Малы руска-беларускі слоўнік прыказак, прымавак і фразем

Малы руска-беларускі слоўнік прыказак, прымавак і фразем

Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 218с.
Мінск 1991
54.46 МБ
445.	Чем богата, тем и ради — Чым хата батата, тым і рада ” Хоць я небагаты, а з гасцей рада Што маем, тым і прымаем ' Частавалі. чым мелі, весялілі, як умел!. Гл 453
446.	Чем дальше в лес, тем больше дров — Далей у лес — болей труску = Чым у лес далей, тым гусцей
447.	Черного кобеля нс вымсеш дебела — Паможа варане мыла, як памерламу кадзіла Не паможа н! мыла, ш вода, бс такая ўрода=Які чорт да лазні, такі і пасля лазні Варона колик! ні мыецца, усё адно черная Крумкачу і мыла не паможа “ Чорнае белым не стане. Гл 79
448.	Чин чина почитай, а младший на край—Набок, грыбок. баравік едзе Ведай, каток, свой куток
449.	Что бедному’ собраться — только подвязаться — Голы, збірайся — голы гатоў Усе мае зборы — пасталы і аборы (лапці ды аборы)
450.	Что было, то сплыло — Калісь то было, ды биллем парасло “ Травою зарасло і вадою сплыло = Што сталася, тое не пераменіада Што прайшло, таго не вернеш Што было, даўно на мора сплыло “ Што было, на мора наплыло
451.	Что в лоб, что по лбу — Ці ад пана, ц! ад цівуна, а усё баліць ад бізуна “ Ці пень, ці калода, усё п^тарч носам “ Ці савою аб пень, ці пнём аб сзву (усё саве бяда) Ці галавою аб камень, ці каменем па галаве — усё галаве баллу;. Гл 246
452.	Что город, то и норов, что деревня, то обычай — Што ні край, то свой звычай=Што старана, то навіна Іншы горад — іншы гонар “ Кож пае еяльцо мае сваё нараўцо “ Што ш хата, то СВОЙ КОМІН
453.	Что есть в печи, все на стол мечи — Што хата мае. хай усім прымае = Што душа мае, тым і прымае = Што маем, тым і прммаем. Гл 445
454.	Что написано перем, того не вьгрубищь топором Слова—вецер, а шсьмо—грунт “ Што нашеана пяром, не выйме ісякера
455.	Что ни день (час), то новость -Што гадзіна, то кавіш “ Што ні гадзіпка, то новая прычынка
456.	Что пссееш, то и пожнешь — Кінь за сабою, знойдзеш перад сабою = Як узарэш, так і збярэш = Хто арз ды сее, той малоціць і вее = Як дбаеш, так і мает Дзе пасееш густа, там не будзе пуста = Якое семя, такое і емя
457.	Что у кого болит, тот о том и говорит — Што каму дапякае, той пра тое і гукае = Што каму рушць, той тое жупіць “ Каму баліць, той і крычыць (той і студзіць) У каго няўдача, той і плача “ Кожнаму свая бяда ў галаве “ Кожная зязюлька пра свае кукуе. Гл. 75
458.	Что у трезвого на уме, то у пьяного на языке — Галава не ведае, што язык апаведае = Малое і п’яное праўду скажуць = Што цвярозы думае, п’яны скажа
459.	Что хочу, то и ворочу — Як хачу, так і кручу = Што люблю, тое й раблю
460.	Чужая душа — потемки — У душу не ўлезеш = Душа як лес = Душы на далонь не вымеш ды не пакажаш = Чалавек — не арэх, не раскусіш
4о1,	Чужим богат не будешь — Чужым дабром не забагацееш Чужым багаццем сыты не будзеш = 3 чужога гроша не разжывешся = Чужое не цешыць і не грэе = Чужы кажух нікога не нагрэе
462 Чужой обед сладок, да непрочен — Чужая яечня не вечна = Чужым дабром век не пражывеш = Чужым дабром не запаможашся = У чужое шчасце не ўкупішся = На чужы кара­вай вачэй не парывай (свой спячы ды скачы)
463.	Чужую беду руками разведу — Чужую бяду на паль­цах развяду = Чужую бяду па валаску развяду, ада сваерозуму не прыкладу = Чужую бяду зараз развяду, а на сваюбяду райца не знайду = Чужую бяду і я уазвяду, а сваю і возам не развязу = Чужую бяду па нітачцы развяду, а сваю і рукою не адолею
464.	Чья бы корова мычала, а твоя молчала — Хто б і навучаў, а ты б лепей памаўчаў = Чые б цяляты рыкалі, твае хоць бы маўчалі = Не гудзі, а на сябе паглядзі = Паглядзі, сава, якая сама = Паглядзі, свінішча, на свае відзішча
465.	Шел бы воевать, да лень саблю вынимать — 1 я б добра рабіла, каб работа была міла — I я б касіў, каб чорт касу насіў = 1 баран бы касіў, каб хто касу насіў
466.	Шила в мешке не утаишь — Грэх не схаваеш у мех, не ўтопчаш у балота = Лес чуе, а поле бачыць = Шыла ў мяху (у торбе) не схаваеш = Ліхое ніколі не ўтоіцца. Гл. 183
467.	Шишка на ровном месте — Сядзіць як сыч і думае, што паніч = Убраўся ў жупан і думае, што пан = Пан — саломаю напхан = Не вялікі пан = За гэтакім каралём можна ўцерцінос ікаўняром
468.	Шутил Купряшка, да попал в тюряжку — Жартаваў
4. Зак. 479
49
воўк з канем, ды ў жмені зубы панёс = Досыць кпіць — вусы паломіш = Хто з каго смяецца, таму рот па вушы раздзярэцца = Дурныя жарты плачу варты
469.	Шутки шути — а людьми не мути — Жартаваць можна, алс не калечыць бязбожна = Пасмейся з няўмекі, ды не чыні здзекі = Можна кпіць, але не калечыць
470.	Шутку сшутить — людей насмешить — 3 добрага смеху добрая й пацеха = Без смеху якая пацеха = Разумныя жарты пахвалы варты = Лепей жартаваць, чымся гараваць
471.	Это цветочки, а ягодки впереди — Гэтатолькі пачынка, а будзе й цэлая аўчынка = Гэта яшчэ краса (цвет), а ягадкі будуць
472.	Яблоко от яблони недалеко падает — Якая матка, такое й дзіцятка = Я кое дрова (які целяш, дуб, явар),такі клін, які бацька, такі сын = Якая хатка, такі і тын, які бацька, такі і сын = Які млын, такі і ставок, які бацька, такі і сынок = Яблычак ад яблыні далёка не адкочвасцца. Гл 156
473.	Язык до Киева доведет — Язык Вільні (Кіева) дапытае = Хто пытае, той не блукае (той не блудзіць) = Невядомая дарога на канцы языка = Пытаючыся, дапытаешся. Гл. 168
474.	Язык мой — враг мой: прежде ума рыщет — Язык у роце, як чорт у балоце = Хто язык доўгі мае, таму дрэнна бывае = Языча, языча, сабе дабра не зыча = Языча, языча, які чорт цябе кліча? = Свой язык горшы за ліхога суседа = Языку дай волю — завядзе ў няволю = Праз язык галаву сцінаюць
475.	Язык не лопатка: знает, что горько, что сладко — Язык не калодка, ведае, што салодка = Як клёцкі ў малаку, то па дзве валаку, а як у водзе, то раз, два — і годзе
476.	Языком молоть — не дрова колоть = Языком мянціць спіна не баліць = Языком сена не накосіш = Языковае мліва не гадзіва = Каб так смыкам, як языкам. Гл 421
477.	Яйцо курицу учит — Яйка мудрэйшае (разумнейшае) за курыцу = Не ву чы старога ката смятанку злізваць = Хто б і навучаў, а ты б лепей памаўчаў
478.	Я про Фому, а он про Ерему — Я яму пра рэч, а ён мне пра печ = Я яму пра абразы, а ён мне пра гарбузы = Яму гавары, а ён дагары = Ты яму тсс, а ён другое = Кажы — стрыжана, а ён голена. Гл. 38
Ч а с т к a II
Фраземы
479.	Аршин с шапкой — 3 вузел ростам = Курэц ад лапця = Жабе па калена = Стане на палена — свінні па калена. Гл. 1015
480.	Бабушкины сказки — Плёткі старой цёткі = 3абабоны старой жоны. Гл 1131
481.	Баш на баш — Галава на галоу = Цень на цень = Вуха на вуха
482.	Беден как Иов (как Лазарь) — Бядою латаны = Бедны як старац (як жабрак) = Рызы ды латы = Бедны аж пакалоуся. Гл 614
483.	Без задних ног (спать) — Як пшаніцу (пяньку, каноплі, венікі) прадаўшы = Як пасля кірмашу = Як сноп = Як астатняе ў псч усыпаўшы = Як за сцяну заваліўся. Гл 857
484.	Без малого — Блізка што = Траха што = Мала не
485.	Без ножа резать — Без нажа рэзаць, без агню смаліць = Без агню пячы
486.	Без роду и племени — Hi свата ні брата = Без роду без пароду = Без роду і плоду = Hi племя hi роду, як камень у воду. Гл 787, 998
487.	Без царя в голове — Клёку ў галаве не мае = Алею ў галаве мала = Hi за кол ні за цям = Hi за кій ні за цям = Мазгі малыя. Гл 615, 657, 658, 867, 1007
488.	Белены объесться — Блёкату (воўчага маку) аб’есціся (наесціся) = Дурнап’яну (дурцу, чэмеру) наесціся. Гл 1086, 1216
489.	Беречь как зеницу ока — Глядзець (пільнаваць, сцерагчы) як вока (ў лобе) = Шанаваць (песціць) як сваё вока = 3 вока не выпускаць
490.	Бить баклуши — Лынды біць = Бібікі біць (абіваць,
перабіваць) = Тылылы біць Гульма гуляць. Гл. 619, 838, 1045, 1106, 1212
491.	Бледен как смерть — Як палатно белы ~ Спалатнелы як смерць Як з таго свету ўстаў ~ Белы як смерць (як сцяна) = Збялелы як ліпіна (як папера, як хуста)
492.	Бог в помощь — Памагай божа (бог) = Памажы божа Няхай бог дапамагае = Спор у працу = Спорна вам. Гл. 522
493.	Бог (его) знает — Бог святы (яго) ведае = Адзін бог ведае = Бог вед (ведама) = Ці й бог ведае = Багі яго мелі. Гл. 1318
494.	Бок о бок (жить) — Плот у плот = Вугал з вуглом ” Плячо ў плячо = У суседстве = Побач
495.	Болеть карманной чахоткой — На кппэнь хварэць Сабачыя грошы мець = Сухоты ў кішэнь упалі ” Кішаньковыя сухоты. Гл. 525
496.	Бояться как огня — Баяцца як агню (як смерці, як халеры, як гадзюкі, як кручанага сабакі, як ліхой шапкі, як ліхога шэлега, як прусак холаду, як шалёны сабака вады). Гл. 497
497.	Бояться как черт ладана — Баяцца як чорт крыжа (як злога духа, як чорт грому, як чорт расвячонай вады). Гл. 496
498.	Бред сивой кобылы — Смаленая кобыла = Плот з лебяды Казаў Халімон рабой кабыле сон. Гл. 1159, 1263
499.	Бросает в дрожь — Дрыжыкі працінаюць Дрыготка бярэ. Гл. 500
500.	Бросает в жар — У жар кідае ~ То ў жар, то ў пот кідае “ Душа трымціць. Гл. 499
501.	Бросать (слова) на ветер — На ўзвей (вей) ветру пускаць = На звей (вей, узві, збой) вецер гаварыць. Гл. 1120
502.	Бросить на произвол судьбы — На ласку й няласку долі аддаць = На вырак лесу кінуць На волю лесу пусціць (пакінуць, кінуць) = Кінуць-рынуць (ды пайсці)
503.	Брюхо из семи овчин — Жывот на сем столак=Трыбух на тры полкі Жывот як торба (як кубел, як цэбар, як бочка). Гл. 929
504.	Будто снег на голову — Быццам з неба спаў Як з хмары спаў Няйначай з неш зваліўся. Гл. 773, 1020
505.	Будьте здоровы — Бывайце здаровы-Здаровы бывай це, нас не забывайце = Бывайце. Гл. 576
506.	Будь ты неладен — Бадай ты скк = А няхай ты пратані А бадай ты прагары = Каб цябе агні высвецілі = Бадай ты праваліўся = А бадай цябе, а няхай цябе
507.	Будь я трижды проклят — Каб мае селішча запуставала = Каб я бацькі-маткі не бачыў = Каб я сваіх дзетак не дагадаваў “Небач я дзяцей сваіх = Дзецьмі сваімі клянуся. Гл 942, 1027, 1105, 1125, 1137,1269
508.	Бухать как в бездонную бочку — Гаціць як у прорву Таптаць (пхаць) як у бяздонны мех » Валіць як у процьму Кідаць як у бяздонны калодзеж ~ Як у сячкарню закідваць
509.	Была не была — Хай будзе, што будзе Што будзь, то і дзейся = Бог бацька = Было не было
510.	Быть на верху блаженства — На святой тары сядзець = На матчыным беразе быць Шчасцем (асалодай) упівацца. Гл 901
511.	Быть на ножах — Як агонь з вадою (жыць, быць) » Сяброўства як у рысі з мядзведзем. Гл 679