Лінія фронту-2 — Frontline-2
Беларуска-нямецкая анталёгія
Выдавец: Логвінаў, Інстытут імя Гётэ у Мінску
Памер: 251с.
Мінск 2007
кавай каханкі, дянотна расправіў усе гэтыя майткі й станікі. Мне ніколі не падабалася яе парфума. Уключыў тэлевізар — як на злосьць, на другім канцы зямлі нешта выбухнула, і на ўсіх тэлеканалах толькі пра гэта й балбаталі. I тады я сеў за свой стол і намаляваў Караліну.
Я намаляваў яе ў поўны рост, простым алоўкам. Яна была тоўстай — кіляграмаў сто белае жывое плоці, яна сядзела на плеценым крэсьле анфас, шырока расставіўшы ногі. Юны вычварэнец, я не асабліва клапаціўся пра яе твар, ён атрымаўся зусім схематычным, чатыры грубыя рыскі, як расшчэпленыя трэскі. Затое запаветную сарцавіну я пастараўся зрабіць жывой. Тады я зусім не любіў маляваць, і Караліна была самай непрыгожай з жанчын, якіх я ведаў, — аднак мы пражылі зь ёй амаль двое сутак, якія я назваў бы шчасьлівымі, калі б не пачуцьцё няяснай трывогі, якое не пакідала мяне ажно да вяртаньня дзядзысі. Я ледзь пасьпеў зьнішчыць яе: як толькі Караліна была скручаная ў мікраскапічны шарык і адпраўленая ў нетры вадаправоду, у перадпакоі пачуўся званок.
Чаму я назваў яе менавіта гэтак, чаму замест цёплых сьветаў і жаннаў мяне напаткала ў гэтай халоднай кватэры, дзе раз на два дні абавязкова гасла сьвятло, Караліна на таннай паперы? Мяркую, справа тут у нізкапробных замежных фільмах, якімі тады была інфікаваная душа ледзь ня кожнага майго суайчыньніка. Мы ўсе мелі тады комплекс уласнае непаўнавартасьці, і марылі ўпотай пра свае будучыя рэінкарнацыі ў джэкаў і джымаў. Нашыя імёны падаваліся нам вартымі хіба шкадобы. Караліна страціла б палову сваёй прыцягальнасьці, набудзь яна славянскае мяно. Што казаць — ды яна б, напэўна, не існавала ўвогуле.
-^4жЛг-
die mein Onkel mir weggenommen hatte, und ich wollte sie mir wieder zurückholen. Ich kroch in mein Zimmer zurück, schloß das Fenster und ging in das Schlafzimmer der Wohnungsbesitzer. Nahm die Unterwäsche der Freundin meines Onkels heraus, faltete alle Höschen und Büstenhalter auseinander. Ihr Parfüm hatte ich noch nie gemocht. Schaltete den Fernseher ein. Wie zum Trotz war am Ende der Welt irgendetwas in die Luft geflogen, und auf allen Fernsehsendern war nur davon die Rede. Und da setzte ich mich an meinen Tisch und malte Karolina.
Ich zeichnete sie mit einem einfachen Bleistift in ihrer ganzen Größe. Sie war korpulent. Mit ihren 100 Kilogramm weißer lebendiger Fleischmasse saß sie auf einem geflochtenen Stuhl, das Gesicht dem Betrachter zugewandt, die Beine weit auseinandergespreizt. Als perverser Lustknabe gab ich mir in der Darstellung ihres Gesichts nicht besonders viel Mühe; es erwies sich als völlig schematisch, vier grobe Züge, Späne, die jemand auseinandergehackt hatte. Dafür gab ich mir alle Mühe, das heiß ersehnte Herzstück lebendig zu gestalten. Damals bereitete es mir gar kein Vergnügen zu malen, und Karolina war die häßlichste aller Frauen, die ich kannte — doch sie und ich durchlebten zwei Tage und zwei Nächte, die ich glücklich nennen würde, wenn es nicht ein Gefühl vager Beklemmung gegeben hätte, welches mich bis zur Rückkehr meines Onkels nicht mehr losließ. Ich schaffte es noch gerade, sie zu zerstören. Sobald ich Karolina in eine mikroskopisch kleine Kugel eingehüllt und in die Tiefen der Wasserleitung befördert hatte, ertönte im Korridor ein Klingeln.
Warum nannte ich sie ausgerechnet so,warum suchte mich anstatt warmer Svetlanas und Zhannas Karolina in dieser kalten Wohnung, wo einmal in zwei Tagen unbedingt das Licht erlosch, auf billigem Papier heim? Ich denke, daß die Gründe hierfür in jenen ausländischen Schmuddelfilmen liegen, von denen damals fast jeder meiner Landsleute infiziert war. Wir alle waren seinerzeit von einem eigenen jugendlichen Minder-
лІШШй Fu
Празь некалькі дзён паружавелыя дзядзька і ягоная пасія абвясьцілі мне, што сабраліся законна аформіць свае даўнія адносіны. Занятыя мітусьлівымі вясельнымі турботамі, яны перасталі езьдзіць на лецішча, дома цяпер заўжды нехта быў. За ўсю зіму я змог намаляваць Караліну толькі аднойчы. Гэта адбылося ў чытальнай залі бібліятэкі: перада мной сядзела дзяўчына, якую я ведаў толькі ў твар. Здаецца, яна вучылася на першым курсе, дый на іншым факультэце. Відаць, яна была блізарукай, бо сядзела, нахіліўшыся да нейкага тома, які ляжаў на яе стале, амаль ушчыльную. Адну нагу яна падагнула пад сябе, джынсы спаўзьлі, адкрыўшы майму погляду салодкую частку яе вабнотаў, спакушальна падзеленую амаль нябачнай палоскай тканіны (тады якраз увайшла ў моду такая бялізна). Прыкрыўшыся вялізнай кнігай, ад якой балелі запясьці, я асадкай пасьпешліва стварыў сваю Караліну. Яна пагардліва глядзела на мяне, мышцы на яе лытках напружваліся, але ссунуць ногі яна была няздольная. Караліна. Я зайшоў за стэляж. «Мы сканчаем працу празь пятнаццаць хвілінаў», — гучна прамовіла бібліятэкарка.
Дзядзька перавез у кватэру сваю маці, яна стала жыць у прахадным пакоі, кожную ноч мяне будзілі яе стогны. Ад Караліны давялося на нейкі час адмовіцца. Адурэлы ад колькасьці вызубранага, я часта клаўся на свой ложак і ўглядаўся ва ўзор на шпалерах: неўзабаве там зьяўлялася Караліна ў загаданай мной позе, хворы яе твар скажала нянавісьць. Так, гэтую, шпалерную Караліну я мог разглядаць да ачмурэньня — але яна прыходзіла не заўсёды. I як бы я ні хацеў, убачыць пад ёй плеценага крэсла я ня мог. А гэта было вельмі істотна, паверце.
■wertigkeitskomplex durchdrungen und träumten von unserer zukünftigen Reinkarnation als Jacks oder Jims oder sonst etwas Amerikanisch-Fremdländisches. Unsere eigenen Namen erschienen uns höchstens des Mitleids würdig. Karolina hätte ihre Anziehungskraft zur Hälfte eingebüßt, hätte sie einen slavischen Namen gehabt. Na ja, wahrscheinlich hätte sie gar nicht existiert.
Einige Tage später eröffneten mir mein Onkel und seine Leidenschaft mit rot angelaufenem Gesicht, daß sie ihre lang anhaltende Beziehung nun legalisieren lassen wollten. Von ihren Hochzeitsvorbereitungen auf Trab gehalten, stellten sie ihre Fahrten auf die Datscha ein. Es war jetzt immer jemand zu Hause. Den ganzen Winter hindurch konnte ich nur einmal an Karolina arbeiten. Es geschah im Lesesaal der Bibliothek: Vor mir saß ein Mädchen, das ich nur dem Gesicht nach kannte. Sie mochte Studentin im ersten Studienjahr gewesen sein und an einer anderen Fakultät. Sie muß kurzsichtig gewesen sein, denn sie hatte sich ganz nahe über einen Band gebeugt, der auf ihrem Tisch lag. Sie hatte ein Bein unter sich eingezogen, die Jeans war herabgerutscht und eröffnete meinem Blick jenen Teil süßer Reize, der verführerisch durch einen fast unsichtbaren Stoffstreifen geteilt war (damals war diese Wäsche gerade in Mode gekommen). Ich vergrub mein Gesicht in einen so riesigen Wälzer, daß mein Handgelenk schmerzte, und schuf eiligst meine Karolina. Sie schaute mich verächtlich an, die Muskeln an ihren Waden angespannt, doch die Beine zusammenzuschieben, dazu war sie nicht in der Lage. Karolina. Ich ging hinter ein Bücherregal. »Wir schließen in einer Viertel Stunde«, sagte die Bibliothekarin laut.
Mein Onkel brachte seine Mutter in die Wohnung mit, sie lebte von nun an im Durchgangszimmer. Nacht für Nacht weckte mich ihr Stöhnen. Auf Karolina musste ich für unbestimmte Zeit verzichten. Fast wie von Sinnen von dem vielen Auswendiglernen, legte ich mich häufig auf mein Bett und stierte das Tapetenmuster an: Bald tauchte dort Karolina
Аднойчы дзядзька з маёй цёткай павезьлі старую ў лякарню. Як толькі яны пачалі спускацца па лесьвіцы, я адразу ж выклікаў Караліну. Мы правялі зь ёй пару маўклівых гадзінаў, пакуль я, дашчэнту аглухлы й зьнясілены, не пачуў крокі дзядзькі на кухні. Намацваючы сваю вісячую недзе ў навакольнай пустэчы прытомнасьць, я дрыжачымі рукамі адчыніў вакно й выкінуў Караліну вонкі. Зайшоў дзядзька. «Ты што, курыш?» — запытаўся ён падазрона. «Ты, канешнс, як хочаш, але вось я, напрыклад...». Ён яшчэ доўга размаўляў са мной, а я краем зьніякавелага вока назіраў, як вецер прыклеіў маю Караліну з таго боку вакна да шкла, і яна халодна сочыць сваім адверзлым вокам за тым, што адбываецца ў пакоі. Урэшце дзядзыса выйшаў. Вецер хутка зьмяніўся, і Караліну панесла ў стратасфэру.
Музыка грала. Я скончыў унівэрсытэт, паехаў да бацькоў, якія ўставілі мой дыплём у рамку ды павесілі над тэлевізарам. Дома я маляваў Караліну, аднак ці то я зусім згубіў мастацкія здольнасьці, ці то мне ня вельмі хацелася, каб яна пасялілася ў доме, дзе я нарадзіўся, — тая Караліна, якую я жадаў, не атрымлівалася. Толькі ўвосень, засохшы ад вымушанага лайдацтва, я змог выклікаць яе: Караліна стала ладнай, нібы прайшла курс пахудзеньня. А яшчэ падчас аднаго з нашых сэансаў у яе зьявіўся сад — гэта быў сад пры загарадным доме, за высокай агароджаю, каб ніхто не пабачыў оргіяў, якія яна тут арганізоўвала. Потым у садзе загучалі галасы гасьцей — яны таксама сядзелі ў плеценых крэслах, рознага полу, паўтараючы яе позу... Ці любіў я яе? Ці быў закаханы, стаўшы ў адну чаргу зь некаторымі пэрсанажамі жахлівых літаратурных пэрвэрсіяў? Не, адкажу я, не, усё наадварот — я
in der Pose auf, die ich ihr aufgetragen hatte, ihr krankes Gesicht haßverzerrt Diese Karolina auf der Tapete konnte ich bis zum Verrücktwerden betrachten — doch sie kam nicht immer. Und wie sehr ich es mir auch wünschte, den geflochtenen Stuhl unter ihr zu sehen, war mir nicht vergönnt. Dabei war dies für mich sehr wichtig.
Eines Tages fuhren mein Onkel und meine Tante die Alte ins Krankenhaus. Sobald sie die Treppen herabgestiegen waren, rief ich Karolina herbei. Wir verbrachten gemeinsam ein paar schweigsame Stunden, bis ich, völlig taub und entkräftet, die Schritte meines Onkels in der Küche vernahm. Ich tastete nach meinem Bewußtsein, das irgendwo ringsum in der Leere hing, öffnete mit zitternden Händen das Fenster und warf Karolina hinaus. Mein Onkel trat ein. »Was ist los, rauchst du?« fragte er verdächtig. »Mach natürlich, was du willst, ich aber zum Beispiel...« Er sprach noch lange mit mir, doch ich beobachtete verlegen aus den Augenwinkeln, wie der Wind meine Karolina auf der anderen Seite des Fensters an die Scheibe klebte und sie mit einem aufgerissenen Auge verfolgte, was im Zimmer vor sich ging. Endlich verließ mein Onkel das Zimmer. Der Wind änderte sich rasch und trug Karolina in die Stratosphäre.