Малы руска-беларускі слоўнік прыказак, прымавак і фразем
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 218с.
Мінск 1991
179. Либо дождик, либо снег, либо будет, либо нет — Ці цот, ці лішка, ці Лявон, ці Грышка = Абс сяк, аботак, абоблін, або праснак. Гл. 3
180. Лиха беда начало — Цяжка пачаць, ды лёгка канчаць = Найцяжэй, пакуль з месца = Як ёсць пачатак, будзе й канчатак = Без зачатку і канца не было б = Без падпалу дровы не гараць. Гл. 425
181. Лоб широк, да ума мало — Галава з лубку, а розуму з бубку=Лоб вялікі, ды мазгоў мала = Галава бы кацёл, а розуму няма = Вялікая галава, ды малы розум = Галава вялікая, ды пустая = Лоб што лапата, ды розуму небагата
182. Ложка дегтя портит бочку меда — Кропля смуроду псуе гарнец мёду. Гл. 292
183. Ложь не живуща, вранью короткий век — Хлусня як алей — выйдзе наверх = Хлуслівага лягчэй злавіць, як кульгавага. Гл. 466
184. Лошади чужие, хомут не свой — погоняй не стой —
Hi бацька купляў, ні сын едзе Hi бацька спраўляў, ні сын паганяе (ні сын носіць)
185. Лучше плохо ехать, чем хорошо идти — Хоць дрогка, ды нагам легка Хоць натрасешся, пакуль данясешся, затое ногі не прыстануць з дарогі
186. Лучше по миру собирать, чем чужое бргть — Лепей жабраваць, чым красці = Лешп папрасі, а так не нясі Toe не ўстыд, што дадзена, а тое ўстыд, што крадзена _ Лепей дадзенае, чымся крадзенае. Гл. 429
187. Лучше синица в руках, чем журавль в небе — Лешп верабейу руцэ, чым жораў пад небам = Лешп верабей у руцэ, як голуб на даху (на страсе) Лепей варона злоўленая, чым сокал пад небам Лепей мала, чым нічога. Гл. 123
188. Любишь кататься — люби и саночки возить — Любіш паганяць, любі і каня гадаваць Любіш гасцяваць, любі і гасціну вітаць = Любіш ездзіць, любі і саначкі цягаць-Любіў цалаваць — любі і калыхаць (любі і палюляць) ■ Умеў гуляць — умей і дзіця забаўляць
189. Любопытной Варваре нос оторвали — Цікаўнай АміЖ • нос прыпічамілі=Цікаўная Тэкля палезе і ў пекла На цікаўныя вочы парушынкі падаюць Цікавы, як Марцін да кавы
190. Маленькая собачка до старости щенок — Малёнькі сабачка да веку шчаня (цюцька) Малёнькі сабачка ў шчанятках састарэўся
191. Маленький, да удаленький — Хоць малёнькі, але ўдалёнькі = Хоць малая, ды ўвішная Хоць караткаваты, ды вузлаваты = Хоць малы, ды вялікаму лапці падпляце Невял ікая мурашка, а горы капае Маленькая кулька мядзведзя валіць. Гл. 192
192. Мал золотник, да дорог — Конік маленькі, але даражэнькі = Талер маленькі, а даражэнькі Маленькі, ды залаценькі = Грош маленькі, ды вялікія справы робіць. Гл. 191
193. Малые дети — малая печаль, большие дети — большая печаль — Малыя дзеткі — малыя і бедкі Малыя дзеці — галава баліць, вырастуць — сэрца ” Малыя дзеці — рукі баляць, вялікія — сэрца баліць Малыя дзеці — малы клопат, . большыя дзеці — болыпы клопат
194. Медведя не убил, а шкуру запродал — Мядзведзь у лесе, а ён скуру прапіў (а скура прададзеная) Яшчэ не злавіў, а ўжо скубе Жарабя ў мяху, а ўжо хамут шыюць -
Рэчкі нс псраплыў, а панчохі ўжо сушыць = Калі мядзведзь у лесс,то скуры не дзяруць
195. Мели, Емеля, твоя неделя — Мялі, васпане, пакуль язык нс прыстане = Мялі, Апанас, цяпер твой час = Мялі, кривая, твая радавая = Мялі, Іване, дакуль ветру стане
196. Милые бранятся — только тешатся — Хто каго любіць, той таго чубіць= Хто любіцца, той чубіцца = Хто каго кахае, той таго й чапас
*5'
197. M»jp — велик человек — Грамада — вялікі чалавек = Моцны стагак чарадою, а людзі грамадою
198. Много будешь знать — скоро состаришься — Меней будзеш ведаць — даўжэй будзеш спаць = Меней ведаеш — лспсй спіш = Шмат будзеш ведаць — галава аблезе
199. Много выбирать— женатым не бывать — 3 вялікага гурту выбраў сабе курту = 3 вялікай выбірачкі выбіраюць гарачкі = 3 вялікай перабірачкі дастанеш балячкі = Дзе вялікія выборы, там пасталы і аборы = За пераборы — лапці ды аборы = Пераборны заўсёды галодны = Нс перабірай, а то скулу схопіш
200. Много желать — добра не видать — Хто зашмат жадае, той нічога не мае = Вялікая (широкая) лыжка рот раздзірас (дзярэ) = Дай кішцы волю, дык сам будзеш у няволі
201. Молодец против овец, а против молодца и сам овца — Зух супраць мух, а супраць зуха і сам муха = Зух з калом да мух = Герой з калом да жабы = Герой бабы старой
202. Молодо — зелено — Маладосць — усё дурносць = Маладосць — буйносць = Маладое піва яшчэ шуміць = Малады розум — палявы вецер: бяжыць і гудзіць
203. Москва не сразу строилась — Не за дзень Вільня станавілася = Не адразу Вільню пабудавалі = Не разам на тару: паціхеньку, памаленьку = За адным цягам дрэва не ссячэш = Будзс час — будзе й квас, не ўсё за раз = Вялікае дрэва паволі расце
204. Моя хата с краю — ничего не знаю — Не маё гарыць — нс мне тушыць = Твая бяда — твая нуда То не мая кароўка ўгрузла = Не над маім каркам = Я не я і хата не мая = I я не я і рука не мая = А мне да таго ні спераду, ні ззаду = Гэта мне ані баліць, ані свярбіць
205. Муж и жена — одна сатана — Мужык і жонка — найлспшая суполка (сполка) = Гаспадар і баба — адна рада = Антось ды Тадора — што лапаць ды абора = Які Хомка, такая і
жонка = Які сдзс, такую вязе = Чорт сем пар лапцяў стаптау, пакуль гэтакую пару дабраў
206. Мягко стелет, да жестко спать — Добра гаворыць, ды нядобра творыць = Мякка сцеле, ды мулка спаць = Лсстачками дух займас, а чорта думае = На вуснах — мёд, а на сэрцы — лёд = У вочы ліском, а за вочы пяском = У вочы "саколю", а за вочы соллю = У вочы катком, а за вочы варком = У вочы з мілым тварам, а за вочы крутым варам = Вуснамі мед разлівас, а за пазухай камень трымае
207. На бедного Макара все шишки валятся — На каго людзі гавораць, на таго і свінні рохкаюць= Над пешим арлом і варона з калом = На каго бог, на таго і людзі = На пахілас дрова і козы скачуць = Ну, пайшло на Малахаву галаву. /Ус 224
208. На безрыбье и рак рыба — Як няма мяса, то і грыб закраса = Калі няма рыб, добры І грыб = На бязлюддзі і мы людзі = На бязлюддзі і дзяк чалавск = Упоцемку і гніляк свеціць = I месяц свеціць, калі сонца няма
209. На бога надейся, а сам не плошай — Божа памажы, але й сам падбяжы (але і сам не ляжы) = Памажы божа, але й ты не ляжы, нябожа = На бога спадзявайся, але і сам старайся Працуй, нябожа, то І бог паможа = Чакай збавення з неба, а тым часам хлеба трэба
210. На, боже, что нам негоже — На табе, нябожа, што мне нягожа = Вазьмі, Даніла, што мне няміла
211. На весь мир не угодишь — Адзін усім не ўласціць (не дагодзіць) = Не сонца — усіх не сагрэеш = Кожнаму чорту не дагодзіш./Ус //7
212. На вкус и цвет товарищей нет — Дзеду міла, а ўнуку гніла = Каму — як балота, а каму — як залога = Хто каб салоўку паслухаць, а хтодзеркачовай (драчовай) песні рады = Хто любіць гарбуз, а хто агуркі = Адзін хоча сёс, друп — гос
213. На воре шапка горит — Хто парася ўкраў, таму ўвушшу вішчыць = Хто куры краў, у таго й рукі трасуцца = Хто сала краў, таму ў вочы дым ідзе= Відаць па вачах, што ходзіць па начах. /Ус 267
214. На всякий чих не наздравствуешься — На кожны гук нс адгукасшся = На кожнае чханне не наздароўкаешся
215. Назвался груздем — полезай в кузов — Калі з роду баравік, то лезь, браце, у кошык = Калі падмеўся грыбам, то лезь у кошык = Абазваўся грыбам — лезь у гаршчок. /Ус 32
216. На зеркало нечего пенять, коль рожа крива — Не нара-
кай на люстэрка, калі нос кривы = Не наракай на люсторка, калі зморшчкі над вокам = Паглядзіся ў воду, якога ты роду
217- На миру и смерть красна — На людзях і плакаць лягчэй = На людзях і памсрці нс страшна = А памрэ Аудзей, дык жа між людзей
218. На нет и суда нет — Як няма, то й дарма = Калі ёсць — разыдзецца, а няма — абыдзецца = Як няма, дык няма = Кшй не, дык і не
219. На пузе шелк, а в пузе — щелк — На назебот рыпіць, а ў гаршку трасца кіпіць= Боты новым, а пяты голыя = Каунер шырокі, а пяты голыя = Хоць І пусты мех, ды золатам шыты = Хоць без цукру, але ў сподачку = Голы як бізун, востры як меч
220. На сваху нечего пенять, что не цела пришла — Матка вінавата, што дачка чаравата = Хата вінавата, што ўпусціла Кандрата = Ігнат не вінават і Аўпння не вінна, вінавата хата, што пусціла Ігната
221. На семь дворов один топор — и тот без топорища — Сем сёл, адзін вол ітой гол=Сем паноў,двое штаноў; хто раней устаў, той штаны ўзяў = Сем вокнаў і адна шыба
222. Насильно мил не будешь — Не памогуць і чары, як каму хто не да пары = Упрошваючы не намілусшся = Даганяючы не нацалуешся = Сілаю нс быць мілаю
223. На то и щука в море, чтобы карась не дремал — На тое і каты, каб мышы лататы = На тос і сабака, каб зайца ганяць = На тое і зязюля, каб кувала І куранят крала
224. На убогого всюду каплет — Сіраціне заўсёды вецер у вочы = Беднаму ўсюды цесна (бедна) = У беднага і ў каши косці = Каму месяц свсціць, а ад сіраты хаваецца = Чалавск убогі, як конь бязногі. Гл 207
225. На урода все неугода — Благой благаце дрзнна i на куце = Кспскаму (лядашчаму) ўсюды кспска = Ліхому нічым не дагодзіш = Што ні зрабі — усё кепска = Колькі ні гадзі, а раз не дагодзіш — і ты паганы
226. На чужой каравай рот не разевай — Не будзь ласы на чужыя каўбасы = Не руш чужога і не бойся нікога = Не гняві бога, не жадай чужога = Нс руш чужых груш. /л. 171
227. На чужой роток не накинешь платок — Няма тас хусты, каб завязаць людзям вусты (вусны) = Чужы роцік нс каўнерык — яго не зашпіліш = Людзям губы не завяжаш = Людзям языка не прывяжаш= Чужы рот не хлеў — не зачыніш
228. Нашел — не радуйся, потерял — не тужи — Не
смуціся, страціўшы, не цешся, знайшоўшы Не радуйся, што забагацеў, не смуціся, што збяднеў Згубіш — не шкадуй, знойдзеш — не радуйся Згубіўшы, не тужы, знайшоўшы, нікому не кажы
229. Нашему слесарю двоюродный кузнец — Стрэчнай бабкі родны Хведар Андрэй (Саўка) Кузьме родны Хведар Анціп — нашаму брату Міколка ” Нашаму парабку кумаў сват. Гл. 95
230. Нашла коса на камень — Абое лукі, абое туп Заехаў на пнюшок сівы жарабок Трапіўся востры на шылаватага Цюк на крук Над чорным лесам спаткаўся чорт з бесам Чорт на нячысціка наскочыў ■ Трапіў чорт на паганага Каса на камень наскочыла (трапіла)
231. Наш пострел везде поспел,— Наш гарэза ўсюды пралезе = Абы скварка й чарка, дык будзе там і наш Марка “Дзе з малаком каша, там міласць ваша “ Дзе гам, і я там “ Тут наш Грышка першы з лыжкай
232. Не боги горшки обжигают — Не святыя гаршкі лепяць = Не бог пашыў боты — шаўцовай работы