Лінія фронту-2 — Frontline-2
Беларуска-нямецкая анталёгія
Выдавец: Логвінаў, Інстытут імя Гётэ у Мінску
Памер: 251с.
Мінск 2007
БЕЛАРУСКА-НЯМЕЦКАЯ АНТАЛЁГІЯ
Steffen Popp Штэфэн Попп foto von Timm Kölln
Marion Poschmann Марыён Пошман
Зьміцер Вішнёў Zmicier Visnioü
Nico Bleutge Ніка Блёйтгэ
Вольга Гапеева Volha Hapiejeva
Bepa Бурлак Vera Burlak
Andre Böhm Андрэ Бём
Ron Winkler
Рон Вінклер
Monika Rinck Моніка Рынк foto von Timm Kölln
Valzyna Mort Katharina Narbutoviö Alhierd Bacharevic
foto von Jesus Anglero
Jan Wagner Ян Вагнэр
Маргарыта Аляшкевіч Marharyta AliaSkieviö
Ільля Сін Ilija Sin
Martina Mrochen Марціна Мрохэн foto von Ilija Kochergin
Uljana Wolf Ульляна Вольф
foto von Timm Kölln
Арцём Кавалеўскі
Arciom Kavalieüski
FRONTLINIE 2
Herausgegeben von Volha Hapiejeva, Martina Mrochen, Zmicier Visnioü und Uljana Wolf.
Aus dem Belarussischen ins Deutschte übertragen von Andre Böhm, Katharina Narbutovic, Martina Mrochen.
Aus dem Deutschen ins Belarussische übertragen von Volha Hapiejeva, Alhierd Bacharevic.
ЛІНІЯ ФРОНТУ 2
Куратары Вольга Гапеева, Марціна Мрохэн, Зьміцер Вішнёў, Ульляна Вольф.
Пераклад зь беларускай на нямцекую Андэ Бём, Катарына Нарбутовіч, Марціна Мрохен.
Пераклад зь нямецкай на беларускую Вольга Гапеева, Альгерд Бахарэвіч.
GOETHE-INSTITUT
MINSK
Беларуска-нямецкая анталёгія
Deutsch-Belarussische Anthologie
Мінск
I. П. Логвінаў
2007
УДК 821.112.2-1
ББК 84 (4Гем-4Бен) Ф 91
Nico Bleutge: »wandernde teilchen, das sehen«, »dann löste sich die hitze langsam«, »leichter sommer«, »charakterkopf, abteilung Messerschmidt (F.X.): 1«, »charakterkopf, abteilung Messerschmidt (F.X.): 2«, »honigwarme pupillen...«, Aus: klare kontieren, ® C.H.Beck 2006.
Steffen Popp: »Seestück, kleine Minne«, »Das Meer bewohnt mich, wie Licht eine Stadt«, »Russische Einheiten«, »Elegie für K.«, »Den Toten des Surrealismus«, Aus: Wie Alpen. ® kookbooks 2004.
Steffen Popp: »Hotelsituation, langes Liegen«, ® Steffen Popp
Marion Poschmann: »Grund zu Schafen«, »Hirschübung«, »kleines Rasenstück«, »der Kreislauf der Waldgebiete«, »verschiedene Arten von Verrücktheit«, »magnetisiertes Zimmer«, Aus: Grund Schafen, ® Frankfurter Verlagsanstalt 2004.
Monika Rinck »das gegenteil von Verführung«, »mein lyrisches ich«, »das bewölkte nichts«, »bitte wie geht vorbereiten«, »hypotypose: liegen auf schienen«, »das unternull der romantik«, Aus: ~um fernbleiben der umarmung, ® kookbooks 2007.
Jan Wagner: »Champignons«, Aus: Probebohrung im Himmel, ® Berlin Verlag 2001. Jan Wagner: »guerickes Sperling«, »botanischer Garten«, »Störtebeker«, >weihnachten in huntsville, texas«, »der veteranengarten«, Aus: Guerickes Sperling, ® Berlin Verlag 2004.
Ron Winkler: »diagnostischer Seeaufenthalt«, »surrounding Schnee«, »ländliche Elegie«, »Tagebuch, Lago Momentane«, »der Sachverhalt Regen«, Aus: Fragmentierte Gewässer, ® Berlin Verlag 2007. Ron Winkler: »kleine maritime Poetik«, Aus: vereinzelt Passanten, ® kookbooks 2004.
Uljana Wolf: »an die kreisauer hunde«, »nachtrag an die kreisauer hunde«, »kreisau, ne bei voliere«, »aufwachraum I«, »aufwachraum П«, »die Verschiebung des mundes«, kochanie ich habe brotgekauft ® koobooks 2006
ISBN 978-985-6800-49-1
© Другі Фронт Мастацтваў, 2007
© Выдавец I. ГІ. Логвінаў, 2007
DAS SIEB ODER 10.000 SEEN
Seit Jahren ist zu beobachten, daß die deutsche Lyrik im Aufwind ist. Ihre Lebendigkeit und Vielfalt schlägt sich jedoch kaum in hohen Auflagen nieder. Lyrik ist in Deutschland eine Sache für Kenner. Dennoch hat sich gerade die junge deutsche Poesie in den letzten Jahren ihren festen Platz erobert. Zahlreiche Preise, Auszeichnungen, Stipendien und, nicht zu vergessen, die vielen Einrichtungen wie Literaturhäuser, Clubs, Kaffees und Buchhandlungen, wo nach wie vor Dichtung gelesen und konsumiert wird, haben zu ihrer Popularisierung beigetragen.
Zurückzuführen ist das ebenso auf eine Verlagslandschaft im Wandel, wo neben bekannten Verlagen die sogenannten kleinen unabhängigen Verlage entstanden sind. Gleichwohl haben sich gestandene, einflußreiche Verlage wie der Berlin Verlag, die Frankfurter Verlagsanstalt und GH.Beckvorgenommen, junge deutsche Lyrik zu pflegen. Die vorgestellten Autoren dieses Bandes sind hier veröffentlicht worden: Jan Wagner (»Guerickes Sperling«, »Probebohrung im Himmel«), Ron Winkler (»Fragmentierte Gewässer«), Marion Poschmann (»Grund zu Schafen«), Nico Bleutge (»Klare Konturen«).
Nahezu einen Kultstatus haben indes kleinere Verlage wiederkoobooks Verlag erlangt. Anfangs als Traumtänzerprojekt kritisch von Kollegen beäugt, hatte sich die junge Verlegerin Daniela Seel nicht von Verkaufszahlen beirren lassen und einen Verlag gegründet, der vornehmlich Lyrik publiziert Die von ihr entdeckten Autoren um die zwanzig und dreißig sind mittlerweile weit über die Landesgrenzen hinaus bekannt geworden und haben renommierte Literaturpreise errungen. So verwundert es nicht, daß die Überzahl der Autoren dieses Bandes wie Monika Rinck,
-
СІТА, АБО 10 000 АЗЁРАў
На працягу апошніх гадоў у нямецкай паэзіі назіраецца шмат розных канструктыўных тэндэнцыяў: ад неверагодных экспэрымэнтаў да традыцыйных лірычных матываў. Тым ня менш гэтая разнастайнасьць і каляровасьць не ўплываюць на ажыятаж вакол таго ці іншага імя і ня робяць паэтычную кнігу бэстсэлерам. Можна сьмела сьцьвярджаць, што паэзія ў Нямеччыне — толькі для інтэлектуалаў. Але, нягледзячы на ўсе складанасьці, новая нямецкая паэзія займае сваё адметнае месца ў кантэксьце эўрапейскай культуры. Шматлікія прэміі і ўзнагароды, стыпэндыі, а таксама такія арганізацыі, як літаратурныя дамы, клюбы, кавярні і кнігарні, дзе па-ранейшаму праходзяць паэтычныя чытаньні, вядома ж, спрыяюць ейнай паггулярызацыі.
Гэта тлумачыцца таксама зьменамі ў выдавецкім сьвеце, дзе побач з ужо вядомымі, буйнымі выдавецтвамі ўзьніклі і новыя, дробныя. I ўсё ж такія ўплывовыя і прызнаныя, як Berlin Verlag, Frankfurter Verlagsanstalt i C.H.Beck шмат робяць для маладой нямецкай паэзіі. Аўтары, прадстаўленыя ў гэтай анталёгіі, маюць зборнікі, што выйшлі ў вышэйпералічаных арганізацыях: Ян Вагнэр («Варабей Гюрыке», «пробнае бурэньне ў неба»), Рон Вінклер («фрагмэнтарныя вадаёмы»), Марыён Пошман («Прычына для авечак»), Ніка Блёйтгэ («Выразныя контуры»).
Амаль культавым сталася выдавецтва koobooks. Напачатку крытыкі лічылі гэты праэкт легкадумным, але нават невялікія наклады кніжак не перашкодзілі маладому выдаўцу Даніэле Зээль зрабіць акцэнт на выданьні арыгінальнай паэзіі. Аўтары ва ўзросьце 20— 30-ці гадоў сталі вядомымі далёка за межамі сваёй краіны й неад-
Steffen Popp, Uljana Wolf oder Ron Winkler aus dem zur Institution gewordenen koobooks Verlag stammen.
Auffällig ist andererseits, daß die Autoren mehr oder minder alle einer Generation entstammen, und sie in den 70er, 80er und 90er Jahren aufgewachsen sind. Neben den genannten Verlagen, war es insbesondere eine Anthologie, die diesen eine Stimme gegeben hat. Jan Wägner und Björn Kuhligk, beide selbst inzwischen bekannte Dichter, haben in »Lyrik von JETZT« (DuMont 2003) das aufgegriffen, was lange in der Luft lag: Sie versammelten in ihrer Bestandsaufnahme, in einer »dokumentarischen Anthologie«, wie die Herausgeber diese selbst bezeichneten, 74 Stimmen von Autoren, die fern der Beachtung durch den Literaturbetrieb ein erstaunlich vielfältiges Landschaftsbild der deutschen Gegenwartsdichtung zeichneten. Die Aufregung im Feuilleton war damals groß, denn man wurde sich gewahr, welch großartiger Schatz an junger deutscher Poesie da gehoben wurde. Der Feldweg, der zu dieser Landschaft führte, ist übrigens von den heute mittlerweile Mittvierzigern wie Marcel Beyer, Durs Grünbein, Thomas Kling oder auch Bert Papenfuß angelegt worden.
Im Gegensatz zu den hier vorgestellten sieben weißrussischen Autoren, geht es den deutschen Autoren weniger um das Exzentrische, das Aufgeregte und die Rebellion, um das Experimentieren und Jonglieren mit der Form Vielmehr steht bei ihnen das Heute und Jetzt im Vordergrund oder auch das Versinken in die Welt. Sie folgen dem »Sog des Suggestiven« und »seinen oft überraschenden Metaphern«, um in der Momentaufnahme »jenes Detail zu entdecken, das sie diese Welt mit anderen Augen sehen läßt«, (Renatus Deckert »Probebohrung im Himmel. Die bestechenden Gedichte des Lyrikers Jan Wagner«, In: Akzente, Heft 2/2006). Man findet Stilleben oder gar impressionistische Augenblicksaufnahmen, die einen den Atem anhalten lassen: »Müd ist mein Auge, müd müd/wie Alpen.
нойчы атрымлівалі прэстыжныя літаратурныя ўзнагароды. Таму ня дзіўна, што большасьць паэтаў гэтай анталёгіі, такія, як Моніка Рынк, Штэфэн Поп, Ульляна Вольф і Рон Вінклер, выйшлі менавіта з выдавецтва koobooks.
Адметным зьяўляецца і тое, што большасьць прадстаўленых аўтараў — з пакаленьня 70-х, 80-х ці 90-х. Гэта час навацыяў ва ўсіх сфэрах нямецкага грамадзтва. Дарэчы, акрамя вышэйназваных выдавецтваў трэба адзначыць анталёгію «Паэзія СЁНЬНЯ» (DuMont, 2003), якая аб’яднала 74-ы паэты. Ян Вагнэр і Б’ёрн Кулік (абодва папулярныя літаратары) падхапілі тое, што даўно ўжо лунала ў паветры: яны сабралі ў «інвэнтарным вопісе», «дакумэнтальнай анталёгіі», як пазначылі самі складальнікі, усе адметныя галасы, якія праз дэканструкцыю правілаў, празь літаратурныя экспэрымэнты намалявалі надзвычай нязвыклы і разнастайны пэйзаж сучаснай нямецкай творчасьці.
У той час хваляваньня ў літаратурных тусоўках хапала, многія заўважылі, які цудоўны скарб маладой нямецкай паэзіі быў знойдзены. Сьцяжынка, што прывяла да гэтага пэйзажу, была адкрытая, між іншым, тымі, каму сёньня ўжо за 40 — Марсэлем Баэрам, Дурсам Грунбайнам, Томасам Клінгам і Бэртам Папэнфусам. У адрозьненьне ад беларускіх аўтараў, прадстаўленых у гэтым зборніку, нямецкія паэты менш аддаюць увагі эксцэнтрычнасьці, усхваляванасьці і бунту, экспэрымэнтатарству і жангліраваньню формай. Для іх большае значэньне мае ЗАРАЗ і СЁНЬНЯ, ці заглыбленасьць у сьвет. Яны крочаць за «прыцягненьнем сугестыўнага» і «за ягонымі часта неспадзяванымі мэтафарамі», каб у імгненным здымку «адкрыць тую дэталь, што дазваляе бачыць гэты сьвет іншымі вачыма» (Рэнатус Дэкерт, «Пробнае бурэньне ў неба Вершы Яна Вагнэра, што выклікаюць прыхільнасьць»/Акгеп€е, Heft 2/2006). Тут