Лінія фронту-2 — Frontline-2
Беларуска-нямецкая анталёгія
Выдавец: Логвінаў, Інстытут імя Гётэ у Мінску
Памер: 251с.
Мінск 2007
а я ўжо казала што: глыбокай ноччу ў кожным горадзе на ўсіх вуліцах па якіх мы хадзілі, нас сустракаў мой бязьлітасны двайнік? ужо казала. моніка, ты ўжо казала. казала? так, так.
DAS BEWÖLKTE NICHTS
am sonntag ist das nichts bewölkt, ist es durchzogen von adern, ich spreche aber von steinen, von erzen, von kollernder einsicht, das wetter ist mild, es ist stur, dazwischen schreit jemand basta.
vorüber ziehen blaskapellen, bannerträger, der heilige Sebastian, aufrecht auf seiner beschirmten insel, geschultert von stämmigen männern, die, so will mir Schemen, lebenslang an ihrer grimmigkeit feilten, der durchbohrte dennoch in Schräglage.
wenn doch schon abend wär. erst abend, dann ein neuer tag.
linderung ist, wenn wetter sich daruntermischt.
etwas, das darüberzieht, etwas, das darunterliegt.
hier geht dein schuster.
in dieser hinsicht ist es erstaunlich, dass es die diesbezügliche weit immer noch gibt, die so mild und, wie mir versichert wurde: verletzlich auch ist.
лШП'ШРй
ПАХМУРНАЕ НІШТО
у нядзелю Нішто без аблачынкі.
яно спаласавана прожылкамі.
але ж я гавару пра камяні.
і пра мэталы, пра ашалелую разважлівасьць. надвор’е цёплае. упартае.
і нехта раптам баста! тут крычыць.
мінаюць маленысія духавыя аркестры, сьцяганосцы, сьвяты сэбасьцьян,
стаўма на сваёй затуленай ад усіх высьпе на плячах каржакаватых мужчынаў якія, як мне падаецца,
ўсё жыцьцё адшліфоўвалі сваю лютасьць.
ён прасьвідраваўся ўсё ж у нахіленае становішча.
калі б ўжо вечар быў.
спачатку вечар, потым новы дзень.
палёгка, калі надвор’е
па дмешва ецца.
штосьці, што праходзіць над намі.
штосьці, што ляжыць пад.
а вось і твой шавец.
у гэтых адносінах дзіўна,
што ўсё яшчэ ёсьць адпаведны сьвет, які настолысі цёплы
і як запэўнілі мяне: таксама крохкі.
JanWagner
CHAMPIGNONS
wir trafen sie im wald auf einer hchtung: zwei expeditionen durch die dämmerung die sich stumm betrachteten, zwischen uns nervös das telegraphensummen des Stechmückenschwarms.
meine großmutter war berühmt für ihr rezept der Champignons farcis. sie schloß es in ihr grab, alles was gut ist, sagte sie, füllt man mit wenig mehr als mit sich selbst.
später in der küche hielten wir
die pilze ans ohr und drehten an den stielen wartend auf das leise knacken im innern, suchend nach der richtigen kombination.
ЯнВагнэр
ШАМПІНЬЁНЫ
мы сустрэлі іх на лясной прагаліне:
дзьве экспэдыцыі праз прыцемкі
яны выглядалі нямымі. паміж намі нэрвовае тэлеграфнае гудзеньне камарыных зграяў.
мая бабуля была знакамітая сваім рэцэптам Champignons farcis. яна забрала яго
з сабой у магілу. усё, што добра, казала яна, наўрад ці можна напоўніць нечым больш чым сабой.
пазьней на кухні мы падносілі
грыбы ды вуха й круцілі за ножкі — чакаючы на ціхае патрэскваньне ўнутры, шукаючы правільных камбінацыяў.
лІй85’<ЬІі'РьіРіі
GUERICKES SPERLING
»...köstlicher als Gold, bar jeden Werdens und Vergehens...« Otto von Guericke
was ist das, unsichtbar und doch so mächtig, daß keine kraft ihm widersteht? der kreis von bürgern rund um meister guericke und seine konstruktion: die vakuumpumpe, die auf drei beinen in das zimmer ragt, vollendet und mit der obszönen grazie der mantis religiosa. messingglanz, die kugel glas als rezipient: hier sitzt der Sperling, der wie eine weingeistflamme zu flackern angefangen hat — die lüft die immer enger wird, vorm fenster reifen die mirabellen, summt die wärme, wächst das gras auf den ruinen. an der wand ein kupferstich vom alten magdeburg. die unbeirrbarkeit der pendeluhr, diopter, pedometer, astrolabium;
der globus auf dem tisch, wo eben erst neuseelands rückenflosse den pazifik durchschnitten hat, und wie aus weiter ferne das zähe trotten eines pferdefuhrwerks.
»dieser tote Sperling«, flüstert einer, »wird noch durch einen leeren himmel fliegen.«
ВЕРАБЕЙ ГЮРЫКЕ
«...прыемней за золата, пазбаўленае станаўленьня і зьнішчэньня...» Ота фон Гюрыке
што гэта тут, нябачнае і ўсё ж магутнае такое? грамадзяне наўкола майстра гюрыке й ягоная канструкцыя: насос які
на трох нагах ўзвышаецца ў пакоі, дасканалы й зь непрыстойнай грацыяй mantis religiosa. латунны глянец, шкляная куля як рэцыпіент:
ды верабей, што полымем этылавага сьпірту пачаў мігцець — паветра
становіцца ўсё цясьнейшым. на падворку спеюць мірабэлі, ціпіыня гудзе і на руінах расьце трава. а на сьцяне
гравюра зь відам колішняга магдэбургу. гадзіньнік найдакладнейшы з ківачом, дыёптр, пэдамэтар, астралябія;
ды глёбус на стале, дзе толькі што
плаўнік новай зэляндыі прарэзаў
сабою ціхі акіян нібыта
з далёкай далі ўпарта цягнецца фурманка. «ну, гэты мёртвы верабей», шапталі, «падымецца яшчэ ў пустое неба».
BOTANISCHER GARTEN
dabei, die worte an dich abzuwägen — die paare schweigend auf geharkten wegen, die beete laubbedeckt, die bäume kahl, der zäune bluten schmiedeeisern kühl, das licht aristokratisch fahl wie wachs — sah ich am hügel gläsern das gewächshaus, seine weißen rippen, fin de siede, und dachte prompt an jene walskelette, für die man sich als kind den hals verdrehte in den museen, an unsichtbaren drähten, daß sie zu schweben schienen, auf gehängt, an jene ungetüme, zugeschwemmt aus urzeittiefen einem kiistenstrich, erstickt an ihrem eigenen gewicht.
БАТАНІЧНЫ САД
пры гэтым, словы па табе ўзважыць — маўкліва пары ўзважанае спляжаць, аголеныя дрэвы, ў лісьці пожні, квіценьне зімнае жалезных агароджаў, сьвятло шляхетна падае, як воск — пабачыў на ўзгорку шкло цяпліц і вось іх рэбры белыя, і fin de siecle, падумаў пра кітоў, пра косткі іх шкілецін, якія гэтак да спадобы дзецям, але ў музэях на нябачным дроце застылі косткі іх навечна ў палёце, з пра-глыбіні на бераг вынес іх прыбой, задушаных уласнаю вагой.
STÖRTEBEKER
»Ich bin der neunte, ein schlechter Platz. Aber noch läuft er.« Günter Eich
noch läuft er, sieht der köpf dem körper zu bei seinem Vorwärtstaumel, aber wo ist er, er selbst? in diesen letzten blicken vom korb her oder in den blinden schritten? ich bin der neunte und es ist oktober; die kälte und das hanfseil schneiden tiefer ins fleisch, wir knien, aufgereiht, in tupfern von weiß die wölken über uns, als rupfe man federvieh dort oben — wie vor festen die frauen. vater, der mit bleichen fausten den stiel umfaßt hielt, und das blanke beil, das zwinkerte im Echt, das huhn derweil lief blutig, flatternd, seinen weg zu finden zwischen zwei weiten, vorbei an uns johlenden hindern.
ШТОРТЭБЭКЭР*
«Я дзявяты, кепскае месца. Але ён яшчэ бяжыць». Гюнтэр Айх
яшчэ бяжыць ён, бачыць цела галава, хістаючыся. але дзе ён, ён сам? у позірку апошнім з кошыка ці ў поступе сьляпым?
так, я дзявяты і цяпер кастрычнік;
халодна, і вяроўка ўсё глыбей пілуе маё мяса. на каленях стаім мы ў шэрагу й над намі аблокаў белізна птушыным пер’ем. наш бацька ў зьбялелых кулаках сякеру сьціснуў, і лязо бліснула, і певень акрываўлены пабег, свой шлях знайшоўшы паміж двух сусьветаў, мы, дзеці, так тады лямантавалі.
Кляўс Штортэбэкэр вядомы нямецкі пірат; у 1402 годзе быў спайманьі ды асуджаны на сьмерць. Існуе знакамітая легенда: перад пакараньнем Штортэбэкэру прапанавалі выканаць ягонае апошняе жаданьне, і ён сказаў: «Я прабягу без галавы перад шыхтом іншых асуджаных піратаў, і тыя, міма каго я здолею прабегчы, пакуль не ўпаду, атрымаюць свабоду».
WEIHNACHTEN IN HUNTSVILLE, TEXAS
»Es ist so, als ob man an einem Bahndamm wohnt. Zuerst achtet man noch auf jeden Zug, dann hört man sie einfach nicht mehr.« ein Einwohner von Huntsville
als der ström an diesem abend zusammensackte, flackerten die lampen am weihnachtsbaum, erloschen, in der ferne der spätzug. wir, die nacht, der bratenduft — die gänse schwammen friedlich in den seen aus weißem porzellan. im mondlicht die abgenagten knochen der verändern wir lauschten auf die leicht bewegte wiege des großen waldes, der die Stadt umfängt, dann kehrten die choräle ins radio zurück in jedem fernseher saß ein präsident. der bahndamm, ohne anfang, ohne ende, der gänsebraten.
КАЛЯДЫ Ў ХАНТСЬВІЛЕ, ТЭХАС
«Гэта нагадвае жыцьцё на чыгуначным насыпе. Спачатку заўважаеш кожны цягнік, потым іх ужо проста ня чуеш». жыхар Хантсьвілу
як электрычнасьць у той вечар забруіліся, замігцелі лямпачкі на елцы і згасьлі. удалечыні позьні цягнік. мы, ноч, пах смажанага мяса — гусі мірна плаваюць у азёрах
зь белай парцаляны. у сьвятле месяцу аб’едзеныя косткі вэрандаў.
мы прыслухоўваліся да лёгкага пагойдваньня вялікага лесу вакол гораду, потым харалы вярнуліся ў радыё.
у кожным тэлевізары зьявіўся прэзыдэнт. чыгуначны насып, без канца, бяз краю. смажаная гусяціна.
DER VETERANENGARTEN
»Again he fighting with his foe, counts o’er his scars, Tho‘ Chelsea’s now the seat of all his wars, And fondly hanging on the lengthening tale, Reslays his thousands o’er a mug of ale«.
Sir John Soane, Inschrift im Summerhouse des Royal Hospital, Hondon
die Veteranen wachsen aus dem gras empor in ihren ehrenuniformen; die schweren messingknöpfe blinzeln matt ins späte licht des nachmittags zurück sie wachsen aus dem gras wie in den mythen das heer der ausgesäten drachenzähne.
die Veteranen zeigen ihre zähne
auf fotos, die so braun wie altes gras geworden sind — vergilbter noch als mythen. der kampf, sagt jener grieche, ist der formen beginn, und alles führt zu ihm zurück die Veteranen steigen auf das matt-
erhorn ihrer erinnerung, das matt im gegenlicht erstrahlt, die falschen zähne, die längst schon in der ebene zurückgeblieben sind, fast unbemerkt im gras die enkel, glücklich mit geringsten formen des spiels — ein gegensatz zum kaum bemühten
САД ВЭТЭРАНАў
«Again he fighting with bis foe, counts o’er his scars, Tho ‘Chelsea’s now the seat of all his wars, And foundly hanging on the lengthening tale, Reslays his thousands o’er a mug of ale». Сэр Джон Сон, надпіс у летнім доме Каралеўскага шпіталю, Аёндан
вэтэраны растуць з травы
ўвышыню ў сваёй ганаровай уніформе;
цяжкія латунныя гузікі матава блішчаць у позьнім сьвятле надвячорку.
яны растуць з травы як у мітах
войска з пасеяных зубоў дракона.
вэтэраны паказваюць свае зубы
на фатаздымках, што сталі брунатнымі
як старая трава — пажоўклыя больш за міты. барацьба, кажа той грэк, гэта пачатак формы, і ўсё вяртае да яе.
КНІГІ ОНЛАЙН
