Крушэнне на ростані
Васіль Якавенка
Выдавец: Беларускі кнігазбор
Памер: 404с.
Мінск 2002
«Хвароба Шумілава» — ці не выклік багам? Гутарка. Надрукавана ў штотыднёвіку «Літаратура і мастацтва», № 31 за 4 жніўня 2000 г.
He шукайце за Чарнобылем Бога. Гутарка. Надрукавана ў штотыднёвіку «Літаратура і мастацтва», № 17 за 27 красавіка 2001 г.
Непакой: а што, калі?.. Друкуецца поўны варыянт артыкула, змешчанага ў скарочаным выглядзе пад назвай «Чарнобыль ударыў па нагах» у газеце «Наша ніва» № 16 за 26 красавіка 2002 г.
Хады на выбар. Надрукавана ў «Настаўніцкай газеце», № 9 за 2 лютага 1994 г. 3 тых пор жыццё па-свойму распарадзілася фактамі, але праблематыка артыкула застаецца нязменнай.
Прыпяцкае веча
Есть лй у нас концепцйя хозяйствованйя? Доклад на межреспубллканской конференцлл «Проблема Прлпятл — проблема Полесья» 11 марта 1988 года. Под заголовком «Оглянлсь на землю свою» в сжатом влде напечатан в газете «Советская Белоруссля», № 143 от 21 люня 1989 г.
Проблема Прйпятй — проблема Полесья. Стенограмма конференцнн пнсателей, ученых, спецналнстов Беларусн н Укранны 11 марта 1988 года. Публнкуется впервые.
Сужденйя, выводы. й пожеланйя, прйнятые на конференцйй no проблемам Полесья й дальнейшего йспользованйя мелйорйрованных земель, состоявшейся 11 марта 1988 года. Документ опублнкован впервые в сб. «Плсьма к жнвым», Мн., БелСоЭС «Чернобыль», 1999.
У зямной смузе
Протйвостоянйе в подлунном мйре. Очерк напнсан в 1989 году. В его основу леглн свежне впечатлення от работы в оргкомнтете Белорусского Народного Фронта. Определенные правкн н дополнення в текст внесены в 1996 году н потом — прн подготовке матернала к печатн. Опублнкован в сб. «Пнсьма к жнвым», Мн., БелСоЭС «Чернобыль», 1999.
Закляцце, або Заклік: братове, адыдзем ад трупа таталітарнай сістэмы! Роздум з нагоды прэзідэнцкай перадвыбарнай кампаніі. Надрукавана ў «Народнай газеце», № 114 за 21 чэрвеня 1994 г.
Кто поведет через йспыпганйя? Ответы на вопросы газеты «Экспресс-контакт ннтернэшнл», № 13, апрель 1994 г.
Два полюсы адной з’явы. Артыкул надрукаваны ў газеце «Рэспубліка», № 43 за 23 лютага 1995 года з наступнай урэзкай ад рэдакцыі: «Васіль Якавенка, пісьменнік, лаўрэат міжнароднай літаратурнай прэміі імя Ф. Нансена, аўтар шэрагу кніг. Нарадзіўся ў 1936 годзе на Гомельшчыне, працаваў геолагам, рэдактарам аддзела часопіса «Полымя», узначальваў секцыю нарыса і публіцыстыкі Саюза пісьменнікаў Беларусі, распачаў рух за захаванне, аздараўленне навакольнага асяроддзя і выратаван-
не Прыпяці ад абвалавання і асушэння поймы. Дамогшыся поспеху як публіцыст напрыканцы 80-х, кінуў выклік высокапастаўленым асобам, вучоным і палітыкам, якія ўтойвалі праўду аб Чарнобылі і не рабілі належнага, чым ускладнялі драматычнае становішча насельніцтва на забруджаных тэрыторыях Беларусі, Расіі, Украіны. Заснаваў Беларускі сацыяльна-экалагічны саюз «Чарнобыль» і газету «Набат ».
Гэй, панове, падтрымаем... Каго? Надрукавана ў штотыднёвіку «Літаратура і мастацтва», № 51—52 за 22 снежня 2000 года.
Сага пра сваіх і чужых. Адкрыты ліст I. Капыловічу з нагоды яго артыкула «3 кім вы, інжынеры чалавечых душ?», змешчаным у «Народнай газеце» за 27.01.2001 г. «Сага...» надрукавана ў штотыднёвіку «Літаратура і мастацтва», № 10—11 за 16 сакавіка 2001 года (пасля таго, як «Народная газета» адмовілася друкаваць адказ апанента).
На покліч — гільдыя майстроў, або Што-колечы з уласных меркаванняў да маючага адбыцца 13-га з’езда Саюза беларускіх пісьменнікаў. Працяг размовы пра духоўны скарб і лёс Саюза пісьменнікаў. Надрукавана ў газеце «Звязда», № 105—106 за 26 мая 2001 г.
Чые вы, хлопцы, будзеце? Роздум пасля з’езда Саюза беларускіх пісьменнікаў. Надрукавана ў штотыднёвіку «Літаратура і мастацтва», № 25 за 22 чэрвеня 2001 г.
Паляванне на волатаў духу. Пад назвай «Паляванне на пісьменнікаў» надрукавана ў газеце «Народная воля», № 110 за 19 чэрвеня 2001 г.
Каса на камень, або Канцэрт з удзелам нашай рады. Артыкул надрукаваны ў газеце «Наша слова», № 20 за 29 траўня 2002 г.
Якое царства без баяна? 3 падзагалоўкам «Беларускія пісьменнікі — нічые» надрукавана ў газеце «Народная воля», № 13 за 23 студзеня 2002 г.
Амерыканская трагедыя: як вырваць корань тэрарызму? Надрукавана ў штотыднёвіку «Літаратура і мастацтва», № 38 за 21 верасня 2001 г.
Глабальны выклік, або Мардаванне будучыні. Надрукавана ў газеце «Народная воля», № 196 за 18 кастрычніка 2001 года.
Свет белы нам на радасць або на пакуты? Артыкул напісаны як роздум, прымеркаваны да Міжнароднага сімпозіума «Разнастайнасць моў і культур у кантэксце глабалізацыі». 3 некаторымі скарачэннямі надрукаваны пад назвай «Каб не апынуцца ў краіне Ікарыя...» у «Народнай газеце», № 68 за 27 сакавіка 2002 года.
Чаго выракліся? Адкрыты ліст Ніне Пракапенка, намесніку старшыні Калінкавіцкага райвыканкама. Будучы надрукаваным у «Настаўніцкай газеце», № 115 за 2 лістапада 2000 года, ён выклікаў хуткацечную дыскусію, у якой Н. Пракапенка ўхілілася ад адказу на шчыра пастаўленыя пытанні.
Белорусы, народ — не народ? Печатается как варнант нсторнко-публнцнстнческого очерка «Сказ о белорусах», взятого нз совместного сборннка: Васнль Яковенко, Лявон Эмнлнт «Сказ о белорусах», Мн., «Беларускі кнігазбор», 2000.
Час ціхіх і цёмных людзеіі,або Ці не рухне апошні фарпост духоўнай культуры і грамадзянскай супольнасці у Беларусі — Саюз пісьменнікаў? Артыкул надрукаваны ў газеце «Народная воля», № 162 за 16 жніўня 2002 г.
ЗМЕСТ
Чарнобыльскі сшытак
Ад аўтара 5
У роковой черты 7
Бомба для потомков 16
Открытое пнсьмо 32
Роскошь безрассудства 52
Чернобыль: тернйстый путь к іістнне 67
На пепелніце 76
Чернобыль: десять н более лет спустя 81
Калі адысці ад чаронобыльскай траншэі, або Згадкі пра пантэон 109
Гутарка: «Хвароба Шумілава» — ці не выклік багам? 114
Гутарка: «Не шукайце за Чарнобылем Бога» 125
Непакой: а што, калі ? 136
Хады на выбар 149
Прыпяцкае веча
Колькі слоў пра аркестр 157
Есть лн у нас концепцня хозяйствовання? 160
Стенограмма конференцнн пнсателей, ученых, спецналнстов Беларусн н Укранны на тему: «Проблема Прнпятн — проблема Полесья» 178
Суждення, выводы н пожелання прннятые на конференцнн пнсателей, ученых,
спецналнстов Беларусн н Укранны по проблемам Полесья н дальнейпіего нспользовання мелнорнрованных земель 228
Эпілог 233
У зямной смузе
Протнвостоянне в подлунном мнре 237
Закляцце, або Заклік: братове, адыдзем ад трупа таталітарнай сістэмы! 282
Кто поведет через нспытання? 286
Два полюсы адной з’явы 290
Гэй, панове, падтрымаем... Каго? 293
Сага пра сваіх і чужых 304
На покліч — гільдыя майстроў, або Што-колечы з уласных меркаванняў да маючага адбыцца з’езда Саюза беларускіх пісьменнікаў 315
Чые вы, хлопцы, будзеце? 322
Паляванне на волатаў духу 331
Якое царства без баяна? 334
Каса на камень, або Канцэрт з удзелам нашай рады 339
Амерыканская трагедыя: як вырваць корань тэрарызму? 349
Глабальны выклік, або Мардаванне будучыні 353
Свет белы нам на радасць або на пакуты? 360
Чаго выракліся? 372
Белорусы — народ — не народ? 378
Міф пра тупік, або Павуцінне, якім зноў аблытваюць страшыню Саюза беларускіх пісьменнікаў Вольгу Іпатаву 392
Каментарыі да твораў 396
Літаратурна-мастацкае выданне
Якавенка Васіль Цімафеевіч Крушэнне на ростані Эсэ, артыкулы, гутаркі
У аўтарскай рэдакцыі Карэктары А. Ткачова, Л. Якавенка Камп'ютэрны набор і вёрстка Л. Ваўчок Адказны за выпуск Г. Вінярскі
Падпісана да друку 16.08.2002 г. Фармат 84x108 73, Папера афсетная. Друк афсетны. Ум. друк. арк. 21,0. Ул.-выд. арк. 15,12. Тыраж ІОООэкз. Зак. 1462.
МГА «Беларускі кнігазбор».
220034, Мінск. вул. Фрунзе, 5.
Тэл./факс (017) 220-70-27.
Ліцэнзія ЛВ № 105 ад 31.12.97 г.
Надрукавана з дыяпазітываў заказчыка ўдрукарні УП «Ходр» БелТІЗ.
220004, г. Мінск, вул. Вызвалсння. 9.
ЛП № 91 ад 15.08.2000 г.