КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
— Князь Давыд Барысавіч, я памятаю што ты не адразу згадзіўся штоб я быў прызначаны на вайсковага князя ўсіх крывіцкіх зямель. — Вялікі князь Літвы Міндоўг, гэта была незвычайная прапанаванне, і мне трэба было гэта абдумаць. Тады неўзабаве я даў згоду. — Але гомійскі князь не даваў запрашэння мяне на вайсковага князя. — Вялікі князь Літвы Міндоўг, гомійскі князь сваяк чарнігаўскага князя. Таму маему сыну і чачэрскаму князю не трэба было ўмешывацца ў іх спрэчку, але яны маладыя і не разумеюць яшчэ як быць князем. Зараз яны зразумелі сваю памылку. Малю цябе, Вялікі князь Міндоўг, дапамажы. — He трэба за мяне маліцца. Трэба выховываць разумных і самастойных сыноў. Ты, князь Давыд Барысавіч, як думаеш чаму ардынцы не нападаюць на Літву і на нашыя крывіцкія княствы? — Таму, Вялікі князь Літвы Міндоўг, што ты вельмі моцны, перамогаеш лацінскіх рыцараў і перамог ардынцаў пад Крутагор’ем, і ты вайсковы князь усіх крывіцкіх княстваў. — Гэта так, але галоўнае што я ім не перашкаджаю, я не нападаю на зямлі ардынскіх даннікаў Тое што яны не зрабілі даннікамі смаленскага і гомійскага князёў, гэта значыць што яны не ведаюць, што гэтыя князі не запрасілі мяне быць іх вайсковым князем. Тое што ардынскі ваявода Кайдан накіраваўся на мяне, абыходзячы іншые крывіцкія гарады, так гэта ад таго, што ім наш здраднік распавеў што достаткава толькі забіць мяне, як астатнія будуць пакорліва плаціць ардынцам даніну. Больш разумныя ханы Арды ведаюць, што я знішчая лацінскіх рыцараў, дапамагаю ім і іх саюзнікам констанцінопольской Царквы. А ты, князь Давыд Барысавіч, прапануеш мне напасць на даннікаў Арды і назаўсёды пасварыць Арду з Літвой і нашымі крывіцкімі князямі. — Дапамажы, Вялікі князь Літвы, ўсе ў маім княстве будзем маліцца за цябе, ўвесь наш скарб перадам цябе. — He трэба маліцца за мяне, і не трэба мне тваё срэбра. Я дапамагу цябе. Праз дзевяць дзён у твой Друцк прыйдуць чатыры сотні ваяроў нальшанскага князя Даўмонта і адна сотня воруцкіх ваяроў. Табе князь патрэбна пазбіраць як мага больш сваіх ваяроў у добрых даспехах. Усім гэтым атрадам будзе кіраваць князь Даўмонт. Атрад накіруецца на Дебрянск. Мэта гэтага паходу выкуп тваего сына ў дебрянскага князя. На шляху не чапаць ні якія гарады, ні паселішча. Калі атрад Доўмонта возьме ў аблогу Дебрянск, ты князь Давыд Барысавіч падыйдзеш да замка і абвесціш, што табе трэба да князя Рамана Міхаілавіча на перамовы. На перамовах не трэба прасіць, а трэба абвясціць умовы выкупу тваёго сына і даць малы час на згоду. Калі ён з умовамі не пагадзіцца, ці час згоды скончыцца адразу трэба пайсці на штурм і іх знішчыць. У ўсякім выпадку, вяртаючыся не чапаць русінскія паселішча і гарады, тым болып не чапаць Чарнігаў. Умовы выкупу павінны быць такімі, штоб не прынізілі гонар ні іх, ні нас. Усё забеспячэнне ад Друцка і на ўвесь адваротны шлях на табе, князь Давыд Барысавіч. Усё зразумело? — Так, усё зразумело. Дзякуй, Вялікі князь Літвы Міндоўг. Калі князь пакінуў Міндоўга, той выклікаў да сабе ганца і накіраваў яго ў Нальшаны. Наступнымым днём, прыбыўшаму князю Даўмонту, ён растлумачыў мэту і ўсі акалічнасці гэтага паходу. Даўмонт пачаў выходзіць ад Міндоўга, і той зноў адзначыў што ён не пажадаў гаворыць пра Ядзю. Як толькі Міндоўг пачаў разважаць, а чаму ён сам не закрануў гэту размову, то адразу пачуў гучны смех сыноў і Ядзі у суседнім пакоі. Міндоўг вырашыў, што Ядзя нічаму карыснаму не навучыць сыноў, і таму зноў трэба звяртацца да дачкі гандляра Андрэя. Калі пачалось цямнець, Вялікі князь стаў разважаць аб наступствах гэтага паходу. Ён са задавальненем адзначыў, што ардынцам зараз не да падзей ў Дзебрянску. Раптам Міндоўг учуў шум мітусні за яго дзверамі, і да яго ўварваўся раз’юшаны Даўмонт. У святле бліскнуйшага мяча ўладар Літвы імгненнямі ўбачыў і сваё пасвяшчэнне ў рыцары, і рыцарскі паядынак з Жыгімонтам, і скачушчаю на кані Яньку, і перамогу пад Саўле, і абранне яго Вялікім князем Літвы, і першае мілаване з Мартай. ГЛАВА 21 КНЯЗЬ ДАЎМОНТ Калі пасля забойства Міндоўга і дваіх яго сыноў, Даўмонт хутка скакаў у начы ад Воруты, і яго конь двойчы амаль не спатыкнуўся, ён прадбачліва спыніўся. Указаў дваім сваім дружыннікам, што пераначуюць тут каля дубу, ён расцеліў свой княскі плашч і з цяжкім уздыхам апусціўся на яго. Дружыннікі з русін, якім ён даў прытулак у час ардынскай навалы на іх зямлі, былі ўдзячны і аддадзены яму, і выконвалі ўсі яго загады. Накіруясь да Міндоўга, Даўмонт не жадаў яму помсціць за яго ўчынак з Ядзей, можа ўжо трошкі ўціхамірыўся ад гэтай балючай страты каханай, тым болыіі ганец казаў, што Ядзя без прымусу згадзілась быць з Міндоўгом. Але яго бяздушны погляд і тон размовы аб паходзе, ні аднаго словы спачування мне, як быццам так павінна быць. Гэта маім дружыннікам няма куды было ісці, і яны служаць мне як хатні сабака, а я магчы і не згадзіцца на княства нальшанскае. Прызначыўшы мяне на нальшанскага князя, ён думае што ашчаслівіў, і мне трэба назаўседы быць удзячны яму. А тое што гэта княства было вельмі слабым у вайсковых справах, і мне патрэбавалася шмат часу займацца з імі, ад раніцы да цемнаты, штоб іх навучыць, гэта ён не прагне разумець. А я магчы аб’яднаць Эйсмонтцкае княства і княства Тэклі. Хоця сама Тэкля з капрызамі, не пагадзілась пераселіцца са мной ў нальшанскае княства. I добра што не пагадзілась, затое я ўбачыў Ядзю, маю каханаю. Калі Міндоўг з Мартай штосьці абмеркоўвалі, я пайшоў агледаць наваколле Любчы і трапіў на малое возера, дзе ўбачыў каля вялікага каменя, як аголеная дзявіца кобнілась з двума доўгімі гадзюкамі. Гэтыя гадзіны пераплятаючыся і мілуючыся між сабой, абвілі дзявіцу і той гэта спадабалось. Але тая штосьці ўчула і імгненна кудысьці знікла. На ўвесь зваротны шлях да Любчы перад вачамі былі мяняючыяся чароўные выгібы цудоўнага цела дзявіцы. Неўзабаве я яе ўбачыў, калі яна прыйшла на вячэру, і Марта сказала што гэта яе малодшая сястра Ядзя. Я адчуў што вельмі моцна закахаўся ў яе, і нікому не сказаў, што яна ведзьмарка. Калі ішоў у паход, яна заўседы казала мне сколькі заб’юць нашых ваяроў, і заўседы так і атрымлівалось. Ніколі не казала мне, што можліва мяне заб’юць, ці параняць, і гэта прыдавала мне ўпэўненасці ў змаганні. У маім асяродзі здзіўляліся, што яна не можа зацяжарыць, а мне гэтага не патрэбна. Мне лепей заўсёды бачыць і адчуваць яе маладое, жвавае і чароўнае цела. Усё было добра пакуль яна не наведала сваю хвораю старэйшаю сястру. Пасля гэтага ў нас пачаліся непаразуменне. Яна раптам стала казаць, што Міндоўг моцнейшы і розумейшы за мяне. Розум не буду параўновывать, але ўсі ведаюць што я самы моцны ваяр. Пасля смерці Ленгвіна ён асцерагаўся ісці ў паход, таму што баіцца загінуць пры змаганні з рыцарамі. Ён стары, якая ў яго можа быць сіла. Яна яшчэ казала, што не ў гэтым сіла, а ў тым што ў яго нема слабасці, а я слабахарактарны. Калі Марта адмоўляла яму ў мілавані, ён звяртаўся да служанкі і мілаваўся з ёй, а калі яна мне адмовіла, то я два дні з ёй не зносіўся. На маі тлумачэнні, што я вельмі яе кахаю і мне не патрэбны іншые, яна рогатала і казала, што я слабавольны. Вось такі рогат яе і сыноў Міндоўга раззлаваў мяне, калі я выходзіў ад Вялікага князя. Я яшчэ спрабаваў супакоіцца, але не змогчы. Перад гэтым яшчэ Транята, як змей спакуснік нашаптаваў, што ён бы такога не сцярпеў, калі ў яго адыб’юць жонку. Яшчэ абяцаў, што пасля гэтага яго выбіруць Вялікім князем, і ён прызнача мяне Вялікім ваяводам Літвы. Старэйшы сын Міндоўга Войшалк манах, а ім хрысціянство не дазволяе займацца вайсковымі справамі, таму з астатніх сыноў ён старэйшы. Спадзяюсь ён стрымае сваё абяцанне. А калі Ядзя вярнецца да мяне, то ўсё будзе цудоўна. ГЛАВА 22 ЗАКЛЮЧНАЯ Трынаццатое сталецце вельмі цікавае, жорсткае і вырашальнае не толькі на наступнае, а і на некалькі будучых. Спачатку лацінская Царква заявіла, што толькі яна імея правы на манаполію прадстаўляць адзінага бога Ісуса Хрыста. У до хрысціянскіе часы існавалі шматбожцы, якіе стварылі вялікую антычную культуру. Розные багі шанавалісь у сувязі з рознымі абставінамі і з рознымі праявамі прыроды. Прагавітые і прадпрымальные юдэі прыдумалі адзінага бога, стварылі вакол вобраза Ісуса Хрыста міфалогію з розных ужо існуючых міфалогій іншых народаў. Хрысціяне прапаведавалі не толькі новаю рэлігію, але і падпарадкавалі ёй княскіе ўлады. Яны прапаведавалі што ёсць анёлы, якіе далучэны да кожнага і ахоўваюць яго і днём, і ноччу. Хваробу і няшчасце прыпісвалі дзеяннім бесаў, для змаганне з якімі патрэбны царкоўные заклінанні. Усі гэтые царкоўные забабоны патрэбны ім каб уздзейнічаць на розум і дзеянні веруючым гэтым прапаведнікам. У адзінаццатым і дванаццатым сталецці лацінская Царква павольна, але ўпарта пашырала свой ўплыў на розные плямёны і княства. Наібольшая па тэрыторыі, па насельніцтву, па фінансам і па росквітукультурыВізантыйскаяімпэріяўсярэдзінеадзінаццатага сталецця пачала слабець. Уплывовые людзі пачалі паспяхова супрацьстаяць імпэратору. Слабасць усходне-хрысціян догм, усё больш параджалі сумневы ў констанцінопольскім хрысціянстве, а іконоборство і шматнацыянальнасць падзяліла імпэрыю на два варожых лагеря, якіе вельмі эмацыйна ўспрымалісь нават у спартыўных спаборніствах. У 1204 лета лацінскіе рыцары захапілі Констанцінополь. Ліквідаваў сваего моцнага суперніка па ўнутрыхрысціянскім спрэчкам, лацінцы папоўніўшысь сваімі аднадумцамі, прадоўжылі насільную хрысціянізацыю шматбожцаў — славян: ободрытаў, люцічей, паморан. К гэтаму іх прызваў у 1193 лета рымскій Папа Целісцын Трэцій. А ў 1217 лета рымскій Папа Гонорый Трэцій абвясціў крыжовый паход супраць прускіх шматбожцаў. У пачатку трынаццатага сталецця на зямлях з цяперашняй назвай Беларусь пражывалі балты з славянскай гаворкай. Раней плямёны на гэтых зямлях былі з рознай назвай: яцвягі; дрыговічы; драўляне; радзімічы; крывічы. У трынаццатым сталецці захавалісь две назвы. На заходніх зямлях былі яцвягі, a на ўсходніх крывічы. У яцвягаў было шматбожжа, толькі адзінкі з князей і ўплывовыых людзей прытрымлівалісь констанцінопольскага хрысціянства. У крывічэй большасць селянства былі шматбожцы, а большасць князеў і уплывовых людзей былі констанцінопольскіе хрысціяне, хаця традыцыі і абрады шматбожжа захавалі і яны.