КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Къ пророчеству Захаріну приступлю, который тако пишеть: «И ты въ крови завета твоего испустилъ есь оузники своя от рова, неимушча воды» (Зах. 9). Тако ест у старом преводе из греческого превода, нежели въ еврейских книгахъ на тот обычай пишется сее место: «И ты въ крови завета твоего испустихъ вязни твоя из рова, неимушча воды». Сия слова Захаріа въ особе Божіей къ дшчи Сіонстей того часу говорилъ, коли з неволи Вавилонское вышли, додаваючи имъ доброе мысли и обецуючи имъ певное избавленіе от рова, неимушча воды, се естъ от скорбей и трудностей, которие их потыкати мели. А яко на той час дочасное избавленіе дочце Сіонской пророкъ именемъ Божіимъ обецовалъ, тыми словы, тако, опять тыми жь словы, обецеть Свя- ўдзельнік у прыгнёце, у валадарстве і вытрыманасьці ў Хрысьце Ісусе, быў на востраве Патмас дзеля Слова Божага і сьведчаньня аб Ісусе. Я быў у захапленьні духа ў дзень Госпадаў і пачуў за сабою зычны голас» і так далей (Адкр. 1:10). Тут Ян піша пра сваё дваякае быцьцё. Распавядаючы пра першае, ён не далучае слова «духам», але проста кажа: «Быў на востраве Патмас дзеля Слова Божага», бо сапраўды быў на тым востраве ў выгнаньні. Пра другое ж быцьцё распавядаючы, паколькі было ня яўным, але ў бачаньні, так кажа: «Я быў у захапленьні духа». Тым жа звычаем і прарок Эзэкіль, кажучы, як быў перанесены духам у зямлю Хальдэйскую, далучыў пад канец «духам», каб ніхто не падумаў, што разам зь целам ён быў перанесены (Эз. 11). Цела бо засталося на сваім мейсцы, душа была ў целе, Бог жа ў бачаньні тую зямлю яму паказаў, нібыта Эзэкіль там знаходзіўся і душой, і целам. Дзеля таго і калі наш Госпад дабравесьціў Духам у вязьніцы, сказана гэта не пра душу, але пра Дух Ягоны, значыць, тым духам, што былі ў вязьніцы, Хрыстос аб’явіў Сваё Эвангельле. Не прыйшоў Ён да іх у целе або Сваёй душою, але, як піша Пётр, Духам, гэта значыць, моцаю Духа Свайго. А гэта і ёсьць першы доказ, што Апостал Пётр іншым звычаем пра тое зыходжаньне мяркуе, чым манахі, якія выдумалі, нібыта душа Хрыста зыходзіла ў пекла па душы сьвятых. Ды яшчэ адну рэч заўваж у гэтых словах сьвятога Пятра. Тыя бо, для каго гэтыя словы азначаюць зыходжаньне душы Хрыста ў пекла, гавораць, што душа Хрыста зыйшла ў пекла тады, калі цела ляжала ў магіле. Аднак тут Апостал гэтага ня кажа, але яшчэ і адваротнае сьведчыць: Хрыстос, Духам ажыўшы, дабравесьціў вязьням. Ясна бачыш, што мяркуе Апостал: Хрыстос тады дабравесьціў вязьням, калі ўжо ажыў Духам, гэта значыць, пасьля Свайго ўваскрасеньня. Бо калі сказана: «Духам ажыўшы», так гэта разумей, як я вышэй растлумачыў: значыць, моцаю Духа Свайго аб’явіў Эвангельле іншым духам. Такім звычаем, кажу, і тут мяркуй, калі Апостал сказаў: «Хрыстос, Духам ажыўшы», значыць, ажыўшы моцай Духа Свайго. Ясна відаць з гэтых словаў, што тое дабравесьце ў вязьніцы было ўжо пасьля ўваскрасеньня. Таму нельга гэтае мейсца Пісаньня разумець як зыходжаньне душы ў пекла, бо такога зыходжаньня ніколі не было. Ды яшчэ зважай, што Апостал піша не пра пекла, але пра вязьніцу. Па-грэцку Апостал напісаў «ен філакі», значыць, «у вязьніцы», а не «ен адо». Вязьніцаю ён называв ня пекла, але прагненьне тых багабойных духаў, якое было ім замест кайданоў ці вязьніцы. Але досыць пра гэта. Перайду да прароцтва Захарыі, які так піша: «I ты ў крыві запавету твайго вызваліў зьняволеных сваіх з рову бязводнага» (Зах. 9). Так сказана ў старым перакладзе з грэцкай мовы, аднак у гебрайскіх кнігах запісана гэтае слова такім звычаем: «I ты у крыві запавету твайго вызваляў зьняволеных тваіх з рову бязводнага». Праз гэтыя словы Захарыі Бог у той час казаўдачцы Сыёнскай, калі з Бабілёнскай няволі той Церкви вечное избавление от рова сухого, то есть от роспачи. Прото не о вымышленых ровех тые слова маемъ розумети, але о духовных ровехъ. Пророкъ бо через подобеньство искрушенія и роспачь ровом называеть. Бо яко из рова изыйти человеку самому нельзя, тако из роспачи, греховъ деля, невъзможно, если бы не Богъ пособилъ выбрести. Ровъ пакъ неимушчій воды того для рече, яко в роспачи потехи или охложеніа нетъ. Ісаіа не маеть никакое трудности. Сия бо слова: «Азъ пред ним пойду, и горы оуравнаю, врата меденая съкрушу» Самъ Богъ къ Кирови рече, яко кажный, чтучи, вырозумети можеть. Тако бо исперва сию главу Ісаіа починаеть: «Сице глаголеть Господь Богъ помазаному Моему Кирови: “Его же дръжах десницю, повинутися предъ нимъ странамъ, и крепость царьску разрушю; отверзу пред нимъ врата, и гради не затворятся”». И по сих словех тые слова реченные Богъ рече: «Азъ предъ нимъ пойду, и горы оуравнаю, врата меденая съкрушу», и прочая. Вся слова о Кире цари розумеются, которому зде Богъ обецуетъ вси страны отдати, городы пред нимъ отмыкати и тако ему шчастити, абы ся ему никто противити не могъ. А хотя ж ся тогда ешче Кирь не родилъ, але ся сіа потомъ вся исполнишя. Яко и сам Кирь писаніем листовъ съзнаваеть. Тако бо о нимъ Езра пишеть: «Въ первое лето Кира, цара Перскаго, дабы исполнится Слову Господню отоустенъ Іереміи Пророка, възбуди Господь духъ Кира, цара Перска, и извести глас въ все царствие свое, и въ писаніи глаголя: Тако рече Кирь, царь Перский: “Вся царствіа земныя дасть ми Господь Богъ небесный”», и прочая (Ездр. 1). То пакъ мнихи съ иконики вымыслили адъ съ железными враты, просте яко бы на духи телесныхъ замковъ потреба, где жь тіи плоти и костей, яко Господь поведелъ, не мають (Лука 24: 36-53). Але къ псалму вже час приступити. Кто хочеть Писмо Святое неомыльно вырозумети, потреба не за одно слово взятися, але все, што напереде и назаде писано, с пилнистію обачити, роспытати, и к чому ся весь розумъ оного места стягаеть, розгледети, а наболей Духа Божія на помочь призыва™. Прото и Самъ Господь, отсылаючи жиды до Писма Святого, не рече просто: «Читайте Писаніа», але рече: «Испытайте Писанія, яко вы мните в них имети живот вечъный и та суть сведетельствуюшча о Мне» (Іоан 5:17-47). Тое слово надобе было и мнихом памятати, не потому бы Святого Писма пороздерали и тых бы слов Святого Духа бесу не причитали. Тако бо розумеють, яко идушчу Господу въ ад аггели на бесы сия словы възопили: «Возьмете врата князи ваша, и възмитися, врата вечная, да внидеть Царь Славы». А аггелом, дей, беси отказали: «Кто ест Той Царь Славы?» Але яко тое къ речи говорять, обачимъ с преднейших словъ сего псалма. Тако бо Духъ Святый сей псаломъ начинаеть: «Господня ест земля и исполънение ея, вселенная и вси живушчіи на ней» и прочая (Псалом 23). Зде не о съшествіи Сына Бо- выйшлі, даючы ім надзею ды абяцаючы пэўнае вызваленьне з рову бязводнага, значыць, з пакутаў ды цяжкасьцяў, што іх мелі напаткаць. Ды як тады ў гэтыя словы прарок імем Божым абяцаў дачцы Сыёнскай вызваленьне часовае, гэтаксама зноў, у тыя ж словы, Ён абяцае Сьвятой Царкве вечнае вызваленьне з рову бязводнага, гэта значыць, з роспачы. Дзеля таго не пра выдуманыя рвы кажуць нам гэтыя словы, але пра рвы духоўныя, прарок бо, дзеля падабенства, скруху ды роспач называв ровам. Бо як з рова ня можа чалавек сам выйсьці, гэтаксама і з роспачы, дзеля грахоў, выйсьці ня можа, калі не дапаможа Бог. Пра роў бязводны сказана таму, што ў роспачы няма пацехі або асьвяжэньня. Ісая таксама ўсё ясна кажа. Гэтыя бо словы: «Я пайду перад табою, і паніжу горы, брамы медныя разаб’ю» Сам Бог да Кіра прамовіў, як кожны, чытаючы, можа зразумець. Так бо тэты разьдзел Ісая пачынае: «Вось што кажа Госпад памазанцу Свайму Кіру: “Я моцна ўхапіў яго за правіцу, каб скарыць яму народы і абяззброіць валадароў, ды адчыніць перад ім брамы, ды каб брамы не зачыніліся”», ды пасьля Бог далей кажа: «Я пайду перад ім, і паніжу горы, і брамы медныя разаб’ю» і так далей. Усе словы гавораць пра валадара Кіра, якому тут Бог абяцае аддаваць усе краіны, адчыняць перад ім гарады і так дабраслаўляць, што ніхто не здолее яму супрацьстаць. Ды хаця тады Кір яшчэ не нарадзіўся, але потым усе гэтыя словы збыліся. Гэта і сам Кір ласкава вызнае, так бо пра яго Эздра піша: «Каб збылося слова Госпада, сказанае Ярэміем, натхніў Госпад дух Кіра, валадара Пэрскага, у першы год панаваньня ягонага, што ён на ўсё валадарства сваё пісьмова абвясьціў такі дэкрэт: «Вось кажа Кір, кароль Пэрсаў: усе валадарствы зямлі даў мне Гопад, Бог нябесны. I Ён загадаў мне пабудаваць Яму дом у Ерузаліме. што ў Юдэі» (Эзд. 1) і так далей. Гэта бо манахі зь іканапісцамі выдумалі пекла з брамамі жалезнымі, нібыта дух, пра які Госпад казаў, што ані касьцей, ані цела ня мае (Лк. 24: 38), можна на замок зачыніць. Але ўжо час да псальма прыступіць. Хто хоча Сьвятое Пісьмо зразумець правільна, мусіць не за адно слова брацца, але ўсё, што раней ды пасьля напісана, уважліва паглядзець, дасьледаваць ды разгледзець, што тое мейсца цалкам азначае, а болей за ўсё Духа Божага клікаць на дапамогу. Таму і Сам Госпад, адсылаючы юдэяў да Сьвятога Пісьма, не сказаў проста: «Чытайце Пісаньні», але сказаў: «Дасьледуйце Пісаньні, бо празь іх вы думаеце мець жыцьцё вечнае, а яны сьведчаць пра Мяне» (Ян 5: 39). Гэта слова належала б і манахам памятаць, тады б яны Сьвятое Пісьмо на часткі не дзялілі ды словы Духа Сьвятога д’яблу не прыпісвалі. Яны бо мяркуюць, што гэта анёлы, калі Госпад зыходзіў у пекла, на бесаў закрычалі: «Адчыніце, князі, брамы вашыя, адчыніце брамы спрадвечныя, ды ўвойдзе Валадар Славы». Ды бесы, маўляў, адказалі анёлам: «Хто той Валадар Славы?» Але ці дарэчы манахі так кажуць, пабачым з папярэдніх словаў гэтага псальма. Гэтак бо Дух Сьвяты той жіа в адъ говорить Духъ Святый яко видишь, але свидельствуеть, яко вся земля ест Господьня. А яко бы проповедуеть, иже не только Іоудейская земля, але и вси языки мели познати Бога, абы ся Ізраильтяне с того не хвалили, иже только у них Храмъ Божий былъ, понеже вся земля ест Господьня и вси языци, або погане, меліся къ Богу навернути. Розгледишь теперь собе, што бы то за справа, або якый бы чинъ былъ, почавши о наврашченіи языков говорити, откинутися и о иншую речь стати выписовати. Иншая бо речь ест наврашченіе языков къ Богу, а иншая съшествіе Христово въ адъ. Лечь того обычая Духъ Святый не имаеть, абы тако речь одну з другою мешалъ. Прото и тотъ псаломъ, яко исперва о всей земли сведчити почалъ, иже ест Господня, се естъ, иже вси живушчіи на земли мели познати Бога, тако и на конци напоминаеть царей, абы взяли а отомкнули врата вечная Царю Славы, или Славному, то естъ Сыну Божіму и науце Его. Называеть пакъ вечными вороты, твердость поганъ, у которой от веков пребываючи, Бога знати не хотели, а яко бы ся пред Нимъ замыкали. Потому жь и на ином месте знойдеши написано: «И ныне, царие, разумейте, накажитеся вси судяшчие земли. Работайте Господеви съ страхомъ» и прочая.