Малы руска-беларускі слоўнік прыказак, прымавак і фразем
Выдавец: Навука і тэхніка
Памер: 218с.
Мінск 1991
1125. Пусть у меня рука отсохнет — Каб мне рукі адсохлі Рукі даю на адцён (калі гэта няпраўда) = Каб я сабе ногі паламаў (калі не папраудзе кажу) « Каб мне колам ногі сталі. Гл. 507, 942, 1027, 1105, 1137, 1269
1126. Путаться под ногами — Пад нагами таўчыся = Пад рукі лезці = Смалою дакучаць. Гл 841, 862
1127. Пыльным мешком стукнутый — Розум свінні з’елі = Лядашчык (лядашцік) пераляцеў (яму) = Кішкі ў галаве = Гірусакі ў галаве. Гл 701, 861, 919
1128. Пьян как сапожник — Хапіў з дзежкі, штонебачыць сцежкі = Сягоння неадзін, з свіннёю = П’яны як дурны = П’яны як рамізнік (як шавец, як каморнік) = П’яны як гразь (яктвань, як зямля) = Напіўся чырвоніцы як ягада. Гл 887, 896, 899
1129. Пятки не стоит — Пяты не варт = Наи не варты = Мёзеніка (мезенага пальца) не варты = Гарэлага бліна не варты. Гл 567
1130. Работать спустя рукава — Па канец рук працаваць = Рабіць як мокрае (мерзлае) гарыць = Шарварку адрабляць = Рабіць як не сваімі рукамі Завіхацца як поп у талацэ = Вочы заплюшчыўшы (рабіць). Гл 1268, 1313
1131. Развесистая клюква — Груши на вярбе^ Шышкі на вярбе = Смаляны (смаловы, смольны) дуб. Гл 480
1132. Развязывать кошель (раскошеливаться) — Кішэнь (кішанёй) трэсці
1133. Раз, два, взяли — Трэцім разам, лепшым часам (трзцім разком, лепшым часком)
1134. Разевать рот — Рот разяўляць. I'л 1248
1135. Раз за разом — Раз-пораз (раз-поразу)
1136- Раз плюнуть — Як слова мовіць (сказаць) =Як пёрыну (як пёрынку) асмаліць (спаліць) = Як арэх раскусіць = Што папяросу скурыць = Як нагу ў бот уставіць = Адной левай (адным левым) = Як волас перапаліць. Гл 1033, 1117
1137. Разрази меня гром — Хай мяне пярун спаліць (заб’е) = Каб мяне чэрці парвалі = Каб мне пярун хату запаліў = Каб я свае гаспадаркі не аглядаў = Няхай я заўтрашняга дня не дачакаюся = Сонцам праведным клянуся. Гл 507, 942, 1027, 1105, 1125, 1269
1138. Раскидывать умом (мозгами) — Розум па галавс пускаць= Галавою варушыць. Гл 1337
1139. Распускать нюни — Рўмы папускаць = Кізі (кізікі) распускаць (папускаць) =Сліну папускаць = Плакаць як дзіця = Вочы (вочкі) на кулак праціраць = Румзаць. Гл 843, 993, 1144
1140. Рассыпаться бисером (мелким бесом) — Дробным
макам рассыпацца = Языком слаць = Словам! як пер ем слаць. /л. 535, 613, 1234, 1287
1141. Расти как на дрожжах — Раст на лес гледзячы = Расц! як грыбы (як таполя)
1142. Расходился как холодный (горячий) самовар — Раскалыхаўся як брацкі звон = Усхадзіўся (расхадзіўся, разбушаваўся. збурыўся) як маладое піва = Разышоўся як ігналя на вечарынцы = Усхадзіўся (раздурэўся) як свіння на дождж
1143. Расшибиться в лепешку — На блін (на блінец) распляскацца = Распляскацца як праснак = На нітку выцягнуцца. 1:l 840, 1267
1144. Реветь белугой — Плакаць як бабёр = Плачам (ад плачу) заходзщца = У голас кідацца = Голасам галасіць = Крыкам (ад крыку) заходзщца. /л. 843, 993, 1139
1145. Резать правду — Праўду ў вочы кідаць (церабіць)
1146. Решить (лишить) жизни — Жыццё адабраць = Ад жыцця пазбавщь = Цела з душою разлучыць. Г:и 598, 1023, 1163,1180,1217,1273
1147. Родимое пятно (пережиток) — Радзімы знак = Радзімая знатамка = Чорны знак
1 148. Рубаха-парень — Душа-хлопец = Хлопец зух. Г;і. 662
1149. Рука об руку — Ру ка у руку = Плячо у плячо= Поруч
1150. Руки в брюки — Рукі спусціўшы = Абы дзень да вечара
1151. Руки опускаются — Рукі ападаюць = Аж ру кі апалі = 3 рук валіцца
1152. Рукой подать — Рукою дастаць = Крок ступіць = Хоць (як) рукою дастаць = Непаводдаль = Паблізу. Гж 521
1153. Рыльце в пушку — Смятанка на весах = У памаўзлівага ката смятанка на вусах
1154. Рыть себе яму (могилу) — Вяроуку на сябесукаць = На сябе нож вастрыць = I Іятлю шу каць. / л. 730, 839
1155. Сам не свой — Сам не у сабе = Як не свой. Г.і. 762
1156. Сам себе хозяин — Сам пан = Сам сабе пан, сам сабе слу жка = Нан над самім сабою і над сваей ду шою = Hi кому ні у шапку = Сам вялікі
1157. Сам черт голову сломает — Чорт ног! паломіць
1158. Сам черт не разберет — Чорт піва зварыў дни саладзін адрокся = Сам чорт піва рабіу і саладзіць адрокся. Гл. 938
1159. Сапоги всмятку — Снег саломаю тушыць = Кісялём бліны мазаны, на парканесушацца = Грушы (грушкі) на вярбе. Гл. 498, 1263
1160. Сбивать с толку — 3 тропу збіваць = 3 поля зводзіць = 3 ладу (з толку) збіваць = Са штыху збіваць. / л. 864
1161. Сбиться с толку (с дороги) — 3 ладу (з толку) збіцца = 3 тропу збіцца = 3 розуму збіцца
1162. С бухты-барахты — Проста з моста = Проста з моста, тарчма галавою = Не сабраўшы розуму. Гл. 700, 967, 968, 985
1163. Свернуть башку — Галаву скруціць (зламаць). Гл. 598, 1023, 1146, 1180, 1217, 1273
1164. Свести концы с концами — Канцы стачыць
1165. Свести' на нет — На нішто звесці = На адзін канец звесці
1166. Свести счеты (отомстить) — Квітам паквітацца = Пірагі адпячы = Хлеб аддаць
1167. Свести счеты (рассчитаться) — Доўг паквітаць (сквітаць) = Парахавацца
1168. С глазу на глаз— На чатыры вокі = Сам-насам. Гл. 997
1169. С гулькин (воробьиный) нос — Камарова жменя = 3 вераб’ёву душу = 3 камарову дзюбу (лытку) = 3 курачу галаву = 3 макавае зярнятка = Кату на адзін зуб = Всраб’ю раз дзсубануць = Як всраб’ю дзсубануць = Як камаровы насок. Гл.'822'
1170. Сделай милость (одолжение) — Зрабі ласку = Будзь ласкавы = Калі ласка
1171. Седая старина — Сівая мінуўшчына (даўніна) = Старасветчына
1172. Седой (белый) как лунь — Сівы як голуб (як лунь, як яблыня, як зайчык)
1173. Семи пядей во лбу — Чорап густа варыць = Сем пядзяўлоб= Моцная галава = 3 двума віхрамі. Гл. 1275
1174. Сердце замирает — Душа млее
1175. Сердце кровью обливается — Крывёю сэрца абягае (зацякае) =Душа крывёю залятае = Душа чарнее. Гл. 1176
1176. Сердце разрывается — Сэрца рвецца Сэрца краецца = Сэрца на штукі распадаецца (кроіцца). Гл. 1175
1177. Сесть в калошу — Макам сесці “ У лужыну (у калюжыну) сесці
1178. Сесть на шею — На карак уссесці. Гл. 539
1179. С жиру беситься — Лой скуру пад’яцае Быта бак! рве = Быта бакамі прэ = Ад сыці (з раскошы) шалець Наеўся пуп круп, дык жарствы захацеў
1180. Сжить со света — Са свету прыбраць (збыць, звесці, перавесці, збавіць, сагнаць, збаёдаць). Гл. 598, 1023, 1146, 1163, 1217, 1273
1181. С иголочки (новый, очень хорошо сшитый.) — Як 3 ГОЛКІ зняты
1182. Сидеть в печенках — У знак! (у знак) дацца = У косці ўесціся = У печані ўесціся = Вантробы ад’есці (адсадзіць). Гл. 1237
1183. Сидеть на корточках — На кукішках (на почапках, на чупачках, на воспінках, на колечках) сядзець
1184. Сидеть на пище святого Антония — Святым духам жыць = На мякіне сядзець. Гл. 810, 1342
1185. Сидеть на шее — На карку сядзець На ласкавым хлебе быць
1186. Сильные мира сего — Уладныя людзі
1187. Сильный пол — Дужы пол
1188. Сказать не к месту (невпопад) — Выскачыць як піліп (як шляхціч, як певень) з канапель ™ Боўтнуць як жаба ў калодзежы = Не пажаваўшы (не перажаваўшы) пляснуць “ Л яснуць як пярун у зацёрку Пляснуць як пранікам па вадзе Л япнуць як з пастала = Лапцем па вадзе ляпнуць Як чорт у лужыну плюнуў
1189. Сказать по совести — Шчыра кажучы
1190. Сказка про белого бычка — Казаная казка Дакучная байка = Старая показка (байка) = Несканчоная песня
1191. С какой стати — 3 якой ласкі 3 якой рацы! Дзеля чаго. Гл. 786, 883
1192. Скалить зубы — Зубы сушыць Зубы прадаваць Скалікі строіць Зубы галіць (лупіць) Выскаляцца. Гл. 1061
1193. Скатертью дорога — 3 лёгкім ветрам
1194. Скорчить рожу — Міну састроіць = Кривую міну зрабіць = Гімору састроіць
1195. Слаб на язык — Языком меле як хвастом целе = Язык як мянташка = Язык ходзіць як мянташка па касе = Язык лёгкі = Малатарня пустая. Гл. 645, 1345
1196. Слабый (прекрасный) пол — Далікатны пол = Чароўны пол
1197. Слава богу — Дзякуй богу = Дзякаваць богу
1198. С легким паром — Лёгкі дух = Шаўковы венік, лёгкі дух = 3 добраю параю = Прыемнае пары
1199. Сложить голову — Галавою налажыць (накласці) = Галаву пакласці = Горла палажыць = 3 магілай ажаніццз = 3 зямелькаю пабрацца. Гл. 1071
1200. Сломать себе шею — Карак сабе скруціць (зламаць)
1201. Сломя голову — На скрут (на злом) галавы = На зламанне карку = Як з ланцуга сарваўшыся = Як ачумелы. Гл. 546, 551, 604, 736, 781, 802, 1030, 1213, 1332
1202. Слухом не слыхал — Чуць не чуў = Чуць не чуў і бачыць не бачыў
1203. Смести (стереть) с лица земли — Са свету згладзіць (прыбраць) = У нівёч абярнуць = 3 малы (з карты) выкасаваць = 3 зямлёю знодаць = Дашчэнту знішчыць. Гл. 1235
. 1204. Смех да и только — Смех дый годзе = Смеху варта = Пацеха дый годзе = Пацеха з меха
1205. Смешинка в рот попала — Подмазку з’еў = Пусты падпаў
1206. Смотреть бирюком — Сугнеем глядзець = Рубам паглядаць = Глядзець як сыч = Пазіраць з-пад лоба як воўк = Ваўкавата глядзець
1207. Смотреть в могилу (в гроб) — На паповы сані глядзець Хацець да бога Дамоў збірацца (пара) У зямельку прасіцца = Дўды ў мех складаць (збіраць). Гл. 512, 665, 904, 1100, 1239
1208. Смотреть в оба — На ўсе вочы глядзець = Пільна глядзець. Гл 605, 941
1209. Смотреть как баран на новые ворота — Глядзець лк баран у біблію = Глядзець як гусь на бліскавіцу = Пазіраць як дурны баран на ваду = Вырачыць вочы як вол (як бык) на новае шула = Вочы вылупіць як дурны баран
1210. Снимать пенки — Вяршкі збіраць (злізваць)
1211. Снять стружку — Прачуханкі (прачуханца) даць = Пытлю даць = Навуку (навучку) даць. Гл. 626, 630, 695
1212. Собак гонять — Сабак сцерагчы = Сабак дражніць = Сабакібіць. Гл. 490, 619, 838, 1045, 1106
1213. Со всех ног — На ўсю нагу = Адно пяткі бліскацяць = Аж пыл курыць = Аж зямля закурэла = Аж пяты забрашчалі (заблішчэлі) = Як ганчак = Як заяц. Гл. 546, 551, 604, 736, 781, 802, 1030, 1201, 1332
1214. Сойти в могилу — 3 зямелькаю пабрацца = 3 пясецкім (з магілай) ажаніцца = 3 сырой зямлёю шлюб узяць = 3 зямлёю ды з магілаю ажаніцца. Гл. 625, 704, 1016, 1024, 1088, 1096, 1115, 1249
1215. Сойти на нет — На нішто з’ехаць = На адзін канец (на адзін бок) з’ехаць
1216. Сойти (спятить) с ума — 3 глузду (зглуздоў) з’ехаць (злўзнуцца, выйсці) = 3 розуму спасціся (выбіцца) = Кашулі (сарочкі) свае забаяцца = 3 лядашчыкам спазнацца = Ускруціцца = Здурнець. Гл. 488, 1086
1217. Сорвать голову — Галаву (з плячэй) знесці = Канцы зрабіць. Гл. 598, 1023, 1146, 1163, 1180, 1273
КНІГІ ОНЛАЙН
