Малы руска-беларускі слоўнік прыказак, прымавак і фразем

Малы руска-беларускі слоўнік прыказак, прымавак і фразем

Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 218с.
Мінск 1991
54.46 МБ
233.	Не было печали, так черти накачали — Не мела баба клопату, купіла парася = Купіў дуду на сваю бяду “ Не было дуды — не было й бяды = Не меў Саўка клопату, дык жонку ўзяў
234.	Не верь глазам своим — Не заўсёды вер воку Не вер вачам: вазьмі ды памацай Як не верыш вачам, то памацай сам = Пажар тушы знізу, на рэчы глядзі зблізу
235.	Не вздыхай тяжело, не отдадим далеко — хоть за курицу, да на свою улицу — Не ўздыхай глыбока, не аддамо далёка — хоць за курапатку, ды ў сваю хатку Хоць за варонку, ды на сваю старонку Хоць за Лыску, абы блізка
236.	Не в свои сани не садись — Не лезь на чужое седала “ У чужыя сані не садзіся « Не ў сваё карыта не лезь Не ў свае штаны не ўбірайся
237.	Не все золото, что блестит — Не ўсё тое смачна, што ўзрачна Не ўсё тое золата, што свеціць Не ўсё мёд, што салодкае = Не кожная блішчастая стрэльба добра страляе
238.	Не все коту масленица — Не заўсяды як на Дзяды Мінуўся той час, што з мёдам (з салам) варыў квас = Мінуліся тыя рокі, калі паны браліся ў бокі = Не ўсё ж мігдаламі карміць
239.	Не всяк тот кусает, кто усом потрясает — Не кожны
куслівы, хто звяглівы = He ўсе старыя шчупакі карасёў х^шаюць
240.	Не гони кнутом, а гони овсом — Кармі мукою, дык пойдзерукою= Каня недагледзіш — далёка не заедзеш=Давай каню нс пугу, а сена з лугу = Каб конь добра вёз — давай яму авёс
241.	Не до жиру, быть бы живу — Неда каляды, каліпоўна хата бяды Стала нс да юру, абы вынесці скуру Не да пацсраў, калі хата гарыць = На пажары харом не размалёўваюць = Якія тут святкі, калі лупяць падаткі
242.	Незваный гость хуже татарина — Прыйшоў нязваны і йдзі нягнаны Няпрошанаму госцю лыжкі няма Няпрошанага госця за парог выводзяць = 3 няпрошаным госцем не рукаюцца = Няпрошанаму госцю месца пад сталом
243.	Не имей сто рублей, а имей сто друзей — Чалавек без сяброў, што печ без дроў = Няма грошай — не бяда, як сяброў грамада = Лепш сто сяброў, чым сто рублёў
244.	Не место человека красит, а человек место — Не чын чалавека падвышае, а чалавек чын = Не адзежа здобіць (харашыць) чалавека, а чалавек адзежу =; Не чын паважаюць, а чала­века па яго праўдзе
245.	Не мил свет, когда милого нет — Без сонейка свету не быць, без мілага нельга жыць = Цяжка ўздыханне — далёка каханне
246.	Не мытьем, так катаньем — Не кіем, дык палкаю — адной паганялкаю = Не кіем, то паленам — усё ж тым самым дрэвам = Калі не дубчыкам, то бізунчыкам = Ці гэблем, ці скобляю — усё адно = Не стрый, дык дзядзька = Той самы чорт — хоць сабака, хоць хорт. Гл. 451
247.	Не откладывай на завтра то, что можно сделать се­годня — Адклад не йдзе ў лад = 3 адкладу няма ладу = Лепей цяпер, чым у чацвер = Сон на заўтра адкладзі, а справу сёння давядзі. Гл. 279
248.	Не ошибается тот, кто ничего не делает — Той не памыляецца, хто ад працы хіляецца = Хто не йдзе (хто сядзіць), той не спатыкаецца = Хто бяжыць, той і спатыкасцца
249.	Не плюй в колодец — пригодится воды напиться — Нс плюй у крыніцу: прыйдзсш па вадзіцу = Не плюй у вадзіцу, давядзсцца ж напіцца Нс плюй у карытца — мо, здарыцца (трапіцца) напіцца = Прыйдзс каза да ваза (коза да воза)
250.	Не по голове шапка — Нс па Юрку (Саўку, Хомку)
шапка = Не па рэпачцы націнка, не па дзевачцы дзяцінка = Не па носе кветачка, не па хлопцу дзевачка. Гл. 273
251.	Не подмажешь — не поедешь — Хто шмаруе, той і сдзе = Не мазаўшы, не паедзеш = Без сівухі і суддзі глўхі = Без падмазкі і блін не адстане = Сухая лыжка рот дзярд = Сухі гарох да сцяны не ліпне
252.	Не подстегнешь — не поедешь — Што ўбіў, то ўехаў = Што нукнеш, то і ўедзеш = Не сцёбнеш — не пацягне
253.	Не пойман — не вор — Не трапіўся ў хапкў, не злодзей = Не той злодзей, на каго казалі, а той, каго злавілі = Не ўзяў за руку — не кажы: злодзей = Не к*жы "злодзей", пакуль не ўхопіш
254.	Не по хорошу мил, а по милу хорош — Не пригожая пригожа, а каханая пригожа = Нетое хораша, што хораша, але тое, што каму даспадоби
255.	Не родись красивым, а родись счастливым — Не радзіся красны, а радзіся шчасны = Як бог красу дзяліў — спала, як бог шчасце дзяліў — устала
256.	Не рой другому яму — сам в нее попадешь — Хто на другога яму капае, сам часта ў яс ўпадае = Хто яму капас, той сам туды трапляе = Не капай на каго ямы, бо сам увалішся (упадзеш) = Не гатуй людзям пятлі: сам павесішся = Не рабі каму бяды, бо сам яе сустрэнсш = Не бі чужога цела — будзе свае цола
257.	Не смейся, горох, не лучше бобов — Не смейся з людзей, ты сам смяшней = Не смейся, квас, нелепшыза нас = Пасмяяўся лысы з пляшывага = Насмяяўся гаршчок (чыгун) з катла: абодва чорныя. Гл. 437
258.	Не смейся чужой беде, своя нагряде — Не радуйся чужой бядзе, бо свая ззаду йдзе = Не цешея з чужое бяды: свая за гоні ад барады = Не смейся, рабе, будзе i табе = Не смейся, брўдзе, бо й табе будзе = Хто з каго смяецца, таму не мінецца = Хтоз чужой бяды смяецца, таму галава завінсцца = Незыч ліха другому, каб не давялося самому = Прыйдзе да цябе чарада — сустрэне цябе бяда
259.	Не суй нос не в свой вопрос — Не твая палоса — не сунь носа = Дзе сава і сыч, там носа не тыч = Дай спакой рэчы такой, то суседская справа = У чужое проса не тыч (не ткні) носа = Не руш. не чапай, не твая тут справа = Не лезь, куды цябе не клічуць = Не лезь туды, дзе табе не трэба = Схавай свае тры грошыкі (грошы). Гл. 2Ы)
260.	Не твоего ума дело — Иствайго носа палоса = Не тваім зубам гэта кусаць = Не тваім носам дзяўбаць = Што табе за справа: нс твой хлеб есць, не тваю сарочку носіць. Гл. 259
261.	Не тогда собак кормить, как на охоту идти — Нетады хартоу кормяць, як у новы едуць = Не тады карову карміць, калі трэба даіць = Не тады студню капаць, як трэба смагу праганяць
262.	Не только свету, что в окошке — Не усе тое сонца, што глядзіць у ваконца = Нс адзін сабака Лыска = Толькі й розуму, што ў цябе= Нсадзін Гаўрыла ў Полацку = 1 за Гомлем людзі есць
263.	Нет худа без добра — Ліха без дабра не бывае Няма нічога ліхога, каб на добрае не выйшла = Няма такога зла, каб з яго камусь нс выйшла дабра = Ліха перамелсцца — дабро будзс = Будзс добра, як ліха псраміне
264.	Не ты первый, не ты последний — Не ты псршы, нс ты рэшні (не ты астатні)
265.	Не учи ученого — Нс вучы акуня (качаня) плаваць = Не вучы кульгаць: і так ногі баляць = Не вучы аратага арацьг касца касіць, а сейбіта ссяць = Не вучы старога ката смятанку злізваць (з псчы саскокваць) = Краўца нс вучы, без цябе скрое = Не сягоння (я) стаў каля лаўкі хадзіць
266.	Не хвались замужеством третьего дня, а хвались третьего года — Нс хвалі каня. запрагаючы, а дзеуку — выбіраючы = Не хвалі нявсстку ў тры ссрады, а пахвалі ў тры гады = Лен хвалі ўвосень, а дзеуку — замужам = Хвалі дзень вечарам, а дзяўчыну замужам. Гл. 441
267.	Нечистая совесть спать не дает — Чорнаму сумлению качарга шыбеніцай здаецца = Чужое нс тучыць, бо сумлсннс мучыць = Злодзей спіць і дрыжыць = Грахі спаць нс даюць. Гл. 213
268.	Новая метла по-новому метет — Новы гаспадар — І новы парадак = Новы венік чыста мяце
269.	Нужда закон ломает — Бяда свае законы піша = Голад хлусіць і красці мусіць
270.	Нужда скачет, нужда пляшет, нужда песенкі поет — Абадранцы пайшлі ў танцы, галабокі пайшлі ў скокі = Бяда скача, бяда плача = Гора плача, гора скача, гора й песенькі пяс = Наши старцы пайшлі ў танцы = Паздароў, божа, паноў, што ў нас няма ні коней, ні кароў; цяпср нам добра пагуляць, бо няма чаго заганяць
271.	Обещанного три гоДа ждут—Абяцанкі-цацанкі, а дур­ню радасць Панская абяцанка на здохлым каш едзе Абяцаная шапка вушэй не грэе (на вушы не лезе) Чакалі, пачакалі і пачаканкі з’елі На Слова — як стой, а па слове — пастой “ Дасць на лета, але не на гэта “ Дадуць, як штаны ападуць “ Аддам на святы Адам Ці даў, ці не даў, абы абяцаў ” Часта абяцаюць, але рэдка датрымаюць
272.	Обжегшись на молоке, будешь дуть и на воду — Апарыўшыся малаком і на ваду падзьмухаеш Апарыўшыся на гарачым, то й на халоднае дзьмухаеш “ Два разы ашукаўшыся і на зімную ваду дзьмухаць трэба ■ Апёкся на параным малацэ і ваду студзіць Апарыўся на капусце ў гаршку, то і на гародзе дзьмухаў. Гл 327
273.	Овес не по коню — Не па кату сала Не па сабаку костка = Не па каню хамут Краска (кветка) не для твайго носа. Гл 250
274.	Овчинка выделки не стоит — Вычынка даражэйшая за аўчынку Апўха не варта кажўха Скурка не варта вычынкі
275.	Один в море не рыбак, а без артели не моряк — Адзін дасужы, ды не дужы-Адзіндубу полі — то нелес_Аднапчала мёду не наносіць = Адным пальцам вузла не завяжаш “ Адна галавешка і ў печы не гарыць (а дзве і ў полі не тухнуць) ■ Добра там жывецца, дзе гуртам сеецца і жнецца
276.	Один с сошкой, а семеро с ложкой — На сем прыганятых адзін араты У калгасе добра жыць: адзін косіць (робіць), сем ляжыць (а як сонца прыпячэ, дык і гэты ўцячэ) “ Калі мужык здароў, дык у яго сем паноў “ На аднаго мужыка злыдняў талака = Сем сёл, адзін вол, а дзесяць прыганятых
277.	Одна кобыла всех заманила — Аднаго Юрку ўпусцілі, а ўся хата заюрылася Як адна сарока хвост задзярэ, то за ёю ўсе
278.	Одна ласточка весны не делает — 3 адной краскі вянок не саўеш = Першы шпак (першая ластаўка) вясны не робіць
279.	Одно нынче лучше двух завтра — Сёння зробіш — заўтра як знойдзеш “ Што зробіш сёння, не трэба будзе рабіць заўтра Яду (абед) на вечар адкладзі, а бульбу сёння пасадзі. Гл 247
280.	О покойниках плохо не говорят — Пра нябожчыкаў лепей маўчаць Нябожчыкі ўсе добрыя ” Што зямлёю пакрыта, няхай будзе забыта
281.	От добра добра не ищут — Не гаш бога ў лес, калі ў хату ўлез = Праз хлеб хлеба шукаць не трзба = Ад добрага лепшага не шукаюць = Шукаючы пірага, і хлеб згубіш = Цераз хлеб крошак не шукай
282.	Отольются кошке мышкины слезки — Адрыгнуцца ваўку авечыя (каровіны) слёзы Будзе й на кратву мароз ■° Колькі б воўк ні валок, павалакуць і воўка = Няхай паны не радуюцца — прыйдзе й на іх радуніца = Цяпер нас катуеш, можа, калі і сам патанцуеш = Сірочыя слёзы дарма не шнуцца = Тое з вадою не збяжыць
283.	От гфибыли голова не болит — Грошы цела не пякуць= 3 прибытку бяды няма = 3 прибытку галава не баліць. Гл 128
284.	От смерти не посторонишься — Смерці не заперці, калі трзба памерці = Ад смерці не выкруцішся, не вымалішся = Ад смерці не адкупішся і не адпросішся = Смерць не ручаіна — не пераскочыш ™ Ад смерці ніхто не збароніць “ Смерці ў бутэльку не заткнеш. Гл 362