Абвяшчэньне, ці Навучаньне ўголас. Ведама бо мае быць, што Апосталы ды іхнія вучні ня так скора і ня так проста дапускалі да сьвятых Таямніцаў тых, што з грэкаў ці зь юдэяў прыходзілі да веры ў Хрыста. Ахрысьціў Пётр ды іншыя Апосталы ў дзень спасланьня Духа Сьвятога з народу Ізраэльскага тры тысячы, але толькі замілаваўшыхся сэрцам і зь любасьцю прыняўшых Слова (Дзеі 2:14-47). Ахрысьціў Піліп адзін зь сямі дыяканаў эўнуха, або скапца валадаркі Мурынскае (Дзеі 8). Але той эўнух з Мурынскае зямлі прыехаў пакланіцца ў Ерузалім, быў Піліпу праз анёла паказаны, Піліпам навучаны ды вызнаў веру ў Хрыста, што Той ёсьць Божым Сынам. Ахрысьціў Пётр яшчэ Карнэля, але таго, чые малітвы і міласьціны ўзыйшлі перад Богам, пра якога Пятру голас Божы ў бачаньні тройчы прамовіў: «Каго Бог ачысьціў, таго не лічы нячыстым» (Дзеі 10: 1-20), на якога Дух Сьвяты зыйшоў відочным чынам яшчэ падчас навучаньня Пятра. Ахрысьціў Апостал Сіла вартаўніка вязьніцы ў Філіпах, але перш той, каючыся, запытаўся ў Апосталаў: «Гаспадары, што мнетрэба рабіць, каб збавіцца?!» (Дзеі 16:16-34) Але раней Паўла і Сіла казалі яму Слова Божае; а потым ён прыняў іх у доме сваім і абмыў іхнія раны. Іншыя падобныя прыклады ня ўзгадваю. Досыць бо яўна, што Апосталы нікога з паганаў ці зь юдэяў не хрысьцілі, перш не навучыўшы і ў веры ня выспрабаваўшы. Потым насталі яшчэ больш цяжкія выпрабаваньні для тых, хто хацеў ахрысьціцца. Знаходзім бо ў лістах вучыцеляў і ў некаторых правілах: тыя, што хацелі хрысьціцца, перш павінны былі немалы час асобна ад іншых у царкве стаяць; на калені прыпадалі, пачуўшы чытаньне Эвангельля; перад пачаткам Вячэры Госпадавай вон з царквы выходзілі; таксама вызначаны час пасьцілі і кожны тыдзень ў чацьвер «Веру ...» поститися и на каждой недели въ четвергъ «Верю...» пред Епископом или пред Презвитеромъ исповедати. А докулъ таковые речи кто выполънилъ, крешчонъ не былъ, але такового звано Оглашенымъ, а погречески Катикуменосъ. Науку пакъ их таковую Оглашеніемъ, погречески Катихисісъ. Был то обычай вельми потребный и пожиточъный, бо затымъ многые и въ познаніе Бога и Его правды приходили, и въ святомъ житью росли и укреплялися. Къ тому и учители мусели своего уряду быти пилъными. Лечь діаволъ не допустил сему обычаю долъго межи христіанъми стояти, спяшчимъ бо человекомъ, по Слову Еванъгелскому, пріиде и въсеялъ плевелы (Матф. 13: 24-30), се естъ, коли ся ленили учити людей, научилъ их діаволъ, абы верили, иж безъ наоуки, безъ веры и безъ исповеданіа можеть человекъ спасенъ быти, тольки бы водою въ детинъстве окрешчонъ былъ, а пришедши къ розуму, только бы въ певъные дни мяса не елъ, милостину хотя жь от злого набытя давалъ, святым ся молилъ и таковые речи заховалъ. А на остатокъ на тое ся спушчали, естли кто мелъ, што бы попомъ по души дал, абы тело на посвяшченой земли положили, проводили, поминали, третины, деветины, полсорочины, сорочины, полъгодины и годины и инъшие таковые вымыслы чинили. Для того именья, села, места отписовали, монастыри и будованые церъкви надавали або знову будовали, колоколы, потиріоны, дыскосы, ризы, иконы или балъваны куповали, надеваючися для таковыхъ справъ спасеніа, Царствіа Божіего и живота вечъного. Все тое, мовлю, затым въ церъковъ Христову вошло, ижь онъ святый обычай, которого ся перъвая церъковъ по повеленію Христову держала, допустили діаволу вывести, а шкодливы онъ плевелъ въсеяти. Христос бо рече: «Шедшей, наоучите вся языки, крестяшче их» (Матф. 28: 16-20). Тіи пакъ не только не научають, але и сами мало правъды знають и онымъ, которіи бы учити хотели, забраняють. Не иначе, но яко пред тымъ законъники жидовъские. О нихъ же Господь рече: «Горе вамъ, законъникомъ, яко взясте ключь разуменію: сами не внидосте и въходяшчимъ взъбранисте!» (Лука 11: 42-46). Ненадобе о томъ много писати, вси бо ведаемъ, яковыхъ теперь учителей маемъ. Ведаеть весъ светъ, яко на свои степени въступають. Не тайно теже, яко на нихъ стоять и справуются. Лепъшей плакати, нежели их норовы выписовати. Оно певная речь, ижь напрасно их поправленіа в науце или въ житіи ждати. Лучшей, абы каждый, кто не хочеть згинути, иншого собе лекарства за часу искалъ, а таковымъ пастыромъ покой далъ. Тако бо повелеваеть Господь, где къ Апостолом, се естъ всемъ учителемъ, рече: «Вы есте соль земли. Ашче же соль обуяеть, чимъ осолится? Ни в что же будеть к тому, точію да иссыпана будеть вонъ и попираема человекы» (Матф. 4: 18-5: 20). Солью називаеть всехъ учителей, яко бо соль заховуеть, што ею посолится, абы не перад епіскапам ці прэсьвітэрам вызнавалі. I пакуль гэтыя ўсе ўмовы не былі выкананыя, ніхто ня мог быць ахрышчаным, але звалі яго «абвешчаным», што азначае па-грэцку «катэкумэнос». Навуку ж такую называлі «Абвяшчэньнем», па-грэцку «Катэхізіс». Быў той звычай вельмі патрэбны і карысны, бо такім чынам многія прыходзілі да спазнаньня Бога і праўды Ягонай, у жыцьці сьвятым узрасталі і ўмацоўваліся. Да таго ж і вучыцелі мусілі быць пільнымі. Але д’ябал не дапусьціў, каб тэты звычай доўга трываў сярод хрысьціянаў. Да сьпячага бо чалавека, паводле Слова Эвангельскага, ён прыйшоў і пустазельле пасеяў (Мц. 13: 25). Гэта значыць, калі вучыцелі ленаваліся вучыць людзей, навучыў іх д’ябал, каб паверылі, што чалавек можа збавіцца без навучаньня, бязь веры і без вызнаньня, абы толькі ў дзяцінстве быў ахрышчаны вадою, а прыйшоўшы да сталага розуму, толькі каб у пэўныя дні мяса ня еў, міласьціну, хаця б і са скрадзенага, даваў, да сьвятых маліўся ды, паводле звычаяў, рабіў надобныя справы. А нарэшце дапусьціліся таго, што хоць якую маёмасьць папам давалі, каб тыя цела ў пасьвячанай зямлі пахавалі, праводзілі, паміналі ды спраўлялі траціны, дзевяціны, паўсарачыны, сарачыны, паўгодкі і гадавіны ды іншыя падобныя прыдумкі. Дзеля гэтага завяшчалі маёнткі, вёскі, мястэчкі; ахвяравалі на манастыры і цэрквы або іх будавалі; куплялі званы, патырыёны, дыскасы, рызы, іконы і балваноў, спадзеючыся такімі справамі збавіцца ды заслужыць Валадарства Божае і жыцьцё вечнае. Усё гэта, кажу, таму ў царкву прыйшло, што той сьвяты звычай, якога першая царква трымалася паводле загаду Хрыста, дазволілі д’яблу зьвесьці ды шкоднае пустазельле пасеяць. Хрыстос бо казаў: «Ідзіце і навучыце ўсе народы, хрысьцячы іх!» (Мц. 28:19) Тыя ж ня толькі ня вучаць, але і самі мала праўду ведаюць і тым, якія б маглі навучыць, забараняюць. Няйначай, як перадтым законьнікі юдэйскія. Пра іх Госпад сказаў: «Гора вам, законьнікі, бо ўзялі ключы ад разуменьня і самі не ўваходзіце, і іншым забараняеце!» (Лк. 11: 46) Няма патрэбы шмат пра гэта пісаць, усе бо ведаем, якіх цяпер маем вучыцелей. Ведае ўвесь сьвет, як яны прыходзяць на свае пасады. Вядома таксама, як яны свае абавязкі выконваюць. Лепей плакаць, чым казаць пра іхнія норавы. Адно пэўная рэч дарэмна чакаць ад іх выпраўленьня ў навуцы ці ў жыцьці. Лепш, каб кожны, хто загінуць ня хоча, іншыя лекі сабе, пакуль ёсьць час, шукаў, а такім пастырам супакой даў. Так бо загадвае Госпад Апосталам, гэта значыць, усім вучыцелям кажа: «Вы соль зямлі! Калі ж соль згубіць сілу, то чым зробіш яе салёнаю? Яна ўжо ні на што не прыдасца, хіба толькі выкінуць яе вон на патаптаньне людзям» (Мц. 5:13). Сольлю называе Ён усіх вучыцеляў, бо як соль захоўвае тое, што ёю насолена, каб не сапсавалася, так і вучыцель праз пакараньне, навучаньне і напамінаньне захоўвае людзей ад духоўнае гнілі. А калі так ня робіць, загадвае Госпад такога вон выкі-