КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
Га л ь к a Як сэрца маё трымціць... Ёнтак I яна дае пярсцёнак. Ёнтак — Міхаіл Клепец, Галька — Дар’я Ваўковіч Гал ь к a Аж казаці я баюся. Ентак Ён вясёлы з ёй стаіць, як і стаяў. Г а л ь к a Каб ты знаў... Каб ты знаў... Ё н т а к Ён вясёлы з ёй стаіць. Га л ь к a Каб ты знаў, паўтараў бы са мною: Янка мой любы, Янка мой мілы, Янка мой, шкада цябе, Як шкада дарагога, Ах, залатога! Янка мой, шкада цябе! Мой Янка! Мой пане! (Падае непрытомная.) Ё н т а к 3 ёй стаіць, як і стаяў. Галька, бедная Галька, Ты плачаш, дзяўчына, Плачаш — ён смяецца. He плач, шкада цябе. Галька, я прашу, не плач, Смутак твой заб’е мяне. Ты плачаш — ён смяецца. Галька, мне цябе шкада! Так шкада, о Галька! Ё н т a К (убягае ў касцёл) Ўжо! Га ль к a Ўжо! Хоча бегчы, і ў гэты момант чуе песню, якая яе затрымлівае. Сцэна V Г а л ь к а, хор. № 15. Малітва ў касцёле Галька адна, самлелая. X О р (частка хору ў касцёле) Ойча з неба, Божа, Пане, Ласку Ты спашлі сваю Ды святое дараванне Людзям грэшным на зямлю. № 16. Рэчытатыў і каваціпа Галькі Г а Л Ь К а (раптам падхопліваецца, нібыта са сну) Box! Дзіцятка заціхае, У хатцы канае. Ад голаду памірае... А маці тут, а бацька там! Цягне дзіця ручаняткі, Жаласна так пазірае, А маці тут, а бацька там! Ax! I птах драпежны птушаняткі Корміць, пільнуе, люляе, Маё ж дзіцятка канае. Мой любы сынку, хто ў дамавінку Зложыць цябе, хто спавіне? Мой любы сынку, хто ў дамавінку Цябе ўкладзе? Хто закалыша на вечны сон? А сэрца дзе, ты, Янка, дзе? А слёз крывавых ручай жывы? Адпомшчу я, забіўшы Янку! Бо маці я і жонка я, Бо спапяліў мне сэрца ты. Адплаціш ўсе грахі свае! Ах, Ян, ці чуеш ты мяне? Галька бяжыць у шаленстве, збірае сухое галлё і салому, рассыпаныя на пляцоўцы, зрывае некалькі вярбовых галінак і запальвае ад лямпы перад касцёлам. Чуваць працяг песні. X о р (у касцёле) Валадару, моцны Божа, Змілуйся над намі Ты! Бо далонь Твая ўсё можа, He пакінь нас, Бог Святы! Галька, якая падчас спеву хору стаяла ў дзвярах касцёла з палаючым факелам, зараз, калі яшчэ раз паглядзела на каханага і Соф’ю, нявінную ахвяру яго ашуканства, а перад усім на грамаду сялян, якія падзяляюць яе долю, заплюшчвае вочы і. спалоханая ад таго, што хацела зрабіць, кідае зброю сваёй помсты ў рачную плынь. X о р Праз пакуты Бога-Сына Суцяшэнне сэрцу дай, Стогны сціш хоць на хвіліну, Ойча з неба, літасць май! А стогны сціш хоць на хвіліну, Нам блаславенне дай. Г а л ь к а (з плачам падае на калені) Божа моцны!.. Літасць май. Божа! Дзякую! Дзякуй, Пане мой! Дзякуй, Божа! Дзякуй, Пане! Шчыра дзякую табе! Скрыўдзіць цябе не маю я змогі, Любы мой Янка, мой пане. Слёзы даруй і жальбы нябогі, Нашага сына скананне. Будзь жа шчаслівы разам з каханкай, Пані-красуню цеш ты сваю. Ды малісь хоць часам за Гальку, А я цябе багаслаўлю. Толькі малісь хоць часам за Гальку, Сканаю я, але цябе багаслаўлю. № 17 Фінал II акта Галька бяжыць на ўзгорак, паварочваецца да касцёла, пасля, хаваючы вочы, з крыкам кідаецца ў раку. Галька — Дар'я Ваўковіч Сцэна са спектакля Ёнтак з хорам выбягае з касцёла. Е Н Т a К (не бачачы Галькі) Галька! О, Галька! X о р (каля касцёла) Ах, запозна, ўжо запозна, Утапілася ўжо беднае дзяўчо. Е Н Т a К (на ўзгорку з ярасцю) Галька! Я н а ш і Ч а ш нік (выходзячы ў гэты момант з касцёла) Хто ўтапіўся? X о р (на авансцэне) Ах, запозна, ўжо запозна, Патанула наша Галька ўжо! М а р ш а л а к Дземба (уваходзячы з супрацьлеглага боку) Надышоў нарэшце час Маладых узяць у кола, Заспяваці песню ўраз. X о р (са змушанай весялосцю) Запяем яе вясёла! Станіслаў Манюшка — дырыжор. Фрагмент гравюры Ксаверыя Пілацці. 1892 г. Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч ІДЫЛІЯ ОпЕРА Ў ДВУХ АКТАХ Афіша спектакля «Ідылія» Нацыянальнага акадэмічнага тэатра імя Янкі Купалы. 1993 г. б^ейЖ^с) Дзеючыя асобы Караль Лятальскі Ян Дабровіч, яго сваяк, ранейшы апякун Ю л і я , яго дачка К а м і с а р Бонавентура Выкрутач, камісар маёнтка Лятальскага У р ш у л я , яго жонка Ш ч ы р э ц к і, падданы, звольнены ад паншчыны; жыве пры двары з панскай ласкі Я н Г у б а ч , слуга Лятальскага I ц к a , арандатар у маёнтку Лятальскага Навум Прыгаворка, войт Ц і т і іншыя сяляне, мужчыны і жанчыны з вёскі Лятальскага Дзея адбываецца ў маёнтку Лятальскага. АКТ ПЕРШЫ 3 правага боку — карчма, з левага — вялікі куст ружы і дзе-нідзе дрэвы. Сцэна I №1.Хор сялян (мужчын і жанчын) Хо р Ой, бяда ж будзе, бяда! Прыйшла на нас чарада! Скажыце ж, добры людзі, Да што з гэтага будзе? Ц іт Заказаў жа наш мацар, Ясны, можны Камісар, Сабрацца ў карчму чы ў двор. Мал, вялік, здароў чы хвор, Войт усіх кіём пагнаў. Хо р Што б ён дабра не відаў. Ціт Да і ён сюды ідзе, Ён нам скажа аб бядзе. Сцэна II Тыя ж і Навум. Ц І Т (да Навума) Пане войце! да што гэта? Чы мор? чы сканчэнне света? Н a В у М (з павагаю) Ціха, дурні! то... камета. А коль хочаш знаць ту весць, Кажы дзве кварты паднесць! Ц і т Гэй жа, пане аляндару! Пастаў нам дзве кварты гару. Сцэна III Тыя ж і I ц к а, арандатар. I ц к a Гэрстэ! маес цэм плаціць? Ціт А хто ж дарам будзе піць? (Да Навума.) Ты, наш дарагі Навуме, Сяла войце, а мой куме! Бардзея сваей малвой Усіх нас тут заспакой. Н а в у М (з павагаю, рэчытатывам) Станьце тут разам кружком I падзівіцеся маім слаўком. Спеў Навума Навум Як я пайшоў да Камісара, Я там знайшоў пана Пісара, Што ў Радзівілаў доўга служыў I заўсягда добрым панам ён быў. Яны крыйкам з сабой гамоняць, Адзін другом — пасваркай звоняць. Я цішком, я маўчком у шчэлку глядзь, Аж яны там сабе ну ж прытыкаць. Пісар са свару так заспяваў: «Ты, Камісару, замнога краў, Людзей ты без меры вельмі глуміў, Без Бога, без веры і дзёр і біў». Потым к сабе туды зазвалі Яны мяне і так сказалі: «Вялі ты сабрацца ў карчму людзям, Нямалу весць яны пачуюць там». I я, філют з бальшога света, Згадаў, што тут, пэўне, — камета. Людзі ў горадзе яе там ждуць I з гора трасцянку якуюсь п’юць. Хо р Трасцянку п’юць! што за камета? Чы гэта мор, чы канец света? Ой, бяда ж будзе, бяда! Прыйшла на нас чарада! Скажыце ж, добры людзі, Да што з гэтага будзе? Ц і т. Да вас, куме! (П'е, падае войту.) Н а в у м. Знаеш прымоўку? пій, да розуму не прапій. (Прымае кілішак і п ’е.) Ц і т. Скажы нам, каралёк, да што гэта за камета? Н а ву м. Баш! які ты цікун, хочаш ведаць аб камеце. Да што вам аб гэтым талкаваць, калі гэта такое вельмі бальшое дзіва, такое вялікае, што я аб нём і сам нічога не праведаў і сказаць не магу. Знаеш прыгаворку: чаго ж бы плакаў слеп, каб відзеў свет? Да і я б не дзівіўся, штоб ведаў. Дагадаўся толькі, што нам, пэўне, горшай катаргі не будзе, якую ад Камісара цярпім. Бо знаш прымоўку: і адсюль гарачо, і адтуль балячо. А калі яна к нам прыйдзе, то, пэўне, на бяду нашага гада Камісара: бо штось ён вельмі цяпер у кулак затрубіў; а лётае! а бегае! як бы блёкату наеўся. А Яснавяльможны пан Пісар так на яго накрычаў, што аж мне ў вушах і цяпер звініць. Ціт. А дай Бог, штоб яго ад нас нячыстая выгнала сіла! Бо калі ён далей так над намі здзекавацца не перастане, то ўсе духі вытрасе. Кажуць, што мужык хіцёр, ураг сваім панам і іх абмануе. Як жа нам быць шчырымі, калі яны з-пад ногця кроў нам высысаюць і, як з гадам, з мужыком абходзяцца. А мы ж такі апошніх сіл дабываем, штоб на іх прыхаці зарабіць. Н а в у м. Маўчы, Ціт! He наша дзела аб гэтым гаманіць. Знаеш прымоўку: і сцены маюць вушы. Ты гамоніш, а ён шмыг — і тут! Ведаеш прыпавесць: ты з варот, а ён чэраз плот; аб воўку памоўка, а ён тут; ой, не вер нікаму, а ніхто не абмане. Бо як пачуе чы даведаецца Камісар, то і скура будзе ў рабоце і апошнюю авечку адбярэ. Ляпей прышчамі зубамі язык і кланяйся нізка, пакуль яго мяцеліца ад нас вымеце; бо знаш? пакорнае цялятка дзве маткі ссець. I ц к а. Ну, Ціт! цы маес ты гросы? Н а в у м. Калі маеш грошы, то не будзеш босы. I цка. Ой! мой ты Навумка! I я сказу прымоўку: музык піець, як у леецку ліець; а як прыйдзецца плаціць, то як дурань, маўцыць. Цы гэтак добра? Н а в у м. Няма чаго казаць, пане аляндару! Рынуў слаўцом, як пярцом; а што напішаш пярцом, то не вырубіш тапарцом. Іцка. Яно так, Навумка! Але з ты, Цітацка, сказы, цы заплаціс? Н а в у м. I піць не хачу і грошы не плачу. Знаеш прыпавесць: і рыбы не хачу і адзежкі не змачу. I ц к а (да Ціта). Ны... калі не заплаціс, то закарбуй, а мы паліцым, і я прыму старпу сена, сто ў цябе ў адрынцы, і есцэ на барыс кварту гарэлкі пастаўлю. Гэрстэ! цы добра? мой Цітацка! Ц і т. Баш, нехрышчоная чартоўская сіла! палакаміўся на маё сена! Ты, як піяўка, усю б кроў з нас выссаў! А вось я чэраз зіму падгадую цялушку, а там прадам і табе заплачу ўсё, што накарбаваў белым па чорным. Давай сюды белае, я закарбую. I ц к а (даючы яму дубэльтавую крэйду). Які ты дурань, мой каханцык! насто табе яе карміць? я і так, з друзбы для цябе, прыму ў добрай плаце. Н а ву м. Ціт! не слухай, бо знаш прыгаворку: панская міласць, жончына вернасць, дружба жыдоўская — усё чартоўскае. Ціт (праводзячы на сцяне падвойную рысу). Што за нячыстая сіла, здаецца, раз пацягнуў, а бачыцца, як бы найшлося два карбы. 1 ц к а. Штоб цябе параліс узяў, мой ты міленькі! Табе ад водкі ўсё двоіцца: ты з раз пацягнуў. Ц іт. А мо’а і так. Навум. Кум! а кум! Лжэ жыд, сабака, не будзь дурань, бо знаш прыгаворку: павер жыду на сваю бяду. Ціт (адпіхаючы Навума). Адчапіся, Навум! Ты ўжо сваімі прымоўкамі ды прыгаворкамі ўсім абрыд. Н а в у м. Вот табе на! за маё дабро да мяне ж набілі. Я яму добра раджу, а ён мяне ж лае. Эй, кум, кум! знаш прымоўку: хоць кум, да сабака. АдзІН 3 мужыкоў (убягаючы здалёку, кажа). Ціха, браткі! цяпляк ідзе. Н а в у м. Станьце ж усе за мною, як гусі за гусаком. Усе рыхтуюцца. Войт з паважнай мінай становіцца наперадзе. СцэнаIV Тыя ж і Ка м і с ар. №2. Хор сялян (да Камісара, які ўваходзіць) Хо р Здароў нам будзь! Вяльможны пане! Здароў нам будзь! Вяльможны пане! Усякі з нас На твой прыказ Перад табою I з чарадою Гатовы стане. К а м і с а р. Добра, добра, мае дзеткі! Н а в у м (убок) А!.. Чы ваша ўжо гэткі? I табе, знаць, бесі сыну, Запялі у злу гадзіну, Ты дзеткамі звеш цяпер, А даўней — «хам», «мужык», «звер». Ой! нядарам намі трос, Да пары збан ваду нёс.