КНІГІ ОНЛАЙН
Пошук сярод кніг, што прайшлі індэксацыю гуглам. Некаторыя кнігі гугл не знаходзіць
После йшчэ ў цяжэйшым трудзе, После йшчэ ў цяжэйшым трудзе. Дык вясёлы, дык ахвочы Дзень сягоння хай нам будзе! Сцэна II Тыя ж і некалькі сялянак. Сялянкі Паніч добры! Ён без думы На вяселле спросіць кумы. С т а р ы я Ой, дзяўчаткі, ой, кабеткі! Ловіць вас паніч у сеткі. С я л я н к і Бо паніч даброці рэдкай... Гладкі гэткі, ўкладны гэткі. С т а р ы я О, прыкладны, добры ў слове, Гладкі з твару, як панове, — Ой, кабеткі! Моладзь (у глыбіні сцэны) Дык ахвочы Хай дзень будзе й весялейшы! Усе Сонца гасне, блізка к ночы — I шчыт гор ужо чарнейшы, I ў душы сам свабаднейшы, Але поруч і смутнейшы. Дык вясёлы і ахвочы — Хай дзень будае нам бліжэйшы! Н е к а л ь к і (седзячы на горах) Во з другой ідзе ўжо вёскі I з кірмашу мноства люду. Сцэна III Тыя ж, прыбываюць гаране, гаранкі і розныя с я л я н е. П р ы б ы л ы я Хай жа будзе пахвалёны! М я с ц о в ы я На векі! Пры вітанні частуюцца гарэлкай. Горскія танцы з малым дадаткам кракаўскіх. Скончыўшы, тыя, што прыбылі, расходзяцца, мясцовыя застаюцца. СцэнаIV Тыя ж, Ё н т а к (паволі сыходзіць з гор з Галькай). Хо р Зірніце, што там? Што за хлапчук пляцецца з дзеўчай? Га! To ж Ёнтак! А дзяўчына? Ё н т а к Няхай будзе пахвалёны! Хо р На векі! Ёнтак Дай Бог радасць вам! Ды, як гора. — не паможа! Няма песні там. Хо р To ж Галька! Ё н т а к Так — яна! 3 таго сяла дзяўчук. Хо р Скуль жа, Ёнтак, ты прыходзіш, Дзеўча гэта скуль прыводзіш? Ё н т а к У паніча быў я у месце. Г а л ь к а (звар ’яцелая) У паніча была я ў месце, He пазналі мяне ўрэшце, Бо змянілась, бо як птах. Спеў На маю бяду, нядолю Прыляцеў пашто на поле? Пашто звабіў галубочка I стуманіў, мой саколе, Беленькага галубочка? Стуманіў яго! Хо р Як змянілась, як змарнела, Аж глядзець няўсцерп людзям! Ё н т а к От, звычайна, панскі хлам! Так кончацца заляцанкі. Паніч сніць з сваёй каханкай, Стальнічанкай — гладкай паняй, — Аб мужычцы ж ані ў дум! Галька Ён душы з ёй не спаганіў, He даў чорту! Хор Скажы нам, Ёнтак, як было там? Як гэта сталась, скажы ты нам! Ёнтак Прыйшлі туды мы ў заручын часе, Як яе ўбачыў — міла прыласіў I ўсяляк стаў лгаць на словах, I кідаць чары свае нанова, Пасля за места йсці меў з ёй. He мог я знесць маны тых слоў, — Сказаў ёй праўду, а тут нас ён Сказаў за браму прагнаць, як псоў! Хор (з жахам) Сказаў за браму прагнаць, як псоў! Хвіліна маўчання. Га л ь к a Зноў мне з’явіўся, туманіш зноў, Сакалочак! — не, не, не! Галубочак над гарамі Зашумеў сваймі крылкамі, Дый не беленькімі імі, А крывёй сваёй злітымі Зашумеў ён там крылкамі I ў дол рынуў, як той камень. Хор Так яно для дзяўчатаў, Што ў двор мкнуць гуляць заўзята, Гэткая доля іх! Ёнтак Вось незадоўга паны на шлюб Зваляцца шумна ўсёй чарадой. Хо р Гляньце! Ўзляцеў груган над гарою, Як быццам сочыць. Г а л ь к а (скончыўшы песеньку) 3 галубкі труп. Хо р He, ты, нябога, зграшыла срога, Бо на кім іншым ляжыць твой грэх. Е Н та К (усходзячы на скалу) Вось і едуць! Хо р Ужо едуць! Ідуць у горы. Заслона. АКТ ЧАЦВЁРТЫ Позні вечар. Пляц, абсаджаны вербамі. 3 аднаго боку — драўляная вясковая каплічка з магілкамі, з другога відаць частка двара, далей вясковыя хаты, у глыбіні горы і скалы, паміж якімі ўецца рэчка. Сцэна I Ент а к (адзін сыходзіць з гары) Рэчытатывам Няшчасна Галька! Гвалтам тут прэцца, — Ці ж мала крыўды для яе сэрца! Усё на думцы паніч няверны. Як яго з жонкай тут пабача, Умерці гатова! О Езус міласэрны! 3 нябёс зірні. Сіротку мей пад аховай! Ад здзеку ўбарані! (Штохвіл інна.) Каб яе там сутрымалі, Бо не мог я. Сцэна II Ентак і Дудар. Ентак Гэй, дудару! Скуль жа ўраз Гэтак весела зайгралі? Дудар у глыбіні сцэны ўсходзіць на гару і пачынае весела іграць. Дудар Павітаць трэ шлюб, вашэце! Е н т а к (нібы прыпыняючы яго рукою) Яшчэ час! Неяк лепей разумеці, Як смутней пачнеце граці. Дудар (змяняе песеньку, пытаючы) Нашым ладам? Ё н т а к О, так, браце! Спеў Ой, шуміць лес на гор шчыце, Ой, шуміць удаль, А малойцу смутна жыці, Бо на сэрцы жаль. 3-паміж іншых праз нікога, Праз цябе адно, нябога, Ой, Галіна, ой, ядына, Дзяўчына мая. У дзіцячы яшчэ леты Я да горскіх скал Шоў у пропасць і табе там Птушкі з гнёзд скідаў. Кветкі лепшыя з гор нашых Рваў табе і нёс, Найпякнейшыя з кірмашу Пацеркі прывёз. He крыўдую на нікога, На цябе адно, нябога, Ой, Галіна, ой, ядына, Вінавата ты! Вырастае з зерня колас, Ты ўзрасла, як цвет. Ой, на твой званочак-голас Зрушыў бы я свет. Год за годам спёкай, слотай, Як паводка мкне, Зірк паніч — і для яго ты Кінула мяне. He крыўдую на нікога, На цябе адно, нябога, Ой, Галіна, ой, ядына, Дзяўчына мая! Сцэна III Тыя ж і Г а л ь к а. Галька шпарка збягае з гор, вырываючыся ад гаран і гаранак, што яе стрымліваюць. Е н т a К (да Галькі, жыва) Ах, выйдзі, Галька! Паслухай мяне! Г а л ь к а (упарта) He! Е нта к (хочучы яе вывесці) Я так не пазволю. Га л ь ка (вырываецца ад яго і садзіцца на камень) Мяне ўбачыш, мой саколе! Дудар падае знак, што вясельнікі прыбліжаюцца; усе сяляне сыходзяцца на сцэну. СцэнаIV Тыя ж і Д з е м б а. Дземба — Яраслаў Пятроў Д з е м б a Добра, што тут грамадою! Прывітаць жа галасіста, Пакланіцца урачыста Новай пані. X о р Прывітаем галасіста I наклонімся ўрачыста. Сцэна V Тыя ж, Стольнік, Яну ш, Зоф'я. Уваходзяць па чарзе дружкі і дружбіты. Цямнее. Сто л ь н і к (уваходзячы) Добры дзень вам, мае людзі! Сцэна з оперы Хор Дзякуй, дзякуй, ягамосцю! Я н у ш (уваходзячы) Як здароўе, як жывеце? X о р Дзякуй, дзякуй, панічок, вам! Я Н V Ш (убачыўшы Гальку, убок) Моцны Божа! Яна тут! 3 о ф ’ я (уваходзячы з дружкамі) Як жывецца? К а б е т ы Дзякуй, дзякуй вам, паненка, Дзякуй, дзякуй, пані! Д з е м б а (да сялян) Што? Ці вам зраслася губа, Каб вітаць? Як скамянелі! Як я Дземба, гербу Дзюба, Громка, бо вам... Ус е Прывітайма ж, бо вяселле! Дзякуй, дзякуй вам, паненка, Дзякуй, дзякуй, пані! 3 О ф ’ я (убачыўшы Гальку) Што за такая бледна дзяўчына? Хор Бледна дзяўчына? 3 о ф ’ я I з тварам смутным, маўклівым? Хор I з тварам смутным, маўклівым. Я н у ш (убок) Ці ж яе йшчэ не пазнала! 3 О ф ’ я (спявае разам са Стольнікам) Скуль гэта бедна дзяўчына I з тварам смутным, сумлівым? Будзіць твар гэты ўспаміны, Ах, помню — страчаўся мне! Стольнік (спявае разам з Зоф ’яй) Ах, што за бедна дзяўчына, Глянь, Дземба, з тварам сумлівым? Будзіць твар гэты ўспаміны — Здаецца — страчаўся мне. Я н у ш (убок) Ах, каб яе не пазнала! Дрыжу ўвесь са злосці напраснай. Пашто ўбачыў я няшчасну? Ах, пашто ўбачыў яе? Ё н т а к (убок) Пазнала, пэўна пазнала. Глядзіць на яго, о Божа! Можа, згадае, ах, можа, Можа, пагардай датне! Я н у ш (убок) Ах, каб яе не пазнала! Дрыжу са стыду, з трывогі I ад слёз гэтай нябогі. Ганебна я звёў яе. Хо р Пазнала, ўсё-ткі пазнала, О, вы — няшчасны абедзве. Адну пакінуў з вас ледзьве, А ўжо другую вядзе. Галька Над маім горам злітуйся, Божа, I атулі апекай сваёй! У С е (апроч Януійа) Голас вар’яткі кліча да Бога, Божа, апекай збаві сваёй! 3 0 ф ’ Я (да Януша) Ці помніш? Бачыла яе. Я Н у ш (збянтэжаны) О, так, так, маё каханне! Як не помніць воблік гэты? У вачах жыцця кананне, Думка з болем мкне ў засветы. Га л ь к a Янка! Янка! Я н у ш (убок, з болем) Страшна Бог караць умее Хвілёвы блуд! (Штохвілінна.) Зоф’я мо не зразумее — Жыва, жыва Пойдзем мы! Памагчы беднай Мне не па сіле. Г а л ь к a Галубок сеў на магіле. 3 о ф ' я Што цябе так жаль асіліў? Я н у ш (падганяючы, перабівае) Ах, ідзема да касцёла! Час ужо, ўжо мрок наўкола! 3 о ф ' я (тулячыся з плачам да бацькі) Войча! Смутак нечаканы Маё сэрца болем змог. С Т О Л Ь Н І к (узрушаны) Тваім сэрцам муж абраны — Хай пашле вам шчасця Бог! 3 вясельнай дружынай, апрача Дзембы, са схіленай да пляча бацькі галавой, Зоф’я з Янушам уваходзяць у касцёл. Сцэна VI Галька, Ёнтак, Дземба і хор, праводзячы маладых і дружыну. Хо р Дай вам Бог даўгія леты 1 жыццё у шчасці! Хай вам доля сыпе кветы, Радасць... Ё н т а к (убок) I напасці. Д з е м б a Хто абазваўся там? Хо р Ніхто! Д з е м б a Дык во далей, жыва нам!.. I да пары, і вясёла Маладых аплесці ўкола, I да пары, і ўрачыста Нам запеці галасіста, Як вярнёмся... Хо р Запяема вам вясёла. Усе, апроч Галькі і Ёнтака, уваходзяць у касцёл. Сцэна VII Галька і Ёнтак. Усё больш цямнее. Галька Ой, вясёла, ой, вясёла! Ё н т а к Дык во, бачыла, во, чула! Мо цяпер паверыш мне! Г а л ь к а (апрытомнеўшы) Дзе мой сокал? Янка дзе? Ента к (паказвае на касцёл) Глядзі — там! Г а л ь к а (гледзячы) Ах! Галька вяртаецца, валіцца на зямлю. Ёнтак становіцца блізка каля касцельных дзвярэй. Ёнтак — Аляксандр Дэдзік Ё н т а к (да Галькі) Ля алтара сталі разам! Ксёндз чытае, яны сполам Яму ўтораць, а з выразам Кожным плача маладая, А той Янка рад, вясёлы. Гал ь ка Шкода Янкі, і такая Мяне шкода! А ты ж, Ёнтак, Чаму мучыш так мяне? Ента к (не зважаючы) Цяпер персцень ён ёй даў, А яе — ўзяў, толькі жонка Яго плача, а ён, браце, Так вясёлы, як бываў. Га л ь к a Ой, каб ты, мой Ёнтак, знаў, Што у сэрцы тут кіпіць, — Ажно боязна казаці. Ёнтак Ўжо! Ўжо! (Убягае ў касцёл.) Га л ь к a Ўжо! Хоча бегчы, але ў гэту хвіліну чуе песню, якая яе стрымлівае. Сцэна VIII Г а л ь к а сама. Усё больш цямнее. Хор (з касцёла) Войча з неба, Божа, пане! На зямлю пашлі тут нам Ты святое змілаванне, Войча з неба, Божа, пане! Г а л ь к а (раптам зрываючыся) Га! Дзіцятка наша У хатцы вяне, ўмірае, А маці тут, а бацька там! Цягне дзіця ручаняткі I жаласна спазірае — А маці тут, а бацька там! I птах драпежны піскляткі Корміць, калыша і туліць, Маё ж дзіцятка ўмірае! О мой салоўка! Хто ж у дамоўку Ўбярэ цябе? Спаўе цябе? Хто закалыша На смерці сон? А сэрца дзе? ты, Янка, дзе? А слёз крывавых ручай жывы... Я адамшчу, спалю цябе, Бо сэрца вельмі скрывавіў мне, Бо маці я, жонка твая. Заб’ю цябе, — ці чуеш ты? Бяжыць, ашалеўшы, збірае сухое галлё і салому, якія рассыпаны па пляцу, зрывае некалькі вербавых галінак і запальвае ад лямпы перад касцёлам. X о р (з касцёла) Божа моцны, святы Божа!