КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
аб’яднанное войска пойдзе ў Смаленск, то адразу з Нальшан і Крэва чатыры сотні ваяроў князя Даўмонта накіруюцца ў Віцебск, каб дапамагчы ў непрадбачаных акалічнасцях. Міндоўг устаў, прайшол уперад, назад, а потым дадаў: — Я падкрэсліваю адну думку, што не галоўнае ўзяць Смаленск, а галоўнае тое штоб ваяры, асабісто полацкія, высвятлілі для сабе, што Таўцівіла трэба меняць. Я жадаю, штоб Полацк запрасіў мяне зменіць князя Таўцівіла. Так, прызначэнне Таўцівіла мая памылка, але я жадаю штоб Полацк дараваў мне гэту памылку і пажадаў ад мяне прапанову іншага князя. Гэта будзе паказальны прыклад для іншых князёў, штоб ведалі, калі я так паступаю з князем самога вялікага княства, то тое самае будзе і з іншымі князямі. Я таму усё так падрабязна табе говару, што ведаю, ты Альгерд, мой сябра і гэтая размова будзе толькі між намі. Таксама таму, што ты Альгерд з іншымі давернымі ваярамі накіруешся ў Віцебск пасля весткі, што здароўе смаленскага князя пагоршаецца. Цябе з пяццю ваярамі трэба пайсці за аб’еднанным войскам і не ўмешывацца ў іх дзеянні, пакуль ты не зразумееш, што іх дзеянні памылковые і трэба дапамога ад атрада князя Даўмонта. Цябе ўсе ведаюць, як маего намесьніка. Усе тваі ўказы, гэта маі ўказы. Наступным днём, Вялікі князь накіраваў ганцоў да князя Выкінта, князя Ердівіла, а таксама князям у Нальшаны, Полацк і Віцебск. Напярэдадні вясны і новага 6757 лета(1249 па хрысціянскаму календары) да Вялікага князя паступіла вестка, што здароўе смаленскага князя пагоршалася. Адразу Міндоўг накіраваў у Віцебск рыцара Альгерда з адным рыцарам, які раней абучаў ваяроў Полацка, і чатырма збраяносцамі, ў тым ліку, з яго сынам Казімірам. Праз восем дзён у Воруту прыбыў ганец ад рыцара Альгерда. Ён распавеў Вялікаму князю, што калі смаленскі князь памёр, атрад з ваярамі князёў Таўцівіла, Ердзівіла і Выкінта пайшоў у паход на Смаленск, а рыцар Алыерд са сваімі ваярамі і віцебскім дазорным накіраваліся ім услед. Але не дайдзя да Смаленска, Альгерд сустрэў аб’яднанный атрад без князёў Таўцівіла, Ердзівіла і Выкінта. Полацкі ваявода Ясь распавеў Альгерду, што да Таўцівіла прыбыў ганец з Наваградка, і пасля гэ- тага князі хутка з двума сваімі ваярамі, і гэтым ганцом уцяклі ў паўднёва-заходні бок. Рыцар Альгерд абвесціў усім ваярам, што князі Таўцівіл. Ердзівіл і Выкінт здраднікі, і накіраваў увесь атрад назад у Полацк. У Віцебску рыцар Альгерд вярнуў атрад князя Даўмонта назад у нальшанскія зямлі. У Полацку, рыцар Альгерд абвесціў здраднікам Таўцівіла і выгнаў яго сям’ю з княскага церама. Зараз ён з пасаднікам і ваяводам разпазнае ў пасаджанага пад варту цэсця Таўцівіла, зямлеўладальніка Міхася, яго апошніе деянні. Праз тры дні ў Воруту вярнуўся рыцар Альгерд, ён распавеў Міндоўгу: — Вялікі князь Літвы Міндоўг, на допыце Міхась казаў, што пасля адыхода атрада князя Таўцівіла з Полацка, да яго прыбыў ганец з Наваградка. Ганец распавеў, што Міндоўг адправіў рыцароў за атрадам Таўцівіла, штоб забіць Таўцівіла, Ердзівіла і Выкінта, таму што яны перашкаджаюць яму кіраваць у Вялікім Княстве Літвы. Я яго прасіў апісаць гэтага ганца і распавесці хто яшчэ яго бачыў. Ён распавеў як выглядаў ганец і казаў, што не ведае хто яшчэ яго бачыў. Па яго апісальні, такога ганца ў Наваградку нема. Адзін яго служка, які казаў, што бачыў ганца, апісаў ганца не так, як Міхась, а іншые ў асяродзе зямлеўладальніка ганца не бачылі. Я сумесна з пасаднікам і полацкім ваяводам вырашылі, што Міхась хлусіць і таму трэба трымаць яго пад вартай, пакуль не высвятліцца куды і навошта ўцёк Таўцівіл, і хто быў гэтым ганцом. Таксама вырашылі частку зямлі, бліжэйшай да Полацку, якую забралі падманам пры Таўцівілу ў зямлеўладальніка Лаўрыша, вярнуць яму. Служку Міхася, які хлусіў нам пра ганца, зрабіць падпарадкаваным Лаўрышу. Таксама мы вырашылі, што кончатковае рашэньне прыме Вялікі князь Міндоўг, сумесна з пасаднікам і ваяводам. У княжым цераме я пакінуў рыцара Сымона, які раней навучаў полацкіх ваяроў, а таксама яшчэ аднаго збраяносца. Ім трэба будзе правесьці навучанне полацкіх ваяроў, пакуль не пачаліся палявыя працы. — Добра, Альгерд. Зразумело, што сваякі накіраваліся да князя Данііла Рамановіча. Добра, што ты арганізаваў навучанне полацкіх ваяроў, гэта падкрэсліць здраду Таўцівіла і магчы- масьць пагрозы ад гэтага. Галіцка-валынскія князі могуць пагражаць з прычыны звяржэння выбранага князя Таўцівіла, іхняга сваяка. Арда бачыць у гэтым тое, што ў Літвы з крывічамі нема таго яднанне якое было раней. Таму, Альгерд, накіруй ганцоў у крывіцкія княства, ў тым ліку на поўдні, штоб узмоцнілі дазоры далёкія, і пры навінах аб нашэсці ардынцаў, ці русінаў, адразу трэба паліць траву, і хутка накіраваць ганцоў у Воруту. Таксама перадай гандлярам, каб высвятлілі куды ўцяклі князі. — Вялікі князь Міндоўг, а як быць з князем Полацка? — Трэба пачакаць. Калі пасаднік не супраць, то няхай абавязкі ваеннага князя выконвае іх ваявода Ясь. На трыццаты дзень вясновага сонцастаяння, да Вялікага князя прыбыў менскі ганец. — Вялікі князь Літвы Міндоўг, да маего князя Глеба Уладзіміравіча прыбыў ганец з поўдня, і паведаміў, што вялікі ардынскі атрад мінуў чарнігаўскія зямлі і Лоеву гару, каля ракі Дняпро і хутка ідзе на паўночны захад. Усе князі выконваюць твой, Вялікі князь, загад паліць траву. Паўднёвы ганец стаміўся, таму князь Глеб Уладзіміравіч накіроваў мяне ў Воруту. — Якая колькасць ардынскіх ваяроў? — Вялікі князь, паўднёвы ганец толькі казаў, што вялікі атрад. — Добра, заўтра з ранку накіруеш наш атрад у тые мясціны. Міндоўг адразу накіраваў ганца ў Нальшаны да князя Доўмонта, і іншых ганцоў да паўднёвых княстваў у Слуцк, Капыль, Клечаск, а таксама да князя Доўбуду і ў Жыжмы. У ранку ад Воруты, атрад Міндоўга накіраваўся ў паход насустрач ардынцам. У гэтым атрадзе было дзве сотні наваградскіх ваяроў пад кірованнем ваяводы Вітольда, дзве сотні наваградскіх ваяроў пад кірованем рыцара Ленгвіна, тры сотні ворутскіх ваяроў Міндоўга, і сотня князя Доўбуда з яго і жыжмаскімі ваярамі. У шляху Вялікі князь растлумачыў князю Доўбуду, ваяводзе Вітольду і рыцару Ленгвіну, што поспех бою з ардынцамі будзе залежыць ад паспяховых дзей дазорных, таму з імі ўсе дазорныя якія ёсць у бліжэйшых княствах. Атрад князя Даўмонта ў чатыры сотні ваяроў ужо таксама накіраваўся ў Менск, з ім таксама ўсе яго дазорные. Дазорным трэба будзе знішчыць усіх шматлікіх, Міндоўг упэўнен у гэтым, ардынскіх дазорных. Таксама ім трэба прадбачыць далейшы шлях ардынцаў, каб нашы ваяры змаглі падрыхтаваць пасткі на поле бою з ардынцамі. Гэта будзе вельмі цяжка зрабіць, таму да іх будуць далучаны ваяры лёгкай конніцы. Ад менскага і суседніх князёў будзе патрыбна не толькі лёгкая конніца, а і пешыя ваяры з доўгімі пікамі, a таксама лучнікі. Аб гэтым Вялікі князь перадаў свайму ганцу, які накіраваўся ў Менск вечарам напярэдадні. Яшчэ ганец узяў з сабой ўзор зборных перашкод для коней, штоб менскія сталяры зрабілі гэтакія. Да Вялікага князя наблізіўся іншы ганец з Менска, і распавеў што ардынскі атрад набліжаецца хутчэй, чым яны разлічывалі, таму што паўднёвыя гарады і замкі Рэчыца і Стрэшын ардынцы абмінулі, не рабуючы іх, а каля паселішча Лешніца яны павярнулі больш на заходні накірунак, чым на Менск, хутчэй за ўсё ў напрамку Крутагорье. Наперадзі іх ідзе разведніцкі атрад у сотню ваяроў. Атрад нальшанского князя Даўмонта яшчэ не падышоў да Менска. Міндоўг адразу ўказаў атраду ісці да Крутогорья. А потым спытаў у ганца: — Гэтую разведніцкую сотню накіровывае якісьта правадыр? — Вялікі князь Літвы Міндоўг, мабыць нема такога правадыра, таму што яны два разы апынуліся ў дрыгвяністай мясніцы, каля Злобіна і Бабруйску. Міндоўг паклікаў рыцара Дзіміна, і ўказаў яму амаль з усімі дазорнымі, і з ганцом хутка накіравацца ў Крутогорье, а адтуль з сотняй коннікаў-лучнікаў ісці насустрэч разведніцкаму атраду ардынцаў. Вялікі князь перадаў з ганцом указ, штоб сотня крутогорскіх вершнікаў дзейнічала па ўказах рыцара Дзіміна, і штоб да Крутогорья накіраваліся іншые атрады суседніх княстваў У атрада рыцара Дзіміна была перавага ў веданні мясцовасці, але ніколі ад дазорных Дзіміна не патрабавалі знішчать атрад у сотню ваяроў суперніка, тым болып што гэта сотня разведнікаў, найбольш умелых ваяроў з вопытам бітваў з атрадамі большай колькасці, чым яны. Размясціўшысь на начлег, Міндоўга не пакідала асцярога за вынік сутычкі атрада Дзіміна і разведніцкай сотняй ардынцаў. Нават варажба валхва Воята аб перамозе ў гэтым паходзе, не супакоіла яго. Вялікі князь вельмі паважаў Дзіміна і разумеў, што гэта заданне найбольш небяспечнае для яго за ўсе паходы. 3 ранку да Вялікага князя прыбылі два ганца крутогорскага князя Вінцука. Яны апісалі асабістасці мясцовасці на паўднёвы ўсход ад Крутогорья. Аднаму ганцу Міндоўг указаў падрыхтаваць сухое трысце, галінкі хвойніка, жалезныя ланцугі і драўляные перашкоды для коней, па ўзору, якому яму перадалі ліцвіны. 3 іншым ганцом атрад Міндоўга накіраваўся да Крутогорья. У шляху ганец распавеў, што атрад рыцара Дзіміна прыбыў у Крутагорье ноччу, тады хутка пазбіралі сотню коннікаў-лучнікаў і з тутэйшым дазорным накіраваліся на паўднёвы ўсход. У Крутагорскага князя яшчэ былі дзве сотні ваяроў, якіх пазбіралі з усіх яго паселішч. Ваяроў цяжкай конніцы ў яго нема. Калі наблізіліся да Крутогорья, Міндоўг убачыў князя Вінцука на кані і каля яго амаль сотня коннікаў, а таксама сотня пешых ваяроў з доўгімі пікамі і з лукамі. Князь Вінцук прапанаваў прымаць бой каля ракі Нецечы, павольнай, нешырокай, але глыбокай. — Вялікі князь Літвы Міндоўг, справа ад ракі ёсць поле шырыной сто дзевяноста шагоў, далей на паўднёвы ўсход яно больш шырокое. Справа ад поле, лес, але ён цягнецца дзве версты, а потым дрыгвяная мясцовасць каля адной версты, а потым зноў лес. Міндоўг чуў аб гэтай мясцовасці ад ганца, але ўзнікала пытанне: — А як накіраваць ардынцаў на гэта поле? — Вялікі князь, ардынцы выбіраюць шлях толькі па полі між лесамі і дрыгвой. У лесе ёсць толькі вузкіе сцежкі дзеля аднаго вершніка, па двое не праціснуцца. У гэтай мясцовасц іх магчымы шлях толькі па гэтаму полі. — Князь Вінцук, а ў тваім княстве ёсць ваўкалак і ваўкі?