КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Творы першага, даваеннага перыяду, часу «ўз/іёту творчых сіл і ма/іадой энергіі» не захаваліся. Другі перыяд храна/іагічна акрэсліваецца межамі 1944— 1946 гадоў. Асобныя з твораў сведчаць аб высокім узроўні яго прафесійнай падрыхтоўкі. 3 краявідаў сваёй непаўторна-чыстай ме/юдыяй вы/іучаецца камерная выява ўскрайку заснежанай па/іескай вёсачкі. А/іе ўсё ж партрэтам на/іежыць прыярытэтнае месца. Адзін з /іепшых партрэтаў таго часу — «Партрэт маці» (папера, акварэ/іь, змешаная тэхніка, 1946). Работа досыць вя/іікага памеру і на першае ўражанне зусім немудраге/іістая. Пагрудная выява гераіні пададзена ама/іь у фас, а/іе з /іёгкім намёкам на разварот у тры чвэрці, які ў cna/іучэнні з віруючымі віхурамі ўмоўнага фону вык/іікае адчуванне дынамікі, або эфект «жывога жыцця». Сур’ёзна-ў/іадарная і разам з тым інтэ/іігентна-да/іікатная панна ў цёмным гарнітуры строгага крою і бе/іай б/іузцы з брошкаймеда/іьёнам годна г/іядзіць выпрабоўваючым позіркам шэра-б/іакітных вачэй праз круг/іыя шке/іьцы аку/іяраў. Знешняе падабенства выявы нестарой яшчэ «матушкі» з арыгіна/іам можа пацвердзіць яе фотавыява дарэвалюцыйных часоў. У пас/ія/іагерны перыяд (ад 1956 года) Рубановіч не меў маж/іівасці займацца не папу/іярным пры савецкай у/іадзе сакра/іьным мастацтвам. У па/іескай г/іыбінцы, у атмасферы прафесійна-эстэтычнага вакууму, мяркуем, сюжэтны жывапіс (апрача змен/іівага і непаўторнага краявіду) таксама быў без патрэбы. Свецкія, па бо/іьшасці пагрудныя партрэты аднавяскоўцаў, пэўным чынам працягва/іі запачаткаваную ім у даваенныя гады традыцыю пісання абразоў. Га/іерэя створаных партрэтаў аднавяскоўцаў досыць шырокая. Апрача разнастайнасці традыцыйных характарыстык герояў, стаўшых абавязковымі (моцная воля, характар, сур’ёзны позірк а/іьбо абаянне ма/іадосці — знешняя вабнасць, непасрэднасць і г.д.), мусім адзначыць агу/іьную д/ія ўсіх твораў рысу — іх светланоснасць. Ва ўсіх творах без вык/іючэння чуецца шчырае імкненне мастака вылучыць хоць каліўца Боскага свят/іа, што ёсць у кожным ча/іавеку. Адбітак Боскага свят/іа, што выпраменьваў Анатоль Паў/іавіч, згас пад «стары Новы год» — 14 студзеня1970 года. ЗАМЕСТ ПАДСУМАВАННЯ: АГЛЯД ВЫСТАВЫ «ЗАХОДНЯЯ БЕЛАРУСЬ» У МАСТАЦТВЕ, АЛЬБО КОЛЬКІ СЛОЎ АД АЎТАРА Восеньскім днём 2009 г. прайш/ю абмеркаванне выставы Нацыяна/іьнага Мастацкага Музея «Заходняя Бе/іарусь у мастацтве». Здарэнне не дужа маштабнае, а/іе вартае ўвагі. Нагадаем, выстава, вернісаж якой з усімі «дацкімі на/іежнасцямі» адбыўся ў НММ РБ 17.09.2009 г., бы/іа прымеркавана да ўгодкаў /іёсавызнача/іьнай падзеі 1939 г. Падзеі, пас/ія якой 14 кастрычніка таго ж векапомнага года Вярхоўны Савет Рэспуб/іікі запісаў у законе: «Прыняць Заходнюю Бе/іарусь у ск/іад БССР і з’яднаць тым самым вя/іікі бе/іарускі народ у адзіную Бе/іарускую дзяржаву». На/іаджаная супо/іьнымі намаганнямі шэрагам установаў Бе/іарусі: Міністэрствам Культуры, Нацыяна/іьным Музеем Гісторыі і Ку/іьтуры, Нацыяна/іьным акадэмічным тэатрам імя Якуба Ко/іаса, Дзяржаўным /Іітаратурным Музеем імя Янкі Купа/іы, Смаргонскім гісторыка-краязнаўчы музеем, Бе/іарускім саюзам мастакоў, Творчым грамадскім аб’яднаннем «Мастак», выстава бы/іа досыць прадстаўнічай. У экспазіцыі, што месцілася на га/іерэі, бы/іо б/іізка 150 твораў жывапісу і графікі. Усеабдымна шырокі і паліткарэктны назоў у асноўным адпавядаў кан- цэпцыі — з’яднаць рэчышча бе/іарускага мастацтва, раздзеленага па/іітычнай плацінай геапа/іітычных варункаў. Як належыць выставе такога ўзроўню, яна зіхацела суквеццем імёнаў і твораў. Апрача культавых работ заходнебеларускіх к/іасікаў: «Адвечным шляхам», «А хто там ідзе», «Званар» Пятра Сергіевіча, яго графічнага партрэта Івана /Іуцкевіча наведвальнікі ме/іі мажлівасць яшчэ раз пабачыць творы Міхася Сеўрука як з пастаяннай экспазіцыі так і ягоны к/іасічны ўзор сацрэалізма з фондаў НММ — «На сенажаці», падборку твораў «брэндавага мастака» Язэпа Драздовіча з розных музеяў Мінска, фондавую графіку Зміцера Крачкоўскага, цудоўны жывапіс Ядвігі Раздзя/юўскай, бескампрамісна-рэалістычныя партрэты Сяргея Вішнеўскага і паэтычныя краявіды Паў/іа Южыка з прыватных калекцый. Хай і невялічкае адкрыццё зрабілі для сябе гледачы, пабачыўшы некалькі графічных твораў мастакоў «беластоцкага ко/іа». Ураўнаважва/іі «заходнебеларускую плынь» работы «партрэтыста, жанрыста, аўтара карцін на гісторыка-рэвалюцыйную тэму, які маляваў пейзажы, нацюрморты, займаўся графікай, Заслужанага дзеяча мастацтваў БССР (1944), члена-карэспандэнта AM СССР (1950), Народнага мастака РСФСР (1966)» — Мадорава Фёдара Аляксандравіча, што быў прадстаўлены партрэтам Сяргея Прытыцкага (і913'197і), эцюдамі і эскізамі да карціны «Народны сход у Заходняй Беларусі». Выстава атрымалася грунтоўна-шараговай, някідкай і збалансаванай, хоць і без якога буклета-ка- та/іога на ўспамін, няг/іедзячы на ў/іасны выдавецкі аддзел музея. Гэтае меркаванне прысутных мастацтвазнаўцаў, мастакоў, журна/іістаў і г/іедачоў («прадстаўнікоў грамадскасці») не варта ўспрымаць як абавязковы, і крыху няўк/іюдны рэверанс у бок арганізатараў. Зацікаў/іеныя асобы шука/іі адказ на стрыжнявое пытанне: «Чым т/іумачыцца абмежаванне паказу (папу/іярызацыі) заходнебе/іарускай спадчыны? Чаму, хоць раз на 70 гадоў, не паказаць яе ў разгорнутым вымядзе. Шырока і панарамна?» He перакана/іі аргументы арганізатараў на карысць таго, што творы /Іьва Дабржынскага, Пятра Паў/іючука, Пятра Жынге/ія, Язэпа Горыда, Кузьмы Чуры/іы, Клаўдзіі Хруцкай, Эдварда Кучынскага, Ва/іянціна Рамановіча, Яўгена Бранскага на тэрыторыі цяперашняй Бе/іарусі не выяў/іеныя. (А/іе яны ёсць у дзяржзборах суседніх краінаў, прыватных ка/іекцыянераў і спадчыннікаў мастакоў. I гэта ўжо забавязвае і вымагае). Прыкра і крыўдна, што вядомыя ў ку/іьтурах суседніх народаў мастакі, па-ранейшаму невядомыя ў Беларусі і абса/іютова невядомыя на Радзіме. Тое, што наяўны, дапаможна-дакумента/іьны і «капійны матэрыя/і» мастацкі музей з-за сваёй спецыфікі паказваць не можа, ўспрымаецца не больш, як роспачна-бездапаможная спроба аргументу... Гаворачы пра прынцыпы падачы матэрыя/іу, жывыя формы выставачнай экспазіцыі, аг/іяда/іьніца аддзе/іа ку/іьтуры газеты «Свободные Новостм +» Ганна Кручоных усхва/іявана-захоп/іена распавяда/іа пра вык/іючна ёмістую і эстэтычную выставу-падзею — «Амерыканскія мастакі з Расійскай Імперыі», у якой, дарэчы, бы/іі заўважныя і выхадцы з Паўночна-Заходняга краю. Прайшоўшая ў 2009 г. у Санкт-Пецярбурзе і Маскве, у фі/іія/іе Траццякоўскай га/іерэі на Крымскім ва/іу выстава бы/іа пададзена са скарыстаннем разнастайных дапаможных і метадычаасветных сродкаў: падборкамі архіўных фотакартак і іншых сведкаў часу, дакумента/іьных відэаінста/іяцый пра мастакоў, не кажучы ўжо пра ўсю шырыню паліграфічнага спектра. (Ад запраша/іьніка, п/іаката да выдатнага «павадыра»). Гэта дарэчы... Зразуме/іа, такія выставы рыхтуюцца не адзін год і не адным то/іькі куратарам. Ды і крызіс у нас. У тым /ііку фінансавы... А/іе... Чым можна растлумачыць адсутнасць у экспазіцыі прац А/іяксандра /Іазіцкага, Фёдара /Іаўрова, Васі/ія Сідаровіча? Канцэпцыяй, складанасцямі рабочага характару, што маг/іі паўстаць у музея з прычыны захавання твораў у прыватных ка/іекцыях Бе/іарусі? Тым, што работы ў музей самі не прыйшлі? Творчы ж даробак та/іенавітага мастака Антона Карніцкага экспануецца ў С/іонімскім раённым гісторыка-краязнаўчым музеі (ёсць яго творы і ў фондах), і тут, здава/іася б, праб/іемаў для HMM і МК не існава/іа. Апрача крызісу, з-за якога, к/іятага, «няма грошаў на бензін»?! Сапраўды, страшэннны крызіс... I па/іягае ён, перадусім, у рэчышчы мара/іьнаэтычным, духоўным, а не эканамічным. Відаць, гэта і ёсць асноўнае тлумачэнне, чаму выстава, якая Mexia ўсе мажлівасці стаць з’явай ку/іьтурнага і грамадскага жыцця Бе/іарусі, бы/іа ўціснута ў фармат традыцыйны, дзяжурна-шараговы. Адкрыцце новых імёнаў, вяртанне іх у ку/іьтурны кантэкст і грамадскую свядомасць суайчыннікаў, папулярызацыя заходнебеларускай неабжытай духоўнай спадчыны, якая, акрамя ў/іаснамастацкай вартасці, мае дакументальную і гісторыкаку/іьтурную значнасць — справа неабходная. Дзяржаўная. Прамінуўшая выстава не ста/іа значнай грамадска-ку/іьтурнай падзеяй Краіны. А/іе яна пакіну/іа буйнейшай мастацкай установе РБ і Міністэрству ку/іьтуры зайздросную маж/іівасць на годны картб/іанш. У 2014 годзе. Рыхтавацца да яго трэба ўжо зараз. М. Дабужынскі. Вітаўт 0926). Па/іатно, а/іей. Дзяржаўны мастацкі музей /Іітоўскай Рэспуб/іікі М. БогушШышка. Укрыжаванне (30-я гады XX ст.). Па/іатно, а/іей. Кракаў, прыватная ка/іекцыя П. Паў/іючук. Аргенцінскія Абразкі (50-60-я гады XX ст.). Па/іатно, а/іей. Бе/іастоцкае арт-бюро П. Паў/іючук. Аргенцінскія Абразкі (50-60-я гады XX ст). Па/іатно, а/іей. Беластоцкае арт-бюро Р. Семашкевіч. Фабрыка (30-я гады XX ст.). Фанера, а/іей. Нацыянамьны мастацкі музей РБ П. Мірановіч. Вячэра (1938). Па/іатно, а/іей. Рыжскі Мастацкі музей Ф. Рушчыц. Эмігранты (да 1910). Па/іатно, а/іей. Дзяржаўны мастацкі музей /Іітоўскай Рэспублікі Ф. Рушчыц. /1я касцёла (1899). Па/іатно, а/іей. Нацыянальны мастацкі музей П. Сергіевіч. Партрэт ксяндза Станіс/іава Г/іякоўскага (1938). Па/іатно, а/іей. Дзяржаўны мастацкі музей /Іітоўскай Рэспуб/іікі П. Сергіевіч (аўтапартрэт бо-х гадоў XX ст.). Па/іатно, а/іей. Дзяржаўны мастацкі музей /1 ітоўскай Рэспуб/іікі Я. Горыд. Партрэт дой/ііда Яўхімовіча (1926). Па/іатно, а/іей. Дзяржаўны мастацкі музей /Іітоўскай Рэспублікі Я. Горыд. Званіца Св. Яна з панадворку (1938). Па/іатно, а/іей. Дзяржаўны мастацкі музей /Іітоўскай Рэспуб/іікі /I. Дабржынскі. Аўтапартрэт (1937). Па/іатно, а/іей. Прыватная ка/іекцыя, Гданьск П. Жынге/іь. Зямля (фрагмент), (сярэдзіна 20-х гадоў XX ст). Па/іатно, а/іей. Прыватная ка/іекцыя К. Чурыла. Копка бу/іьбы (1937)Па/іатно, а/іей. Дзяржаўны мастацкі музей /Іітоўскай Рэспуб/іікі В. Рамановіч. Дом з дрэвам (30-я гады XX ст.). Змешаная тэхніка. У/іаснасць спадчыннікаў мастака з Ві/іьні Зм. Крачкоўскі. Перад бурай (канец 30-х гадоў XX ст.). Па/іатно, а/іей. Дзяржаўны мастацкі музей /Іітоўскай Рэспублікі Зм.Чайкоўскі.