КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Надыходзячым днём, бліжэй да вячэры рыцар Альгерд гуляя ў шахі з Міндоўгам, і апынуйшысь у цяжкім становішчы, нечакана спытаў: — Міндоўг, ты ведаеш што Марта кожную раніцу пытае ў Ванды чаму на сёння зварылі гэтую ежу, а не іншаю, пры чым кожны адказ неабходна пачынаць са слоў каралева Марта? Калі гэта запамятаваць, то яна вельмі разлаваецца. — Тое, што яна з раніцай прымушае Ванду нервавацца, я ёй гэта забараню. Для навучэння ваяроў жамойтаў, Міндоўг паслаў да Траняты рыцара Ленгвіна. Ленгвін быў больш умелы ваяр, чым Яўнут і яго звычкі ваяра былі больш патрыбны памоцнейшым ваярам Траняты. Пуцята, атрымаў дапамогу цеслярамі ад Міндоўга пачаў будаваць абарончыя валы ў сваім паселішчы. Адразу пасля свята Купалле прыбыў гандляр Міхалок. — Кароль Літвы Міндоўг, Войшалк сумесна з былым наваградскім прапаведнікам накіраваўся на захад у Афонскі манастыр. Пляменнік хана Бату Кўрэмса пасля захопа галіцкага горада Бакота, накіраваўся на Галіч і захапіў яго. Але ваяры луцкага князя Рамана Даніілавіча выбілі ардынцаў з Галіча. Ардынцы Курэмсы адышлі ў Болоховскіе зямлі. — Міхалок, а чаму Галіч не абараняў старэйшы сын Леў Даніілавіч, гэтаж яго горад? — Кароль Літвы Міндоўг, трынаццаць лет мінула як ардынцы спустошылі горад Галіч. Князь Данііл Рамановіч не пажадаў яго аднаўляць, а пабудаваў для старэйшага сына Льва новы горад пасярэдзіне шляху між Галічам і яго новым горадам Холмам, і даў яму назву Львоў. Зараз гэты горад больш за Галіч і там жыве князь Леў Даніілавіч. Атрад луцкага князя Рамана Даніілавіча ўжо быў у паходзе на горад Бакоту, калі атрымалі вестку што ардынцы захапілі Галіч, таму яны адразу накіраваліся на Галіч. — Добра, Міхалок. Дзякуй. Прыбыўшы з гандлярскага паходу Волімунт паведаміў: — Чэшскі кароль Оттокар Другі ўзначаліў крыжацкій паход на самбаў. Ён раптоўна напаў на прускае паселішче Пілаў і захапіў яго. Потым нечакана, ў Міндоўга з’явіўся Таўцівіл. Ён папрасіў прабачэнне ў Міндоўга і запэўніў яго, што будзе старанна выконваць усі ўказы кароля Літвы, а без яго ўказаў ні якіх самастойных дзеянній не будзе. Міндоўг дараваў яму здраду і ўказаў прасіць прабачэнне ў палачан. На пры канцы размовы Міндоўг пацікавілся дзе знаходзіцца яго брат Ердзівіл, і атрымаў пацверджанне сваёй дагадкі, што яго брат у Жіжмах. Міндоўг адправіў яго з рыцарам Альгердам у Полацк, якому трэба было наглядаць як пасля звону Сафійскага сабора князь будзе прасіць прабачэнне ў палачан. У сярэдзіне восені да Міндоўга прыбыў гандляр Андрэй і паведаміў, што луцкі князь Раман Даніілавіч вызваліў галіцкія гарады Галіч і Бакота ад ардынцаў Курэмсы. А потым атрады ваяроў Данііла Раманавіча і яго брата Васілька захапілі і знішчылі гарады, і паселішча Болоховской зямлі, якія служылі ардынцам. Калі Андрэй пакінуў іх, Міндоўг звярнуўшысь да Альгерда ў добрым настроі. — Гэта ўжо не абарона сваіх зямель, гэта напад на зямлю саюзніка ардынцаў. Пасля Андрэя, ў той жа дзень гандляр Волімунт паведаміў, што лацінскіе ваяры чэшскага караля Оттокара Другога разбілі прусаў у горадзішча Медзенове, Рудава і Ногімпце, пры гэтым яны ўсё знішчылі. Перад Калядамі ў Воруту прыбыў полацкі ваяр Капысь. — Кароль Літвы Міндоўг, мы ўважліва сочым за Таўцівілам. Пасаднік і ваявода гавораць, што ўсе ўказы ён прымае толькі пасля размовы з імі. Яго цесць вельмі рэдка заходзіць да яго, асцярогаясь нездаволенасьці жыхароў Полацка. Наступным днём прыбыў капыльскі ганец і паведаміў, што князь Данііл Раманавіч па-лацінскі ахрысціўся і каранаваўся ў Драгічыне. Зараз ён кароль Русі. Нягледзячы на тое, што Шварн быў хрысціяніном, ён з Адэліяй весела калядавалі ў Вялікім замку. Па чуткам ад іх служылых, у іх былі добрыя адносіны. Намаганні арцібіскупа Віта прывабіць жыхароў Наваградка да лацінскай веры былі марныя. Аднойчы ў зімку Марта, з дазвола Міндоўга, наведалася да арцібіскупа Віта. Але пасля гэтага наведвання яна толькі пад прымусам Міндоўга, распавяла як гэта адбылося. Больш яна не імкнулася туды. Перад вясной і новым 6763 летам (1255 па хрысціянскаму календары) Міндоўг пагутарыў з Шварным аб узмоцненні абараназдольнасці Вялікага замка Наваградка. Яны дамовіліся пачаць мураванае будаўніцтво двух высокіх вежаў у нізе на крутой гары, ў пяцідзесяці маховых сажен ад замка. Нячакана прыбыў да Міндоўга яго сын Войшалк. Ён быў зхудзеўшым у чорным адзенні і з неспакоім у вочах. — Тата, я прыняў манаскі сан у Галічы, а потым з сябрам, былым наваградскім прапаведнікам пайшоў у Афонскі манастыр, што ў грэцкай зямлі, праз Болгарскае царства. Але там было ваяўнічае становішчэ. Летась памёр Нікейскі імператар Ян Трэці Дука Ватац. Болгарскі цар Міхаіл Асень думаў скарыстац- ца гэтым, штоб вярнуць сабе македонскія зямлі, але атрымаў паразу. Нам, прыхільнікам Нікеі, было вельмі цяжка ісці таемна па зямлі болгарскага цара, таму мы вырашылі вярнуцца і ісці паўночней. Мы вярталіся праз Люблін. Там мы шчыра распавялі, што новы імператар Нікеі Феадор Другі Ласкарыс разбіў войска болгарскага цара, яны ўсё выслухалі, нічога ў нас не спыталі. А потым я нечакана ўчуў, як яны дамовіліся нас абодвух забіць, каб нашы весткі ніхто болып не ўчуў. Калі я хутка пусціўся папярэдзіць маего сябра, то каля нашага пакоя ўбачыў, што яны мяне апярэдзілі па карацейшаму шляху. Я немарудзячы ўцёк з Любліна. Тата, я прашу цябе вызволіць маего сябра з Любліна. — Войшалк, больш верагодна што яны яго забілі. — Тата, іх мэта была знішчыць нас абодвух, штоб вестка далей не распаўсюдзілася. Але я ўцёк і ім нема сэнсу яго забіваць, ен у іхнім палоне. Я ведаю, што напад на лацінскій горад, для цябе будзе азначаць пагаршэнне адносін з лацінскай Царквой, але можа ты не чуў, што лацінцы ўжо шмат разоў пасварыліся з наваградчанамі. Яны нават прыглядзелі каля Любчы добрую мясціну для пабудовы там іхняга манастыра. — Гэта я ведаю, няхай будзе. Гэта не азначае, што хтосьці там з тутэйшых, ці наваградчан будзе манахам. I аб сварках я таксама ведаю. Добра. Я накірую ў Люблін атрад для вызвалення тваего сябра. Міндоўг выклікаў да сабе ганцоў, і з іх дапамогай, Ленгвіна і Яўнута. Калі ўсцешаны Войшалк пакінуў іх, Міндоўг звяртаючыся да Альгерда растлумачыў, што гэты паход на лацінскмй горад Люблін будзе добрай весткай Арде, што Літва паранейшаму на баку Нікеі. Надыходзячым днём Міндоўг накіраваў атрад Ленгвіна з двума сотнямі наваградчан і двума сотнямі ворутскіх ваяроў на Люблін. 3 атрадам адправіўся Войшалк. Праз сем дзён атрад Ленгвіна вярнуўся з паходу. На патрабаванне Ленгвіна вярнуць яму былога наваградскага прапаведніка, яму адказалі што яго ў горадзе нема. Таму ліцвіны штурмам узялі, не вельмі ўмацаваны пасля ардынскага спустошэння, горад і разрабавалі яго. Прапаведніка не знайшлі. Ленгвін паведаміў каралю Літвы, што Войшалк вырашыў паселіцца ў Лаўрышскім манастыры. На дваццаты дзень пасля вясеннега раў- надзенства, з’явіўшыйся ў Воруце гандляр Волімунт паведаміў Міндовгу, што замест магістра Лівонскага ордэна Андрэаса фон Шцірлянда прызначылі магістрам Ано фон Зангергузена. Кароль Літвы выклікаў да сабе рыцара Ленгвіна, штоб зноў накіраваць яго да Траняты для навучання жамойтаў ваярскаму майстэрству. Яму,трэба навучаць жамойтаў групавым дзеяннім ў баі. Адразу пасля Купалля прыбыў гандляр Міхалок. Ён распавеў, што ардынскі атрад Курэмсы асадзіў Луцкі замак князя Рамана Даніілавіча. Ардынцы спустошылі пасад і доўга трымалі замак у аблогу, пакуль хвароба малярыя не напала на ардынцаў і шмат з іх памерлі, а пасля гэтага вярнуліся да сабе. — Міхалок, а што луцкаму князю Раману Данілавічу ніхто не дапамог? — Кароль Літвы Міндоўг, ардынцы напалі раптоўна, відаць ішлі паходам таемна і мэтанакірована на Луцк, таму дапамогі князю Раману Даніілавічу не было. — Дзякуй, Міхалок. Калі гандляр пакінуў іх, рыцар Альгерд дапусціў: — Кароль Літвы Міндоўг, мабыць Данііла Раманавіча і яго брата Васілька не было побач у сваіх горадах. — Альгерд, луцкі князь Раман Даніілавіч хадзіў у паходы, якія не прынеслі яму здабычы. Ён вызваляў гарады Галіч і Бакота ад ардынцаў, таму Курэмса пажадаў яму адпомсціць. А Данііл Рамановіч з братам Васілька рабавалі болоховскую зямлю. Мабыць Данііл Рамановіч злаецца на сярэдняга сына за тое, што ён не змог захаваць за сабой аўстрыйскае герцагства. Але мяне больш цікавіць чаму хан Бату не адрэагаваў на паразы сваего пляменніка Курэмсы і спустошання болохоўшчыні. У пачатку восені, з’явіўшыйся ў Воруце гандляр Андрэй. Ён растлумачыў прычыны бездзеяні хана Бату на паразы яго пляменніка Курэмсы. — Кароль Літвы Міндоўг, хан Бату памёр у сваім Сарае. Ён цяжка хварэў, у яго былі моцныя болі ў нагах і нават здранцвенне іх. Яго твар шмат разоў пакрываўся плямамі. Па іх звычаям, ноччу па яго магіле ў зямлі шмат разоў прагналі табун коней, штоб ніхто і ніколі не знайшоў месца пахавання. Па яго смерці правы на спадчыну атрымлівае яго сын Сартак, які знаходзіцца ў гэты час пры галоўнай стаўке Вялікага хана Мунке. — Гандляр Андрэй, чаго чакаць ад гэтага Сартака? — Кароль Літвы Міндоўг, ужо мінула тры лета, як князь Аляксандр Яраслававіч пасля хваробы ў Наўгорадзе, накіраваўся ў стаўку хана Бату. Там ён вельмі пасяброваў з сынам хана Бату Сартаком, нават пабратаўся з ім. Таму трэба чакаць узмоцнення князя Аляксандра Яраслававіча. Я меркую, што ў першаю чаргу гэтага трэба асцярагацца Данілу Раманавічу, а потым і Літве. Як толькі гандляр пакінуў іх, Міндоўг і Альгерд аднадумна згодзіліся з Андрэем і вырашылі далей ўзмоцняць абараназдольнасць ліцвінскіх гарадоў. Палявые працы скончылісь, таму кароль Літвы вырашыў правесці вучэбны бой між двума сотнямі наваградскнх ваяроў ваяводы Вітольда і двума сотнямі ваяроў рыцара Ленгвіна. У гэтым сражэнні замест мячоў был і драўляные палкі, стрэлы без наканечнікаў і пікі без наканечнікаў. Вітальду і Ленгвіну трэба было прапанаваць Шварну план бітвы. Першым па жэрабю план прапанаваў Вітольд. Наваградскі князь з ім згадзіўся. Потым свой план прапанаваў Ленгвін. Шварн таксама згадзіўся. За ўсім гэтым наглядаў Міндоўг. У гэтым сражэнні дазволялася скарыстацца рознымі перашкодамі, дымавой заслонай і іншымі хітрысцямі. У гэтым паказальным і вучэбным сражэнні перамог атрад Ленгвіна. Пасля сканчэння бітвы Міндоўг з Шварнам, Вітольдам і Ленгвіном разглядзелі яго вынікі, памылкі і пераможныя дзеяні. Потым кароль Літвы застаўся на вячэру ў Шварна. На вечары Міндоўг пацікавіўся: