КНІГІ ОНЛАЙН
Аўтаматычна згенераваная тэкставая версія, можа быць з памылкамі і не поўная.
Прыбыўшы ў Воруту полацкі ваяр Копысь паведаміў, што у русінаў Уладзіміра-Суздальской зямлі, ардынцы пачалі перапіс жыхароў кожнага горада і паселішча, штоб усталяваць дакладную даніну. Хан Берке не даверае русінам, і таму гэты перапіс ён даручыў праводзіць сваім упаўнаважаным. — Зразумела. Копысь, мне трэба ведаць ваяры Полацка і іншых нашых крывічскіх княстваў, жадаюць пайсці толькі ў грабіцельскі паход, ці згодны пайсці ў бескарысны, але неабходны для будучыні паход супраць лацінцев? — Кароль Літвы Міндоўг, до Каляд я гэта высветлю і табе распавяду. Напярэдадні Калядам прыбыў Копысь і казаў, што крывічскне ваяры жадаюць ісці толькі ў грабіцельскі паход. Альгерд пацікавіўся: — Міндоўг, а ты чакаў іншага адказа? — He, я гэтым пытаннем даў ім зразумець, што ў бліжэйшы час нашы паходы будуць з адной мэтай, абарона ліцвінаў ад лацінскіх рыцараў. Пасля сведак гандляра Волімунта аб крыжацкім паходзе на нас, нам застаецца рыхтавацца да гэтай барацьбе. Я меркую, што для ліцвінаў лепей таемна ісці паходом на паўночных лацінцаў. У гэтым выпадку на нашым боку нечаканасць нападу. Там нашы шматбожцы мабыць падумалі, што Міндоўг і Літва на сам рэч аб’ядналісь з лацінскімі хрысціянамі. Зараз, калі лацінцы абвесцілі крыжацкі паход на нас, ужо магчыма пераканаць шматбожцаў у адваротным. Я спадзяваўся на самбаў і скаловаў, што яны будуць болып змагацца з лацінцамі, але іх паразы сведчаць што яны разупэўнілісь у нашым змаганні з лацінскімі хрысціянамі. Кароль Літвы задумаўся, а потым дадаў: — Я накірую гандляра Волімунта з сваім збраяносцам да скаловаў і самбаў. Яму патрэбна будзе разведаць у іх і іншых прусаў жаданне і магчымасці барацьбы супраць лацінцаў Таксама яму неабходна распавесці аб прычынах па якім я пайшоў на змову з лацінцамі, і тое што ліцвіны не жадаюць быць хрысціянамі, а только шматбожцамі. Трэба іх запэўніць што Міндоўг па-ранейшаму будзе змагацца з лацінскімі рыцарамі. Адночасова з німі, я накірую ў Мемельбург села Кодруна, села Туму і сына Путяты Вітаслава, ведаюшчага жамойтскую гаворку. Ім трэба разведаць усе магчымасці як захапіць гэты Мемельбург. Кодрун ужо вопытны для гэтай справы. А нам нельга дапушчаць штоб тэўтоны і лівонцы абмерковывалі сумесные дзеянні супраць шматбожцаў і нас. Наш захоп Мемельбурга будзе сігналам пруссам і куронам, а таксама іншым шматбожцам, што мы, зноў заклікаем іх змагацца з лацінскімі хрысціянамі. Марта вельмі нервуецца калі я накіровываюсь ў паселішче Даўга, таму табе Альгерд сумесна з ганцом, трэба туды ісці, штоб адтуль з Вітаславам і ганцом накіровацца ў паселішче Путяты. Заодно возьмеш калядные падарункі для Даўгі. Заўтра я накірую Волімунта, збраяносца, Кодруна і Туму, а таксама двух ворутскіх цесляроў са сваімі сякірамі ў паселішча Путяты. Дадам яшчэ две сякіры для жамойтскіх цесляроў. Калі ўсе збіруцца ў паселішча Путяты, пойдзіце ўніз па раке Нёман. Няхай Волімунт выбірэ зручнае месца каб пабудаваць там дом, у якім пазней будуць дозорные, а зараз ён будзе для адпачынку на зваротным шляху тых хто накіруецца на поўнач. Я меркую, што дом трэба пабудаваць у палове версты ад ракі, а каля ракі зрабіць метку. Зараз я асцярагаюсь лацінскіх разведнікоў, таму дом не каля ракі. Потым там трэба пабудаваць яшчэ дамы ў бок ракі, і калі наблізяцца да яе, то пабудаваць замок і горад. Трэба штоб жамойты ведалі, што гэта будуць іх замок і горад шматбожцаў. — Кароль Літвы Міндоўг, ты жадаеш напасць на Мемельбург у зімку? — He, ў зімку будзе цяжка ісці і вяртацца па доўгаму шляху. Нам не трэба, штоб хварэлі ваяры ад моцнага мароза. Волімунт і Кодрун вырашаць калі раздзеляцца і будуць ісці ў розные бакі. Я спадзяваюся, што Кодрун знойдзе чым зацікавіць скаловаў, ці куронаў штоб іх узялі на начлег, і штоб гэта было таемна. Праз тры дні вярнуўся Альгерд. — Кароль Літвы Міндоўг, ад паселішча Пуцяты я не суправаждаў іх далей на поўнач. Па-першае я ўжо стары і асцерагаўся захворэць, па-другое яны далей без мяне ўправіцца. — Добра, Альгерд. Дзякуй. Усё адбылося як я загадаў? — Так, кароль Літвы Міндоўг. Калі Пуцята абвесціў, што трэба два цесляры каб пабудаваць з ліцвінамі дом унізу па раке Нёман і за гэта кожны атрымае ліцвінскую сякіру, то жадаюшчых было аж шэсць жамойтаў. Першымі вярнуліся Волімунт і збраяносец. Гандляр распавёў, што скаловы і самбы вельмі абураны лютасцю лацінскіх рыцараў. — Кароль Літвы Міндоўг, спачатку я сустрэўся з скаловамі. Яны прызналіся, што ў іх не было адзінаначалле. Скаловы з аднаго берага ракі Нёман не ведалі што атрымліваецца на іншым. Таму рыцары перамоглі іх па асобку. Зараз яны збіраюцца дзейнічаць сумесна. Толькі ніяк не вызначацца хто будзе галоўным у сумесным войску. Скаловы па-ранейшаму лічаць Міндоўга самым моцным ваяром сярод шматбожцаў і спадзяюцца на яго дапамогу ў барацьбе з крыжакамі. Самбы лічылі сабе самымі моцнымі сярод прусаў, але леташняя параза ад лацінцаў змен- шыла іх самаўпэўненасць. Калі я ім паказаў метку, скураны раменьчык з косцяным наканечнікам, якую ты мне перадаў, то яны сталі даверлівыя. Уплывовыя самбы прызналіся, што зараз яны разгубіліся. Раней іх прыгняталі даны, але гэта было не так моцна, як зараз крыжакі. Пасля маіх слоў, што Міндоўг жадае дапамагаць шматбожцам, яны сталі больш жвавыя і казалі што вельмі чакаюць калі ты нападзеж на крыжакоў. Яны казалі што вельмі жадаюць, каб прышоў Міндоўг са сваім войскам, далучыў іх ваяроў да сваіх і разграміў крыжакоў. ГЛАВА 19 НА ДАПАМОГУ На прыканцы зімы вярнуліся Кодрун і Тума. Вітаслаў накіраваўся ў паселішча Даўга. Міндоўг выклікаў з Наваградка Ленгвіна, штоб ён выслухаў выведнікаў. Кароль Літвы вырашыў яго прызначыць кіроўніком ліцвінскага атрада, які пойдзе на Мемельбург. Распавеў Кодрун: — Кароль Літвы Міндоўг, лівонскія рыцары наймалі куронаў у бліжэйшым паселішчы дзеля загатоўкі бярвенне на распальвання печ і на будаўніцтва ўнутры замка. Я змагчы дамовіцца з аднім з гэтых куронаў, штоб мы былі яго жыльцамі на ўсю зіму. Яму спадабалісь маі нажы з косцярэзнымі ручкамі. Тума лепей за нас ведае і размаўляе на куронскай гаворке. У нашага курона сваяк быў галоўным сярод куронаў якія загатоўлялі бярвенне і дровы. Тума дамовіўся, што замест нашага курона ён будзе працаваць дваннацаць дзён у яго адзенні. Замак цагельны ў чатыры сцяны рознай даўжыні. Каля самай кароткай сцяны глыбокі заліў з прычалам, побач доўгая сцяна з адзінай брамай ў замак. Перад брамай мост праз не шырокую, алё глыбокую раку Дана. Гэта рака агібае трэцюю сцяну. Толькі ў чацьвёртай сцяны зямля, але вышыня гэтай сцяны найбольшая, у шэсць маховых сажняў. Тума дадаў: — Кароль Літвы Міндоўг, куроны шматбожцы і яны здагадаліся, што мы наглядаем за замкам і горадам, штоб яго захапіць. Я нашага курона распытваў, хто жыве ў горадзе і ў замку. Ён казаў што рыцары і іх збраяносцы з зямель альманскіх, мабыць саксонцы. Яны жадаюць штоб тут быў галоўны замак у Курляндыі, а таксама галоўная царква Курляндыі. Жыхары горада таксама з зямель альманскіх. У замку дванаццаць рыцараў і прыблізна тры дзесяткі збраяносцаў. Сярод слуг у замку большасць з зямель альманскіх, але ёсць куроны. Іх мала, мабыць пяць, ці шэсць, і ўсе яны хрысціяне. — Тума, а ёсць сярод гэтых слуг куронаў тые хто служыць на кухні? — He, кароль Літвы Міндоўг, куроны толькі на прыбіранні і на мыцці бялізны. На кухню ім забаронена заходзіць. У замку нема жанчын. На самым версе дазорны ў той сцяны дзе зямля, і яшче адзін дазорны, які наглядае за брамай і мостом, а таксама наглядае за корабелямі, якія набліжаюцца да замка. На прычале заўседы адзін, ці два корабеля. Вада ў заліве ніколі не замярзае. — Тума, а бывала такое, што з замка выходзілі шмат рыцараў і збраяносцаў, і з чым гэта адбывалася? — Кароль Літвы Міндоўг, такое адбылось толькі аднойчы, на пры канцы нашага назірання. Яны праз горад накіраваліся на поўдзень. Я спытаў курона куды яны накіраваліся, але ён не ведаў. — Тума, вы не дачакалісь калі яны вярнуліся? — He, кароль Літвы Міндоўг. Адразу ў замку паведамілі, што больш працаваць на іх не патрэбна. — Кодрун, як меркуеш штурмаваць замак? — Кароль Літвы Міндоўг, адзіны шлях нападу толькі праз чацвёртую сцяну дзе зямля, прытым зямля роўная. Тума казаў, што мост хутка магчыма прыбіраць у браму замка. Перад тым як сцямнее яны запальваюць факелы на сценах замка. — Добра дзякую. Я спадзяюся што рыцар Ленгвін штосьці прыдумае. Неспадзявана з’явіўся Транята і прасіўся ў Міндоўга ўзяць яго з трыма дзясяткам жамойцкіх ваяроў у паход на поўнач. Пры абмеркаванні Міндоўгом, Альгердом і Ленгвіном магчымасці захопу замка, кароль звярнуў увагу што спачатку трэба спаліць два карабеля ў прычала, таму што з іх дапамогай яны запытаюць падмогу. Таксама ён загадаў Ленгвіну з дапамогай курона, замест якога працаваў Тума, адразу захапіць у палон тых хрысціанскіх куронаў якіе працавалі ў замку. Выпытаць у іх штосьці карыснае дзеля нападу на замак, а калі яны згодны дапамагчы ліцвінам, то скарыстацца імі. У канцы абмеркавання, рыцар Альгерд да гэтуль маўклівы, прапанаваў: — Кароль Літвы Міндоўг, я сумневаюсь ў поспеху гэтага паходу невялікім атрадам, вельмі цяжка захапіць гэты замак. Калі там было дзесяць сотняў і з каменямётамі, тады яшче магчыма. Акрамя камнемётаў яшче патрэбна было падкапаць пад замак, штоб затапіць яго. Без абрушэння часткі сцяны нам не ўзяць замак. — Альгерд, немагчыма правесці вялікі атрад у тые месціны дзе ніколі не было не толькі гарадоў уздоуж ракі Нёман, а нават паселішч. Калі неўзабаве ўбачаць шмат дымоў ад вогнішч, то адразу здагадаюцца пра вялікі атрад. А Волімунт яшчэ раней папярэджваў, што лацінцы будуць імкнуцца будаваць замкі ўверх па раке Нёман, таму дазорные патрыбны і на левым берагу ракі. Ужо сярод куронаў і скаловаў ёсць хрысціяне, а яны пажадаюць выслужыцца перад лацінцамі, і данесуць ім на з’яўленне вялікага атрада. А нашаму атраду вельмі патрэбна нечаканасць нападу. Цягаць камнемёты, няхай нават і разборныя, вельмі цяжка па бездарожжы. Асноўны сэнс гэтага паходу, тое штоб шматбожцы ведалі, што я, Міндоўг не здрадзіў шматбожцам. Я часова прыняў аблічча хрысціяніна, каб іх рыцары, сумесна з іншымі хрысціянамі русінскімі не спустошылі нашы гарады і не знішчылі ліцвінаў. Калі я дамовіўся з тымі і з іншымі, з русінамі нават парадніўся, то гэтага небяспечнага саюза не стала, і я зноў жадаю знішчаць лацінскіх хрысціян, ненавісных нам. Ты Альгерд ведаеш што Волімунт растлумачыў гэта прусам, цяпер словы трэба падцвердзіць паспавяховым паходам супраць лацінцев. Мемельбург знаходзіцца на мяжы прусаў і іншых шматбожнікаў. Я меркую што скаловы раскажуць аб гэтым паходзе іншым прусам, а куроны раскажуць іншым усходнім шматбожцам. Я спад-