Катэхізіс Помнік беларускай Рэфармацыі XVI стагодзьдзя

Катэхізіс

Помнік беларускай Рэфармацыі XVI стагодзьдзя
Выдавец: Юніпак
Памер: 312с.
Мінск 2005
84.26 МБ
провоняло, тако и учитель наказаніемъ, поученемъ и напоминаньемъ заховуеть людей от духовное гнили. Але если того не чинить, повелеваеть Господь вонъ его выкинути и потоптати, яко соль, естли бы оду­рела, або силу свою утратила. Чого жь для непослушни есмо того повеленіа Самого Сына Божіего?
Зайсте бы непотреба сего слова мало важити. Повинни бы есмо и на оное слово паметати: «Ашче слепецъ слепца водить, оба въ яму въпадетася» (Матф. 15:12-20). Слышиш ли, възлюбленый мой брате, ижь тя Самъ Господь остерегаеть, абы есь в яму не упалъ? Упадетъ всяк, кто ся слепому водити допушчеть. Чого жь для от таковыхъ слепцовъ не бежим? Чому ся имъ водити допушчаемъ?
Смилуйся уже каждый надъ собою Бога для. Въстани от сна, уже пора обачитися. Досыть есмо вже спали, коли есмо за справою сих слепцовъ ни Бога знали, ни о спасеніи своемъ на чимъ лежить ведали. Нехай то былъ часъ гнева Божиего за грехи предковъ на­шихъ, который ся за преданіа, або лепей за сны и стареческие басни, взявши, Слово Божіе были опустили. Мусило тако быти. Бо и святіи Апостоли о томъ прорекли и написали. Наболей Павелъ, сосудъ изъбранъ Христовъ, тако к Солуняномъ пишеть: «Послеть, рече, Богъ деаніе льсти, веровати въ лжоу, да судъ пріимутъ вси неверовавшіи истинне, но благоволиша неправду» (2 Сол. 2:1-12).
Розъсмотри, молю ти ся боголюбче, естли ся сіа речь святога Апостала, мовлю, бывшихъ часовъ не збыла? Апостолъ зде пишеть, яко Богъ мелъ послати деаніе льсти. Сіа лесть чіа быти мела? Хиба оного, который ешче в рай родителей наших прельстилъ? А как же тогды прельстил; толко ижь Евву от Божіего Слова отвелъ? Иншимъ обычаемъ ему прельстити нельзя. Докуле бо человекъ держится Сло­ва Божіа, дотуле заблудити не можеть, поневажь свечу, которою собе светить, маеть. По оному Слову: «Светилникъ ногамъ моимъ Закон Твой, и светъ стезямъ моимъ» (Псалом 118).
Але естли тоую свечу потеряетъ, мусить кождый заблукатися и, яко слепецъ, дорогы роукою шчупати, яко и Апостолъ поведаеть. Про­то Пророк рече: «Ашче не былъ Господь Саваофъ оставилъ намъ се­мени, яко Содомъ убо были быхомъ.» Семенемъ Слово Божіе назы­ваетъ. Тымъ ти обычаемъ діаволъ прельшчаеть. Ведаеть бо, ижь ско­ро люди отступять Слова Божіего, уже все, што онъ схочеть, учинять. Для того и сих часовъ на тое былъ привелъ, ижь Слова Божіего учите­ли не казали. Зачимъ всякие злы речи въ церкви силу взяли.
Лечь ныне Богъ милостивый, ужалившися насъ, открыл намъ грешнымъ Слово Свое правдивое и штодень значней открываетъ. Оучителей ачьколвекъ зредка веръныхъ посылаетъ. Прото годится и намъ всемъ метися къ тому самымъ, абы есмо тое неизъреченное ласки вдячни были, Слово Божіе обема, яко мовять, руками приняли, держали, по Ему жили и иныхъ къ Нему приводили.
нуць і патаптаць, як соль, якая сапсавалася ці мои, сваю страціла. Чаму ж мы ня слухаемся загаду Самога Сына Божага?
Сапраўды, ня трэба адкідваць гэтае слова. Павінны бо мы і вось гэтае слова памятаць: «Калі сьляпы сьляпога водзіць, абодва ў яму ўваляцца» (Мц. 15:14). Ці чуеш, умілаваны мой браце, што цябе Сам Госпад перасьцерагае, каб ты ў яму не ўваліўся? Бо ў яму ўваліцца кожны, хто дазваляе, каб яго вёў сьляпы. Чаму ж ад такіх сьляпцоў мы не бяжым? Чаму згаджаемся, каб яны нас вялі?
Зьлітуйся, у імя Бога, кожны над самім сабою. Паўстань зо-сну, ужо час абудзіцца. Досыць ужо мы спалі, калі за справаю гэтых сьляпцоў ані Бога ня ведалі, ані таго, на чым палягае нашае збаўленьне. Няхай тое быў час Божага гневу за грахі нашых бацькоў, якія адкінуўшы Слова Божае, ухапіліся за паданьні, або — яшчэ лепш — за сны ды старэчыя выдумкі. Мусіў за гэта прыйсьці гнеў Божы, бо і сьвятыя Апосталы пра гэта прарочылі і казалі. Найбольш Паўла, выбранае начыньне Хрыстова, так да Тэсалонцаў піша: «I за гэта пашле ім Бог дзеяньне подступу, каб яны паверылі хлусьні; каб былі засужданыя ўсе, не паверыўшыя ў праўду, але палюбіўшыя няпраўду» (2 Тэс. 2: 11-12).
Разгледзься, малю цябе міласьцю Божай, ці не збылося ў апошнія часы гэтае слова сьвятога Апостала? Апостал тут піша, што Бог пашле дзеяньне подступу. Тэты подступ чый мусіў быць? Хіба ж не таго, хто яшчэ ў раі падмануў нашых бацькоў? А як бы тады іх падмануў, калі б не адвёў Еву ад Божага Слова? У іншы спосаб ня здолеў бы падмануць. Дакуль бо чалавек трымаецца Слова Божага, датуль заблукаць ня можа, бо мае сьвечку, якою сабе сьвеціць, як напісана: «Слова Тваё сьветач для стоп маіх і сьвятло на сьцежцы маёй» (Пс. 118).
А калі тая сьвечка згубіцца, кожны мусіць заблукаць і, як сьляпы, ісьці навобмацак, як Апостал піша. Таксама Прарок кажа: «Калі б Госпад Магуцьцяў не пакінуў насеньне, мы былі б як Садома». Насеньнем ён тут называв Слова Божае. Таму д’ябал цябе і падманвае. Ве­дав бо: як хутка людзі адыйдуць ад Слова Божага, дык адразу зробяць усё, што ён захоча. Дзеля гэтага і зараз ён зрабіў, каб вучыцелі не казалі Слова Божага. Вось чаму ўсялякія ліхія справы ўзялі моц у царкве.
Аднак зараз міласьцівы Бог пашкадаваў нас, адкрыў нам, грэшным, праўдзівае Сваё Слова і штодня больш адкрывае. Вучыцеляў верных, хаця б зрэдку, пасылае. Таму трэба і нам усім імкнуцца быць удзячнымі гэтай невымоўнай міласьці: Слова Божае абедзьвюма, як кажуць, рукамі схапіць, трымаць, згодна зь Ім жыць ды іншых да Яго прыводзіць.
А паколькі «жніва многа, а працаўнікоў мала» (Мц. 9: 37-38), дзеля таго я, недастойны, у сьвятой царкве служка найменшы, склаў і напісаў гэтую кніжку паводле Божых Пісаньняў, каб прагнучыя мелі разумень-
А ижь «жатва многа, делатель мало» (Матф. 9: 27-10: 15), того для азъ недостоинъ, от святыя церкви служителей наменший, сію книж­ку от божественныхъ писаній събрахъ и написахъ, абы вси Слова Бо­жія и истины разуменіа жаждушчіи мели, чого бы ся и сами учили и детокъ своихъ научали.
Знаю тое, ижь бы потреба сію науку достаточней выписати, але тако и часъ и приуменіе наше знесло. А веже напотомъ, естли будеть Божіа воля, может ся ширей у другое управити. Наболей четвертая часть, се ест о святомъ крешченіи и о Вечери Сына Божіего, помыс­лити можемъ опричную книжку выпустити. Ласка Господа нашего Ісус Христа съ всими верными. Аминь.
Писанъ у Клецку под леты въплошченіа Господа и Спаса и Бога нашого Ісус Христа 1562, іюніа 10 дня.
не ўсіх Словаў Божых і Ягонай праўды, каб гэтаму і самі вучыліся, і дзяцей сваіх навучылі.
Ведаю, што патрэбна было б гэтую навуку выкласьці падрабязьней, але так нам і час, і ўменьне нашае дазволілі. Да таго ж і пазьней, калі будзе Божая воля, можна яе шырэй справіць. Перадусім чацьвёртую частку, — што пра сьвяты Хрост і Вячэру Сына Божага, — можна было б надрукаваць асобнай кніжкай. Ласка Госпада нашага Ісуса Хрыста з усімі вернымі. Амін.
Пісана ў Клецку у год ад Нараджэньня Госпада і Збаўцы і Бога нашага Ісуса Хрыста 1562, месяца чэрвеня 10 дня.
КАТИХИСІСЪ для детокъ хрістианьских языка Руского коротко выложена
ПЫТАНЬЕ
Што есь ты?
ОТКАЗЪ
Человекъ есмь сътворенье Божие розумъное, Богомъ по образу Его сътворенное.
ПЫТАНЬЕ
Чого деля Господь Богъ тебе сътворилъ?
ОТКАЗЪ
Не для того, абы безъ мене быти не могъ, але абыхъ Его позналъ, любилъ, Ему Самому служилъ, а потомъ съ Нимъ на веки жилъ.
ПЫТАНЬЕ
Которое веры еси ты?
ОТКАЗЪ
Хрістианьское веры.
ПЫТАНЬЕ
По чому ты еси Христианинъ?
ОТКАЗЪ
По тому, яко въ Хріста верую и крестилъся есмь въ имя Его.
ПЫТАНЬЕ
Што виненъ оумети Хрістіанинъ?
ОТКАЗЪ
Чотыри речи умети и водле того жити маеть. Первая Законъ або
КАТЭХІЗІС для дзетак хрысьціянскіх мовы Беларускай коратка выкладзены
ПЫТАНЬНЕ
Хто ты ёсьць?
АДКАЗ
Я чалавек, разумнае Божае стварэньне, Богам на вобраз Ягоны створанае.
ПЫТАНЬНЕ
Дзеля чаго Госпад Бог цябе стварыў?
АДКАЗ
Не дзеля таго, што безь мяне Ён абыйсьціся ня мог, але каб я Яго спазнаў, любіў, Яму Самому служыў, а потым зь Ім навечна жыў.
ПЫТАНЬНЕ
Якой ты веры?
АДКАЗ
Хрысьціянскай веры.
ПЫТАНЬНЕ
Чаму ты Хрысьціянін?
АДКАЗ
Таму, што веру ў Хрыста ды хрысьціўся ў імя Ягонае.
ПЫТАНЬНЕ
Што павінен ведаць Хрысьціянін?
АДКАЗ
Чатыры рэчы ён мае ведаць ды паводле іх жыць: першая рэч -
заповеди. Другая вызнанье веры. Третая молитва Господня. Четверътая Тайны Хрістовы.
ПЫТАНЬЕ
Колько ест заповедей Божіихъ?
ОТКАЗЪ
Десять, и для того е зовуть Десятословиемъ, по гречески Декалогосъ.
ПЫТАНЬЕ
Говори десятеро Божие приказанье.
ОТКАЗЪ
Тако пишеть Мойсей въ второй книзе, которую Исходомъ зовоуть: «Рече Господь Богъ вся слова сия: Я есмъ Господь Богъ твой, Который тебе вывелъ изъ земли Египетъские изъ дому неволи. Не будешь мети боговъ чужіихъ передо Мъною (1).
Не учинишь собе образа, ни всякого оуподобиа, которое на небесехъ высоко, ани которое на земли низъко, ани которое въ водахъ подъ землею. Не поклонишься имъ, ани имъ послужишь. Я бо есмь Господь Богъ Твой силенъ, ревнивъ, Который отдаю грехы отець на дети до третего и четвертого роду, который ненавидять Мене, а чиню милость надъ тисечми, который Мене любять и заповеди Моих стерегоуть (2).
Не возмешь имени Господа Бога твоего вътшче. Бо не пустить Господь оного безъ каранья, который бы взялъ имя Его на прасно (3).
Помъни день соуботный святити, шесть дни делати будешь, и вся­кие дела твоя оучинишь, а седъмого дня соубота есть Господа Бога твоего. Не оучинишь ни какова дела ни ты, ни сынъ твой, ни дочька твоя, ни паробокъ твой, ни неволница твоя, ни скотъ твой, ни пришлецъ, который межи воротъ твоихъ. Бо въ шести дний сътворилъ Богъ небо и землю, море и вся, што въ нихъ, и отпочиноулъ Богъ въ седмый день. Сего деля Господь день соуботный благославилъ и посвятилъ его (4).
Чти отца твоего и матку твою, абы есь долго жилъ на земли, кото­рую Господь Богъ твой дасть тобе (5).
Не оубий (6).
Не чужоложи (7).
Не кради (8).
Не посведчишь на ближного твоего сведества лживого (9).
Не похочешь дому ближного твоего, не похочешь жены ближно­го твоего, ни паробка его, ни осла его, ани чого колве, што естъ ближ­ного твоего (10)”».
ПЫТАНЬЕ
Для чого Господь Бог далъ Закон или заповеди Свои?
ОТКАЗЪ
Абы кажный ведалъ, што естъ трехъ, а што доброе дело. Тако бо Апостолъ пишеть: «Греха не разумехъ, точію Закономъ» (Рим. 7:1-13). А на иномъ месте рече: «Закономъ познанье греха» (Рим. 3:19-27).