КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
— Так, тата. Я ўвечары шмат думаў пра гэта. Мы ўчора з Жыгімонтам гатовыя былі адправіцца з імі. — Я цябе разумею. Пасля падазронай смерці тваёй маці, наша становішча тут стала складаным. Учора, пасля размовы з гандлярамі, я доўга думаў пра нас. У гэты час увайшоў Доўспрунк. Князь Рынгольд абвёў поглядам сваіх сыноў, затым рашуча сказаў: — Вось што сыны, я вырашыў пабываць у тых усходніх землях. Разам са мной адправяцца Міндоўг са сваімі збраяносцамі і Жыгімонт са сваімі. Калі Эйсмант захоча, то і ён далучыцца. Доўспрунк хутка ўставіў: — Ён не далучыцца, не захоча пакідаць сваю зброевую майстэрню. Міндоўг хацеў сказаць, што калі не далучыцца, то па іншай прычыне, але вырашыў прамаўчаць. Князь Рынгольд працягнуў: — Гэта яго правы. Замест мяне застаешся ты, Доўспрунк. Будуць пытацца пра мяне, скажаш што я з Міндоўгам і збраяносцамі вырашыў папаляваць на ўсходзе. Паўстануць складанасці, звяртайся да дзядзькі Выкінта і да Эйсманта. Толькі гэтыя двое будуць ведаць праўду. Сястрэ і жонцы не кажы. Са сваіх збраяносцаў я бяру толькі Скірмунта і вядома егера. Калі ў тых землях усё будзе так, што мне спадабаецца, я табе з гандлярамі перадам пусты кошаль. Гэта будзе азначаць, што ты, дзядзька Выкінт і Эйсмант з сем’ямі адразу адпраўляецеся з гандлярамі ў тыя зямлі. Эйсмант хай забярэ з сабой майстэрню і майстроў. Калі ў кошалі будзе адна марка, значыць перасяленне трэба адкласці на наступнае лета. Дзве маркі будзе азначаць, што перасяляцца не трэба і я хутка прыбуду сюды. Табе Міндоўг, трэба ўсё расказаць Эйсманту, каб ён разам з Жыгімонтам і яго збраяносцамі, а таксама тваім Доўбудом вызваліў валхва Вітаўта.Ты як распавядзеш Эйсманту, ідзі адразу сюды збірацца ў дарогу. Калі вызваляць валхва Вітаўта, хай Жыгімонт са сваімі збраяносцамі і пераапранутым валхвом на конях накіруюцца на прыстань, без Эйсманта. Доўспрунк, арганізуеш перапраўку на іншы бераг ракі, і хай недалёка ад берага чакаюць нас у лесе. Давай Міндоўг, ідзі ўжо. Міндоўг спачатку забег да Жыгімонта, ўсё яму распавёў і па ажыўленым вочам сябра зразумеў, што ўсё будзе зроблена. Па дарозе да зброевай майстэрні Эйсманта ён сустрэў Альгерда і даручыў яму паназіраць за цямніцай. Падыходзячы да кузні, Міндоўг ўбачыў маленькага хлопчыка,той размахваў драўлянымі мечамі ў правай і левай руках. Княжыч здагадаўся, што гэта сын Эйсманта. — Ты сын Эйсманта? Як цябе зваць? — Так, мяне клічуць Даўмонт. А ты княжыч Міндоўг, я бачыў як ты змагаўся з рыцарам. Калі я вырасту, я таксама буду рыцарам і буду змагацца як ты. — Добра, хутчэй вырастай. А дзе твой тата? — Там, — паказаў на кузню хлопчык. У кузні праца кіпела ва ўсю. Побач з Эйсмантам быў і Доўбуд. Адклікаўшы іх у бок, Міндоўг падрабязна распавёў пра рашэнне князя. Пачуўшы ад Эйсманта, што ён не гатовы з-за цяжарнай жонкі адправіцца з імі, Міндоўг выказаў надзею, што ва ўсходніх землях яны знойдуць тое што хочуць і Эйсмант неўзабаве да іх далучыцца. Тут падбег задыханы Альгерд. Ён распавёў, што вязніца з валхвом зачыненая на замок, а каля яе рыцароў няма, вартуе толькі саксонскі лучнік. Доўбуд ухмыліўшыся сказаў, што ўсё зробіць адзін і накіраваўся да вязніцы. Княжыч абняўся і сардэчна развітаўся з Эйсмантам. Дома Міндоўг старанна адбіраў рэчы, якія яму будуць неабходныя ў далейшым жыцці. Ён чамусьці быў упэўнены, што не вярнецца сюды. Скончыўшы зборы ў далёкую дарогу, Міндоўг зайшоў да таты. Князь таксама сканчаў зборы. Убачыўшы ўвайшоўшага сына, ён адпусціў служку і калі засталіся адны, тата сабраў каштоўнасці і манеты, і паклаў іх у шырокі пояс. Гэты пояс ён апрануў на голае цела сына. Неўзабаве зайшоў Доўспрунк і сказаў, што валхва з Жыгімонтам і яго збраяносцамі пераправілі на другі бераг ракі і яны чакаюць іх ва ўмоўленым месцы. Князь Рынгольд з сынам, збраяносцамі і егерам таксама пераправіліся на другі бераг. Міндоўгу было цікава як вызвалілі валхва, таму калі весляры парома адчалілі назад, ён пацікавіўся ў Довбуда: — Як прайшло вызваленне валхва? — Я з сабой ўзяў жалезны прут, для таго каб зламаць замак. I калі падыходзіў да вязніцы, вартаўнік саксонскі лучнік убачыўшы мяне з жалезным дубцом вельмі спалохаўся. Я яго папярэдзіў каб ён стаяў ціха. Потым вырашыў не ламаць замок. Я выцягнуў замок са клямарамі з дзвярэй і сцены, вывеў валхва, а потым назад уставіў клямары з замком, як было. Папярэдзіў стражніка, каб ён казаў, што ніхто сюды не падыходзіў і замок не чапаў. Па дарозе да Эйсманта нікога не сустракалі. Князь і Міндоўг пасмяяліся, прадстаўляючы як будуць рэагаваць на знікненне валхва з замкнёнай на замок вязніцы. Аб’яднаны атрад князя Рынгольда, Міндоўга, Жыгімонта са сваімі збраяносцамі, валхвам і егерам уяўляўся вялікім у 12 чалавек. Кожны быў на конях і яшчэ 10 коней з наўючанымі мехамі з ежай, вадой і рэчамі. Князь абвясціў, што атрад накіроўваецца ў Колобрег (сучасная назва Колобжег), паморскі партовы горад. Туды ён накіраваў ганца Курыла з яшчэ адным ганцом. Князь і іншыя падбадзёрліва паклалі трохі роднай зямлі ў свае маленькія скураныя мяшочкі і рушыліся наўсход. Наперадзе атрада скакалі Доўбуд і егер, замыкалі атрад збраяносцы Жыгімонта. ГЛАВА 3 УСХОДНІЯ ЗЕМЛІ Раніцай чацвёртага дня шляху атрад прыбыў да паморскай бухце і далей прасоўваўся ўздоўж берагавой лініі Варажскага (сучасная назва Балтыйскага) мора. Да сярэдзіны таго ж дня набліжаючыся да Колобрегу, яны ўбачылі ў моры два драккара пад ветразем накіроўваючыхся да партовага горада. На прыстані іх чакаў другі ганец Песціла. Ён распавёў, што ганец Курыла з раніцы шукае паморскага князя Грыміслава. Партовы горад Колобрег знаходзіўся на мяжы ўладанняў двух паморскіх кня- зёў братоў, а сам горад пад раўнапраўным кіраванні абодвух. У князя Рынгольда былі добрыя адносіны з адным з іх, князем Грыміславам. Калі прычалілі драккары, Міндоўг заўважыў, што ўсходніе гандляры былі задаволеныя. Князь Рынгольд распавёў ім пра выпадак з валхвом Вітаўтам і пра яго рашэнне наведаць ўсходнія землі, пры гэтым адзначыў гарачае жаданне яго сына Міндоўга і княжыча Жыгімонта. Гэта вельмі ўзрадавала ўсходніх гандляроў. Неўзабаве прыскакаў паморскі князь Грыміслаў. Усходнія гандляры хутка згаварыліся абмяняць пакінутыя ў іх футра, дзве бочкі воску і залаты пярсцёнак з выявай галавы ваўка на тры бочкі солі. Князь Грыміслаў запрасіў князя Рынгольда са сваім атрадам і ўсходніх гандляроў у госці да яго на вячэру і на ноч. На вячэры князь Грыміслаў, уважліва выслухаўшы рашэнне князя Рынгольда пабываць ва ўсходніх землях, распавёў што яму з братам удаецца стрымліваць умяшанне хрысціянскіх прапаведнікаў у жыццё і звычаі супляменнікаў. На ўсход ад памораў прускія князі не пускаюць у свае землі хрысціянскіх прапаведнікаў. Яны часам звяртаюцца да яго брата Дабрагоста за ваеннай дапамогай ад рыцароў крыжакоў цістэрціанцев, нанятых мазурамі. Ён дапамагае сваім суседзям. Прачнуўшыся раніцай, Міндоўг выявіў, што валхва Вітаўта з гандлярамі ўжо няма. Як было агаворана загадзя, калі вецер зменіцца на спадарожны, то гандляроў з валхвом адразу абудзяць і яны адправяцца ў шлях. Паснедаўшы і падзякаваўшы князю Грыміславу за гасціннасць, атрад князя Рынгольда адправіўся на ўсход. Да атрада далучыліся два ганцы і без валхва ён налічваў 13 вершнікаў і 12 запасных коней. На ўсход ад Колобрега знаходзіліся землі князя Дабрагоста і таму атрад суправаджаў вершнік гэтага князя. Пра гэта паклапаціўся князь Грыміслаў. Князь Рынгольд дамовіўся з гандлярамі, што яны сустрэнуцца ў пяці вёрстах на поўдзень ад дэльты на левым рукаве ракі Нёман. Адзін са збраяносцаў Жыгімонта адправіўся ў шлях на драккары, а замест яго далучыўся да атрада ахоронец гандляроў, каб накіраваць атрад дакладна ва ўмоўленае месца сустрэчы. У адсутнасці валхва, атрад князя перасоўваўся значна хутчэй, чым раней. Спачатку яны рухаліся па ўзбярэжжы мора, а затым суправаджалы іх вершнік паглыбіўся ў лес па знаёмым яму лясным сцежкам. Начавалі на рэдкіх палянах, летняе сухое надвор’е спрыяла добраму адпачынку і сну. Егер і ганцы хутка рыхтавалі паходную ежу. Міндоўг і Жыгімонт з задавальненнем елі і актыўна абмяркоўвалі будучае жыццё ва ўсходніх землях. Гледзячы на іх, князь зайздросціў маладым княжычам, у іх наперадзе з’яўляецца магчымасць рэалізаваць сябе ў тым грамадстве супляменнікаў дзе шануюцца жыццёвыя каштоўнасці, прышчэпленыя іх бацькамі. Шмат-шмат лет таму славяне жылі ў гэтых і суседніх землях, шанавалі сваіх продкаў і іх веру. Але вось ужо некалькі дзесятак лет прыйшлі да нас лацінскія прапаведнікі юдэйскага рабіна і сталі распаўсюджваць яго веру. Калі супляменнікі не захацелі верыць ім, сталі пазбягаць сустрэч з імі, яны сабраўшы вялікае войска забівалі мужчын, жанчын, дзяцей. Такога ніколі не было на нашых зямлях. Калі сварыліся суседнія князі, то выяўлялі правага толькі ў бітвах ваяроў на ваяроў Галоўнае ў гэтых бітвах было вызначыць моцнейшага, гэта значыць правага. Ніколі не забівалі жанчын, дзяцей, а таксама мужчын, якіе не бралі ў рукі зброю. Тых, хто прайграў у бітве бралі ў палон, a потым іх можна было выкупіць. Дарма паморскія князі спадзяюцца, што лацінскія хрысціяне і далей не будуць умешвацца ў жыццё іх супляменнікаў. Колькі ён бачыў гэтых прапаведнікаў, ва ўсіх галоўнае жаданне — пажывіцца за чужы кошт. Яны не грэбуюць нічым, гісторыя з атручваннем жонкі Воіславы таму пацверджанне. Можа ва ўсходніх землях, канстанцінопальскія хрысціянскія прапаведнікі не так карыслівы і ваяўніча настроены як лацінскія. Пасля двух дзён прасоўвання па лясным сцежкам, абноўлены атрад падышоў да ракі Вісла, за якой былі прусы. Суправаджалы іх памор падказаў ім дзе лепш пераправіцца на іншы бераг і па якой лясной сцежцы далей прасоўвацца, а затым развітаўся з атрадам. Нягледзячы на тое што дзесяць лет таму Папа Рымскі выдаў булу аб хрысціянізацыі прусаў, сіл на баявыя дзеянні ў хрысціян ледзь хапае на паўднёвыя плямёны прусаў. Таму атрад без асцярогі прасоўваўся праз паўночныя плямёны прусаў. Рухаючыся па лясной сцежцы, коннікі да вечара апынуліся ля марско- га берага. Прасоўваючыся далей ўздоўж берага, атрад сустрэўся з двума дазорнымі погезян. Князь Рынгольд дамовіўся з імі, што адзін з іх перадасць прывітанне ад яго князю погезян, а другі пакажа дзе можна пераначаваць. Недалёка паўстало паселішча погезян. Князя і дваіх княжычаў размясцілі ў вялікім доме, гаспадар быў вельмі гасцінным. Яны сытна павячэрэлі. Перад сном жонка гаспадара памыла ім ногі. Іх гэта здзівіла, а раніцай пагутарыўшы з Альгердам, Міндоўг даведаўся, што ім таксама жонка іх гаспадара мыла ногі. Аказваецца ў прусаў такая традыцыя. Пасля добрага адпачынку, атрад з адным нядоўгім прыпынкам праскочыў землі вармаў і натангов. Лёгка было скакаць па сцежцы ўздоўж берага мора і да вечара яны дасягнулі самбійскага гарадзішча Тувангсце (Кёнігзберг, сучасная назва Калінінград).